صندوق پوشش ریسک یا Hedge Fund چیست؟
به بیان ساده صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) یک شرکت سرمایه‌گذاری است که پول مشتریان را در ابزارهای سرمایه‌گذاری جایگزین (Alternative Investment) سرمایه‌گذاری می‌کند تا عملکردی بهتر از میانگین بازار داشته باشد و یا این که ریسک تغییرات غیرقابل پیش‌بینی بازار را پوشش دهد.
البته بدیهی است که صندوق پوشش ریسک فراتر از توضیحات بالا است. این صندوق‌ها، به طور کلی ساختارهای قانونی مشابه، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری نسبتا نزدیک به یکدیگر و کارمزدی تقریبا یکسان دارند. برای درک تعریف صندوق پوشش ریسک اجازه دهید، وارد جزئیات بیشتری شویم.
تعریف صندوق پوشش ریسک
از نظر فنی یک صندوق پوشش ریسک به عنوان شرکت مختلط یا شرکت غیر سهامی (Limited Partnership) شناخته می‌شود. سرمایه‌گذاران شخص ثالث مانند صندوق‌های بازنشستگی، بانک‌ها و افراد ثروتمند به عنوان شرکای محدود سرمایه‌گذاری می‌کنند در حالی که گروه مدیریت صندوق‌های پوشش ریسک به عنوان شریک تضامنی (General Partner) فعالیت می‌کنند.
مدیران صندوق‌های پوشش ریسک پول شرکای محدود خود را به روش‌های مختلفی سرمایه‌گذاری می‌کنند تا به چیزی دست پیدا کنند که به آن «آلفا» می‌گویند. آلفا به معنی بازدهی بالاتر از بازار است که ریسک آن تعدیل شده باشد.
برای انجام این کار، صندوق‌های پوشش ریسک از طیف گسترده‌ای از استراتژی‌ها و تاکتیک‌ها استفاده می‌کنند. آنها در بدهی (Debt)، ابزارهای مشتقه پیچیده (complex derivatives)، سهام (stocks)، اوراق قرضه (bonds)، اختیارات معامله (options)، کامودیتی‌ها (commodities) و سایر سرمایه‌گذاری‌های محرمانه سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از صندوق‌های پوشش ریسک سهم زیادی را در شرکت‌ها خریداری می‌کنند و از این موقعیت برای تاثیرگذاری بر مدیریت و ایجاد تغییرات چشم‌گیر در شرکت استفاده می‌کنند. بارها شده است که این تغییرات سود کلانی برای سرمایه‌گذاران و صندوق‌ها به همراه داشته است. اما صندوق‌های پوشش ریسکی نیز وجود دارند که در پشت صحنه و با استفاده از مدل‌های مالی تصمیمات خود را اتخاذ می‌کنند.
استراتژی هرچه که باشد، این صندوق‌ها همگی با فرصت‌طلبی به دنبال روش‌های جدید سرمایه‌گذاری هستند. آنها تنها به سرمایه‌گذاری بر روی سهام یا اوراق قرضه محدود نمی‌شوند. این صندوق‌ها تانکرهای نفتی را که توانایی ذخیره میلیون‌ها بشکه نفت خام دارد را خریداری می‌کنند، املاک و مستغلات خریداری می‌کند، و یا حتی جنگ‌های وکالتی علیه سایر شرکت‌ها به راه می‌اندازند. این صندوق‌ها هرکجا که فرصت کسب درآمد وجود داشته باشد سرمایه‌گذاری می‌کنند.
صندوق‌های پوشش ریسک به دلیل کار و تخصص‌شان حقوق خوبی نیز می‌گیرند. کارمزدها در این صندوق‌ها متفاوت هستند، اما معمولا این صندوق‌ها 2% از کل سرمایه به عنوان کارمزد سالانه برای مدیریت سبد و 20% از سود سرمایه‌گذاری دریافت می‌کنند.
یک نمونه صندوق پوشش ریسک
تصور کنید شرکتی به نام Global Umbrella Investments را راه‌اندازی کرده‌اید. در اساسنامه (Operating agreement سند قانونی که نحوه مدیریت شرکت را بیان می‌کند) آمده است، اگر در سال توانستید بالای 3% سود کسب کنید، 25% سود مازاد بر 3 درصد به شما تعلق خواهد گرفت. شما می‌توانید در هرچیزی از جمله سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، املاک و مستغلات، شرکت‌های نوپا، هنر، تمبرهای نادر، کالاهای قابل بازیافت، طلا یا مشروبات الکلی سرمایه‌گذاری کنید. آن 3% به عنوان مانع (hurdle) شناخته می‌شود و میزان سودی است که باید کسب کنید تا به شما سودی پرداخت شود. ۲۵% نیز سود سخاوتمندانه‌ای است که شما با اثر سودآوری بیش از “مانع” کسب خواهید کرد. همانطور که گفته شد میزان استاندارد ۲% و ۲۰% است.
حال تصور کنید یک سرمایه‌گذار به شما ۱۰۰ میلیون دلار پول می‌دهد و شما مطابق با دستورالعمل مندرج در اساسنامه آن را سرمایه‌گذاری می‌کنید. شما می‌توانید این پول را خرج احداث یک رستوران یا یک شرکت جدید کنید. هدف این است که پول را در بالاترین بازده احتمالی نسبت به ریسک آن سرمایه‌گذاری کنید تا بیشترین سود نصیب شما شود.
حال تصور کنید که در سال اول یک سرمایه‌گذاری باورنکردنی انجام داده‌اید و دارایی شما از ۱۰۰ میلیون به ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است. 3% اول به سرمایه‌گذار تعلق دارد و از ۹۷ میلیون دلار باقی مانده ۲۵% به شما و ۷۵% به سرمایه‌گذار می‌رسد.
بدین ترتیب شما ۲۴.۲۵ میلیون دلار درآمد کسب خواهید کرد. سرمایه‌گذار نیز در مجموع ۷۵.۷۵ میلیون دلار کسب خواهد کرد. از سوی دیگر اگر 2 درصد نیز به عنوان کامزد سالانه مدیریت مورد توافق بوده باشد به شما می‌رسد.
بیشتر بخوانید: بهترین معامله گران دنیا در بازار سهام و فارکس
آیا صندوق پوشش ریسک چیز بدی است؟
از زمان بحران مالی سال 2008، صنعت صندوق‌های پوشش ریسک به طور جدی مورد بررسی قرار گرفته است. در آن زمان در حالی که میلیون‌ها آمریکایی شغل، خانه و پس‌انداز بازنشستگی خود را از دست دادند، چند صندوق پوشش ریسک با شرط‌بندی در مقابل بازار مسکن میلیاردها دلار بدست آوردند. این موضوع باعث قطع ارتباط میان شهروندان دارای مشاغل خویش‌فرما و کوچک (Main Street) و صندوق‌های پوشش ریسک وال استریت شد و همچنین منجر به ایجاد تنفری از این صنعت شد، که البته قابل درک است.
همچنین مدیران صندوق‌های پوشش ریسک به معاملات نهانی (inside-trading)، اقدامات مشکوک تجاری و رفتارهای غیر اخلاقی محکوم شده‌اند. البته نمی‌توان گفت، تمام مدیران صندوق‌های پوشش ریسک فاسد هستند.
صندوق‌های پوشش ریسک در اصل به شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری راهی پیشنهاد می‌دهند تا از طریق سرمایه‌گذاری بر دارایی‌های جایگزین، ریسک‌های موجود در بازار را کاهش دهند. این دارایی‌ها از آنجایی که همبستگی زیادی با بازار سهام ندارند می‌توانند به خوبی ریسک‌های این بازار را پوشش دهند. اگر شاخص داوجونز یا S&P سقوط کنند، صندوق‌های پوشش ریسک در دارایی‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که در هنگام سقوط بازار عملکرد خوبی دارند بدین صورت خسارت کلی را کاهش می‌دهند.
وجود چنین صندوق‌هایی برآمده از نیاز بازار بوده است و وجود آن برای سرمایه‌گذاران بزرگ ضروری است اما بحران مالی سال 2008 و پیامدهای ناشی از آن موجب افزایش مقررات در این صنعت شد که آن نیز ضروری بود و به کاهش تعداد بازیگران بد در این صنعت کمک کرد.
آیا باید در صندوق‌های پوشش ریسک سرمایه‌گذاری کرد؟
برای اکثر سرمایه‌گذاران خرد، سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نه تنها ایده بدی است بلکه احتمالا غیرممکن است. به دلیل قوانین و مقررات حاکم بر این صنعت، هر سرمایه‌گذار که بخواهد در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کند باید واجد شرایط “سرمایه‌گذار دارای اعتبار” (Accredited investor) باشد. این بدان معنی است که در دو سال آخر باید درآمد بالای 200 هزار دلار داشته باشید یا اگر متاهل هستید باید مجموع خالص درآمد شما و همسرتان سالانه بالای 300 هزار دلار باشد و دلیلی داشته باشید که مشخص کند این درآمد در آینده نیز باقی خواهد ماند. همچنین دارایی خالص شما به استثنای املاک مسکونی شخصی باید بیش از یک میلیون دلار ارزش داشته باشد.
علاوه بر شرایطی که برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های پوشش ریسک نیاز است، باید بدانید که این صندوق‌ها کارمزد بالایی دارند و در اوراق بهادر متلاطم و ریسکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد این ترکیب می‌تواند خطرناک باشد. بعلاوه به دلیل ساختار کارمزدی این صندوق‌ها، از سودهای احتمالی به دست آمده سهم زیادی نصیب سرمایه‌گذار نمی‌شود. این صندوق‌ها در شرط‌بندی‌های پرریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند که اغلب نتیجه نمی‌دهند و در نتیجه ضرر بزرگی نصیب سرمایه‌گذاران می‌شود.
علی رغم آنچه در رسانه‌ها گفته می‌شود و مدیران ارشد صندوق‌های پوشش ریسک را مانند سلبریتی‌ها به نمایش می‌گذارند واقعیت این است که سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را باید به سرمایه‌گذاران نهادی یا افراد فوق العاده ثروتمند سپرد. چون این افراد از این صندوق‌ها به عنوان پوششی برای جلوگیری از ضررهای احتمالی سرمایه‌گذاری‌هایشان در بورس و اوراق استفاده می‌کنند.
منبع: Fool.com و Thebalance
جهت پیگیری اخبار و تحلیل های فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.
بیشتر بخوانید:
