امسال، سال کمرونقی بود و هرگونه احتمال برای اینکه تا پایان سال اوضاع بهتر شود، از بین رفته است. همهگیری کرونا در حال افزایش است، اختلافات در مورد انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا فزونی گرفته و مجلس نمایندگان برای چگونگی حمایت از اقتصاد شکننده و تصویب محرک مالی، به توافق نرسیدهاند. سخت است که درک کنیم اقتصاد تا سال آینده که همهگیری و انتخابات دیگر به کتابهای تاریخ میپیوندد، چگونه میتوانند کشش پیدا کند.
مشکلات اقتصادی پیشرو بهوضوح در شاخص BNI یا «بازگشت به حالت عادی» (که توسط Moody’s Analytics و CNN Business منتشر میشود)، مشهود است. این شاخص، تلفیقی از طیف گستردهای از آمارهای اقتصادی را شامل میشود که از دولت و منابع دیگر تهیه قرار میگیرد. BNI عملکرد اقتصاد را نسبت به حالت طبیعی پیش از همهگیری میسنجد. در حال حاضر، شاخص کمی از ۸۰ درصد بیشتر است. به عبارت دیگر، اکنون اقتصاد در وضعیتی ۲۰ درصد پایینتر از زمان بازگشت شدید همهگیری در ماه مارس کار میکند. این آمار نشان میدهد که فاصله زیادی تا حالت نرمال باقی مانده است و تقریبا تنها نیمی از راه بهبود اقتصادی را از پایینترین میزان از ماه آوریل طی کرده است.
همچنین BNI نشان میدهد که بهبود اقتصادی از تابستان کمابیش متوقف شده است. این شاخص امروز خیلی بالاتر از میزان خود در ماه ژوئن نیست که نزدیک به ۷۵ درصد بود. اوجگیری مجدد همهگیری، عامل کاهش سرعت بهبود اقتصادی بوده است. بین بحران سلامت ایجاد شده توسط همهگیری و بحران اقتصادی رابطه روشنی وجود دارد: «آمار بیشتر مبتلایان به کرونا باعث تضعیف اقتصاد میشود.»
بر اساس تجزیهوتحلیل فعلی که به دنبال تایید رابطه میان نرخ بیکاری با میزان مبتلایان به کرونا بوده است، مشخص شد که افزایش میزان مبتلایان به کرونا منجر به مشاغل کمتر و بیکاری بالاتر در یک ماه پس از آغاز شیوع شده است. در این رابطه، تفاوتی میان ایالاتی مانند نیویورک که کسبوکارها را به شدت متوقف کردهاند و ایالاتی مانند فلوریدا که کسبوکارها را تا حد زیادی باز نگه داشتهاند ، دیده نمیشود. ما همچنین دریافتیم این موضوع که رکود به خاطر تعطیلی کسبوکارها بوجود آمده است، صحت ندارد. باتوجه به کاهش فعالیتهای کسبوکارها و خانوارها، به هر حال رکود اقتصادی بوجود میآمد؛ چه کسبوکارها تعطیل میشدند و چه نمیشدند.
بنابراین جای تعجب نیست که با افزایش قابل توجه مبتلایان به کرونا در سراسر اروپا طی چند هفته گذشته، اقتصاد اروپا دوباره متزلزل شده است. اروپا در اوایل همهگیری با قرنطینه شدید خود، به طور معناداری آمار مبتلایان را کاهش داده بود و اقتصاد آن در تابستان بهبود قدرتمندی را آغاز کرده بود، اما به نظر میرسد این بهبود با شیوع مجدد همهگیری در حال افول است. به نظر میرسد که همین سازوکاردر آمریکا نیز آغاز شده است. با شروع فعالیت افراد و همچنین سرد شدن هوا، میزان مبتلایان در هفتههای اخیر در حال افزایش است که وضعیت خوبی برای اقتصاد ایالات متحده آمریکا نیست.
سایه انتخابات قریبالوقوع ریاست جمهوری نیز بر اقتصاد آمریکا سنگینی میکند. از لحاظ تاریخی، روند انتخابات ریاست جمهوری تاثیر چندانی بر بازارها ندارد. حتی انتخابات ریاست جمهوری بسیار جنجالی سال ۲۰۰۰ بین جرج دبلیو بوش و الگور هم هیچ تاثیر معناداری نداشت. شاید صرفا باعث ایجاد چند روز بد در بازار سهامی شد که پیشتر با موج فروش حاصل از ترکیدن حباب داتکام دست و پنجه نرم میکرد. اما اکنون میتواند وضع متفاوت باشد. مردم احساس میکنند اگر انتخابات پیروز قاطع نداشته باشد، ممکن است یکی از دو طرف (یا هر دو طرف) ادعای تقلب کرده و باعث بهم خوردن جو عمومی جامعه شود.
اگر برنده با قطعیت به پیروزی برسد، زیر سوال بردن نتیجه انتخابات سخت میشود و این موضوع نگرانیها برای چالشهای بعدی را کاهش میدهد. با این حال، مدل انتخاباتی آمریکا یعنی روش الکترال کالج، طیف وسیعی از عوامل سیاسی را در بر میگیرد و همین موضوع نتیجه انتخابات را بسیار نزدیکتر خواهد کرد. با فرض اینکه مشارکت جمهوریخواهان و دموکراتها انعطافپذیری زیادی نداشته باشد، بنابر مدلسازی فعلی و با فرض حفظ تعادل در میزان مشارکت جمهوریخواهان و دموکراتها، بایدن با کسب ۲۷۹ رای کالج، پیروز انتخابات خواهد شد. البته برای پیروزی ۲۷۰ رای لازم است. اگر رقابت به این نزدیکی باشد، احتمال مناقشه بالاست که میتواند حل و فصل مشکلات اقتصادی را در چند ماه آتی سخت کند. چنین سناریوی ناامیدکنندهای چیزی جز ضرر برای اقتصاد ندارد.
اما شاید جدیترین ضربه به اقتصاد ایالات متحده آمریکا تا پایان امسال، عدم توافق ترامپ و کنگره در زمینه ارائه کمکهای بیشتر به مناطق و افراد آسیب دیده از همهگیری باشد. از نظر اقتصادی منطقی است که قانونگذاران بر سر حمایتهای مالی توافق کنند تا کمک بیشتری به بیکاران، مشاغل کوچک، شرکتهای هواپیمایی و دولتهای ایالتی، محلی و… برسد. بدون این حمایتهای اضافی، بهبودی شکنندهای که در حال حاضر دیده میشود، از بین خواهد رفت. همچنین با توجه به نزدیک شدن به انتخابات، از نظر سیاسی منطقی است که قانونگذاران برای اثبات اینکه هوای رای دهندگان را دارند، محرک مالی را به تایید برسانند. با این وجود، هوز توافقی انجام نشده است و به نظر میرسد برای کمک واقعی باید منتظر رئیس جمهور و کنگره بعدی باقی ماند.
تا آن زمان، اقتصاد ایالات متحده با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم خواهد کرد؛ مشکلاتی که عملا میتوانند این قطار را از ریل خود خارج کنند.
منبع: CNN