نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، از سیگنال‌های کاخ سفید مبنی بر اینکه در تور افتخارآمیز خود به پایتخت‌های آسیایی در تایوان توقف نکند، سرپیچی کرد. همین امر منجر به بدترین درگیری دیپلماتیک ایالات متحده و چین در دهه‌های اخیر شد.
اما اختلافات هفته گذشته برای ایالات متحده چگونه رقم خورد؟
به گفته نیویورک تایمز:
«سفر پلوسی به تایوان با «با تغییر مسیر هواپیمای وی از کوالالامپور به سمت جنوب شرق به سمت بخش اندونزیایی بورنئو آغاز شد. سپس به سمت شمال تغییر مسیر داد تا در امتداد بخش شرقی فیلیپین پرواز کند. برای رسیدن به تایوان یک مسیر مستقیم‌تر و کوتاه‌تر، می‌توانست پرواز به سمت شمال شرقی در یک مسیر مستقیم بر فراز دریای چین جنوبی به سمت این کشور باشد.»
اجتناب پلوسی از دریای چین جنوبی ممکن است به دلیل سلطه چین بر ۹۰% این دریا باشد. همچنین چین جزایر این دریا را به پایگا‌ه‌های هوایی، موشکی و دریایی تبدیل کرده است.
پس از اقامت ۱۹ ساعته در تایوان، وی به کره جنوبی پرواز کرد، جایی که استقبال از او “خوب” توصیف شد. یون سوک یول، رئیس جمهور کره جنوبی، اگرچه هنگام ورود پلوسی به این کشور، وی نیز در سئول بود، اما با او ملاقات نکرد و در عوض به یک مکالمه تلفنی ۴۰ دقیقه‌ای بسنده کرد.
اما به چه دلیل؟ خب، البته کره جنوبی، مانند همسایگان خود، نگران توهین به چین است.
این ناهنجاری را مدنظر داشته باشید:
کره جنوبی، ژاپن، تایوان، استرالیا و نیوزلند همگی به ایالات متحده به عنوان متحد شماره ۱ خود در دفاع از در برابر چین متکی هستند، اما همگی نیز شریک تجاری شماره ۱ چین به شمار می‌روند.
واکنش پکن به ۱۹ ساعت حضور پلوسی در تایوان چه بود؟
چین با هواپیماهای جنگی، کشتی‌های جنگی و موشک‌های بالستیک از ظهر پنجشنبه تا ظهر یکشنبه در شش منطقه اطراف تایوان شلیک‌های مستقیمی به عنوان مانور انجام داد. یک موشک چینی بر فراز تایوان پرواز کرد و پنج موشک در منطقه اقتصادی انحصاری ژاپن فرود آمدند.
تأثیر این شلیک‌ها در تایوان و اطراف آن، قرنطینه یا محاصره دریایی بود. کشتی‌ها و هواپیماهای سایر کشورها عبور از گذرگاه‌ها (کریدورهای) هوایی و آبی این منطقه که توسط نیروهای چینی کنترل می‌شدند، اجتناب کردند.
چین همچنین تحریم‌های دیپلماتیک و اقتصادی را علیه ایالات متحده و تایوان اعلام کرد و مذاکرات با واشنگتن در مورد تغییرات اقلیمی و روابط نظامی را لغو کرد.
سفر پلوسی به تایوان محرکی بود که آتش بازی‌های جنگی چین علیه تایوان را شعله ور کرد. اما این تمرینات هوایی، دریایی و موشکی طی یک روز برنامه‌ریزی نشده بودند. به نظر می‌رسد آنها به عنوان یک تمرین نهایی برای اینکه چگونه چین قصد دارد تایوان را به سرزمین مادری بازگرداند، آماده شده‌اند. البته همه اینها وقتی محقق خواهند شد که شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، تصمیم بگیرد زمان مناسب فرا رسیده است.
پلوسی بقیه سفر خود را با این اصرار گذراند که سفر او تغییری در سیاست ایالات متحده در قبال تایوان ایجاد نمی‌کند.
پلوسی در گفتگو با خبرنگاران در توکیو تکرار کرد: “حضور ما در اینجا به معنی تغییر وضعیت موجود نیست” و افزود که پکن “احتمالاً از سفر ما به عنوان بهانه استفاده می‌کند.”
در حالی که تیراندازی‌های مستقیم به مدت ۷۲ ساعت ادامه داشتند، کاخ سفید به پلوسی اعلام کرد که ایالات متحده ادعای پکن مبنی بر اینکه تایوان “بخشی از چین” است را به رسمیت می‌شناسد و این ادعا را رد نمی‌کند. کاخ سفید همچنین قصد تغییر سیاست‌ها در مورد تایوان را ندارد و روابط همانطور از زمانی که جیمی کارتر روابط دیپلماتیک ایالات متحده با تایوان را در سال ۱۹۷۹ قطع کرد و جمهوری خلق چین را به رسمیت شناخت، ادامه خواهند داشت.
اما رونالد ریگان، ناو هواپیمابر معروف ایالات متحده، که در آن زمان ماموریت آسیایی نیز داشت، در لحظه تنش‌ها کجا بود؟ این ناو در دریای فیلیپین، نه دریای چین جنوبی یا تنگه تایوان یا دریای چین شرقی که پکن ادعای آن را داشت، در حال گشت زدن بود!
پیام‌های ارسال شده و دریافتی از بازی‌های جنگی که چین درپی سفر پلوسی داشت، چه بودند؟
از طرف پکن، پیامی که به ایالات متحده مخابره شد، واضح بود.
«چین تایوان را به عنوان استان جدا شده خود می‌داند. این کشور با هر قدرتی از جمله ایالات متحده که قصد داشته باشد این واقعیت سیاسی را به چالش بکشد، مقابله خواهد کرد. این کشور همچنین به هر اقدامی از جانب تایوان که پیامی مبنی بر استقلال از پکن را داشته باشد به‌عنوان عاملی برای توجیه جنگ پاسخ خواهد داد.»
کاخ سفید هیچ هواپیما، کشتی یا موشکی را برای مقابله با مانورهای شلیک مستقیم چین جابجا نکرد و در واقع، بارها به پکن اطمینان داد که سفر پلوسی هیچ تغییری در سیاست ایالات متحده ایجاد نمی‌کند.
تصور این مسئله سخت است که چگونه کشورهای آزاد و دموکراتیک آسیا و متحدان ایالات متحده از جمله ژاپن، کره جنوبی و استرالیا با این مسئله که تهاجم شدید چین به تازگی با انفعال آمریکا مواجه شده است، کنار آمده‌اند.
به نظر می‌رسد اعضای جنگ‌گرای سنا مانند لیندسی گراهام نیز با این مسئله کنار آمده‌اند.
مسیری را که پکن اخیرا دنبال کرده را در نظر بگیرید:
این کشور به سرزمین‌های مرزی در هیمالیا از هند حمله کرده و آنها را تصرف کرده، تقریباً تمام دریای چین جنوبی را مدعی شده، چندین جزیره در آن دریا را برای دفاع نظامی تقویت کرده، ادعا کرده تنگه تایوان جزء آب‌های سرزمینی این کشور است و ترانزیت کشتی‌های جنگی ایالات متحده و متحدانش نیاز به مجوز چین دارد. همچنین چین، تایوان و جزایر سِن‌کاکو (که در اختیار ژاپن هستند) را به عنوان بخشی از کشور خود می‌داند.
حال چین هواپیماهای نظامی و کشتی‌های جنگی را از طریق تنگه تایوان به داخل و بر فراز آب‌های اطراف تایوان فرستاده و موشک‌ها و راکت‌ها را برای تقویت ادعای خود بر این جزیره آزمایش می‌کند.
چین قرن بیست و یکمی وقتی ادعای چیزی در آسیا را مطرح می‌کند، این ادعا را با عمل پشتیبانی می‌کند. این روند غیرقابل انکار است؛ واقعیتی که به رویارویی بر سر تایوان در آینده اشاره دارد.
