تاکتیک بانک مرکزی ژاپن برای خرید اوراق قرضه دولتی برای محدود کردن نرخ بهره بدهی های بلندمدت، یکی از ستون های تلاش این بانک برای سرکوب هزینه های استقراض و تحریک اقتصاد بوده است. در ۲۰ دسامبر، بانک سیاستی را که به عنوان کنترل منحنی بازده شناخته می شود، تعدیل کرد و به بازدهی بلندمدت اجازه داد تا بیشتر افزایش یابد. این اقدام سرمایهگذاران را کور کرد، ین را افزایش داد و این گمانهزنی را برانگیخت که ممکن است سیاستگذاران کشور در حال آماده شدن برای همسویی با سایر اقتصادهای بزرگ با اجازه دادن به نرخها برای افزایش بیشتر باشند.۱. منحنی بازده چیست؟بازده اوراق قرضه، بر حسب درصد سالانه، بیانی از نرخ بازدهی است که انتظار دارید در یک اوراق بهادار با درآمد ثابت خاص به دست آورید. و اختلاف بین بازده های سررسیدهای مختلف به عنوان منحنی بازده شناخته می شود. اغلب اوقات، سرمایهگذاران برای قفل کردن پول خود برای دورههای طولانیتر، با عدم اطمینان بیشتر، بازده بالاتری را طلب میکنند. بنابراین منحنی های بازده معمولاً به سمت بالا شیب دارند.۲. نکته کنترل منحنی بازده چیست؟این سیاست که در سال ۲۰۱۶ معرفی شد، با هدف پایین نگه داشتن بازده به منظور تشویق مصرفکنندگان به خرج کردن و کسبوکارها به سرمایهگذاری، و جلوگیری از خطر کاهش تورم که میتواند اقتصاد را بیثبات کند و پرداخت سود را برای دولت و شرکتهای بزرگ سختتر کند، انجام شد. با این حال، اخیراً ظهور نرخهای بهره منفی بر صاف کردن منحنی بازده تاثیر داشت.۳. ایرادش چیست؟این امر باعث شد تا سرمایه گذاران نسبت به اعتبار سیاست نرخ بسیار ضعیف BOJ تردید کنند. منحنی مسطح تر معمولاً نشان دهنده احتیاط در مورد چشم انداز رشد یک کشور است. همچنین میتواند اثر محرک نرخهای پایینتر را خنثی کند، زیرا سودآوری بانکهای تجاری را تحت تأثیر قرار میدهد و آنها را نسبت به وام دادن بیمیل میکند. اگر منحنی معکوس شود – مانند زمانی که بازدهی ۱۰ ساله کمتر از سود سه ماهه باشد – ممکن است اقتصاد به سمت رکود پیش رود.۴. BOJ چه اقدامی انجام داد؟بانک مرکزی ژاپن تصمیم گرفت تا بازدهی ۱۰ ساله را به حدود ۰.۵ درصد افزایش دهد، در حالی که نرخ بهره معیار کوتاه مدت و بلندمدت را بدون تغییر نگه داشت. هاروهیکو کورودا، فرماندار BOJ گفت که هدف از این تصمیم بهبود عملکرد بازار است. این بانک همچنین نشان داد که میخواهد شرایطی را برای بازدهی بالاتر بدهیهای بلندمدت ایجاد کند. با این حال، کورودا با این ایده مخالفت کرد که BOJ به سمت سیاستهای انقباضی نرخ بهره ای برود که توسط فدرال رزرو ایالات متحده که امسال نرخ معیار خود را از نزدیک به صفر به بیش از ۴ درصد افزایش داده است و همچنین سایر بانک های مرکزی بزرگ برود.۵. چقدر قابل توجه است؟کورودا با اقداماتی که بانک را به بزرگترین مالک سهام و اوراق قرضه دولتی در ژاپن تبدیل کرده و آن را به آخرین لنگر اصلی نرخ بهره بسیار پایین در جهان تبدیل کرده است، بلندپروازانه ترین برنامه محرک پولی دوران مدرن را رهبری کرد. این سیاست نتوانسته است سومین اقتصاد بزرگ جهان را به روشی پایدار تقویت کند. همچنین ارزش ین را تضعیف کرده و تورم را به بالاترین حد چهار دهه اخیر رسانده است. این به کاهش شدید محبوبیت نخست وزیر فومیو کیشیدا کمک کرده است. علاوه بر این، نشانههایی وجود داشت که نشان میداد بازار بدهی ژاپن، دومین بازار بزرگ جهان، دیگر آنطور که باید کار نمیکند: با توجه به اینکه اکنون بیش از نیمی از اوراق قرضه دولتی متعلق به بانک مرکزی است، تجارت در آن چیزی که باید به راحتی در دسترس باشد، کاهش یافته است. پس از اینکه کورودا محدوده بازدهی را افزایش داد، اقتصاددانان و سرمایه گذاران گفتند که انتظار دارند BOJ اقدامات بیشتری را انجام دهد تا در ماه های آینده بازده اوراق قرضه بالاتری داشته باشد. ۶. آیا این آغاز پایان دوران پول ارزان ژاپن است؟کورودا میگوید که اینطور نیست، اما او فقط سه ماه و نیم دیگر در کار است. تغییر سیاست در دسامبر ممکن است جانشین وی را برای حرکت در هر جهتی پس از روی کار آمدن آسان تر کند. نامزدهای پیشتاز عبارتند از معاون فعلی ماسایوشی آمامیا و معاون سابق هیروشی ناکاسو. آمامیا به طور گسترده به عنوان معمار کنترل منحنی بازده و کمپین اولیه “شوک و هیبت” کورودا در خریدهای گسترده اوراق قرضه در نظر گرفته می شود. به نظر میرسد که او نسبت به ناکاسو که از محدودیتهای طولانیتر کردن سیاست پولی فوقالعاده سست BOJ صحبت کرده است، به سیاستهای موجود نزدیکتر است.۷. همه اینها برای ین چه معنایی دارد؟ارز نقطه اصلی دردسر دولت در سال ۲۰۲۲ بود. حتی پس از افزایش ۴ درصدی به دنبال کاهش کنترل منحنی بازدهی، ین برای بزرگترین افت سالانه خود از سال ۲۰۱۳، زمانی که کورودا خرید انبوه اوراق قرضه BOJ را آغاز کرد، قرار گرفت. معاملات نزولی ین که در بیشتر سال متداول بود، در معرض تهدید به نظر میرسید. سرمایهگذاران ژاپنی اوراق قرضه میتوانند تعداد بیشتری از داراییهای خود را در خارج از کشور بفروشند و در صورت افزایش نرخهای بهره محلی، پول را به خانه بازگردانند و این امر باعث تقویت بیشتر ین میشود.
منبع: Bloomberg