روابط میان ایران و اسرائیل در دهههای اخیر همواره با تنشهای متعدد همراه بوده است. سیاستهای خارجی ایالات متحده، بهویژه در دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، تأثیر بسزایی بر این روابط داشته است. با نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، این پرسش مطرح میشود که در صورت پیروزی مجدد ترامپ، تنشهای بین ایران و اسرائیل وارد مرحله جدیدی خواهد شد یا خیر.
سیاستهای ترامپ در قبال ایران و اسرائیل
در دوره اول ریاستجمهوری دونالد ترامپ، سیاستهای او در قبال ایران و اسرائیل بهطور قابلتوجهی بر روابط این دو کشور تأثیر گذاشت. خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای (برجام) در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریمهای شدید اقتصادی علیه ایران، تنشها را افزایش داد. از سوی دیگر، ترامپ با انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم و به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان، حمایت بیسابقهای از اسرائیل نشان داد. این اقدامات موجب تقویت مواضع اسرائیل در منطقه و افزایش فشار بر ایران شد.
✔️ بیشتر بخوانید: داستان زندگی دونالد ترامپ: از امپراتوری املاک تا صحنه سیاست
تأثیر احتمالی پیروزی ترامپ بر تنشهای ایران و اسرائیل
در صورت پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات، انتظار میرود که سیاستهای سختگیرانه او در قبال ایران ادامه یابد. این سیاستها میتواند شامل افزایش تحریمها، تقویت روابط نظامی با اسرائیل و حمایت از اقدامات تهاجمی اسرائیل علیه منافع ایران در منطقه باشد.
بهعنوان مثال، در سالهای اخیر، اسرائیل حملات متعددی به مواضع نیروهای وابسته به ایران در سوریه انجام داده است. با حمایت مستقیم یا غیرمستقیم آمریکا، این حملات میتواند تشدید شود و تنشها را به سطح بالاتری برساند.
در صورت پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات، انتظار میرود که سیاستهای سختگیرانه او در قبال ایران نهتنها ادامه یابد، بلکه تقویت شود. ترامپ همواره به حمایت همهجانبه از متحدان منطقهای آمریکا از جمله اسرائیل، تأکید داشته است و بازگشت او به کاخ سفید به احتمال زیاد به معنی تشدید فشارهای اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک علیه ایران خواهد بود. این سیاستها میتوانند از طریق چندین مسیر به تشدید تنشها میان ایران و اسرائیل منجر شوند.
نخستین و مهمترین تأثیر، احتمال افزایش تحریمها و اقدامات اقتصادی است که میتواند ایران را به سمت تقویت برنامههای نظامی و هستهای سوق دهد. این اقدامها ممکن است بهانهای برای اسرائیل فراهم کند تا به عملیات تهاجمی خود علیه ایران و نیروهای وابسته به آن در منطقه شدت بخشد. بهعنوان مثال، در سالهای اخیر اسرائیل چندین حمله هوایی به مواضع نیروهای وابسته به ایران در سوریه انجام داده است و در صورت حمایت مستقیم یا غیرمستقیم ترامپ، این نوع عملیاتها میتواند گسترش یابد و دامنه آن به لبنان یا عراق نیز برسد.
علاوه بر این، ترامپ احتمالاً روابط نظامی و تسلیحاتی خود را با اسرائیل تقویت خواهد کرد که این امر اسرائیل را در موقعیت بهتری برای اجرای عملیاتهای تهاجمی و محدودسازی نفوذ ایران در منطقه قرار میدهد. چنین حمایتی ممکن است نهتنها به معنای ارائه اطلاعات و تجهیزات نظامی به اسرائیل باشد، بلکه میتواند شامل پشتیبانیهای سیاسی و دیپلماتیک نیز شود. بهعبارت دیگر، اسرائیل در صورت وجود حمایت آمریکا، جسارت بیشتری برای اقدامات نظامی پیدا خواهد کرد و این امر میتواند ایران را به واکنشهای سختتر و تهاجمیتر تحریک کند.
در نهایت، بازگشت ترامپ و سیاستهای تهاجمی او احتمالاً فضای دیپلماتیک را برای کاهش تنشها محدودتر میکند. با از دست رفتن هرگونه امکان گفتگو یا میانجیگری میان ایران و اسرائیل، منطقه وارد فاز جدیدی از تنش و ناپایداری خواهد شد. در این شرایط، احتمال وقوع درگیریهای غیرمستقیم از طریق نیروهای نیابتی افزایش مییابد و ممکن است به تهدیدهای بیشتری در زمینه امنیت منطقهای منجر شود.
به طور خلاصه، پیروزی ترامپ میتواند به تشدید تنشهای ایران و اسرائیل بیانجامد، زیرا او احتمالاً سیاستهای سختگیرانهتری در قبال ایران در پیش خواهد گرفت و حمایت بیقیدوشرطی از اقدامات نظامی و تهاجمی اسرائیل ارائه خواهد داد.
واکنش ایران به سیاستهای ترامپ
ایران در واکنش به سیاستهای ترامپ، استراتژی مقاومت حداکثری را در پیش گرفته است. این استراتژی شامل افزایش فعالیتهای هستهای، حمایت از گروههای نیابتی در منطقه و تقویت توان نظامی است. در صورت ادامه این سیاستها توسط ترامپ، ایران ممکن است به اقدامات تلافیجویانه بیشتری دست بزند که میتواند به درگیریهای مستقیم یا نیابتی با اسرائیل منجر شود.
نقش بازیگران منطقهای و بینالمللی
سایر بازیگران منطقهای و بینالمللی نیز در این معادله نقش دارند. کشورهایی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی که روابط نزدیکی با آمریکا و اسرائیل دارند، ممکن است در صورت پیروزی ترامپ، به سیاستهای تهاجمیتری علیه ایران روی آورند. از سوی دیگر، کشورهایی مانند روسیه و چین که روابط استراتژیکی با ایران دارند، ممکن است در مقابل این فشارها، حمایت خود را از ایران افزایش دهند. این تعاملات میتواند به پیچیدگی بیشتر اوضاع و افزایش تنشها منجر شود.
سخن پایانی
با توجه به سوابق و سیاستهای دونالد ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش، پیروزی مجدد او میتواند به تشدید تنشها بین ایران و اسرائیل منجر شود. ادامه سیاستهای فشار حداکثری بر ایران و حمایت بیقیدوشرط از اسرائیل، احتمال درگیریهای مستقیم یا نیابتی را افزایش میدهد. با این حال، واکنش ایران و سایر بازیگران منطقهای و بینالمللی نیز در تعیین مسیر آینده این تنشها نقش مهمی ایفا خواهد کرد. در نهایت، دیپلماسی و گفتگو میتواند به کاهش تنشها و جلوگیری از درگیریهای بیشتر کمک کند.
✔️ بیشتر بخوانید: نتیجه نهایی انتخابات آمریکا چه روزی اعلام میشود؟ زمانبندی دقیق اعلام نتایج انتخابات ۲۰۲۴