داستان موفقیت غیرمنتظره اندونزی
در سال ۲۰۱۳، زمانی که بحث افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو به میان آمد، بانک سرمایه‌گذاری مورگان استنلی گروهی از اقتصادهای نوظهور مستعد مانند اندونزی، کشوری گسترده که از بیش از ۱۷۰۰۰ جزیره تشکیل شده است را به عنوان یکی از پنج اقتصاد شکننده معرفی کرد. حال تقریباً یک دهه از آن زمان گذشته، و با وجود افزایش شدید نرخ بهره در ایالات متحده و چالشهای اقتصادی برای بسیاری از کشورهای در‌حال‌توسعه، اندونزی به طور شگفت‌انگیزی تاب‌آور بوده است. با وجود آشفتگی جهانی ناشی از درگیری روسیه و اوکراین، تورم، بحران‌های انرژی و غذا و تغییرات آب و هوایی، اندونزی به عنوان یک استثنا شناخته میشود. این کشور از یک اقتصاد پررونق و یک چارچوب با ثبات سیاسی برخوردار است.
اندونزی با جمعیت ۲۷۶ میلیون نفری به عنوان بزرگترین کشور آسیای جنوب شرقی، غنی از منابع بوده، و از افزایش قیمت کالاها سود می‌برد. اندونزی به عنوان بزرگترین تولیدکننده نیکل در جهان، عنصری حیاتی در باتری خودروهای الکتریکی، به طور کاملا راهبردی خود را در مسیر سرمایه‌گذاری این دسته از خودروها قرار داده است. رونق اقتصادی اندونزی به رئیس جمهور این کشور، جوکو ویدودو نسبت داده میشود که پس از هشت سال ریاست جمهوری، محبوبیت خود را در بین مردم عادی و سرمایه‌گذاران حفظ کرده است.
بر اساس یک نظرسنجی توسط شرکت تحقیقاتی اینیدکاتور در یک سال قبل، ۶۲.۶ درصد از مردم اندونزی عملکرد ویدودو را تایید می‌کنند، اما این نرخ از زمان قطع یارانه سوخت اندکی کاهش یافت. این موضوع، ویدودو را به عنوان یکی از محبوب‌ترین رهبران دموکراتیک جهان معرفی میکند. چنین حمایت قوی منجر به بحث‌هایی در میان حامیان او در مورد اصلاح قانون اساسی شده است تا ویدودو بتواند برای سومین دوره نامزد شود. ویدودو با میزبانی نشست گروه ۲۰ در بالی در ماه نوامبر ۲۰۲۲، این رونق را در صحنه جهانی به نمایش گذاشت. هدف او جلب علاقه سرمایه‌گذاران بین‌المللی بود و بلندپروازانه‌ترین و بحث‌برانگیزترین ابتکار خود، یعنی پیشنهادی بیش از ۳۰ میلیارد دلار برای انتقال پایتخت اندونزی از جاکارتا به جزیره پوشیده از جنگل بورنئو را به همگان اعلام کرد.
این پروژه تاریخی می‌تواند میراث ویدودو را تعریف کند. ویدودو که در کاخ ریاست جمهوری در جاکارتا نشسته، با صرف ناهاری از سوپ تند و کباب ژاپنی، دیدگاه خود را از شهر هوشمند آینده که با جنگل‌ها و طبیعت در هم تنیده شده است، به اشتراک می‌گذارد. پایتختی که تحولات اندونزی را به تصویر می‌کشد، و به عنوان تصویری از تکامل ملت نمایان می‌گردد. علی‌رغم هجوم سرمایه‌گذارانی که مشتاق دیدن پیشرفت اندونزی هستند، نگرانی‌ها در مورد پایداری ثبات آن همچنان ادامه دارد. با آماده شدن اندونزی برای دوره انتخاباتی ۲۰۲۴، ویدودو هنوز جانشینی را برای پیشبرد برنامه‌های خود تعیین نکرده است. منتقدان استدلال می‌کنند که او می‌توانست گام‌های بیشتری برای تحکیم نهادهای دموکراتیک نوپای اندونزی بردارد و در صورتی که یک رهبر کمتر توانا قدرت را در دست بگیرد، می‌تواند این کشور را در معرض ریسک قرار دهد.
طبق گفته کوین اورورک، تحلیلگر مستقر در جاکارتا و متخصص در سیاست و اقتصاد اندونزی و مدیر خدمات اطلاعات رفرماسی، بسیاری از بازارهای نوظهور با مشکلات زیادی روبرو هستند، اما اندونزی در حال حاضر فاقد چنین چالش‌هایی بوده، و اقتصاد آن در حال شکوفایی است. جالب توجه بوده که مشکل اندونزی در سیاست نهفته است. انتخابات پیش رو می‌تواند چشم‌انداز بلندمدت اندونزی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد که هم می‌تواند امیدوارکننده و هم نگران‌کننده باشد. ویدودو به عنوان یک بیگانه سیاسی، از ائتلاف‌های فراگیر دفاع میکند و هم متحدان و هم مخالفان را در کابینه خود ادغام میکند. جورج یئو، وزیر خارجه سابق سنگاپور از این رویکرد به عنوان دموکراسی با ویژگی‌های جادویی یاد میکند. یئو عقیده دارد که این راهبرد به ثبات کنونی اندونزی کمک کرده است.
دوره مستر کلاس طلا
مشاهده رایگان دوره آموزشی طلا
قسمت 1 تا 3 دوره مستر کلاس طلا، جامع‌ترین و کامل‌ترین دوره آموزشی طلا را از طریق لینک زیر مشاهده کنید
قابل ذکر است که پرابوو سوبیانتو جوجوهادیکوسومو که زمانی از مخالفان سرسخت ویدودو در مبارزات انتخاباتی ۲۰۱۸ بود، اکنون به عنوان وزیر دفاع فعالیت میکند. سرمایه‌گذاران ادعا می‌کنند که این ثبات سیاسی بوده که اقتصاد را تقویت کرده است. با تورم نسبتاً پایین، بانک مرکزی اندونزی برای اولین بار در سه سال اخیر در ماه اوت سال گذشته نرخ بهره را افزایش داد و به ۳.۷۵ درصد رساند. قانون همه‌جانبه محوری ویدودو، که مقررات استخدامی را برای تحریک ایجاد شغل تسهیل میکند، باعث افزایش سرمایه‌گذاری خارجی شده و برخی از تولیدکنندگان را وادار کرده که تولید خود را از چین متنوع کنند. با اشاره به سالهای متوالی رشد دورقمی صادرات باید اذعان داشت تنوع صادرات اندونزی قابل توجه است و طیف گسترده‌ای از محصولات از جمله منسوجات، پوشاک، ماشین‌آلات، مبلمان، الکترونیک و خودرو را پوشش می‌دهد.
در مقابل، به گفته دیوید ساموئال، اقتصاددان ارشد بانک مرکزی آسیا در جاکارتا، رشد اندونزی به شدت به صادرات کالاهای عمده‌ای مانند زغال‌سنگ و روغن نخل وابسته است، که شاید قیمت آنها با افت سرعت اقتصادهای غربی کاهش یابد. با کاهش پیش‌بینی تولید ناخالص داخلی به زیر ۵ درصد، ساموئال اظهار داشت که سال جاری می‌تواند برای اندنزوی چالش‌برانگیز باشد. اندونزی محدودیت‌هایی را برای برخی کالاها از جمله مالیات بر زغال‌سنگ و نیکل اعمال کرد، اما این موضوع به توسعه بخش‌های فرآوری و پالایش داخلی آن منجر شده است. یکی از دستاوردهای بزرگ دوره تصدی ویدودو، گسترش بی‌سابقه زیرساخت‌ها در سراسر اندونزی است. او با افتخار خاطرنشان میکند که دولت تحت نظر وی ۲۰۴۲ کیلومتر جاده عوارضی را در مدت هشت سال ساخته که به طور قابل توجهی از حدود ۷۸۰ کیلومتر ساخته‌شده در چهار دهه گذشته فراتر رفته است. علاوه بر این، دولت وی بر توسعه ۱۶ فرودگاه، ۱۸ بندر و ایجاد ۳۸ سد جدید نظارت داشته است.
درست است برخی از پروژه‌های شاخص او، مانند راه‌آهن پرسرعت جاکارتا – باندونگ، یا ابتکار افتتاح قطار سریع‌السیر در خارج از کشور چین، با مازاد هزینه مواجه شده، اما برخی دیگر به دلیل برنامه‌ریزی ناکافی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. با این حال، مهم‌ترین سیاست صنعتی دوره دوم ویدودو، تلاش بلندپروازانه او برای بهره‌برداری از ذخایر نیکل گسترده اندونزی برای تقویت صنعت خودروهای الکتریکی داخلی بوده است. در سال ۲۰۲۰، دولت اندونزی صادرات سنگ نیکل را ممنوع کرد و بسیاری از نهادهای خارجی، که بسیاری از آنها از چین بودند، مجبور شدند محصولات مورد نیاز را در داخل کشور پالایش کنند.
اگرچه اکثر محصولات تصفیه‌شده در حال حاضر در صنعت فولاد ضدزنگ استفاده میشود، اما هدف نهایی استخراج درجه بالاتری از مواد برای استفاده در باتری‌هاست. اندونزی آماده است تا سهم قابل توجهی در افزایش تقاضا برای نیکل مورد نیاز صنعت جهانی خودروهای برقی داشته باشد. با این وجود، ذخایر سنگ نیکل کشور نیاز به فرآوری اضافی دارد. ویدودو محدودیت‌های صادراتی را به افزایش ارزش صادرات مرتبط با سنگ معدن نیکل نسبت می‌دهد. وی تاکید کرده که با پیروی از این سیاست، صادرات می‌تواند بیش از ۴۰ برابر یا حتی ۶۰ برابر شود.
دریافت رایگان سیگنال فارکس
با عضویت در آکادمی ماکروترید، شما سیگنال، آموزش و گفتگو با تحلیلگران و اعضای آکادمی دریافت خواهید کرد.
اندونزی دارای بزرگترین ذخایر نیکل در جهان بوده، که معادل حدود ۲۱ میلیون تن، تقریباً ۳۰ درصد از ذخایر جهان را تشکیل می‌دهد. با نگاهی به آینده، ویدودو به گسترش سیاست‌های مشابه در ذخایر قابل توجه بوکسیت و مس اندونزی اشاره میکند. با توجه به تقاضای روزافزون جهانی برای این مواد در تولید آلومینیوم و انرژی‌های تجدیدپذیر، وی تعهد خود را به این اقدامات اعلام کرده است. علی‌رغم مخالفت اتحادیه اروپا با این محدودیت‌های صادراتی برای جلوگیری از دسترسی به تولیدکنندگان اروپایی در سازمان تجارت جهانی، ویدودو مصمم بوده و تاکید میکند این موضوع می‌تواند فرصت‌های شغلی ایجاد کند و به اندونزی ارزش بیافزاید.
با وجود یک پالایشگاه عملیاتی از ماه مه ۲ سال گذشته و هفت کارخانه دیگر در انتظار بهره‌برداری، که همگی در جزیره سولاوسی واقع شده‌اند، ابتکار عمل برای پالایش سنگ معدن اندونزی در مراحل اولیه خود است. علاوه بر این، اندونزی اعلام کرده است که CATL چین، بزرگترین تولیدکننده باتری‌های برقی در جهان، با سرمایه‌گذاری در کارخانه باتری‌های برقی موافقت نموده، اما ویدودو تلاش‌های خود را برای جلب رضایت تسلا ابراز کرده است. جیمز برایسون، مدیر شرکت PT HB Capital Partners، یک شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری، خاطرنشان کرد اندونزی هنوز این فرصت را دارد که پیشگام باشد و از داشتن گسترده‌ترین ذخایر نیکل سود می‌برد.
با این حال، چالشهای در صنعت نیکل وجود دارد. روش رایج برای تولید مواد با درجه باتری، فرآیند شستشوی اسیدی با فشار بالا (HPAL)، زباله‌های قابل توجهی تولید میکند که به عنوان باطله شناخته می‌شوند. برایسون می‌افزاید که این امر می‌تواند مانع عرضه به بازارهای غربی شود، و احتمالا تولیدکنندگان باتری‌های برقی در اتحادیه اروپا و ایالات متحده آن را نپذیرند. نگرانی دیگر استفاده از نیروی زغال‌سنگ، منبع انرژی برای کارخانه‌های فرآوری نیکل است. به دلیل نگرانی‌های زیستمحیطی، این امر می‌تواند برای باتری‌هایی که از نیکل در تولید آنها استفاده میشود، و قصد ورود به بازارهای ایالات متحده و اتحادیه اروپا را دارند، موانعی را ایجاد کند. گروه‌های زیستمحیطی با اشاره به آسیب‌های احتمالی زیستمحیطی، از ایلان ماسک خواسته‌اند که در صنعت نیکل اندونزی سرمایه‌گذاری نکند. این مسائل در مورد نیکل بخشی از یک سری انتقادات گسترده‌تر در مورد سابقه زیستمحیطی کشور است.
تولیدکنندگان محلی زغال‌سنگ ۲۵ درصد تولیدات را با تخفیف قابل توجهی به نیروگاه‌های محلی عرضه می‌کنند که چالش‌هایی را برای پروژه‌های رقابتی انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله انرژی خورشیدی، در یک کشور گرمسیری ایجاد می‌نماید. جدای از این چالش‌ها، ویدودو اصلاح نظام آموزشی کشور و رسیدگی به شرکت‌های دولتی را نیز در اولویت قرار داده است. در این حوزه‌ها کارآفرینان یا تجار سرشناسی را برای هدایت تغییرات لازم منصوب کرده است. چهار سال از زمانی که ویدودو چشم‌انداز بزرگ ۳۲ میلیارد دلاری خود را برای انتقال دولت از جاکارتا، یک کلان‌شهر پرجمعیت و در حال غرق شدن، به این مرکز استوایی جدید در کالیمانتان آغاز کرد، می‌گذرد.
در میان پروژه‌های زیرساختی تاریخی آسیا، به دلیل جاه‌طلبی عظیم و هزینه‌های سرسام‌آور، این پروژه پررنگ است. با این حال، با پایان دوره ویدودو، نیاز مبرم به شخص دیگری وجود دارد که چشم‌انداز او را به سرعت زنده کند. علی‌رغم نگرانی‌ها در مورد بی‌میلی احتمالی مردم برای جابه‌جایی، ویدودو می‌گوید که مردم خواهند آمد. این شهر را با جاکارتا مقایسه کنید که گرفتار سیل، آلودگی و ترافیک شده است. فوریت ویدودو برای ایجاد پایتخت جدید، نوسانتارا، از نیاز به گسترش توسعه فراتر از جاوا، با هدف اطمینان از پیشرفت قابل دسترسی برای همه مردم ناشی میشود.
ویدودو بر دوران رشد قوی و توسعه سریع نظارت داشته است
ویدودو که به جوکووی معروف است، در مسیر یک ماموریت جاه‌طلبانه قرار گرفته تا به سرعت پایتخت این کشور را به قلب جنگل‌های بارانی بورنئو منتقل کند. او با همراهی وزرای متعدد کابینه، سرآشپز شخصی خود و صدها مدیر اجرایی، در گرمای شدید ۳۸ درجه شهامت میکند تا بر مراسم آغاز به کار برای زیرساخت‌های مختلف در جنگل، از جمله فرودگاه، مدارس، بیمارستان‌ها، هتل، مرکز خرید، و مقر جدید بانک مرکزی اندونزی نظارت کند. در میان عظمت این پروژه زیرساختی، او اکنون آماده است تا قبل از پایان دوره ریاستش در سال آینده شاهد تحقق رویای دیرینه خود باشد. علی‌رغم پرواز دوساعته و ماشین سواری ناهموار مورد نیاز از جاکارتا، ویدودو نگرانی‌ها در مورد عدم تمایل مردم به جابه‌جایی را نادیده می‌گیرد و بر مزایای پایتخت جدید تأکید میکند. او متقاعد شده است که در مقایسه با مسائل جاکارتا مانند سیل، آلودگی و ترافیک، پایتخت جدید در کالیمانتان نسل جوان را با وعده کربن صفر خود جذب خواهد کرد. به عبارتی ساده، عزم جوکووی برای ایجاد یک پایتخت سبز و کاربردی در میان بیابان بورنئو نشان‌دهنده تعهد تزلزل‌ناپذیر او به این پروژه عظیم و بی‌سابقه است.
با خروج از محل ساخت‌و‌ساز، وی به بررسی یک مهدکودک باغی وسیع می‌پردازد که بی‌پایان امتداد دارد. این مهدکودک تنها دو ماه سن دارد و در حال حاضر، ۱۵۰ باغدار از ۴ میلیون نهال آن مراقبت می‌کنند. منتقدان به پایتخت جدید رئیس جمهور به عنوان یک پروژه حیوان خانگی عجیب و غریب و پرهزینه نگاه می‌کنند. با این حال، او مخالفت میکند و آن را فرصتی برای تغییر شکل چشم‌انداز اقتصادی کشور معرفی می‌نماید. در کنار ریسک‌ها و جاه‌طلبی‌های خود، این پروژه مجموعه چالش‌ها و چشم‌اندازهای اندونزی را با نزدیک شدن به پایان دوران ویدودو منعکس میکند. خروج قریب‌الوقوع ویدودو در سال آینده، با پایان دادن به یک دهه قدرت، به نقطه حساسی برای این دموکراسی گسترده ۲۷۰ میلیون نفری می‌رسد. محبوبیت بالای او که در نظرسنجی‌های اخیر تقریباً به ۸۰ درصد رسیده، نشان‌دهنده مدیریت ماهرانه او در اقتصاد و مدیریت ماهرانه یک عرصه ژئوپلیتیکی پیچیده‌تر است. از زمان کسب اولین پیروزی خود در انتخابات در سال ۲۰۱۴، و به استثنای دوره همه‌گیری، تولید ناخالص داخلی رشد سالانه حدود ۵ درصد را حفظ کرده است. با پیمایش در روابط تیره بین واشنگتن و پکن، او به طرز ماهرانه‌ای موضعی میانه‌‌‌‌رو را ترسیم کرده است.
سرمایه‌گذاران به این فکر می‌کنند که آیا با دستیابی به نرخ رشد ۷ درصدی، اندونزی می‌تواند خود را در بین پنج اقتصاد برتر جهان قرار دهد؟ نادیم ماکاریم، کارآفرین فناوری که به عنوان وزیر آموزش ویدودو خدمت میکند، معتقد است که ترکیب اندونزی از بازار داخلی قوی و منابع طبیعی فراوان، همراه با تمرکز بر سرمایه انسانی و آموزش، می‌تواند این کشور را به یک رقیب جهانی بزرگ تبدیل کند. او تصدیق میکند اگر سرمایه انسانی و آموزش را در اولویت قرار دهیم، رقابت برای هر ملتی با ما چالش‌برانگیز خواهد بود. با این حال، تردیدهایی در مورد مسیر اقتصادی اندونزی وجود دارد. آیا این کشور به تاریخچه عملکرد ضعیف خود ادامه خواهد داد؟ علی‌رغم دستاوردهای ویدودو در انجام تعهدات مربوط به زیرساخت‌ها و تجارت، ایوان لاکسمانا، یکی از همکاران ارشد موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی (IISS) در سنگاپور، تأکید میکند که جذب سرمایه‌گذاری بین‌المللی بیشتر، مستلزم اقدامات بیشتر رئیس جمهور است. لاکسمانا ضرورت مقابله با منافع تجاری ریشه‌دار و ساده‌سازی اصلاحات بوروکراتیک را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر تصدیق میکند. بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان بر این باورند که اندونزی توان رشد بیش از ۵ درصد را دارد، اما لاکسمانا در مورد چشم‌انداز دستیابی به جایگاه پنج اقتصاد برتر جهان تا سال ۲۰۴۵ تردید دارد.
حال بیاید کمی به عقب‌تر حدود یک سال پیش برگردیم. در آن زمان، پس از لغو حمایت بانک سافت ژاپن در ماه مارس، اندونزی با چالش‌هایی در جذب سرمایه‌گذاران خارجی برای توسعه یک پایتخت جدید ۳۲ میلیارد دلاری در بورنئو مواجه بود. علی‌رغم تضمین‌های مقام ارشد پروژه مبنی بر اینکه کشورهای متعددی از جمله چین، ژاپن و کره جنوبی علاقه‌مند به مشارکت در انتقال پایتخت از جاکارتا به شهر جدید نوسانتارا هستند، تامین امنیت سرمایه‌گذاران متعهد ثابت نشد. بامبانگ سوزانتونو، رئیس اداره پایتخت شهر نوسانتارا، ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال ۲۰۲۲، آنها جدیت سرمایه‌گذاران را مشخص می‌کنند. پروژه نوسانتارا برای رئیس جمهور جوکو ویدودو بسیار مهم بوده است. بد نیست بدانید جاکارتا، واقع در باتلاق در حال غرق شدن، با ریسک غوطه‌ور شدن در آب تا سال ۲۰۵۰ مواجه است. از آنجایی که بودجه پیش‌بینی‌شده محقق نشد، ویدودو به دلیل اجرای سریع لایحه‌ای که جابجایی پایتخت را اجباری می‌کرد، با انتقاد مواجه گشت.
اگرچه بانک توسعه آسیایی از برنامه‌ریزی و جذب سرمایه حمایت میکند، اما خروج بانک سافت در ماه مارس خلأ قابل توجهی در سرمایه‌گذاری ایجاد کرد و هیچ سرمایه‌گذار عمده دیگری پیدا نشد. پس از دیدار ویدودو و رئیس جمهور شی جین پینگ در ماه ژوئیه ۲۰۲۲، که در آن پکن تمایل خود را برای مشارکت فعال در توسعه پایتخت جدید ابراز داشت، مذاکرات با چین در مورد مشارکت آنها ادامه دارد. با این حال، شک و تردید در میان کارشناسان در مورد توانایی دولت برای تأمین چنین حمایت خصوصی گسترده‌ای وجود دارد. در مقایسه با پایتخت‌های شکست‌خورده قبلی مانند نایپیداو در میانمار، این موضوع باعث ایجاد تردید در مورد امکان واقعی شکل‌گیری نوسانتارا میشود. منتقدان، از جمله جیمی دیویدسون از دانشگاه ملی سنگاپور و ددن روکمانا از دانشگاه A&M آلاباما، در مورد امکان واقعی جدول زمانی بلندپروازانه و انتظارات مالی پروژه تردید دارند. همچنین نگرانی‌هایی در مورد اتکای احتمالی به چین برای سرمایه‌گذاری ظاهر میشود که می‌تواند سرمایه‌گذاران غربی را دلسرد کند.
دور زدن رقابت آمریکا و چین
دو دوره ریاست جمهوری ویدودو، با دو نتیجه شناخته میشود: زیرساخت‌ها و نیکل. به دلیل رکود اقتصادی جهانی، اندونزی با کاهش تقاضا برای کالاهای فراوان صادراتی خود مواجه شد. زیرساخت‌ها بودجه کافی نداشت و علاقه سرمایه‌گذاران بین‌المللی به سومین دموکراسی بزرگ جهان کمرنگ بود. در نتیجه، ویدودو بلافاصله سفری متحول‌کننده برای اندونزی را آغاز کرد. او شبکه گسترده بزرگراه‌ها، فرودگاه‌های مناطق دورافتاده و گسترش سدهای جدید را به عنوان دستاوردهای کلیدی بیان میکند. تمرکز بر ساخت سد، به ویژه در میان خشکسالی‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی در بخش‌های مختلف کشور بسیار مهم است. ویدودو با افتخار می‌گوید قبلا ۲۴۰ سد داشتیم، حالا ۳۰۱ سد داریم.
دومین دوره ویدودو که سال ۲۰۱۹ آغاز شد و اقتصاد اندونزی شاهد بلندپروازانه‌ترین ابتکارات، به ویژه ایجاد یک وسیله نقلیه الکتریکی داخلی و زنجیره تامین باتری بود، بهترین سالهای این کشور تلقی میشود. در اقدامی جسورانه برای تحریک تولید محلی، او صادرات سنگ نیکل را در سال ۲۰۲۰ ممنوع کرد. این امر بازیگران جهانی مانند Tsingshan چین، ال‌جی کره جنوبی و Vale برزیل را وادار کرد تا برای دسترسی به ذخایر نیکل فراوان، کارخانه‌های محلی در اندونزی ایجاد کنند. این کارخانه‌ها فقط برای پالایش نیکل نبودند، بلکه هدفشان تشویق شرکت‌های بیشتری برای ایجاد زنجیره تامین خود در اندونزی بود. علی‌رغم مخالفت سازمان تجارت جهانی که ممنوعیت صادرات را ناعادلانه می‌دانست، ویدودو در اجرای سیاست خود ثابت قدم ماند. این راهبرد سود‌هایی را برای اندونزی به همراه داشته است. صادرات اندونزی در سال ۲۰۲۲ به اوج ۲۹۲ میلیارد دلار رسید که ناشی از افزایش قیمت کالاها بود. با این حال، در سال جاری در بحبوحه کند شدن اقتصاد چین، رشد صادرات کاهش یافته است.
شاید برایتان سوال باشد که چه اتفاقی برای سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر در اندونزی افتاد. شرکت‌های کره جنوبی که سرمایه‌گذاری هنگفتی در تولید مواد باتری در اندونزی انجام می‌دهند، از ایالات متحده برای نشان دادن انعطاف‌پذیری بیشتر در مورد نقش چین در زنجیره‌های تامین وسایل نقلیه الکتریکی حمایت می‌کنند. پوسکو، یک غول فلزی کره‌ای، اخیراً ۴۴۱ میلیون دلار در یک کارخانه ذوب نیکل در جزیره هالماهرا اندونزی سرمای‌گذاری کرده که میزان کل ورود نقدینگی از ابتدای سال ۲۰۲۲ را به بیش از ۳ میلیارد دلار می‌رساند. اکثر این سرمایه‌گذاری‌ها به صعنت تولید باتری مربوط میشود. علی‌رغم موقعیت اندونزی به عنوان بزرگترین تولیدکننده نیکل در جهان، و شرکت‌های کره‌ای که به منابع فراوان برای کارخانه‌های باتری چند میلیارد دلاری خود در ایالات متحده چشم دوخته‌اند، بیشتر تولید و فرآوری نیکل اندونزی توسط شرکت‌های چینی مهار میشود. تلاش‌های کره جنوبی برای ایجاد یک زنجیره تأمین باتری‌هایی که برای نیازهای ایالات متحده لازم است، از طریق حفظ استقلال در قطعات حیاتی، موضوعی پیچیده است. تحلیلگران کره‌ای ابراز نگرانی می‌کنند و معتقدند که بدون امتیازاتی از سوی ایالات متحده، اندونزی می‌تواند به یک مرکز تولید منطقه‌ای و نه جهانی برای وسایل نقلیه الکتریکی تبدیل شود.
قانون کاهش تورم ایالات متحده اعتبار مالیاتی را به شرکت‌های باتری ارائه میکند و تصریح می‌نماید که درصد معینی از ارزش مواد معدنی حیاتی باید در ایالات متحده یا توسط شرکای دارای قرارداد تجارت آزاد با این کشور پردازش یا استخراج شود. علی‌رغم عدم وجود چنین توافقی در اندونزی، سرمایه‌گذاری‌های کره‌ای در فرآوری نیکل افزایش یافته است که عمدتاً شامل مشارکت چینی‌ها میشود. با این حال، به دلیل ابهام واشنگتن در تعریف نهادهای خارجی نگران‌کننده، به ویژه با اشاره به چین، با هدف حذف تدریجی آنها از زنجیره تأمین باتری ایالات متحده تا سال ۲۰۲۵، ابهاماتی وجود دارد. شرکت‌های کره‌ای مانند ال‌جی و SK On شراکت‌هایی را در اندونزی ایجاد نموده، اما پوسکو با شرکت‌های کره‌ای و چینی برای تولید نیکل، قراردادهایی امضا کرده است. به طور کلی، چالش در برآوردن الزامات انطباق قانون در میان مقررات نامشخص است. نگرانی‌های زیستمحیطی مربوط به فعالیت های معدنی اندونزی بر پیچیدگی‌ها می‌افزاید.
برخی از تحلیلگران بر کاهش قیمت نیکل اندونزی در مقایسه با سایر منابع تاکید می‌کنند، اما ریسک عدم انطباق با مقررات ایالات متحده و معیارهای زیستمحیطی را پررنگ می‌نماید. در تلاشی برای ایجاد تنوع، پوسکو تلاش‌های خود را برای کاهش وابستگی به نیکل اندونزی با تامین منابع از استرالیا و کالدونیای جدید اعلام کرد. علاوه بر این، جاکارتا در حال رایزنی با واشنگتن برای یک معامله تجاری متناسب با مواد معدنی حیاتی است که شبیه به توافقی بوده که با ژاپن تضمین گشت. مدیران کره‌ای بر اتکای خود به فناوری چینی برای پردازش مقرون‌به‌صرفه نیکل تأکید می‌کنند، اما هشدار می‌دهند که مقررات سختگیرانه ایالات متحده می‌تواند انطباق با رعایت این قانون را به شدت محدود کند.
با وجود تلاش‌های دیپلماتیک، سابقه ویدودو در جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) عجیب است. اندونزی برای رقابت با کشورهایی مانند ویتنام و هند در جذب سرمایه‌گذاری‌های تولیدی از چین تلاش کرده است. در عوض، وجوه بین‌المللی عمدتاً به سمت بخش معدن سرازیر شده است، تا تولید با فناوری پیشرفته یا سایر صنایع. تنش‌های ژئوپلیتیکی ابتکارات سیاست کلیدی ویدودو را پیچیده‌تر میکند. به دلیل نفوذ غالب چین در صنعت نیکل اندونزی، که شامل تأسیسات ذوب و سهام قابل توجه در معادن می‌شوند، از قانون کاهش تورم ایالات متحده مستثنی شدند. دیدار اخیر ویدودو با جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، منجر به کسب معافیت برای دسترسی به یارانه‌های ایالات متحده نشد. در بحبوحه تشدید رقابت ژئوپلیتیکی، ویدودو یک اقدام متعادل‌کننده ظریف بین ایالات متحده و چین بر سر نیکل را دنبال میکند. هنگامی که از ویدودو درباره موضع خود در رابطه با هر دو کشور سوال شد، وی تاکید کرد که اندونزی بی‌طرف است و آمریکا و چین را دوست و شریک نزدیک خود می‌داند. اندونزی، یکی از اعضای موسس جنبش غیرمتعهدها از زمان پیدایش آن در سال ۱۹۵۵ در باندونگ، در ماه اوت با رد دعوت برای پیوستن به بریکس، متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی، بسیاری را شگفت‌زده کرد. باید بدانید هدف گروه بریکس حمایت از منافع جنوب جهانی است.
حال باید به این موضوع پرداخته شود که اندونزی دقیقا چه چیزی را در رابطه با آمریکا می‌بیند. ویدودو از کشورهای غربی خواسته تا به وعده خود مبنی بر ارائه ۲۰ میلیارد دلار برای حمایت از انتقال کشورش به انرژی سبز و ارائه کمک‌های بیشتر برای منابع حیاتی آن، که برای پیشرفت فناوری‌هایی مانند خودروهای الکتریکی و باتری‌ها ضروری است، عمل کنند. ویدودو نگرانی قابل توجهی را در مورد تأخیر وجوه تعهد‌شده توسط کنسرسیومی از اقتصادهای پیشرفته، که عمدتاً توسط ایالات متحده رهبری میشود، ابراز کرد که می‌تواند تعطیلی نیروگا‌های زغال‌سنگ اندونزی را تسریع بخشد. ویدودو تاکید کرد که در تعهد اندونزی به انتقال انرژی سبز شک نکنید. ویدودو این موضوع را در اجلاس G7 در ژاپن و اجلاس G20 در هند مطرح نمود و بر تلاش‌های اندونزی در توسعه صنعت خودروهای الکتریکی برای حمایت از انرژی دوست‌دار محیط زیست تاکید کرد. این موضع عمومی ویدودو در بحبوحه افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه است. در طول ۹ سال تصدی خود، هدف او این بود که مسیر اندونزی را بین واشنگتن و پکن ترسیم کند و شرکت‌های چینی بر زنجیره تامین نیکل این کشور تسلط داشته باشند.
ویدودو قصد دارد از معافیت صنعت نیکل اندونزی برای بهره‌مندی از یارانه‌ها در قانون کاهش تورم حمایت کند. اندونزی به عنوان بزرگترین تولیدکننده نیکل در جهان، حذف خود از بسته جامع بودجه انرژی سبز ایالات متحده را به چالش کشید. قانونگذاران ایالات متحده استدلال می‌کنند که چنین گنجاندنی به طور موثر به شرکت‌های تحت اختیار چین در صنعت نیکل اندونزی از طریق سرمایه‌گذاری مشترک یارانه می‌دهد. ویدودو در نوسانتارا، پایتخت آینده اندونزی اظهار داشت که اگر توافق بر سر این معافیت حاصل شود، گامی مهم برای اندونزی و ایالات متحده و پیشرفتی برای صنعت خودروهای الکتریکی جهانی خواهد بود. او قاطعانه ایده جداسازی زنجیره تامین نیکل اندونزی بین چین و ایالات متحده را رد کرد و ابراز تمایل نمود که گزینه‌ها برای همه کشورها باید روی میز باقی بماند. وی تاکید کرده که ما بازار آمریکا را ترجیح می‌دهیم، اما هدفمان حفظ ارتباط با بازارهای مختلف است. علی‌رغم انتظارات اندونزی برای افزایش بودجه در راستای دور شدن از زغال‌سنگ، پیش‌نویس برنامه سرمایه‌گذاری اخیر برای توافق بر سر تغییرات آب و هوایی از اندونزی به برنامه‌هایی برای کاهش به اصطلاح نیروگاه‌های زغال‌سنگ محبوس که بسیاری از کارخانه‌های ذوب نیکل خدمات می‌دهند، اشاره‌ای نکرده است. بخش خصوصی ایالات متحده که قرار است به مشارکت در انتقال انرژی عدالت (JETP) کمک مالی کند، نسبت به عدم قطعیت سیاست اندونزی، به ویژه با پایان دوره رئیس جمهور ویدودو در سال آینده، ابراز نگرانی کرده است.
هنگامی که از ویدودو در مورد انتقادات مربوط به شکست اندونزی در دوری از زغال‌سنگ پرسیده شد، ویدودو مستقیماً به این موضوع اشاره نکرد، اما بر تعهد دولت خود به کربن‌زدایی اقتصاد تأکید نمود. وی اظهار داشت که ما به شدت تغییرات آب و هوایی را درک می‌کنیم و قصد داریم از زغال‌سنگ به انرژی سبز تغییر مسیر دهیم. در میان تأخیر در تأمین مالی، چین با راه‌اندازی گفت‌وگوی همکاری‌های انتقال انرژی اندونزی، از فرصت استفاده کرده و نوید سرمایه‌گذاری سبز جدید قابل توجهی برای این کشور داده است. ویدودو با داشتن نظارت تقریباً یک دهه از رشد اقتصادی، بسیار محبوب است، اما در پاییز آینده به پایان دوره ریاست جمهوری خود خواهد رسید. یکی از ابتکارات کلیدی ویدودو در آخرین دوره ریاست جمهوری خود ممنوعیت صادرات سنگ معدن نیکل خام و تشویق ایجاد کارخانه‌ها و تأسیسات فرآوری در اندونزی بود. وی همچنین در مورد اثرات نامطلوب احتمالی مقررات کربن اتحادیه اروپا بر صنایع آهن، فولاد، قهوه، روغن نخل و لاستیک اندونزی که صادرات بسیار مهمی برای این کشور هستند، ابراز نگرانی کرد. ویدودو تاکید نمود که تولیدکنندگان روغن نخل تعداد قابل توجهی از خرده‌مالک‌ها را درگیر می‌کنند که حدود ۱۶ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما در نهایت، تأثیر این مقررات به کشاورزان قهوه، چای و کاکائو می‌رسد.
ویدودو در مورد گمانه‌زنی‌ها در مورد پیوستن به باشگاه چین تصریح کرد که پاسخ یک امتناع مستقیم نبود، بلکه رویکردی محتاطانه تلقی شد. وی بر اهمیت ایجاد اعتماد در روابط بین‌المللی و تصمیم‌گیری حساب‌شده تاکید کرد. از آنجایی که ایالات متحده و متحدانش برای تقویت روابط با اقتصادهای بزرگ در حال توسعه مانند اندونزی با فشار مواجه هستند، گشت‌وگذار اخیر ویدودو از پایتخت جدید بسیار مهم است. اندونزی با بیشترین جمعیت مسلمان جهان اخیرا شاهد تظاهرات گسترده در جاکارتا علیه حمله اسرائیل به غزه بوده است. ویدودو با اعتراف به خشم گسترده مردم اندونزی نسبت به وضعیت غزه، احساسات شخصی و عمومی خود را ابراز کرد. با توجه به گمانه‌زنی‌های قبلی در مورد اینکه اندونزی در حال بررسی مذاکرات با اسرائیل مشابه روند عادی‌سازی عربستان سعودی بوده، تأیید کرد که این موضوع هرگز مورد بررسی قرار نگرفته است. جالب بوده که سفر او از یک مبل‌ساز تا ریاست جمهوری طنین‌انداز شده است. او که در زاغه مرکزی جاوه به دنیا آمد، اولین رئیس جمهور غیرنظامی و نخبه غیرسیاسی اندونزی پس از استقلال این کشور شد. ویدودو که به‌خاطر رویکرد مستقیم‌اش شناخته میشود، او را قادر ساخت تا ائتلاف‌هایی تشکیل دهد و با نهادهای سیاسی مختلف مذاکره کند و به‌عنوان یک متخصص سیاسی ماهر شهرت پیدا کند. با وجود کناره‌گیری ویدودو از ریاست جمهوری، گردهمایی اخیر ویدودو متشکل از بیش از ۱۰۰ مدیر اجرایی در بورنئو بر نفوذ پایدار وی تاکید و بیان میکند که او شاید آماده عقب‌نشینی کامل نباشد. این موضوع به دنبال یک تصمیم بحث‌برانگیز دادگاه است که به تمایل او برای حفظ نفوذ در سالهای آینده اشاره دارد.
حالا همه‌چیز هم در اندونزی گل و بلبل نیست!
سهام شرکت‌های اندونزی به سرعت قدرت بیشتری می‌گیرند، و اقتصاد این کشور در سال جاری به رشد ۵ درصدی دست پیدا میکند و نرخ تورم پایین سپتامبر ۲.۳ درصد را به رخ جهانیان می‌کشد. محبوبیت ویدودو باعث شده است که برخی از حامیان وی از یک دوره سوم غیرقانونی در قدرت دفاع کنند که نشان‌دهنده جذابیت گسترده رهبری وی است. یک سفیر سابق در اندونزی بر دستاوردهای رئیس جمهور در ایجاد ثبات در کشور، تقویت سطوح بی‌سابقه سرمایه‌گذاری خارجی و ارتقای کیفیت زندگی مردم در دهه گذشته تاکید کرد. با این حال، نگرانی‌ها در رابطه با تلاش‌های او در مبارزه با فساد و حمایت از یکپارچگی سیاسی همچنان ادامه دارد. به گفته سانا جافری، پژوهشگر دانشگاه ملی استرالیا، تصمیم اخیر دادگاه می‌تواند درک مثبت ویدودو را در میان مردم خدشه‌دار کند و بر میراث او تأثیر بگذارد. جافری تاکید کرد که محبوبیت ویدودو از تصویر خارجی او ناشی میشود و هرگونه تصوری از به کارگیری تاکتیک‌های مشابه سلسله‌های سیاسی سنتی می‌تواند حامیان وی را ناامید کند.
در اواخر اکتبر، دادگاه قانون اساسی، به ریاست انور عثمان، برادر همسر ویدودو، حکمی صادر کرد که به پسر بزرگ رئیس جمهور، جبران راکابومینگ راکا، در سن ۳۶ سالگی اجازه داد تا با چشم‌پوشی از حداقل سن، برای معاونت ریاست جمهوری نامزد شود. این تصمیم به اعتراض عمومی منجر شد و به دلیل تضاد منافع، عثمان از سمت قاضی ارشد کناره‌گیری کرد. علی‌رغم این اتفاقات، جبران همچنان رقیب نامزد اصلی، وزیر دفاع پرابوو سوبیانتو بوده که سابقه نظامی او شامل اتهامات نقض حقوق بشر است. هنگامی که ویدودو در مورد اظهارات قبلی خود در مورد عدم هدایت قدرت به فرزندانش سؤال شد، ویدودو از نامزدی پسرش فاصله گرفت و آن را به تصمیم جمعی هواداران، رهبران حزب و ائتلاف نسبت داد تا نفوذ شخصی او. او ایمان خود را به دموکراسی تکرار کرد و تأکید نمود که این مردم هستند که رئیس جمهور را انتخاب می‌کنند، نه او یا دولتش. علی‌رغم دموکراسی انعطاف‌پذیر اندونزی از سال ۱۹۹۸، و موفقیت‌های ویدودو در سایر حوزه‌های سیاسی، به دلیل قانونی در سال ۲۰۱۹ که باعث تضعیف نهاد مبارزه با فساد در کشور شد، ریاست جمهوری او با انتقادهای قابل توجهی مواجه گشت.
کمتر از یک سال از دوره ریاست ویدودو باقی مانده، و او قصد دارد به زادگاه خود، سولو، برگردد تا به دلیل پیشینه‌ای که به عنوان یک جنگلبان داشت، بر فعالیت‌های زیستمحیطی تمرکز کند. با این حال، چهره‌های محلی تردید دارند که او به طور کامل از صحنه سیاسی محو شود و در مورد دخالت احتمالی او در مهار یک حزب سیاسی یا باقی ماندن در ارتباط با پروژه سرمایه جدید، نوسانتارا، گمانه‌زنی می‌کنند. منتقدان همچنین نگرانی‌های خود را در مورد تأثیرات زیستمحیطی این پروژه مطرح می‌کنند و مبارزه اندونزی با قطع غیرقانونی درختان و جنگل‌زدایی را پررنگ می‌نمایند. مشاوران بر اهمیت رویکرد عمل‌گرایانه و فزاینده در بازه زمانی محدود تاکید می‌کنند، اما ناظران نمی‌دانند که آیا نوسانتارا در زمان جانشینان ویدودو با موفقیت قد علم نموده یا این که ریسک تبدیل شدن به یک تلاش گران‌قیمت و متروکه در قلب جنگل را به تصویر می‌کشد. انتخابات ریاست جمهوری آتی اندونزی با ورود دو نامزد جدید به رقابت برای جانشینی جوکو ویدودو، رهبر پرطرفدار که از سال ۲۰۱۴ روی کار آمده است، گرمای بیشتری می‌گیرد. این انتخابات به دلیل منابع معدنی قابل توجه اندونزی و نقش فزاینده آن در اقتصاد جهانی، از علاقه جهانی قابل توجهی برخوردار است. با این حال، این آزمونی برای پایبندی کشور به حاکمیت قانون، به ویژه در مورد نفوذ ویدودو پس از ریاست جمهوری، با توجه به ناتوانی قانون اساسی وی برای انتخاب دوره سوم است.
رویکرد ویدودو برای تشکیل ائتلاف‌های سیاسی گسترده، نفوذ او را فراتر از حزبش، حزب دموکراتیک مبارزه اندونزی (PDI-P) گسترش داده است. قابل ذکر است که کوچکترین پسر او اخیراً به حزب رقیب همبستگی اندونزی (PSI) پیوسته و ریاست آن را بر عهده گرفته، اما داماد او از سال ۲۰۲۱ به عنوان شهردار مدان خدمت میکند. تحلیلگران به تغییری در راهبرد سیاسی ویدودو اشاره می‌کنند و بر ظهور یک سلسله از سیاستمداری که قبلاً به دلیل رویکرد غیرسلسله‌ای‌اش شناخته می‌شد، تاکید می‌نمایند که ناشی از پیشینه متواضع و موقعیت خارجی او در سیاست است. ویدودو از اظهار نظر در مورد تصمیم دادگاه قانون اساسی خودداری کرد تا از هرگونه تصور دخالت در مقام قضایی جلوگیری کند. با این حال، کارشناسان نگرانی خود را در مورد دخالت دادگاه در مسائل سیاسی، از ترس اینکه شاید بی‌طرفی آن به خطر بیفتد، به ویژه در مورد پرونده ای انتخاباتی مهم پیش رو، ابراز می‌کنند. با شروع ثبت نام انتخابات، پرابوو مستقیماً خود را نامزد نکرد. در عوض، نامزدهای PDI-P، گنجار پرانوو، و فرماندار سابق جاکارتا، آنیس باسودان، ثبت نام کردند و پرابوو به عنوان یک گزینه مورد حمایت ویدودو در نظر گرفته شد و بر وضعیت رای‌گیری رودرروی فعلی تاثیر گذاشت. در پایان دوره پایانی ریاست جمهوری خود، ویدودو محبوبیت فوق‌العاده بالایی دارد و نظرسنجی اخیر بیان میکند که محبوبیت تمام دوران او ۸۶ درصد است. با این حال، انتخابات پیش رو همچنان موضوعی محوری است و مسیر آینده اندونزی را در میان رقبای سیاسی مختلف و برنامه‌های متفاوت آنها شکل می‌دهد.
منبع: فایننشال تایمز
