پروژه پای نتورک به افراد اجازه می‌دهد تا از طریق یک برنامه موبایلی، توکن‌های پای را استخراج کنند و به این ترتیب دسترسی به ارزهای دیجیتال را برای افراد بیشتری فراهم می‌کند. با وجود اینکه ۱۳ میلیون کاربر فرآیند احراز هویت (KYC) را تکمیل کرده‌اند و هویت خود را تأیید کرده‌اند، پای نتورک همچنان در فاز پیش‌از شبکه اصلی (pre-mainnet) باقی مانده است که این موضوع سوالاتی درباره مشروعیت آن ایجاد کرده است. این پروژه توسط محققان دانشگاه استنفورد، دکتر نیکولاس کوکالیس و دکتر چنگ‌دیائو فان رهبری می‌شود. کوکالیس متخصص علوم کامپیوتر است و فان بر روی انسان‌شناسی محاسباتی تمرکز دارد. پای نتورک بر اصولی مانند شایسته‌سالاری، کمیابی و توزیع عادلانه توکن‌ها تأکید می‌کند. با این حال، منتقدان به وابستگی این شبکه به درآمد تبلیغاتی، تأخیر در کاربرد توکن‌ها و ساختار کلی آن به عنوان منابع نگرانی اشاره می‌کنند. این مقاله به بررسی چارچوب و جنجال‌های پیرامون پای نتورک می‌پردازد تا مشخص کند که آیا این شبکه به عنوان یک پروژه قانونی ارز دیجیتال عمل می‌کند یا یک طرح بازاریابی هوشمندانه است.
معرفی پای نتورک
شبکه پای یا پای نتورک (Pi Network) یک پلتفرم بلاک‌چین غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد تا از طریق گوشی‌های هوشمند خود، توکن‌های پای را استخراج کنند. این شبکه از یک مکانیسم اجماع مبتنی بر پروتکل اجماع استلار (SCP) استفاده می‌کند که نوعی از توافق بیزانسی فدرال است.
این سیستم اعتماد را از طریق «حلقه‌های امنیتی» ایجاد می‌کند. این حلقه‌های به هم پیوسته، یک گراف اعتماد جهانی تشکیل می‌دهند که به امنیت شبکه کمک می‌کند و با شناسایی بازیگران قابل اعتماد و جلوگیری از تراکنش‌های تقلبی، وابستگی به فرآیندهای محاسباتی فشرده مانند استخراج سنتی اثبات کار (PoW) را کاهش می‌دهد.
این پلتفرم قصد دارد استخراج ارزهای دیجیتال را با حذف نیاز به سخت‌افزارهای گران‌قیمت یا فرآیندهای پرانرژی، در دسترس همگان قرار دهد.
دوره مستر کلاس طلا
جامع‌ترین دوره آموزشی طلا
این دوره در مجموعه یوتوفارکس تهیه شده و نتیجه سال‌ها تجربه در حوزه معامله‌گری طلا و فارکس است. این دوره توسط مجموعه‌ای از معامله‌گران حرفه‌ای یوتوفارکس تهیه شده است. با خرید این دوره از تجربه چندین معامله‌گر بهره‌مند خواهید شد.
- پای نتورک در یک شبکه اصلی محصور عمل می‌کند، تراکنش‌ها را در اکوسیستم خود نگه می‌دارد و از معاملات در صرافی‌های عمومی جلوگیری می‌کند.
- پای نتورک به کاربران خود به ازای دعوت از اعضای جدید، توکن‌های پای پاداش می‌دهد. منتقدان این سیستم را با طرح‌های هرمی مقایسه می‌کنند.
- فرآیند احراز هویت (KYC) که در ابتدا توسط یک ارائه‌دهنده شخص ثالث مدیریت می‌شد، نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی داده‌ها ایجاد کرده است، به‌ویژه با توجه به اینکه این برنامه برای درآمدزایی به تبلیغات وابسته است.
- ویژگی قفل‌کردن (Lockup) از کاربران می‌خواهد که بخشی از توکن‌های پای خود را قفل کنند تا نرخ استخراج آینده خود را افزایش دهند.
- پای نتورک با بیش از ۶۰ میلیون کاربر در سراسر جهان، توجه زیادی را در حوزه ارزهای دیجیتال به خود جلب کرده است.
پای نتورک چگونه کار می‌کند؟
پای نتورک به شیوه‌ای متفاوت از ارزهای دیجیتال سنتی مانند بیت‌کوین عمل می‌کند و بر دسترسی‌پذیری، مصرف کم انرژی و اعتماد مبتنی بر جامعه تمرکز دارد. نحوه عملکرد آن به شرح زیر است:
مشارکت کاربران و فرآیند استخراج
کاربران با دانلود برنامه موبایلی و ثبت یک حساب کاربری، در پای نتورک مشارکت می‌کنند. پس از ثبت‌نام، آنها با فشار دادن یک دکمه در برنامه، یک جلسه استخراج را فعال می‌کنند و در طول ۲۴ ساعت توکن‌های پای کسب می‌کنند. این فرآیند به گونه‌ای طراحی شده است که تأثیر کمی بر عمر باتری و مصرف داده داشته باشد و حتی در گوشی‌های هوشمند پایه نیز قابل دسترسی باشد.
✔️ بیشتر بخوانید: پای نتورک چیست؟ آیا Pi Network لیست خواهد شد؟
فرآیند احراز هویت (KYC)
برای انتقال توکن‌های پای به شبکه اصلی، کاربران باید فرآیند احراز هویت (KYC) را تکمیل کنند تا اطمینان حاصل شود که هر حساب متعلق به یک فرد واقعی است.
کاربران باید یک مدرک شناسایی دولتی مانند پاسپورت، گواهینامه رانندگی یا کارت ملی ارائه دهند. همچنین یک بررسی زنده (liveness check) مانند گرفتن یک سلفی نیز برای تأیید هویت آنها لازم است.
پای نتورک در ابتدا از Yoti، یک ارائه‌دهنده شخص ثالث، برای مدیریت فرآیند KYC خود استفاده می‌کرد تا با جلوگیری از ایجاد حساب‌های تقلبی و حمایت از انطباق با مقررات، یکپارچگی پلتفرم را افزایش دهد. این پلتفرم اکنون به یک راه‌حل KYC اختصاصی خود روی آورده است تا بتواند تأیید هویت کاربران در حال رشد خود را بهتر مدیریت کند.
این تغییر به چالش‌های مقیاس‌پذیری پاسخ می‌دهد و در عین حال هدف آن حفظ استانداردهای حریم خصوصی و امنیت داده‌ها است. با وجود این اقدامات، نگرانی‌هایی درباره اعتماد به اطلاعات شخصی حساس درون برنامه‌ای که تبلیغات نمایش می‌دهد، وجود دارد که اهمیت شفافیت و پروتکل‌های قوی حفاظت از داده‌ها را برجسته می‌کند.
حلقه‌های امنیتی و طرح‌های هرمی
مدل امنیتی پای نتورک با تشویق کاربران به دعوت از دیگران و افزودن آنها به حلقه‌های خود، به آنها توکن‌های پای پاداش می‌دهد.
در حالی که روابط کاربران نمودار اعتماد را تقویت می‌کند، گره‌هایی که پروتکل SCP را در شبکه اصلی اجرا می‌کنند، امنیت اصلی و تأیید تراکنش‌ها را مدیریت می‌کنند. با این حال، سیستم رشد مبتنی بر معرفی، به دلیل تأکید شدید بر جذب کاربران جدید به جای کاربرد فوری توکن‌ها، با طرح‌های هرمی مقایسه شده است.
شباهت این سیستم به طرح‌های هرمی در این است که استراتژی رشد پلتفرم بر افزودن مشارکت‌کنندگان جدید متمرکز است تا ارائه یک محصول یا خدمات ملموس. منتقدان استدلال می‌کنند که این رویکرد به طور نامتناسبی به کاربران اولیه و کاربرانی که شبکه‌های گسترده‌تری دارند، سود می‌رساند و ممکن است باعث ایجاد تمرکز در اکوسیستم شود.
اگرچه پای نتورک نیازی به مشارکت مالی مستقیم ندارد، اما به زمان و توجه کاربران متکی است. در اقتصاد توجه، این موضوع ارزش قابل توجهی دارد، زیرا افزایش استفاده از برنامه می‌تواند درآمد تبلیغاتی ایجاد کند و فرصت‌هایی برای جمع‌آوری داده‌ها فراهم کند.
منتقدان این را به عنوان شکلی غیرمستقیم از کسب درآمد از مشارکت کاربران می‌بینند و سوالاتی درباره شفافیت و پایداری این مدل مطرح می‌کنند.
سیستم معرفی کاربران جدید به پای نتورک، اگرچه به گسترش این شبکه کمک می‌کند، اما هنوز مشخص نیست که چقدر می‌تواند ساختار کلی پلتفرم را بهبود بخشد. برخی نگران هستند که این سیستم ممکن است باعث تمرکز قدرت در دست عده‌ای خاص شود و از توجه کاربران برای کسب درآمد استفاده کند. این مسائل نشان می‌دهد که پای نتورک با چالش‌های پیچیده‌ای در حفظ تعادل بین رشد سریع و حفظ اعتبار خود روبرو است.
درک مرحله فعلی پای نتورک
این جدول زمانی، مروری از ساختار تشکیل شده از پیشرفت پای نتورک را ارائه می‌دهد و تحول آن را از نظر پایگاه کاربری، ویژگی‌های پلتفرم و توسعه فناوری در مراحل مختلف به سمت وضعیت فعلی شبکه اصلی محصور نشان می‌دهد.
| رویداد | تاریخ | نقطه عطف | ویژگی‌های کلیدی |
| راه‌اندازی بتای پای نتورک | دسامبر ۲۰۱۸ | فاز بتای اولیه منتشر شد | ورود روزانه برای استخراج |
| راه‌اندازی رسمی برنامه استخراج پای | ۱۴ مارس ۲۰۱۹ | برنامه به طور رسمی راه‌اندازی شد | عملکرد استخراج ایجاد شد |
| رسیدن به ۱۰۰۰ پیشگام | آوریل ۲۰۱۹ | نقطه عطف رشد اولیه | تمرکز بر مشارکت شبکه |
| رسیدن به ۱۰ میلیون پیشگام | دسامبر ۲۰۲۰ | نقطه عطف رشد بزرگ | افزایش مشوق‌های مشارکت |
| راه‌اندازی چک‌لیست شبکه اصلی | دسامبر ۲۰۲۱ | دوره شبکه اصلی محصور آغاز شد | رابط قفل‌کردن پای معرفی شد |
| رسیدن به ۵۵ میلیون پیشگام | ژوئن ۲۰۲۳ | نقطه عطف مهم پیشگامان | بهبودهای مستمر برنامه |
وضعیت فعلی و انتقادات شبکه اصلی محصور پای نتورک
پای نتورک نتورک ادعا می‌کند که یک جایگزین ساده و کاربردی برای ارزهای دیجیتال قدیمی است، اما روش‌ها و ساختار آن مورد انتقاد قرار گرفته است. این شبکه با روش استخراج از طریق موبایل و تشویق کاربران به مشارکت، توجه زیادی جلب کرده است. با این حال، نگرانی‌هایی درباره تمرکز قدرت و کاربرد محدود توکن آن وجود دارد. پای نتورک در حال حاضر در یک شبکه اصلی بسته فعالیت می‌کند و بلاک‌چین آن از بقیه دنیای ارزهای دیجیتال جدا است. این یعنی تراکنش‌ها فقط در داخل پای نتورک انجام می‌شوند و کاربران نمی‌توانند توکن‌های خود را به ارزهای دیگر یا پول معمولی تبدیل کنند. این حالت به تیم اصلی پای نتورک اجازه می‌دهد تا زیرساخت بلاک‌چین را آزمایش کنند، امنیت و توانایی آن را بررسی کنند، و ابزارهایی مثل مرورگر پای و برنامه‌های مرتبط را توسعه دهند. همچنین، این فرصت را دارند تا جامعه کاربران خود را گسترش دهند.
تا ژانویه ۲۰۲۵، بیش از ۸ میلیون کاربر توکن‌های خود را به شبکه اصلی منتقل کرده‌اند. تیم پای نتورک زمان انتقال را تا ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ تمدید کرده است تا مشکلات مربوط به فرآیند احراز هویت (KYC) را حل کند. اما این تمدیدهای مکرر باعث نگرانی‌هایی درباره سرعت پیشرفت پروژه و اهداف بلندمدت آن شده است، به ویژه در مورد تأخیر در باز کردن شبکه اصلی و عرضه توکن پای در صرافی‌ها.
منتقدان می‌گویند که حتی با تمدید زمان، کاربرانی که با مشکلات واقعی در فرآیند KYC مواجه هستند، مانند مشکلات فنی یا تأخیر در تأیید مدارک، مجازات می‌شوند. همچنین، برای انتقال توکن‌ها، کاربران باید بخشی از توکن‌های خود را برای مدتی قفل کنند تا نرخ استخراج آینده خود را افزایش دهند. این مکانیسم اگرچه مشارکت طولانی‌مدت را تشویق می‌کند، اما به نفع کاربران اولیه و کسانی است که سریع‌تر انتقال می‌دهند، و این موضوع مورد انتقاد قرار گرفته است. کاربرانی که تا زمان مشخص شده انتقال را انجام ندهند، بیشتر توکن‌های استخراج شده قبلی خود را از دست می‌دهند و فقط توکن‌های شش ماه اخیر خود را نگه می‌دارند. این سیاست اگرچه کاربران را به اقدام سریع تشویق می‌کند، اما به دلیل تأثیر منفی بر کسانی که با مشکلات KYC دست و پنجه نرم می‌کنند، مورد انتقاد است.
در کل، فاز فعلی پای نتورک هم پیشرفت‌ها و هم چالش‌ها را نشان می‌دهد. شبکه بسته آن امکان توسعه کنترل‌شده را فراهم می‌کند، اما سوالاتی درباره مسیر کلی پروژه و تعهد آن به رفتار عادلانه با همه کاربران ایجاد می‌کند.
آیا پای نتورک یک کلاهبرداری است؟
پای نتورک نظرات جامعه ارزهای دیجیتال را به دو گروه تقسیم کرده است. برخی از کاربران آن را یک نوآوری جدید و جالب می‌دانند، در حالی که دیگران در مورد قانونی بودن آن تردید دارند.
نگرانی‌ها درباره پای نتورک به عنوان یک کلاهبرداری
به دلیل ادعاهای مختلف، پای نتورک چندین علامت هشداردهنده ایجاد کرده است که باعث شده جامعه ارزهای دیجیتال نسبت به آن محتاط باشند. برخی از این نگرانی‌ها عبارتند از:
- عدم کاربرد یا ارزش واقعی: توکن‌های پای هیچ کاربرد واقعی ندارند و نمی‌توان آنها را به ارزهای دیجیتال دیگر یا پول معمولی تبدیل کرد.
- شفافیت محدود: نبود مستندات فنی دقیق یا یک نقشه راه واضح، ارزیابی این پروژه را سخت می‌کند.
- کنترل متمرکز: تیم اصلی کنترل زیادی را در دست دارد، که با ادعاهای غیرمتمرکز بودن در تناقض است.
- تشویق به معرفی افراد جدید: تأکید زیاد بر جذب اعضای جدید، ساختارهایی شبیه به طرح‌های هرمی را تداعی می‌کند.
- نگرانی‌های حریم خصوصی داده‌ها: کاربران باید اطلاعات شخصی خود را ارائه دهند، که ممکن است باعث سوءاستفاده شود.
- توهم استخراج: فرآیند «استخراج» روی گوشی‌ها بیشتر نمادین است و شامل تأیید تراکنش‌ها در بلاک‌چین نمی‌شود.
- تأخیرهای شبکه اصلی: تأخیرهای مکرر در راه‌اندازی شبکه اصلی، شک‌هایی درباره امکان‌پذیری این پروژه ایجاد می‌کند.
- تاکتیک‌های بازاریابی: تبلیغات تهاجمی هیجان ایجاد می‌کنند، اما وعده‌های غیرواقعی می‌دهند.
پای نتورک در یک فضای نامشخص فعالیت می‌کند و ریسک‌های قابل توجهی به دلیل عدم تحقق وعده‌ها و روش‌های سوال‌برانگیز آن وجود دارد. این موضوع باعث شده است که بسیاری از افراد در مورد آینده و اعتبار این پروژه تردید داشته باشند.
✔️ بیشتر بخوانید: انواع کلاهبرداری در ارزهای دیجیتال
آیا ممکن است پای نتورک یک کلاهبرداری نباشد؟
برخی استدلال‌ها وجود دارد که ممکن است پای نتورک یک کلاهبرداری نباشد:
- توسعه فعال: تیم پای نتورک ادعا می‌کند که به طور فعال روی پروژه کار می‌کند و به‌روزرسانی‌هایی برای برنامه و پیشرفت به سمت راه‌اندازی شبکه اصلی ارائه می‌دهد. اگرچه پیشرفت کند و نامشخص به نظر می‌رسد، اما برخی تلاش‌ها مشهود است.
- جامعه بزرگ: پای نتورک یک پایگاه کاربری قابل توجه ایجاد کرده است که برخی آن را نشانه‌ای از علاقه واقعی و پذیرش آینده می‌دانند.
- تمرکز بر دسترسی‌پذیری: پای نتورک استخراج ارزهای دیجیتال را برای هر کسی که گوشی هوشمند دارد، ترویج می‌کند و هدف آن کاهش موانع ورود است. این هدف به جذابیت گسترده آن کمک کرده است.
- عدم ضرر مالی مستقیم: برخلاف کلاهبرداری‌های سنتی که پول کاربران را می‌گیرند، پای نتورک به طور مستقیم از کاربران سرمایه‌گذاری مالی درخواست نکرده است. کاربران عمدتاً زمان و داده «سرمایه‌گذاری» می‌کنند.
- پتانسیل برای کاربرد آینده: طرفداران پیشنهاد می‌کنند که اگر شبکه اصلی راه‌اندازی شود و یک اکوسیستم توسعه یابد، پای می‌تواند کاربرد پیدا کند. با این حال، این موضوع همچنان در حد حدس و گمان است.
- پس‌زمینه آکادمیک تیم اصلی: تیم اصلی شامل اعضایی با مدارک آکادمیک است که برخی آن را نشانه‌ای از اعتبار می‌دانند. با این حال، مدارک آکادمیک به تنهایی ضامن مشروعیت یا موفقیت نیستند.
سخن پایانی
پای نتورک با معرفی یک رویکرد موبایل‌محور و کم‌مصرف برای استخراج، توجه قابل قبولی را در دنیای ارزهای دیجیتال به خود جلب کرده است. این پلتفرم یک پایگاه کاربری قابل توجه ایجاد کرده است. تأکید آن بر دسترسی‌پذیری و غیرمتمرکز بودن از طریق حلقه‌های امنیتی و یک مدل رشد مبتنی بر معرفی، آن را از ارزهای دیجیتال سنتی متمایز می‌کند. سیستم معرفی این پلتفرم به دلیل وابستگی شدید به جذب کاربران به جای کاربرد فوری توکن‌ها و مکانیسم آن، با طرح‌های هرمی مقایسه شده است.
منتقدان استدلال می‌کنند که این ساختار به طور نامتناسبی به کاربران اولیه سود می‌رساند و نگرانی‌هایی درباره تمرکز و کسب درآمد از توجه کاربران ایجاد می‌کند. در حالی که دوره انتقال تمدید شده زمان بیشتری را برای کاربران فراهم می‌کند تا فرآیند KYC را تکمیل کنند و پای‌های خود را منتقل کنند، اما مورد انتقاد نیز قرار گرفته است.
موفقیت پای نتورک به توانایی آن در انتقال به یک شبکه اصلی کاملاً کاربردی و ایجاد کاربردهای واقعی برای توکن پای بستگی دارد. فاز طولانی‌شده شبکه اصلی محصور، عدم لیست شدن در صرافی‌ها و فقدان ارزش ملموس فراتر از اکوسیستم پای، سوالات جدی درباره امکان‌پذیری بلندمدت و مشروعیت این پروژه به عنوان یک ابتکار ارز دیجیتال ایجاد می‌کند. فقط زمان مشخص خواهد کرد که آیا پای نتورک به وعده‌های بلندپروازانه خود عمل خواهد کرد یا اینکه صرفاً یک «پی در آسمان» است.
در نهایت امیدواریم پای نتورک به همه افرادی که طی این چند ساله منتظر کسب درآمد از این پروژه بودند، بخصوص برای همه ایرانی‌ها آرزوی سود بزرگی را داریم.
لطفا نظر و سوالات خود را درباره این مقاله ارسال کنید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.
