معامله جفت‌ارزها در بازار فارکس صورت می‌گیرد که بزرگترین و پرگردش‌ترین بازار مالی جهان است. در این بازار امکان خرید، فروش، مبادله و سفته‌بازی ارزها وجود دارد. از آنجاییکه بازار فارکس به صورت شبانه‌روزی در 5 روز هفته (به جز تعطیلات) فعال بوده و حجم معاملات بالایی در آن صورت می‌گیرد، امکان تبدیل ارزها برای تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی را هم مهیا می‌کند.
همانطور که از نام بازار تبادل ارزهای خارجی (Foreign Exchange) پیداست، تمام تراکنش‌های بازار فارکس، شامل مبادله ارزها می‌شود. این بدین معنی است که ارزش یک ارز نسبت به سایر ارزها قیمت‌گذاری شده و با یک نسبت مشخص به نام نرخ ارز (Exchange Rate)، معامله می‌شوند.
از این رو معمولا یک ارز، نسبت به ارز دیگری که قابل معامله است، نرخ‌گذاری می‌شود و به همین دلیل، تمام ارزهای موجود در بازار فارکس، به صورت دوتایی معامله می‌شوند که در میان معامله‌گران فارکس به عنوان جفت‌ارز (Currency Pairs) شناخته می‌شوند.
در ادامه، بعضی از مفاهیم پایه‌ای مربوط به جفت‌ارزها بررسی می‌شود؛ از جمله نمادها، اهمیت ترتیب چیدمان ارزها، نقدشوندگی و نام‌های مستعار آن‌ها. یک فهرست از جفت‌ارزهای اصلی، فرعی، اگزاتیک (نامتعارف) و کراس‌ها نیز ارائه شده است.
بیشتر بخوانید: فارکس چیست؛ همه چیز در مورد بازار تبادل ارز
نمادگذاری جفت‌ارزها
برای هر ارز خارجی یک کد ارزی ایزو (ISO 4217 currency code) وجود دارد که شامل سه حرف است. در این صورت نماد یک جفت ارز، با قرار دادن یک علامت اسلش (/) بین دو کد ارزی، نوشته می‌شود. برای مثال، EUR/USD نماد یک جفت‌ارز در بازار فارکس است که ارز یورو اتحادیه اروپا با کد ایزوی EUR را شامل می‌شود که در مقابل دلار آمریکا با کد ایزوی USD، قرار گرفته است.
علاوه بر این، هر جفت‌ارز شامل یک ارز پایه است که قبل از اسلش ظاهر می‌شود و یک ارز متقابل یا مظنه که بعد از اسلش قرار می‌گیرد. برای جفت‌ارز EUR/USD، یورو یا EUR، ارز پایه است درحالیکه دلار آمریکا یا USD، درجایگاه ارز مظنه قرار دارد و نسبت به ارز پایه، ارزش‌گذاری می‌شود.
بنابراین، همه معاملات فارکس شامل خرید هم زمان یک ارز و فروش ارز دیگر می‌باشد. اما باید توجه داشت که جفت ارز به عنوان یک واحد مستقل درنظر گرفته می‌شود; یعنی ابزاری که خرید یا فروش می‌شود. اگر یک جفت‌ارز را خریداری کنید، عملا ارز پایه را خریده و دومی را فروخته‌اید. نرخ تقاضا یعنی bid (نرخ پیشنهاد خرید برای کارگزار و پیشنهاد فروش برای معامله‌گر)، نشان‌دهنده این است که چه مقدار ارز مظنه برای خرید یک واحد ارز پایه مورد نیاز است. بر خلاف این، وقتی جفت ارز را می فروشید، ارز پایه را فروخته و ارز مظنه را دریافت می‌کنید. نرخ عرضه یعنی ask (نرخ پیشنهاد فروش برای کارگزار و پیشنهاد خرید برای معامله‌گر)، برای جفت ارز نماد این است که چقدر ارز مظنه را در ازای فروش یک واحد ارز پایه به دست می‌آورید.
ترتیب چیدمان جفت‌ارزها
در نمادگذاری‌های مرسوم بازار فارکس، بعضی از ارزها نسبت به سایرین تقدم دارند که این امر، چیدمان ارزهای پایه و مظنه در یک جفت‌ارز را تعیین می‌کند.
این اولویت‌بندی یا سلسله مراتب (pecking order) برای ۶ مورد از پرمعامله‌ترین ارزها به ترتیب زیر است:
EUR > GBP > AUD > NZD > USD > CHF > JPY
مطابق این رتبه‌بندی سنتی، بازار فارکس ترتیب جفت‌ارزهای EUR/GBP و USD/CHF را این‌گونه نام‌گذاری می‌کند و نمادهای GBP/EUR و CHF/USD را استفاده نمی‌کند. در جفت‌ارز EUR/GBP، یورو به عنوان ارز پایه شناخته می‌شود؛ چون در سلسله مراتبی که ذکر شد، نسبت به پوند مقدم‌تر است.
به‌علاوه، اکثر ارزهای فرعی در جفت‌ارزها نسبت به دلار آمریکا USD، در جایگاه ارز مظنه یا متقابل قرار می‌گیرند و دلار ارز پایه است. برای مثال USD/SGD، نماد دلار آمریکا درمقابل دلار سنگاپور است و USD/SEK، به عنوان نماد دلار آمریکا در مقابل کرون سوئیس شناخته می‌شود.
جفت‌ارزها چگونه قیمت‌گذاری می‌شوند؟
قبل از انجام یک تراکنش در بازار فارکس، معامله‌گر باید یک مظنه از سمت بازارساز دریافت کند. معمولا این امر با مبادله جفت‌ارز مورد نظر و مقدار مشخص یکی از ارزها به عنوان ارز متقابل، انجام می‌شود.
معامله‌گران خرد فارکس، با استفاده از بروکرهای آنلاین به عنوان طرف مقابل، معامله را انجام می‌دهند و از پلتفرم‌های الکترونیکی مثل متاتریدر برای دریافت مظنه موردنیاز استفاده می‌کنند. درمقابل، معامله‌گران حرفه‌ای بین بانکی، به صورت مستقیم با سایر طرفین حرفه‌ای فارکس در بانک‌ها یا موسسات مالی، معامله می‌کنند.
این مظنه به عنوان تعداد ارز پایه مورد نیاز برای خرید یک واحد از ارز متقابل، اعلام می‌شود. برای مثال نرخ مظنه ۱.۱۵۰۰ برای جفت‌ارز EUR/USD بدین معناست که هر یوروی اتحادیه اروپا، به اندازه ۱.۱۵۰۰ دلار آمریکا ارزش دارد. از این‌رو با همین نرخ مبادله، ۱۰ میلیون یورو با ۱۱.۵ میلیون دلار آمریکا، قابل معامله است.
بیشتر بخوانید: مهم‌ترین نکات معامله جفت ارز یورو دلار EURUSD در فارکس
نقدشوندگی در جفت‌ارزهای اصلی، فرعی و اگزاتیک
همواره اختلاف نظرهایی بین معامله‌گران فارکس وجود دارد که دقیقا کدام جفت‌ارزها به عنوان اصلی، فرعی و اگزاتیک درنظر گرفته می‌شوند. با این‌حال، در اکثر مواقع این جفت‌ارزها به ترتیب به عنوان بسیار نقدشونده، کاملا نقدشونده و نسبتا غیر نقدشونده شناخته می‌شوند.
علاوه بر این در مفاهیم بازار ارز، واژه «نقدشوندگی» به درجه‌ای اشاره دارد که بازار فارکس بتواند معاملات خرید و فروش را طوری کنترل کند که تغییر قابل توجهی در نرخ مبادله جفت‌ارز مدنظر صورت نگیرد. در عمل، نقدشوندگی بازار فارکس، یک عملکرد از تعداد بازارسازهای فعال است که برای یک جفت‌ارز مشخص قیمت‌گذاری می‌کنند و آمادگی دریافت معاملات بزرگ را بدون تغییر زیاد نرخ مبادله، داشته باشند.
بازار فارکس برای ارزهای اصلی از قبیل EUR, GBP, CHF, JPY, AUD, CAD و NZD، در مقابل USD بسیار نقدشونده است. بنابراین، جفت‌ارزهای EUR/USD, GBP/USD, USD/CHF, USD/JPY, AUD/USD, USD/CAD و USD/JPY، بین اکثر معامله‌گران فارکس به عنوان جفت‌ارزهای اصلی شناخته می‌شوند.
رتبه بعدی نقدشوندگی در اختیار جفت‌ارزهای فرعی است که شامل جفت‌ارزهای کراس نیز می‌شوند. در جفت‌ارزهای کراس، دلار آمریکا وجود ندارد. بعضی معامله‌گران، NZD/USD را در این دسته‌بندی درنظر می‌گیرند؛ درحالیکه سایر معامله‌گران، آن را به عنوان جفت‌ارز اصلی می‌شناسند. از آنجاییکه این جفت‌ارز در میان معامله‌گران محبوب باقی مانده است، درنتیجه در بازارهای کاملا نقدشونده قرار می‌گیرد.
معمولا معامله‌گران جفت‌ارزهای کراس، شرایطی با نقدشوندگی کمتر و اسپرد بیشتری را در مقایسه با جفت‌ارزهای اصلی، تجربه می‌کنند. نرخ تبادل جفت‌ارزهای کراس را می‌توان از طریق مقایسه جداگانه هر کدام از این ارزهای موجود در این جفت ارزها نسبت به دلار سنجید.
از نمونه جفت‌ارزهای کراس با نقدشوندگی بالا که شامل دلار آمریکا نمی‌شوند، می‌توان به EUR/JPY, EUR/CHF, EUR/GBP و GBP/JPY اشاره کرد. جفت‌ارزهای کراس با نقدشوندگی پایین‌تر نیز شامل AUD/JPY و GBP/CAD می‌شوند.
در رتبه آخر، بازارهای نسبتا غیرنقدشونده وجود دارند که معمولا به عنوان جفت‌ارزهای اگزاتیک نیز شناخته می‌شوند. در نتیجه، این بازارها اسپرد بیشتری دارند. عموما جفت‌ارزهای اگزاتیک برای ارز مظنه، شامل ارز یک اقتصاد کوچک یا درحال توسعه می‌شوند که در مقابل یک ارز اصلی مثل دلار یا یورو به عنوان ارز پایه قرار گرفته‌اند. به عنوان نمونه جفت‌ارز USD/SGD، به دلار آمریکا در مقابل دلار سنگاپور اشاره دارد و جفت‌ارز EUR/TRY، به معنای یوروی اتحادیه اروپا در مقابل لیر ترکیه است.
جدول جفت‌ارزهای اصلی، فرعی و اگزاتیک
سه جدول زیر، شامل چند فهرست از جفت‌ارزهای اصلی، فرعی و اگزاتیک می‌شود. می‌توان گفت در مجموع این فهرست‌ها، به طور نسبتا دقیقی جفت‌ارزهایی که هم‌اکنون در بازار فارکس معامله می‌شوند را دربر می‌گیرند.
بهترین جفت‌ارزها برای معامله
معمولا معامله‌گران تازه وارد سوال می‌پرسند که بهترین جفت‌ارزها برای معامله کدامند؛ معامله‌گران باتجربه نیز پاسخ می‌دهند که بهترین جفت‌ارز، برای هر معامله‌گری متفاوت است و کاملا بستگی به سبک معاملاتی، قدرت تشخیص فرصت‌ها و تایم‌فریم مدنظر هر معامله‌گر دارد.
برای مثال، معامله‌گری که از استراتژی اسکالپ استفاده می‌کند، معمولا از نظر زمانی معاملات کوتاهی دارد و به دنبال بهترین اسپردها و کسب بیشترین سود ممکن در مدت زمانی کوتاه است. چنین معامله‌گرانی معمولا معاملات خود را به جفت‌ارزهایی با نقدشوندگی بالا مانند EUR/USD و USD/JPY، محدود می‌کنند. این جفت‌ارزهای محبوب فارکس، به علت فعالیت تعداد بسیار زیاد بازارسازها و معامله‌گران، کم‌ترین اسپرد را دارند و می‌توانند حجم معاملات بسیار بزرگی را داشته باشند.
از سوی دیگر، یک معامله‌گر روند که یک موقعیت جهت‌دار مناسب را در یک جفت‌ارز اگزاتیک پیدا می‌کند، ممکن است با انجام این معامله سود خوبی کسب کند. با این‌حال، به علت نقدشوندگی پایین بسیاری از جفت‌ارزهای اگزاتیک، معامله‌گر باید حجم مناسبی را برای معاملات خود انتخاب کند و برای پرداخت اسپردهای بزرگتر هنگام ورود و خروج معاملات، آمادگی داشته باشد.
معامله‌گرانی که بین این دو دسته قرار دارند، ممکن است در هرکدام از جفت‌ارزهای جدول بالا که توسط بروکر ارائه می‌شود، موقعیت‌های معاملاتی مناسبی را پیدا کنند. با این وجود اگر مقدار اسپرد، تاثیر زیادی بر سودآوری یک معامله‌گر دارد، بهتر است فعالیت‌های معاملاتی، به‌جای جفت‌ارزهای فرعی و اگزاتیک، روی جفت‌ارزهای اصلی متمرکز شود.
نام‌های مستعار ارزها و جفت‌ارزهای اصلی
معامله‌گران حرفه‌ای معمولا تمایل دارند که ارزها و جفت‌ارزهای اصلی را با نام مستعارشان یاد کنند. معامله‌گران تازه‌کار نیز، قبل از صحبت با یک معامله‌گر یا بازارساز در موسسات مالی، باید با این اصطلاحات آشنا باشند.
اول از همه، معامله‌گران برای اشاره به دلار آمریکا، از اصطلاح باک (Buck) و پشت سبز (Greenback) استفاده می‌کنند. پوند استرلینگ انگلستان نیز به کویید (Quid) معروف است. نام مستعار فرانک سوییس، اصطلاح سوییس (Swiss) است.
یوروی اتحادیه اروپا، نام مستعار منحصربه‌فردی ندارد و به همان نام ساده یورو (Euro) معروف است. به طور مشابه، ین ژاپن نیز با نام ین (Yen) شناخته می‌شود. نام مستعار ارزهای دلار کانادا، دلار استرالیا و دلار نیوزلند، به ترتیب لونی (Loonie)، اوزی (Aussie) و کیوی (Kiwi) نام دارند.
علاوه بر این، نام مستعار چهار جفت‌ارز پرمعامله فارکس به ترتیب زیر است:
- جفت‌ارز EUR/USD، معمولا با نام «یورو» شناخته می‌شود و بعضی معامله‌گران برای اشاره به این جفت‌ارز، از فایبر (Fiber) استفاده می‌کنند.
- جفت‌ارز USD/JPY، نیز معمولا به نام «ین» شناخته می‌شود، ولی بعضی معامله‌گران با اشاره به فرهنگ ژاپنی، از اصطلاحات سوشی (Sushi) یا نینجا (Ninja) استفاده می‌کنند.
- جفت‌ارز GBP/USD، به اصطلاح کابل (Cable) معروف است.
- جفت‌ارز USD/CHF، در میان بسیاری از معامله‌گران به سوییسی (Swissy) معروف است.
ارزهای کالایی که کمتر معامله می‌شوند به نام‌های زیر معروف هستند:
- جفت‌ارز USD/CAD، به نام مستعار لونی (Loonie) معروف است ولی گاهی اوقات با نام فاندز (Funds) نیز شناخته می‌شود.
- جفت‌ارز AUD/USD، معمولا به اسم اوزی (Aussie) شناخته می‌شود.
- جفت‌ارز NZD/USD، به نام مستعار کیوی (Kiwi) معروف است.
بعضی از جفت‌ارزهای کراس مثل EUR/JPY و GBP/JPY، به ترتیب با نام‌های یاپی (Yuppy) و گاپی (Guppy) شناخته می‌شوند و جفت‌ارز EUR/GBP نیز به کانال (Chunnel) معروف است.
یادگیری و آگاهی از این نام‌های مستعار، به معامله‌گران تازه‌کار کمک می‌کند تا درک بهتری از گفتگو با معامله‌گران حرفه‌ای در رابطه با بازار فارکس، داشته باشند.
معامله با یک جفت‌ارز جدید
اگرچه بسیاری از معامله‌گران فارکس، نقدشوندگی بالا، اسپرد کم و سادگی معامله با این ۶ جفت‌ارز اصلی و حتی زیرمجموعه‌های آن‌ها را ترجیح می‌دهند، اما گاهی اوقات معامله‌گران به معامله یک جفت‌ارز جدید، علاقه پیدا می‌کنند.
در ابتدا باید بررسی کرد که بروکر، جفت‌ارز جدید مدنظر را پوشش می‌دهد یا خیر. گام بعدی یک بررسی فاندامنتال از سهام دو کشوری است که جفت‌ارز مربوطه را ارائه می‌کنند. از آنجاییکه ارز هر کشور، بیان‌کننده وضعیت اقتصادی آن کشور است، بررسی آن‌ها، به درک بهتر سیاست‌ها، اقتصاد و صادرات و واردات کشور‌ها، کمک می‌کند.
همچنین باید از سیاست‌های نرخ ارز ثابت که به‌دلیل کاهش نوسان صورت می‌گیرد آگاهی داشت؛ چون در هنگام تغییر، باعث ایجاد شکاف‌های بزرگ در نرخ معامله می‌شود. معامله‌گر باید سیاست‌های بانک مرکزی هر کشور در رابطه با نرخ بهره و مدیریت ارز را با دقت بررسی کند و شناخت خوبی از قانون‌گذاران سیاسی، پولی و مالی آن کشور داشته باشد. به‌علاوه باید نسبت به رویدادهای ژئوپلیتیک پرخطر مانند جنگ، بلایای طبیعی یا انتخابات، بسیار محتاط باشد.
وقتی اطلاعات ذکر شده جمع‌آوری شد و بعد از تحقیقات، اگر معامله‌گر همچنان خواهان معامله با جفت‌ارز جدید بود، آنگاه زمان بررسی تقویم اقتصادی هر کشور است. انجام این کار به معامله‌گر کمک می‌کند تا به آگاهی کامل از داده‌های اقتصادی تاریخی و رویدادهای پیش‌رو که روی ارز آن کشور تاثیرگذار است، دست یابد.
علاوه بر این، مطالعه نمودارهای تاریخی بلندمدت نرخ ارز و نوسان‌های ضمنی، به تشخیص ریسک‌های غیرعادی در معاملات جفت‌ارز مدنظر کمک می‌کند. بررسی استراتژی معاملاتی برای جفت‌ارز جدید، روی اکانت دمو توصیه می‌شود تا معامله‌گر با اسپرد، سرعت ثبت معامله، اسلیپیج حدضرر و نوسانات میان‌روزی جفت‌ارز جدید آشنا شود.
پس انجام تمام بررسی‌های لازم، معامله‌گر قادر است درباره معامله جفت‌ارز جدید، تصمیم آگاهانه‌تری اتخاذ کند.
منبع: Forextraininggroup,Investopedia
برای پیگیری اخبار روز و فوری فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرام UtoFX بپیوندید.
بیشتر بخوانید:
- آنچه باید در مورد جفت ارزهای اگزاتیک (Exotic Pairs) بدانید
- شما چه نوع معامله گری در فارکس هستید؟
- راهنمای همبستگی ارزها در بازار فارکس
- معامله حملی یا Carry Trade چیست و چگونه می‌توان از آن کسب سود کرد؟
