طبق گزارش‌ها، دولت بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، قصد دارد محدودیت‌هایی را بر روی مدل‌های هوش مصنوعی (AI) توسعه‌یافته‌ی آمریکا که چت‌بات‌های محبوبی مانند ChatGPT را نیرو می‌بخشند، اعمال کند تا از این فناوری در برابر کشورهایی مانند چین و روسیه محافظت کند.
با این حال، چین در سال گذشته صنعت داخلی هوش مصنوعی تولیدکننده‌ی خود را راه‌اندازی کرده است و از شرکت‌هایش خواسته تا از فناوری‌های خارجی دوری کنند.
در ادامه به میزان وابستگی فعلی چین به مدل‌های هوش مصنوعی آمریکا و تأثیری که بر برنامه‌های واشنگتن ممکن است داشته باشد، می‌پردازیم.
دسترس‌پذیری مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI در چین چگونه است؟
دسترسی به خدمات کلیدی هوش مصنوعی OpenAI مانند ChatGPT و تولیدکننده تصویر DALL-E، به طور رسمی در چین وجود ندارد. سخنگوی OpenAI سال گذشته اعلام کرد که این شرکت به دلیل شرایط محلی در برخی کشورها قادر به ارائه این خدمات نیست.
با این حال، تعداد زیادی از شرکت‌ها و مهندسان با استفاده از ابزارهای پروکسی مانند شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) برای مخفی کردن آدرس شبکه خود، به خدمات OpenAI دسترسی پیدا کرده‌اند. بدین ترتیب، بسیاری از شرکت‌های چینی توانسته‌اند نرم‌افزار و برنامه‌های کاربردی را بر پایه مدل‌های OpenAI بسازند. همچنین شرکت‌های چینی اغلب مدل‌های هوش مصنوعی خود را با مدل‌های OpenAI مقایسه می‌کنند.
OpenAI دسترسی شرکت‌های چینی به خدمات خود را قطع کرده است. در دسامبر گذشته، OpenAI پس از گزارش تارنمای فناوری The Verge مبنی بر استفاده ByteDance، مالک چینی تیک‌تاک، از فناوری OpenAI برای توسعه هوش مصنوعی خود، حساب این شرکت را به حالت تعلیق درآورد.
در هنگ‌کنگ، منطقه اداری ویژه چین، دسترسی به مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI نیز محدود است، اما کاملاً مسدود نیست. اگرچه سرویس‌های OpenAI در آنجا در دسترس نیستند، مایکروسافت، سرمایه‌گذار و شریک OpenAI، سرویس هوش مصنوعی تولیدکننده به نام کوپایلوت را که با آخرین فناوری این هوش مصنوعی ساخته شده، به صورت عمومی منتشر کرده است. شرکت‌های مستقر در هنگ‌کنگ نیز می‌توانند با همکاری با مایکروسافت، به مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI دسترسی پیدا کنند.
آیا مدل‌های هوش مصنوعی چین از فناوری آمریکایی استفاده می‌کنند؟
وزارت بازرگانی ایالات متحده قصد دارد صادرات الگوهای اختصاصی یا بسته هوش مصنوعی را که نرم‌افزار و داده‌های آموزشی آنها محرمانه تلقی می‌شوند، محدود کند. بر اساس گزارش منابع، الگوهای متن‌باز خارج از محدوده محدودیت‌های صادراتی قرار می‌گیرند. با این حال، چین به طور جدی روی بسیاری از الگوهای متن‌باز توسعه‌یافته در غرب مانند مجموعه Llama شرکت متا تکیه کرده است.
در ماه مارس، آکادمی هوش مصنوعی پکن، یک آزمایشگاه تحقیقاتی سطح بالا، گفت اکثر مدل‌های هوش مصنوعی داخلی چین در واقع با استفاده از مدل‌های Llama شرکت متا ساخته شده‌اند و این مسئله چالش کلیدی برای توسعه هوش مصنوعی چین است. این آزمایشگاه در آن زمان به لی چیانگ، نخست وزیر چین، اعلام کرد دومین اقتصاد بزرگ جهان در این زمینه به شدت فاقد استقلال است.
در نوامبر ۲۰۲۳، شرکت ۰۱.AI، که یکی از بزرگ‌ترین استارت‌آپ‌های حوزه هوش مصنوعی در چین و به رهبری لی کای‌فو، مدیر سابق گوگل، تأسیس شده بود، پس از اینکه برخی از مهندسان هوش مصنوعی متوجه شدند مدل هوش مصنوعی این شرکت یعنی یی-۳۴ب بر پایه سیستم Llama متا ساخته شده است، با واکنش شدید منفی مواجه شد.
با وجود این، تعداد زیادی از شرکت‌های فناوری چینی مانند بایدو، هواوی و iFlytek برای توسعه مدل‌های هوش مصنوعی کاملاً اختصاصی خود تلاش کرده و برخی از آنها ادعا می‌کنند که مدل‌هایشان در چندین زمینه به اندازه آخرین مدل GPT4 شرکت OpenAI توانمند شده‌اند.
موضع پکن در قبال مدل‌های هوش مصنوعی آمریکا چیست؟
مقامات چینی، مطابق با دستور رئیس جمهور شی جین پینگ برای دستیابی به خودکفایی فناورانه، بر لزوم توسعه فناوری هوش مصنوعی قابل مهار داخلی تأکید کرده‌اند.
روزنامه دولتی چاینا دیلی در مطلبی که فوریه گذشته در تارنمای چینی ویبو منتشر شد، گفت که ChatGPT می‌تواند به دولت آمریکا در گسترش اطلاعات غلط و دستکاری روایت‌های جهانی برای منافع ژئوپلیتیکی خود کمک کند.
چین همچنین در تدوین مقررات مربوط به استفاده از هوش مصنوعی تولیدکننده پیشگام بوده و از ارائه‌دهندگان این خدمات می‌خواهد قبل از عرضه به عموم، مجوزهای دولتی را دریافت کنند. تا ژانویه گذشته، چین بیش از ۴۰ مدل هوش مصنوعی را برای استفاده عمومی تأیید کرده است، اما هیچ یک از آنها مدل‌های خارجی هوش مصنوعی نبوده‌اند.
در آوریل گذشته، یک مقام ارشد دولتی هنگ‌کنگ نیز اعلام کرد که این شهر هیچ برنامه‌ای برای اجازه استفاده از ChatGPT در دولت محلی ندارد.
احساس مثبت دولت چین نسبت به فناوری هوش مصنوعی تولیدکننده آمریکا عمدتا بر مقایسه میزان عقب‌افتادگی چین از ایالات متحده در توسعه هوش مصنوعی، به جای تشویق فناوری هوش مصنوعی ایالات متحده، متمرکز بوده است.
وزیر علوم و فناوری چین، وان ژی گانگ، در نشست سالانه مجلس این کشور در مارس گذشته، با اشاره به لیونل مسی، فوق ستاره آرژانتینی، از تشبیهی فوتبالی برای توصیف برتری چشمگیر ChatGPT نسبت به محصولات هوش مصنوعی چین استفاده کرد. او گفت: «فوتبال شامل دریبل زدن و شوت زدن است، اما رسیدن به سطح مسی کار راحتی نیست.»
