ایران در حال حاضر بیشترین میزان نفت را در شش سال گذشته صادر میکند و این امر باعث رونق اقتصادی ۳۵ میلیارد دلاری در سال شده، این در حالی است که کشورهای غربی در واکنش به حمله ایران به اسرائیل، در حال تشدید تحریمها هستند.
بر اساس دادههای شرکت ورتکسا، ایران در سهماهه اول سال جاری به طور میانگین روزانه ۱.۵۶ میلیون بشکه نفت فروخته است که تقریباً همه آن به چین صادر شده و این بالاترین میزان صادرات از سهماهه سوم ۲۰۱۸ به شمار میرود.
موفقیت ایران در صادرات نفت خام، نشاندهنده مشکلات پیش روی آمریکا و اتحادیه اروپا در اعمال فشار بر تهران پس از حملات موشکی و پهپادی این کشور به اسرائیل است.
فرناندو فریرا، رئیس بخش ریسکهای ژئوپلیتیک در گروه انرژی راپیدان در ایالات متحده گفت: «ایرانیها در دور زدن تحریمها مهارت دارند.» وی افزود: «اگر دولت بایدن، رئیس جمهور آمریکا، واقعاً میخواهد تأثیرگذار باشد، باید تمرکز را به سمت چین تغییر دهد.»
واشنگتن و اتحادیه اروپا در حال آمادهسازی تحریمهای جدید علیه ایران هستند تا بخشی از آن برای جلوگیری از تشدید درگیری اسرائیل با تهران از طریق اقدامات تلافیجویانه باشد. جانت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا، این هفته اذعان کرد که ایران به طور واضح به صادرات نفت خود ادامه میدهد و کارهای بیشتری برای مهار این موضوع باید انجام شود.
اما تحلیلگران میگویند که واشنگتن تمایلی به اجرای سختگیرانه نظام تحریمهای فشار حداکثری که در سال ۲۰۱۸ توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت، اعمال شد، ندارد. آنها دلیل این موضوع را نگرانی دولت بایدن از ایجاد تورم و اختلال در عرضه جهانی نفت در سال انتخابات ریاست جمهوری آمریکا عنوان میکنند.
خبرگزاری تسنیم ایران روز چهارشنبه اعلام کرد که صنعت نفت این کشور راههایی برای دور زدن تحریمها پیدا کرده و با توجه به اینکه مشتری اصلی آن چین بوده، تا حد زیادی از فشارهای غرب در امان است.
نیروهای اسرائیلی رگباری از حدود ۳۰۰ موشک و پهپاد پرتابشده توسط ایران را در آخر هفته سرنگون کردند، اما این حمله، اولین حملهای است که تهران مستقیماً این کشور یهودی را هدف قرار میدهد و ترس از اینکه منطقه به سمت یک درگیری گستردهتر میرود، تشدید شده است، زیرا طرف اسرائیلی در حال بررسی چگونگی واکنش خود است.
ایران این حمله را به تلافی حمله مشکوک اسرائیل به سفارت خود در دمشق که منجر به کشته شدن چند فرمانده ارشد ایرانی شد، آغاز کرد. تنشهای جدی از زمان حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر به افزایش بیش از ۱۵ درصدی قیمت نفت در سال جاری به حدود ۹۰ دلار در هر بشکه دامن زده، اما قیمتها در پی حمله ایران کاهش یافته است، زیرا معاملهگران معتقدند عرضه از منطقه مختل نخواهد شد.
شایان ذکر است قیمت نفت برنت، معیار بینالمللی، روز چهارشنبه با ۳ درصد کاهش به ۸۷ دلار و ۳۷ سنت در هر بشکه رسید.
آرمن عزیزیان، تحلیلگر ارشد و متخصص تحریمها در ورتکسا، گفت که ایالات متحده اخیراً شروع به هدف قرار دادن نفتکشهای فردی مظنون به حمل نفت خام ایران کرده و در ماه فوریه دو نفتکش و ۱۳ فروردین دیگر را تحریم نموده، اما او تأثیر آن بر صادرات تاکنون حداقل بوده است.
عزیزیان گفت: «ایرانیها در یافتن روزنهها بسیار خوب هستند. او افزود: «اکنون آنها بستر ردیابی کشتیها را دستکاری میکنند و وانمود مینمایند که در یک مکان هستند و این امر ردیابی کاری را که انجام میدهند، دشوار میگرداند.
عزیزان گفت که اندازه ناوگانی که ایران برای حمل و نقل نفت استفاده میکند، طی سال گذشته ۲۰ درصد افزایش یافته و به ۲۵۳ کشتی رسیده و تعداد نفتکشهای غول پیکر که تا ۲ میلیون بشکه نفت حمل میکنند، از سال ۲۰۲۱ دو برابر شده است.
طبق گفته کلپر که مسیر نفتکشها را در سراسر جهان ردیابی میکند، تقریباً تمام نفت فروختهشده ایران در سال جاری به چین رفته است و اعمال تحریمهای شدید نه تنها میتواند بازار نفت را بیثبات کند، بلکه روابط آمریکا و چین را نیز برهم بزند.
چین حدود ۱۰ درصد از واردات نفت خود را از ایران تامین میکند، اما این نفت را از طریق شرکتهای دولتی نفتی و گاز خود، بلکه از طریق پالایشگاههای خصوصی کوچکتر، فرآوری میکند.
جواد اوجی، وزیر نفت ایران، ماه گذشته اعلام کرد که صادرات نفت در سال گذشته بیش از ۳۵ میلیارد دلار درآمد داشته است. وی در سخنرانی دیگری گفت در حالی که دشمنان ایران میخواستند صادرات این کشور را متوقف کنند، امروز ما میتوانیم نفت را به هر کجا که بخواهیم و با حداقل تخفیف صادر کنیم.
افزایش چشمگیر تولید نفت شیل در دهه گذشته، ایالات متحده را به بزرگترین تولیدکننده جهان تبدیل کرده و واشنگتن را قادر ساخته است تا در مورد تحریمها علیه سایر صادرکنندگان نفت خام، تهاجمیتر عمل کند. روز چهارشنبه، تحریمها علیه ونزوئلا، یکی دیگر از اعضای اوپک، مجدداً اعمال شد.
دولت بایدن همچنین تمایل به آزادسازی نفت خام از ذخایر خود داشته و اعلام کرده است که در صورت افزایش قیمت جهانی و افزایش هزینههای داخلی بنزین، احتمالا دوباره این کار را انجام دهد. با این حال، فشار زیادی از سوی جمهوریخواهان بر کاخ سفید برای اقدام علیه فروش نفت ایران و همچنین انتقاد از دولت برای سهلانگاری در قبال اقدامات موجود وجود دارد.
هلیما کرافت، مدیر جهانی کالایی در RBC گفت: «سوال اصلی برای دولت بایدن این است که آیا انگیزهای برای استفاده از معماری تحریمهایی دارند که دولت ترامپ برای کاهش ۱ میلیون بشکه در روز صادرات ایران از آن استفاده کرد یا خیر»
مبنع: فایننشال تایمز