افت سرمایه سهام و حداکثر افت سرمایه
افت سرمایه، کاهش در ارزش پورتفولیو است. افت سرمایه انواع مختلفی دارد؛ که شامل حداکثر افت سرمایه و افت سرمایه دوره‌ای می‌شود. برای شناسایی حداکثر افت سرمایه، ابتدا باید شاهد بهبود ارزش پرتفوی خود و بازگشت آن به نقطه اوج قبلی باشید؛ که به شما این امکان را می‌دهد تا افت سرمایه پرتفوی خود را اندازه‌گیری کنید.
تعریف افت سرمایه می‌تواند متفاوت باشد؛ زیرا استفاده از افق‌های زمانی خاص مانند فصلی و یا سالانه برای اندازه‌گیری افت سرمایه، با یکدیگر تفاوت خواهند داشت. علاوه بر این، برخی از معامله‌گران فارکس، افت‌های سرمایه معاملاتی خود را بر اساس حداکثر ارزش سهام موجود در پرتفوی خود و یا از طریق یک استراتژی خاص اندازه‌گیری می‌کنند. در حالی که همان طور که ارزیابی افت سرمایه در یک دوره خاص بسیار مهم است، این که بدانید حداکثر افت سرمایه تاریخی پورتفوی شما چقدر است نیز اهمیت دارد.
حداکثر افت سرمایه
حداکثر افت سرمایه، حداکثر زیان ارزش سهامی که در پرتفوی خود تجربه کرده‌اید را منعکس می‌کند. این معیار زمانی که در حال تجزیه و تحلیل پورتفوی خود و یا ارزیابی سایر معامله‌گران هستید، در مشخص کردن این که آیا می‌خواهید وجوه خود را در اختیار آن‌ها قرار دهید یا خیر، می‌تواند برای شما مهم باشد.
حداکثر افت سرمایه، برابر بزرگترین افت از نقطه اوج ارزش سهام، به پایین‌ترین حد آن در طول تاریخ پرتفوی است. حداکثر افت سرمایه را تنها در زمانی که یک نقطه اوج جدید ایجاد می‌شود می‌توانید اندازه‌گیری کنید. فرمول محاسبه حداکثر افت سرمایه به صورت زیر است:
نقطه اوج ارزش سهام / (نقطه کف ارزش سهام – نقطه اوج ارزش سهام)
دوره مستر کلاس طلا
جامع‌ترین دوره آموزشی طلا
این دوره در مجموعه یوتوفارکس تهیه شده و نتیجه سال‌ها تجربه در حوزه معامله‌گری طلا و فارکس است. این دوره توسط مجموعه‌ای از معامله‌گران حرفه‌ای یوتوفارکس تهیه شده است. با خرید این دوره از تجربه چندین معامله‌گر بهره‌مند خواهید شد.
در اینجا به مثالی از محاسبه حداکثر افت سرمایه می‌پردازیم. فرض کنید پورتفوی خود را با ۵.۰۰۰ دلار شروع می‌کنید و ارزش آن به ۱۰.۰۰۰ دلار افزایش، سپس به ۴۰۰۰ دلار کاهش، بعد به ۱۲.۰۰۰ دلار افزایش، سپس به ۳.۰۰۰ دلار کاهش و بعد به ۱۳.۰۰۰ دلار افزایش می‌یابد. در این مورد، حداکثر افت سرمایه برابر ۱۲.۰۰۰ دلار منهای ۳۰۰۰ دلار، تقسیم بر ۱۲.۰۰۰ دلار، مساوی ۷۵ درصد است.
توجه داشته باشید که بالاترین نقطه اوج پورتفوی شما ۱۳.۰۰۰ دلار است که در محاسبه حداکثر افت سرمایه لحاظ نمی‌شود. علاوه بر این، کاهش از ۱۰.۰۰۰ دلار به ۴.۰۰۰ دلار تأثیری بر نحوه محاسبه حداکثر افت سرمایه ندارد؛ زیرا ۱۰.۰۰۰ دلار بالاترین نقطه اوج نیست. چندین ماشین حساب آنلاین نیز وجود دارند که می‌توانند به محاسبه میزان حداکثر افت سرمایه شما کمک کنند.
در شکل زیر، نمودار ماهانه جفت ارز دلار آمریکا/ین ژاپن (USD/JPY) را مشاهده می‌کنید. می‌توانید به لحاظ تئوری، حداکثر افت سرمایه در این جفت ارز را در زمانی که در سال ۲۰۱۵ به نقطه اوج جدیدی رسید، محاسبه کنید. اگر جفت ارز را زمانی که نرخ مبادله آن به بالاترین حد خود در سال ۲۰۰۷ رسید خریداری می‌کردید، با رسیدن آن به پایین‌ترین حد خود در سال ۲۰۱۲، محاسبه نقطه اوج تا نقطه کف، درصد ضرری که تجربه خواهید کرد را بدست می‌آورد.
حداکثر افت سرمایه معمولاً به بزرگترین افت سرمایه در طول تاریخ اشاره دارد. همچنین می‌توانید حداکثر افت سرمایه را برای هر دوره محاسبه کنید؛ اما بسیاری از اوقات به افت سرمایه ماهانه و یا فصلی اشاره می‌شود.
روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری افت سرمایه دوره‌ای وجود دارد. می‌توانید ارزش پورتفوی خود را در ابتدای هر دوره سه ماهه اندازه‌گیری کرده و آن را با ارزش پورتفوی خود در نود روز بعد مقایسه کنید. می‌توانید از یک تحلیل چرخشی استفاده کنید که در آن، دوره‌ها می‌توانند به صورت روزانه و یا در ابتدای هر ماه نیز شروع شوند.
در این شرایط، به دنبال بدترین افت سرمایه در طول این دوره چرخشی خواهید بود که به آن حداکثر افت سرمایه دوره‌ای می‌گویند. برخی از معامله‌گران حتی حداکثر افت سرمایه را در یک دوره خاص از زمان در نظر می‌گیرند. همچنین می‌توانید در طول یک ماه یا فصل، حداکثر افت سرمایه را برای یک دوره اندازه‌گیری کنید.
میانگین افت سرمایه در طول یک دوره
هنگامی که در حال ارزیابی افت‌های سرمایه طی دوره‌های خاص مانند ماهانه و یا فصلی هستید، می‌توانید از میانگین افت سرمایه نیز استفاده کنید. سپس می‌توانید حداکثر افت سرمایه را با میانگین افت سرمایه مقایسه کرده تا این که آیا حداکثر افت سرمایه یک رویداد یکباره بوده و یا این که تجربه‌ای است که معمولاً باید آن را از استراتژی معاملاتی خود انتظار داشته باشید را بتوانید تعیین کنید. همچنین می‌توانید برای مشخص نمودن این موضوع، به انحراف معیار افت‌های سرمایه خود توجه کنید.
به عنوان مثال، اگر میانگین افت سرمایه فصلی شما در یک دوره ۱۰ ساله ۵ درصد و حداکثر افت سرمایه‌تان ۳۰ درصد و انحراف معیار بازده ۴ درصد باشد، می‌توانید فرض کنید که در طول ۴۰ فصلی که این پورتفوی را دارید، آن ۳۰ درصد صرفاً موقعیتی بوده که یکبار اتفاق افتاده است. دلیل این امر، میانگین افت سرمایه ۵ درصدی و انحراف معیار ۴ درصدی است (که یعنی دو انحراف معیار تقریباً ۸ درصد شده و ۹۵ درصد از کل داده‌ها را شامل می‌شود)؛ لذا اکثر افت‌های سرمایه باید در محدوده ۱۳ درصدی باشد (۵ درصد به علاوه دو انحراف معیار ۴درصدی). ۳۰ درصد، یک مقدار دورتر از محدوده دو انحراف استاندارد ۱۳ درصدی است.
حداکثر افت سرمایه، ریسک مرتبط با رویدادی که احتمال وقوع آن بعید است را در نظر می‌گیرد. پورتفویی که در یک دوره ۵ ساله، دارای سود ۱ درصدی ماهانه است و حداکثر ۳۰ درصد افت سرمایه دارد، خطرآفرین است. از سوی دیگر، وجوهی که عموماً بی‌ثبات هستند و حداکثر افت سرمایه را ایجاد می‌کنند، تمایل دارند تا ریسک این نوسانات را منعکس کنند.
حداکثر افت سرمایه، معیار کاملی برای ریسک نیست؛ زیرا به زمان وابستگی دارد. هر چه سابقه معاملاتی یک مدیر سرمایه‌گذاری طولانی‌تر باشد، احتمال این که حداکثر افت سرمایه او مقدار قابل توجهی باشد، بیشتر خواهد بود. تکرار افت سرمایه و همچنین میزان آن نیز باید در نظر گرفته شود. علاوه بر این، حداکثر افت سرمایه یک رویداد دارای برگشت است؛ اما می‌تواند تصوری از تمایل مدیر به پذیرفتن ریسک را به شما ارائه دهد.
حداکثر افت سرمایه باید با شرایط بازار اندازه‌گیری شود. برای مثال در طول بحران مالی، تعدادی از مدیران پرتفولیو، افت سرمایه قابل توجهی را تجربه کردند که تابعی از ریسک و بتای (β) بازار بود. افت شدید سرمایه در طول دوره‌های آرام و بدون نوسان، می‌تواند تابعی از لوریج بیش از حد باشد.
بتا (β)، نوسانات یک اوراق بهادار و رابطه آن با مقیاس وسیع‌تر ریسک را توصیف می‌کند. بتا می‌تواند ریسک سیستماتیک یک پرتفوی را در مقایسه با بازار توصیف کند. بنابراین، اگر پرتفوی شما دارای بتای متناسب با شاخص دلار باشد، آنگاه تماماً به صورت صد درصدی با بازده سبد دلاری مرتبط خواهد بود. بتا به محاسبه بازده مورد انتظار پرتفوی، نسبت به بازده کلی مورد انتظار بازار کمک می‌کند.
مدت زمان حداکثر افت سرمایه
نکته دیگری که برای ارزیابی سابقه عملکرد یک پورتفولیو استفاده می‌شود، مدت زمان حداکثر افت سرمایه است. مدت زمان حداکثر افت سرمایه، طولانی‌ترین زمان میان نقاط اوج است. این مدت زمان، می‌تواند از یک نقطه اوج تا یک نقطه کف را شامل شود؛ اما همیشه این طور نیست. ممکن است یک ریزش ناگهانی، حداکثر افت سرمایه‌ای را ایجاد کند که تنها چند هفته طول می‌کشد؛ ولی ممکن است بزرگتر از طولانی‌ترین دوره‌ای باشد که در آن افت سرمایه را تجربه می‌کنید.
در حالی که بسیاری از سرمایه‌گذاران نگران حداکثر افت سرمایه هستند، توجه کمتری به مدت زمان حداکثر افت سرمایه می‌شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران بر این باورند که مدت زمان افت سرمایه، از میزان آن دردناک‌تر است. در حالی که هیچ‌کس نمی‌خواهد ضرر احتمالی ۲۰ درصدی را طی چند ماه تجربه کند، اما با این وجود این امر می‌تواند نسبت به همان کاهش ۲۰ درصدی که چندین سال به طول می‌انجامد، استرس کمتری را ایجاد کند.
بسیاری از معامله‌گران، به رقم حداکثر افت سرمایه اهمیت زیادی می‌دهند. حتی اگر اهداف شما ایجاد بازده با سوگیری بلندمدت باشد، نوسان عملکرد کوتاه مدت، به خصوص در زمانی که شرایط نامطلوبی در بازار وجود دارد، دارای اهمیت است. زمانی که پرتفویی که در حال ارزیابی آن هستید را با یک شاخص گسترده‌تر مقایسه می‌کنید، این موضوع بسیار مهم می‌شود. هنگامی که در حال معامله ارز هستید، می‌توانید از شاخصی مانند شاخص دلار به عنوان پایه مقایسه خود استفاده کنید.
حداکثر افت سرمایه، روشی مفید برای اندازه‌گیری بدترین سناریوی مورد انتظار عملکرد پورتفولیو است. یکی از مزایای استفاده از حداکثر افت سرمایه این است که نقاط داده اضافی مانند انحراف معیار یا نیمه انحراف و یا انحراف نزولی را در خود جای نمی‌دهد.
نسبت کالمار (Calmar Ratio)
یک معیار مفید سنجش ریسک که حداکثر افت سرمایه را در خود جای داده است، نسبت کالمار است. این نسبت با تقسیم نرخ رشد سالانه یک پرتفوی بر حداکثر افت سرمایه در همان دوره محاسبه می‌شود. برای مقایسه دو پورتفولیو با استفاده از نسبت کالمار، باید آن‌ها را در یک دوره مشابه مقایسه کنید.
لوریج نامتقارن
افت سرمایه موجود در پرتفوی شما، نشان‌دهنده ریسک قابل توجه برای سرمایه‌گذاران بوده و بازگشت از یک زیان شدید، می‌تواند دشوار باشد. معامله‌گران باتجربه می‌دانند که با افزایش زیان، مبلغ مورد نیاز برای جبران آن به طور چشمگیر و نامتناسب افزایش می‌یابد. این موضوع، معمولاً به عنوان اهرم نامتقارن شناخته می‌شود. به عنوان مثال، کاهش ۲۵ درصدی ارزش پرتفوی شما نیازمند افزایش ۳۳ درصدی برای بازیابی آن است. کاهش ۵۰ درصدی حساب شما به افزایش ۱۰۰ درصدی برای بازیابی این زیان نیاز دارد. ضرب‌المثلی وجود دارد که بسیاری از معامله‌گران آن را به خاطر می‌سپارند: «زنده بمان تا بتوانی یک روز دیگر معامله کنی» (منظور از زنده ماندن، باقی ماندن وجوه برای سرمایه‌گذاری است). با مدیریت ریسک نزولی خود، می‌توانید از اثرات نامطلوب حساب معاملاتی خود جان سالم به در ببرید.
باید انتظار چه نوع افت سرمایه را داشت؟
افت سرمایه در پرتفولیو، معمولاً با سطح ریسک استراتژی معاملاتی شما مرتبط است. اگر استراتژی شما سیستماتیک باشد، می‌توانید افت سرمایه آینده را بر اساس حداکثر افت سرمایه تاریخی در نظر بگیرید. اگر شما یک معامله‌گر ارزش نسبی هستید و به دنبال جفت ارزی هستید تا پس از یک افت قابل توجه دوباره به بازار بازگردد، پس باید قبل از این که پوزیشن خود را ببندید، تصور کنید که تا چه حد می‌توانید این امر که معامله‌تان بر خلاف میل شما حرکت کند را تاب بیاورید. استفاده از داده‌های تاریخی برای تعیین افت‌های سرمایه نظری مربوط به گذشته، روشی عالی برای اندازه‌گیری حداکثر افت سرمایه و یا افت سرمایه در یک دوره معین است. اما همیشه به یاد داشته باشید که بدترین افت سرمایه شما هنوز رخ نداده و در راه است.
ریوارد یا همان سودی که تجربه می‌کنید، بر اساس ریسکی است که آن را می‌پذیرید. اگر از یک روند مانند میانگین متحرک متقاطع (moving average crossover) استفاده می‌کنید که از استراتژی معاملاتی پیروی می‌کند، باید انتظار داشته باشید که استراتژی بیش از این که برنده شود، زیان داده و تا زمانی که بازار وارد فاز روند خود شود، افت سرمایه طولانی مدتی را تجربه خواهید کرد.
هنگامی که استراتژی معاملاتی خود را طراحی می‌کنید، باید از انواع افت سرمایه که انتظار دارید رخ دهد آگاه بوده و مایل به پذیرفتن آن به عنوان بخشی از تجارت معاملاتی خود باشید.
ایجاد یک برنامه افت سرمایه
متأسفانه، افت سرمایه بخشی از معاملات فارکس است. سود بالقوه، به شکل جدایی‌ناپذیر با ریسک مرتبط است؛ به این معنی که سرمایه‌گذاران معمولاً بازدهی را ایجاد می‌کنند که میزان آن بر اساس سطح ریسکی که مایل به قبول آن هستند، پیش‌بینی می‌شود.
کلید مدیریت افت سرمایه، داشتن یک برنامه مدیریت ریسک است که به شما این امکان را می‌دهد تا از شرایط نامطلوب بازار جان سالم به در ببرید. با ایجاد یک برنامه افت سرمایه، می‌توانید تعیین کنید که اگر بازار در طول یک رویداد غیرمنتظره از نوع قوی سیاه و یا در طول یک دوره زیان طولانی مدت بر علیه شما حرکت کند، چگونه ریسک خود را مدیریت خواهید کرد.
شما می‌توانید این فرآیند را با تعیین حداکثر زیانی شروع کنید که می‌خواهید پیش از پایان استراتژی معاملاتی، آن را متحمل شوید. ریسک شما باید تابعی از ریواردی باشد که می‌خواهید ایجاد کنید. برای مثال، اگر به دنبال افزایش دو برابری پرتفوی خود در یک سال هستید، ممکن است لازم باشد تا ریسکی که ممکن است تقریباً نیمی از پرتفوی خود را در آن از دست بدهید را بپذیرید. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار در درک این مفهوم مشکل داشته و در نتیجه تمایل دارند تا حساب‌های خود را با استفاده از لوریج بیش از حد از بین ببرند.
همچنین باید در نظر داشته باشید که افت سرمایه خود را به صورت ماهانه و همچنین سالانه مدیریت کنید. بسیاری از طرح‌های معاملاتی، دارای کات‌آف‌های (cutoff) ماهانه و همچنین حداکثر افت سرمایه سالانه هستند. به عنوان مثال، اگر حداکثر افت سرمایه شما در پایان ۳۰ درصد باشد، می‌توانید حداکثر افت سرمایه ماهیانه بین ۵ تا ۶ درصدی را در نظر بگیرید.
در صورتی که به حد افت سرمایه خود برسید، چه می‌کنید؟
سوالی که طبیعی است داشته باشید، آن است که در صورت رسیدن به افت سرمایه ماهانه خود چه کاری باید انجام دهید. در صورت رسیدن به سطح حد زیان ماهانه، چندین تکنیک وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را برای کاهش ریسک خود به کار بگیرید. به عنوان مثال، می‌توانید ریسک خود را کاملاً از بین برده و پوزیشن‌های خود را فلت (flat) کنید. همچنین می‌توانید با استفاده از یکسری آپشن‌ها، از قرار گرفتن خود در معرض خطر محافظت کنید که به شما این امکان را می‌دهد تا با کاهش خطرات بتوانید در پوزیشن‌های خود باقی بمانید.
به عنوان مثال، اگر روی جفت ارز یورو اروپا/دلار آمریکا (EUR/USD) یک پوزیشن لانگ دارید، ممکن است آپشن اختیار فروش یورو را در نظر بگیرید که در پایان ماه منقضی می‌شود. در حالی که مبلغ مازاد ممکن است شما را به بالاتر از حداکثر افت سرمایه در این دوره برساند، زیان‌های اضافی را کاهش خواهید داد؛ اما اگر جفت ارز به نفع شما حرکت کند، می‌توانید در روند صعودی آن نیز شریک شوید. به یاد داشته باشید، آپشن اختیار فروش حق شماست اما تعهدی برای فروش اوراق بهادار در قیمتی خاص و در یک تاریخ معین یا پیش از آن محسوب نمی‌شود.
یکی از مزایای معامله در بازار فارکس این است که اکثر جفت ارزها نقدشونده هستند و به عنوان یک معامله‌گر می‌توانید در هر مقطع زمانی با اسلیپیج (slippage) کم، از یک پوزیشن خارج شوید. در حالی که برخی از جفت ارزها در زمان‌های خاص دارای نقدشوندگی بیشتری هستند، جفت ارزهای اصلی و متقاطع، همیشه نوعی از نقدینگی را ارائه می‌دهند.
اگر موقعیتی در یک جفت ارز غیرمعمولی دارید که نقدشونده نیست؛ مانند جفت ارزی در بازارهای نوظهور که فروش آن دشوار است، ممکن است لازم باشد تا در نظر داشته باشید که اگر زیان‌های شما از حداکثر افت سرمایه شما بیشتر شود، از چه نوع پروکسی می‌توانید استفاده کنید.
بخشی از برنامه افت سرمایه شما ممکن است معامله سبدی از ارز یا محصولاتی باشد که همبستگی ندارند؛ یعنی جایی که ممکن است در یکی از اوراق بهادار بیشترین زیان را تجربه کنید، اما سایر اوراق بهادار موجود در پورتفوی شما این زیان‌ها را جبران می‌کنند.
پیش از معامله، باید راجع به این که چگونه با افت‌های سرمایه خود مقابله می‌کنید تصمیم بگیرید. شما باید به این که چگونه در موقعیت‌های خاص، با ریسک خود مقابله خواهید کرد فکر کنید. مهم‌تر از همه، اگر در حال معامله دارایی‌های غیرنقدی هستید و بازار به‌طور ناگهانی به گونه‌ای مخالف پوزیشن شما حرکت کند، تعیین کنید که آیا می‌توانید زیان بزرگی را متحمل شوید یا خیر.
دام‌های معامله‌گری
یکی از دام‌های معامله‌گری که معمولاً معامله‌گران تازه‌کار درگیر آن می‌شوند، معامله چندین جفت ارز مرتبط، با استفاده از یک استراتژی معاملاتی است. این‌ها می‌توانند منجر به بازدهی شوند که همبستگی زیادی با یکدیگر دارند و در حالی که سودها می‌توانند استثنایی باشند، زمانی که بازار در جهت مخالف شما حرکت کند، همه پوزیشن‌هایتان می‌توانند همزمان دچار زیان شوند. این همان سناریویی است که می‌خواهید از آن اجتناب کنید.
یکی از راه‌های جلوگیری از این امر آن است که یک تجزیه و تحلیل همبستگی روی جفت ارزهایی که می‌خواهید در پرتفوی خود معامله کنید انجام دهید تا ببینید آیا همبستگی بالایی دارند یا خیر. اگر همبستگی بین جفت ارزها به طور مداوم بالای ۸۰ درصد باشد، باید از استفاده از این جفت ارزها، در معامله‌ای با استراتژی یکسان در همان زمان اجتناب کنید.
سخن پایانی
باید این امر را که افت سرمایه بخشی طبیعی از معامله‌گری است را درک کنید. باید انتظار داشته باشید که پرتفوی شما دارای افت‌هایی باشد که با استراتژی معاملاتی و مدیریت ریسک شما سازگار است. حداکثر افت سرمایه، یک آمار بسیار مهم است که درصد زیان نقطه اوج تا نقطه کف مرتبط با استراتژی معاملاتی شما را توصیف می‌کند.
از آنجایی که افت‌های سرمایه بخشی از تجارت معاملاتی شما هستند، ایجاد طرحی که در صورت وقوع افت سرمایه، آن را مدیریت کند، دارای اهمیت است. اگر اوراق بهادار موجود در پرتفوی شما، زیان‌هایی فراتر از میزان تعیین شده برای یک دوره مانند یک ماه، فصل و یا سال را تجربه کند، باید دقیقاً تعیین کنید که چه دارایی‌هایی باید نقد شده و یا تحت پوشش ریسک قرار بگیرند.
شما باید از معامله جفت ارزها یا دارایی‌های دارای همبستگی بالا و استفاده از استراتژی معاملاتی مشابه خودداری کنید؛ زیرا اگر عملکرد اوراق بهادار شما به طور همزمان کاهش یابد، افت سرمایه بالقوه شما نیز می‌تواند بزرگتر از انتظارتان باشد.
با پایبندی به یک برنامه افت سرمایه، احتمال بیشتری وجود دارد که بتوانید افت سرمایه را مدیریت کرده و برای معامله در یک روز دیگر زنده بمانید (وجه لازم برای معامله را در اختیار داشته باشید)!
