با آنکه در مورد معامله‌گری با استفاده از روش‌های سنتی غربی، منابع زیادی وجود دارد اما به نظر می‌رسد درباره‌ی برخی از تکنیک‌های معامله‌گری شرقی محتوای آموزشی کمتری موجود است. در این مقاله، به صورت دقیق‌تر به ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) می‌پردازیم؛ اندیکاتوری اسرارآمیز که در میان بسیاری از معامله‌گران ژاپنی محبوب است.
مبحث را با این موضوع آغاز می‌کنیم که ابر ایچیموکو چیست و در ادامه توضیح خواهیم داد که این اندیکاتور چگونه محاسبه و نمایش داده می‌شود. در آخر نیز استراتژی‌هایی کاربردی برای معامله‌گری با آن را ارائه خواهیم کرد.
ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؟
این اندیکاتور شامل سه خط است که هرکدام از این خطوط عملکرد میانگین متحرک را دارند. همچنین این اندیکاتور شامل محدوده‌ای به نام “ابر” است.
به اندیکاتور ابر ایچیموکو (Ichimoku cloud)، ایچیموکو کینکو هیو (Ichimoku Kinko Hyo) و ابر کومو (Kumo Cloud) هم می‌گویند.
حالا بیایید نگاهی به نموداری خالی بیندازیم و آن را با اندیکاتور ابر ایچیموکو مقایسه کنیم.
در تصویر زیر، نمودار جفت‌ارز یورو به دلار (EURUSD) را می‌بینید.
واضح است که حرکت قیمت رو به پایین است و روندی نزولی شکل گرفته. حالا بیایید ابر ایچیموکو را به نمودار اضافه کنیم و ببینیم نمودار چه تغییری می‌کند:
بیشتر معامله‌گرانی که برای بار اول این اندیکاتور را می‌بینند، می‌گویند: “چقدر بهم ریخته است!” در حالی که پس از مدتی به آن عادت خواهید کرد. این نمودار اگرچه در نظر مبتدی‌ها بهم ریخته به نظر می‌رسد اما از نظر معامله‌گر ایچیموکو، همه چیز در نمودار واضح و روشن است. در این اندیکاتور، خط های قرمز، آبی و زرد میانگین‌های متحرک هستند. ناحیه‌ی نارنجی هم، همان ابر است.
محاسبه‌ی ایچیموکو
همانطور که در نمودار بالا می‌بینید، سه خط و یک ابر وجود دارد. از آنجایی که خود ابر از دو خط بالا و پایین تشکیل شده، می‌توان گفت در مجموع پنج خط درون نمودار داریم که هرکدام از این خطوط عملکرد میانگین متحرک را دارند و داده‌های گذشته را به همراه دارند اما با میانگین متحرک ساده (SMA) و میانگین متحرک نمایی (EMA) متفاوت هستند. پارامترهای پیش‌فرض ایچیموکو ۹، ۲۶ و ۵۲ هستند. توضیحات بعدی درباره‌ی ساختار هر‌یک از خطوط کمک خواهد کرد تا ساختار ایچیموکو را بهتر بفهمیم.
چیکو اسپن (Chikou Span)
خط سبز رنگ در اندیکاتور ایچیموکو، چیکو اسپن نام دارد. اگر به خط سبز در نمودار بالا نگاه کنید، متوجه می‌شوید که چیکو اسپن همان منحنی قیمت جفت‌ارز است با این تفاوت که به اندازه 26 کندل به سمت چپ جابجا شده و در واقع، عنصری پسرو یا با تاخیر (Lagging) است.
تنکان‌سن (Tenkan Sen)
تنکان‌سن همان خط قرمز رنگ در ایچیموکو است و عملکرد یک میانگین متحرک را دارد. این خط، بالاترین قیمت ۹ کندل گذشته را با پایین ترین قیمت ۹ کندل گذشته جمع می‌کند و سپس میانگین می‌گیرد.
کیجون‌سن (Kijun Sen)
خط آبی‌رنگ در اندیکاتور ایچیموکو، کیجون‌سن است. این خط ویژگی های کاملاً یکسانی با خط تنکان‌سن دارد و تنها تفاوتشان در این است که خط کیجون‌سن، ۲۶ کندل آخر را در نظر می‌گیرد اما خط تنکان‌سن ۹ کندل آخر را؛ یعنی کیجون‌سن، میانگین بالاترین و پایین ترین قیمت ۲۶ کندل آخر را محاسبه می‌کند. از آنجایی که کیجون‌سن بازه‌ی زمانی بیشتری را در بر می‌گیرد، کندتر است و نسبت به حرکات قیمت دیرتر واکنش نشان می‌دهد.
ابر یا سنکو‌اسپن (Senkou Span)
همانطور که گفتیم، به ناحیه نارنجی‌رنگ در نمودار بالا، ابر گفته می‌شود که از دو خط در حاشیه‌ی بالا و پایین تشکیل شده است.
خط اول (Senkou Span A) همان میانگین کیجون‌سن و تنکان‌سن است و ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده.
خط دوم (Senkou Span B) میانگین پایین‌ترین قیمت و بالاترین قیمت ۵۲ کندل گذشته است و همانند خط اول، ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده.
این دو خط همیشه با هم در تعامل‌اند. علاوه بر این، هر‌دو به یک اندازه جابجا شده‌اند و این باعث می‌شود تا در مجاورت یکدیگر قرار بگیرند.
معامله‌گری در فارکس با ایچیموکو
حال که با ساختار نمودار ابر ایچیموکو آشنا شدیم، تعدادی از سیگنال‌های ایچیموکو برای معامله را بررسی می‌کنیم. هنگام معامله با ایچیموکو، برای اینکه از جهش قیمت، مخالف جهت پوزیشن‌تان در امان بمانید استفاده از حد ضرر توصیه می‌شود. هرچند، جای خاصی را برای حد ضررتان پیشنهاد نمی‌کنیم. شما می‌توانید حد ضررتان را نسبت به نوسانات موجود، در فاصله ای نسبی از ابر قرار دهید تا در صورت بروز نوسانات طبیعی، حد ضررتان فعال نشود.
در روش معامله‌گری به سبک ایچیموکو، به جای اینکه بخواهیم از سطوح ثابت یا حدضرر متحرک استفاده کنیم، از خطوط اندیکاتور برای بستن معامله‌ها استفاده می‌کنیم. حالا بیایید چند تا از روش های معامله‌گری ایچیموکو را بررسی کنیم.
استراتژی معامله‌گری ابر – کیجون‌سن
در این استراتژی زمانی وارد معامله می‌شویم که قیمت از ابر عبور کرده و آن را بشکند. در این روش ما در جهت بریک‌اوت وارد معامله می‌شویم تا سوار بر روند شویم. اگر قیمت در جهت مورد نظرمان حرکت کرد، در معامله می‌مانیم تا زمانی که قیمت خط آبی کیجون‌سن را در جهت خلاف روند بشکند. در تصویر زیر چگونگی کار با این استراتژی را می‌بینید:
نمودار روزانه‌ی پوند به دلار آمریکا (GBPUSD)، مربوط به جولای ۲۰۱۴ – فوریه ۲۰۱۵.
در تصویر روندی نزولی می‌بینیم که می‌توانیم با استفاده از همین استراتژی، وارد معامله بشویم.
در ابتدا، نمودار قیمت ابر نارنجی رنگ را به سمت پایین شکسته و این به معامله‌گر سیگنال می‌دهد تا به دنبال ورود به معامله فروش باشد. سپس، می‌بینیم که قیمت وارد روند نزولی شد. قیمت در مسیر روند نزولی چند بار حرکت اصلاحی انجام داده و تا نزدیکی خط آبی کیجون‌سن رسیده اما کیجون‌سن به عنوان سطح مقاومت عمل کرده و باعث ادامه‌ی روند نزولی قیمت شده. فلش‌های سیاه‌رنگ در تصویر جاهایی را که خط کیجون‌سن به عنوان سطوح مقاومت عمل کردند، نشان می‌دهند. از آنجایی که قیمت نتوانسته این سطوح مقاومت را بشکند، معامله‌ی فروش می‌بایستی نگه داشته شود.
استراتژی معامله‌گری ابر – چیکو اسپن – تنکان‌سن
در این روش، ما زمانی وارد معامله می‌شویم که نمودار قیمت ابر را بشکند. در جهت شکست ابر، معامله باز می‌کنیم و بر روند سوار می‌شویم. بعد از آن که قیمت در جهت معامله‌ی ما روندش را آغاز کرد، معامله را نگه می‌داریم تا زمانی که خط چیکو اسپن، خط تنکان‌سن را بشکند.
نمودار را ببینید:
نموداریورو به دلار آمریکا (EURUSD) در بازه‌ی زمانی یک ساعته، مربوط به دوره‌ی ۲۶ آوریل – ۴ می ۲۰۱۶
در نمودار می‌بینیم که قیمت، ابر را در جهت صعودی شکسته است. دایره‌ی سبز کندلی را نشان می‌دهد که بالای ابر بسته شده است. بسته شدن کندل بالای ابر، سیگنالی جهت خرید جفت‌ارز است. همان طور که می‌بینید، قیمت پس از شکست ابر، روندی صعودی تشکیل داده است.
حالا بیایید خط سبز چیکو اسپن را دنبال کنیم؛ می‌بینیم که پس از جهش‌های قیمت، این خط در روندی صعودی قرار گرفته. هنگام صعود قیمت، خط چیکو اسپن از قیمت فاصله‌ای نسبی گرفته که این اتفاق نشانه‌ی روندی قوی است.
یک هفته پس از سیگنال خرید و روند صعودی ادامه‌دار، قیمت یک قله تشکیل داد، سپس ریزش تندی را شروع کرد و باعث شد تا حرکت خط سبز چیکو‌اسپن به سمت پایین برگردد. پس از تشکیل قله، قیمت به اندازه‌ای کاهش یافت که خط سبز‌رنگ، خط قرمز تنکان‌سن را قطع کرد. بر‌اساس این استراتژی، برخورد خطوط چیکو‌اسپن و تنکان‌سن نشانه‌ای برای بستن پوزیشن و خروج از معامله است.
استراتژی معامله‌گری ابر
در روش ابر، تنها از ابر برای تحلیل استفاده می‌کنیم. هنگامی که قیمت، ابر را بشکند وارد معامله می‌شویم. همچنین، معامله‌مان در جهت شکست است. تا زمانی که قیمت دوباره وارد ابر شود و آن را از سمت دیگر بشکند، ما در معامله می‌مانیم.
نمودار جفت‌ارز دلار آمریکا به ین ژاپن (USDJPY) در بازه زمانی چهار ساعته، برای دوره‌ی می و آوریل ۲۰۱۶
از تصویر معلوم است که قیمت نزولی است. ما دراین مثال، قواعد معامله‌گری ابر را به‌کار خواهیم گرفت.
در ابتدا، قیمت بین بالا و پایین ابر در نوسان است. با شکست ابر به سمت پایین، می توان جفت‌ارز USDJPY را فروخت. همان طور که می‌بینید، پس از شکست ابر، روند کاهشی قیمت شروع شد. منحنی قیمت نسبتاً شدید پایین آمد و جفت‌ارز حدود ۴.۵ % از ارزش خود را از دست داد. پس از آن که قیمت، کفی تشکیل داد، به‌ثبات می‌رسد و به سمت بالا (به سمت ابر) شروع به حرکت می‌کند. پس از آن که قیمت به ابر می‌رسد، کمی در آن ناحیه مکث می‌کند و ابر را در جهت بالا می‌شکند. این شکست، سیگنالی بسیار قوی برای خرید جفت ارز و خروج از معامله‌ی فروش است. هرگاه کندلی بالای ابر بسته شود، باید از معامله ی فروش خارج شویم.
ابر نسبت به بقیه‌ی اجزای ایچیموکو، بیشترین لگ (تاخیر) را دارد. در نتیجه، استراتژی ابر هنگامی که قیمت دارای روند است، بسیار مفید است. هنگامی که قیمت دچار نوسان می‌شود، کاهی خواهید دید که منحنی در بالا و پایین ابر در رفت و آمد است و این باعث سیگنال‌های اشتباه می‌شود.
توجه داشته باشید که در سه مثالی که آوردیم فقط و فقط از اندیکاتور ابر ایچیموکو استفاده کردیم. بسیاری از معامله‌گران، مخصوصاً آن‌هایی که در ژاپن و سایر کشورهای شرقی مستقر هستند، به شدت یا منحصراً به این اندیکاتور متکی هستند. همچنین، از عنصر ابر در هر سه استراتژی معاملاتی استفاده کردیم، به این خاطر که ابر، مهم ترین قسمت اندیکاتور ایچیموکو است. معمولاً هنگام معامله با ایچیموکو، از ابر برای باز کردن پوزیشن‌ها استفاده می‌شود.
شخصی‌سازی اندیکاتور ایچیموکو
ایچیموکو کاملاً قابل شخصی سازی است. شما همیشه می‌توانید عناصری را از آن حذف یا به آن اضافه کنید تا به بهترین نحو با سبک معاملاتی شما مطابقت داشته باشد.
اگر با استفاده از استراتژی ابر معامله کنید، اندیکانور ایچیموکوی شما به شکل زیر نمایش داده می‌شود:
در تصویر نمودار می‌بینید که خطوط کیجون‌سن، تنکان‌سن و چیکو اسپن را حذف کرده‌ایم و فقط ابر را داریم.
اگر بخواهید با استفاده از ابر و خط کیجون‌سن معامله کنید، نمودارتان به شکل زیر نمایش داده می‌شود:
توجه کنید که خط آبی کینجون‌سن به ابر اضافه شده تا ایچیموکو با سبک معاملاتی‌مان منطبق شود. همچنین، خط تنکان‌سن و چیکو اسپن در این مثال آورده نشدند.
حالا بیایید گزینه‌ی سوم شخصی‌سازی اندیکاتور ایچیموکو را نشان دهیم:
این بار کیجون‌سن حذف شده اما خطوط تنکان‌سن و چیکو اسپن را اضافه کرده‌ایم. به این ترتیب، اگر بخواهیم این استراتژی را به کار بگیریم تصویر واضح‌تری خواهیم داشت.
همانطور که می‌بینید، اندیکاتور ایچیموکو می‌تواند مطابق نیازهای شما سازگار شود. همیشه می‌توانید عناصر اندیکاتور را اضافه یا حذف کنید. همچنین اگر دارید از سیستم معاملاتی بر پایه‌ی ایچیموکو بک‌ست می‌گیرید، برای بهینه‌سازی می‌توانید بازه‌ی زمانی هرکدام از عناصر ایچیموکو را تغییر دهید؛ اما هنگام بهینه‌سازی مطمئن شوید که مجموعه‌ی داده ها را علاوه بر بک‌‌تست، فوروارد تست کنید تا از برازش منحنی جلوگیری شود.
خلاصه، اندیکاتور ایچیموکو یکی از ابزار های ترید کمتر استفاده شده اما مفید است که در دسترس معامله‌گران خرده فروش فارکس قرار دارد. اگر به درستی از آن استفاده شود، می‌تواند مجموعه‌ای غنی از اطلاعات و استراتژی‌ها را ارائه کند و کاملاً قابلیت شخصی‌سازی را دارد تا با سبک معاملاتی شما سازگار شود.
جمع‌بندی
- به اندیکاتور ابر ایچیموکو (The Ichimoku Cloud indicator)، ایچیموکو کینکو هیو (Ichimoku Kinko Hyo) یا ابر کومو (Kumo Cloud) نیز می‌گویند.
- ایچیموکو ابزار مستقل خیلی خوبی است و اگر تنها از این اندیکاتور استفاده کنید، نیازی به ابزارهای دیگر نیست.
- این اندیکاتور شامل سه خط و یک ابر است که خود ابر از دو خط دیگر تشکیل شده.
- کیجون‌سن – میانگین بالاترین و پایین‌ترین قیمت ۲۶ کندل آخر را محاسبه می‌کند.
- تنکان‌سن – میانگین بالاترین و پایین‌ترین قیمت ۹ کندل آخر را محاسبه می‌کند.
- چیکو‌اسپن – دقیقا منحنی قیمت جفت‌ارز است با این تفاوت که به اندازه‌ي ۲۶ تا کندل به سمت چپ جابجا شده است.
- ابر یا سنکو اسپن (Senkou Span) – خط اولی که ابر را شکل می دهد (Senkou Span A)، میانگین کیجون‌سن و تنکان‌سن است و ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده. خط دوم ابر (Senkou Span B)، میانگین پایین‌ترین قیمت و بالاترین قیمت ۵۲ کندل گذشته است و همانند خط اول، ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده است.
- سه استراتژی معامله‌گری ایچیموکو:
- هرگاه قیمت ابر را بشکند، در جهت شکست وارد معامله می‌شویم و هر زمان قیمت خط کیجون‌سن را در جهت مخالف بشکند، از معامله خارج می‌شویم.
- هرگاه قیمت ابر را بشکند، در جهت شکست وارد معامله می‌شویم و هر زمان خط چیکو‌اسپن، خط تنکان‌سن را در جهت مخالف بشکند از معامله خارج می‌شویم.
- هرگاه قیمت ابر را بشکند، در جهت شکست وارد معامله می‌شویم و هر زمان قیمت، ابر را در جهت مخالف بشکند از معامله خارج می‌شویم.
- پیشنهاد می‌شود که بر‌اساس نوسانات، از دستور حد ضرر در هر یک از این استراتژی استفاده شود.
- اندیکاتور ایچیموکو کاملاً قابل شخصی‌سازی‌ست. می‌توانید برخی از عناصرش را حذف کنید یا بازه‌ی زمانی‌شان را تغییر دهید تا با سبک معاملاتی شما سازگار بشود.
منبع forextraininggroup
برای پیگیری اخبار روز و فوری فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرام UtoFX بپیوندید.
بیشتر بخوانید:
