تحریم ایران، ونزوئلا و روسیه این کشورها را مجبور به افزایش استفاده از ناوگان سایه کرده است. تغییر مسیر کشتی‌ها به دور آفریقا به دلیل بحران دریای سرخ باعث افزایش مصرف سوخت نیز شده است. فقدان مقررات طولانی‌مدت برای سوخت پاک، مالکان کشتی‌ها را از تعویض سوخت باز می‌دارد.
صنعت حمل‌ونقل یکی از بزرگ‌ترین اهداف برنامه‌ریزان کربن‌زدایی است. بااین‌حال، اخیراً به دلیل اقدامات دیگر توسط همان برنامه‌ریزان که خواهان حمل‌ونقل دریایی باانرژی پاک هستند، این کار سخت‌تر شده است.
کشتی‌ها که 90 درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهند، مقادیر زیادی سوخت مصرف می‌کنند و بخش عمده سوخت آن‌ها از هیدروکربن به دست می‌آید. سازمان بین‌المللی دریانوردی، تحت‌فشار دولت‌های قدرتمند، اخیراً قوانینی را تصویب کرده است که میزان گوگرد را در سوخت کشتی‌ها کاهش دهد اما همین دولت‌ها و مشاوران سازمان‌های غیردولتی آن‌ها، این اقدامات را کافی نمی‌دانند.
در همین حال، برخی از آن دولت‌های نگران، تصمیماتی اتخاذ می‌کنند که به‌طور ناخواسته منجر به سطوح بالاتر آلایندگی و خطر نشت سوخت می‌شود. به‌عنوان مثال، بحران دریای سرخ بیشتر ترافیک را از کانال سوئز به دماغه امید نیک، منحرف کرد. انحراف در مسیر کشتی‌ها به دور آفریقا 4000 مایل به میانگین سفر کشتی بین اروپا و آسیا اضافه می‌کند. این به معنای مصرف سوخت بیشتر نیز است.
شاید بتوان در اینجا استدلال کرد که عواقب حملات حوثی‌ها به کشتی‌ها در دریای سرخ نتیجه اقدام آگاهانه دولت‌های اروپا و ایالات‌متحده نبوده است. بااین‌حال، می توان یک استدلال متقابل ارائه کرد که این دولت‌ها می‌توانستند تلاش دیپلماتیک بیشتری برای پایان دادن به جنگ بین اسرائیل و حماس انجام دهند.
بااین‌حال، درحالی‌که وضعیت بحران دریای سرخ قابل تفسیر است، در مورد تحریم‌های ایران، ونزوئلا و روسیه صادق نیست. اقدام تنبیهی مشخص واشنگتن و بروکسل صادرکنندگان نفت در این سه کشور را مجبور به استفاده از تانکرهایی کرده که هیچ ارتباطی با هیچ نهاد تجاری غربی ندارند – و از سوخت باکیفیت پایین استفاده می‌کنند.
رویترز اخیراً به نقل از اطلاعات فهرست لویدز گزارش داد که ناوگان به‌اصطلاح سایه که نفت ایران، ونزوئلا و روسیه را حمل می‌کند از 530 نفتکش در سال گذشته به حدود 630 نفتکش تا امروز افزایش‌یافته است. این 630 نفتکش 14.5 درصد از ناوگان نفت‌کش‌های جهانی را تشکیل می‌دهند و به گفته کارشناسان، برخی از آن‌ها یک فاجعه در انتظار وقوع هستند.
یک تحلیلگر اطلاعاتی لویدز به رویترز گفت تانکرهای حامل نفت تحریم شده از ارزان‌ترین سوخت ممکن استفاده می‌کنند و همچنین این کثیف‌ترین سوخت است. به‌هرحال، آن‌ها یک ناوگان سایه هستند که به قوانین اهمیت نمی‌دهند. بندرها اما قدرت اجرای این قوانین را دارند و در نتیجه توقیف کشتی‌ها برای استفاده از سوخت با گوگرد بالا در اروپا افزایش‌یافته است.
این نشان می‌دهد که هنوز راهی برای اعمال قوانین سوخت پاک در بخش‌هایی از صنعت کشتیرانی که به قوانین جدید پایبند نیستند، وجود دارد. بااین‌حال سوخت با گوگرد بالا تنها مشکل ناوگان سایه نیست. خطر نشت در حین انتقال کشتی به کشتی در دریای آزاد نیز قابل‌توجه است. این نیز اثر مستقیم تحریم‌ها باهدف سرکوب صنایع نفت کشورهای هدف است.
رعایت نکردن قوانین حتی برای شرکت‌های کشتیرانی که با نفت تحریم شده معامله نمی‌کنند برای سازمان حمل‌ونقل دریایی یک چالش است. زیرا به نظر نمی‌رسد چارچوب نظارتی بلندمدتی وجود داشته باشد که مالکان کشتی را تشویق کند تا کشتی‌های خود را به سمت سوخت‌های پاک‌تر سوق دهند.
متانول، آمونیاک و LNG همگی به‌عنوان جایگزین‌هایی برای مشتقات نفتی معرفی شده‌اند اما استفاده از آن‌ها مستلزم مقاوم‌سازی کشتی‌های موجود با سیستم‌های جدید تحویل سوخت یا ساخت کشتی‌های کاملاً جدیدی است که با یکی از این سوخت‌ها کار می‌کنند. مشکل این است که هیچ‌یک از این سوخت‌ها در مقیاس لازم تولید نمی‌شوند و هیچ‌کدام ارزش خود را در مدت‌زمان طولانی‌تری ثابت نکرده‌اند. در نتیجه، کشتی‌ها به سوزاندن سوخت‌های «کثیف» ادامه می‌دهند تا تجارت جهانی را ادامه دهند. بعید است به این زودی نیز تغییر کند. مگر این‌که همه تحریم‌ها برداشته شود که بسیار بعید است.
توضیح اضافه:
دماغه امید نیک: شبه‌جزیره صخره‌ای است در جنوبی‌ترین قسمت قاره آفریقا. این دماغه واقع در ساحل جنوبی آفریقای جنوبی مشرف به اقیانوس اطلس می‌باشد.
