اوپک و گروه اوپک پلاس در این هفته دلایلی برای خوشحالی دارند چرا که قیمت نفت برنت به بالای ۸۷ دلار در هر بشکه رسید.
اما جدیدترین افزایش قیمت نفت به لطف اعضای اوپک پلاس که به طور مداوم از کاهش تولید خود پیروی نکردهاند، نیست. افزایش قیمتها نتیجه نشانههایی از تقاضای قوی و نگرانی در مورد عرضه در فصل طوفان است.
تولید بیش از حد در برخی از اعضای اوپک پلاس – به ویژه عراق، قزاقستان و روسیه – همچنان یکی از مشکلات این ائتلاف است. اگر شرایط بازار اجازه دهد، اوپک پلاس برنامههایی برای حذف بخشی از کاهش تولیدات داوطلبانه در سه ماهه چهارم سال جاری دارد.
بزرگترین تولیدکننده اوپک و رهبر واقعی اوپک، عربستان سعودی، به دنبال الگوبرداری است و همچنان به تعهد خود مبنی بر تولید روزانه ۹ میلیون بشکه نفت خام پایبند است. اما سایر تولیدکنندگان اوپک پلاس، از جمله دومین تولیدکننده بزرگ اوپک، عراق، علیرغم اینکه مدام متعهد شده است که در آینده نظم و انضباط بهتری از خود نشان دهند، از کاهش فعلی تبعیت نکرده است.
اوپک تا سپتامبر ۲۰۲۵ به متقلبان مهلت داده است تا مازاد تولید خود را در ماههای اخیر جبران کنند. هیچ نشانهای مبنی بر اینکه عراق و قزاقستان موفق میشوند تولید مربوطه خود را به سهمیه تعیین شده کاهش دهند، وجود ندارد، چه رسد به جبران مازاد تولید قبلی.
فقدان پایبندی در برخی از اعضای اوپک پلاس نشان میدهد که مبارزه چند ساله این گروه برای مهار متقلبان هنوز به پایان نرسیده است که همچنین یک سیگنال نزولی به بازار نفت ارسال میکند – برخی از کاهش تولیدات تنها روی کاغذ است چرا که چندین تولیدکننده نتوانسته اند تولید خود را به اندازه توافق اوپک پلاس کاهش دهند.
در حال حاضر، مقصر اصلی، تولیدکننده شماره دو اوپک، عراق و تولیدکننده غیراوپک، قزاقستان هستند.
و این اولین بار نیست که موفق به رعایت این مسئله نشدند.
در دوره ۲۰۲۰-۲۰۲۱، عراق و قزاقستان بالاتر از سهمیههای خود نفت تولید میکردند و یک سال پس از آن که اوپک پلاس مکانیزم جبرانی مشابه آنچه اکنون دارد، انجام داد در جبران مازاد تولید خود بهشدت شکست خوردند. بر اساس اسناد داخلی اوپک پلاس که بلومبرگ به دست آورده است، در آن زمان میزان کاهش اضافی که عراق و قزاقستان باید در سال ۲۰۲۱ انجام میدادند، بیش از یک سال پس از تصویب طرحهای جبرانی افزایش یافت.
امسال نیز برنامههای جبران خسارت برای عراق و قزاقستان آماده شده است. بر اساس برآورد اوپک، تنها بین ژانویه تا مارس ۲۰۲۴، مازاد تولید انباشته عراق به ۶۰۲۰۰۰ بشکه در روز رسید و قزاقستان ۳۸۹۰۰۰ بشکه در روز اضافه تولید داشت.
در نشست ژوئن اوپک پلاس، به تولیدکنندگان تا سپتامبر ۲۰۲۵ فرصت داده شد تا مازاد تولید قبلی را جبران کنند.
بر اساس آخرین دادههای تولید اوپک و نظرسنجیهای رویترز و بلومبرگ، نه عراق و نه قزاقستان نتوانستهاند تولید خود را به سطح وعده داده شده کاهش دهند.
نظرسنجی ماهانه رویترز این هفته نشان داد که تولید نفت اوپک در ماه ژوئن برای دومین ماه متوالی افزایش یافت که دلیل آن افزایش تولید نیجریه و ایران بود. بیشترین کاهش تولید مربوط به عراق بود که تولید را ۵۰۰۰۰ بشکه در روز کاهش داد، اما دومین تولیدکننده بزرگ اوپک همچنان از سهمیه اوپک پلاس در ژوئن فراتر رفت.
بر اساس منابع ثانویه اوپک در آخرین گزارش ماهانه، عراق نتوانسته به سقف تولید ۴ میلیون بشکه در روز پایبند باشد. این کشور در ماه مه ۴.۱۹۵ میلیون بشکه در روز تولید کرد که ۷۰۰۰ بشکه در روز نسبت به آوریل کاهش داشت، اما نزدیک به ۲۰۰۰۰۰ بشکه در روز بالاتر از هدف خود بود.
بررسی بلومبرگ از تولید اوپک در ژوئن نشان داد که عراق تولید خود را ۳۰ هزار بشکه در روز کاهش داده، اما همچنان حدود ۲۵۰ هزار بشکه در روز بالاتر از سهمیه خود تولید میکند. این عدد قبل از فاکتورگیری جبران کاهشها است.
محاسبات رویترز بر اساس دادههای منابع این هفته نشان داد که قزاقستان به نوبه خود تولید نفت خود را در ماه ژوئن افزایش داد و از سهمیه خود فراتر رفت. بر اساس محاسبات رویترز از دادههای تولیدی، قزاقستان در ماه گذشته ۱.۵۳۸ میلیون بشکه در روز نفت خام تولید کرد که نسبت به ماه مه افزایش داشت و حدود ۷۰۰۰۰ بشکه در روز بالاتر از سقف تولید اوپک پلاس یعنی ۱.۴۶۸ میلیون بشکه در روز بود.
وزارت انرژی قزاقستان در ژوئن گفت که منابع مستقل مورد تایید اوپک پلاس دریافتند که این کشور در ماه مه ۴۵۰۰۰ بشکه در روز از سهمیه خود بر اساس این توافق فراتر رفته است.
این وزارتخانه ماه گذشته گفت: «قزاقستان به این مازاد تولید رسیدگی خواهد کرد و در ماه ژوئن به طور کامل از جمله تبعیت از کاهش داوطلبانه اضافی، پیروی خواهد کرد.
وزارت انرژی روسیه ماه گذشته اعلام کرد، روسیه همچنین متعهد شد که پس از فراتر رفتن از تولید هدف خود تحت توافق اوپک پلاس در ماه مه، به سهمیه تولید نفت خود در ماه ژوئن برسد.
در حالی که اوپک پلاس شروع به اعلام علنی سطح تولیدات بیش از حد اعضا کرده است، اطمینان ندارد که متقلبانی که سالها از کاهشها تبعیت نکردهاند، شروع به پایبندی به سهمیههای خود کنند. ادامه تولیدات بیش از حد میتواند تأثیر کاهش تولید این گروه بر بازار نفت را کاهش دهد.
منبع: Oilprice