بازار بورس میتواند مکانی گیج کننده برای افراد تازه وارد باشد. اخبار مالی غالباً پر از شعارها و شایعات گیج کننده است؛ شایعاتی در مورد کف‌سازی معاملات سهام خزانه، ارزش اسمی و سود انباشته که اغلب برای سرمایه گذار معمولی معنایی ندارد. اما برای کسانی که به دنبال معامله‌گری سهام هستند، درک و استفاده از چنین مفاهیمی، ابزار کلیدی برای هدایت این طبقه دارایی (سهام) است.
در عین حال که سرمایه‌گذاری روی سهام، ریسک سرمایه را به همراه خواهد داشت، میتواند روشی مؤثر برای ثروت‌اندوزی باشد، و همچنین انتخاب یک سبد سهام مناسب و متعادل میتواند منجر به یک درآمد ثابت منفعل شود. در ادامه مطلب راهنمایی برای مبتدیان جهت معامله گری سهام آورده شده است و ما به شما کمک می‌کنیم اصطلاحات نامفهوم بازار بورس را به دانش کاربردی تبدیل کنید.
بازار بورس چیست و معاملات سهام چگونه انجام می‌شود؟
تبدیل شدن به یک معامله‌گر سهام یا سرمایه‌گذار با اعتماد به نفس، مستلزم فهمیدن چم و خم اصول بازار و نحوه عملکرد معاملات سهام است.
بازار بورس چیست؟
بازار بورس محلی است که اوراق بهادار توسط سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی خرید و فروش می‌شود. در دوران مدرن، این فرآیند به صورت الکترونیکی از طریق شاخص‌های اصلی سهام مانند Nasdaq 100، FTSE 100 و DAX انجام می‌شود، که هر یک از آنها عملکرد دسته جمعی سهام شرکتهای موجود در آن شاخص را نشان می‌دهند.
این سهام توسط شاخص بازار پیگیری می‌شوند تا بر اساس روش وزن ارزش بازار هر شرکت، ارزشی برای شاخص به دست آورند. این موضوع بدان معنی است که یک حرکت بزرگ در قیمت یک سهام بزرگ میتواند بر هر کدام از شاخص‌هایی که به آنها اشاره شد، تأثیر بگذارد.
سهام چیست؟
سهام در واقع گواهی مالکیت یک شرکت معین است. برگه سهام توسط یک شرکت جهت افزایش سرمایه برای ایجاد رشد کسب و کار صادر می‌شوند و بسته به عملکرد شرکت قیمت آنها نوسان دارد. سهام می‌توانند در بورس اوراق بهادار (دولتی) وارد شوند یا فقط در اختیار سرمایه‌گذاران خصوصی (OTC یا فرابورس) قرار بگیرند. سهامی که عموما معامله می‌شوند از قبیل بوئینگ، زیراکس و اپل هستند که سهام آنها در شاخص‌های داوجونز، نزدک و شاخص S&P 500 معامله می‌شود.
رویدادهایی مانند راه اندازی محصول، انتصاب مدیرعامل جدید و اعلان سود، همه مواردی هستند که می‌توانند قیمت سهام را جابجا کنند و در انتخاب سهام تأثیر بگذارند. بیشتر این عوامل در بخش “چگونه سهام مناسب را انتخاب کنید” بحث شده است.
از طرف دیگر اوراق بهادار به مالکیت متناسب سهام در یک شرکت خاص اشاره دارد. به عنوان مثال، در اختیار داشتن ۵۰،۰۰۰ سهام از یک شرکت دارای ۱ میلیون سهام شناور، مالکیت ۵٪ شرکت را به سرمایه گذار میدهد.
✔️ بیشتر بخوانید: ۶ تفاوت اصلی بازار فارکس و بازار سهام
سهام چگونه معامله می شوند؟
هنگامی که سرمایه‌گذاری در بورس را آغاز می‌کنید، لازم است تمایز مهمی بین معامله‌گری و سرمایه‌گذاری قائل شویم.
معامله‌گری
یک معامله‌گر میتواند با سفته بازی روی سهام در یک بازه زمانی کوتاه، با توجه به پتانسیل معاملات، درآمد کسب کند (یا ضرر کند). غالباً، معامله‌گران با استفاده از روش‌هایی مانند اسکالپ و یا معاملات روزانه بر الگوهای تکنیکال تمرکز می‌کنند، و اغلب از بازه‌های زمانی کوتاه مدت مانند نمودارهای ده دقیقه‌ای استفاده می‌کنند.
با استفاده از پلتفرم‌های معاملات آنلاین، معامله‌گران می‌توانند عملکرد سهام را همراه با قیمت های ورود و خروج کنترل نمایند.
سرمایه‌گذاری
یک سرمایه‌گذار معمولا میتواند با توجه به پتانسیل موجود، با خرید دارایی، از طریق حساب کارگزاری و نگهداری آن در بازه زمانی طولانی‌تر، در معاملات خود سود بدست آورد. در این دوره، وی ممکن است به دنبال دریافت سود تقسیمی سهام باشد، و همچنین از افزایش ارزش در طولانی مدت بهره‌مند شود که در نهایت سهام خود را در اوج قیمتی به فروش برساند.
این استراتژی “خرید و نگهداری” ممکن است شامل نگه داشتن سهام برای حداقل پنج سال باشد. تمرکز بر روی “بازده کل” به این معنی است که بهره، سود تقسیمی سهام و سود سرمایه (سود حاصل از فروش دارایی‌های سرکت سهامی) در هنگام محاسبه بازده کل برای یک سهام معین در نظر گرفته می‌شود.
چگونه معامله‌گری در بورس را شروع کنیم؟
ساده ترین راه برای شروع معامله‌گری یا سرمایه‌گذاری در بورس از طریق یک پلتفرم معاملاتی یا حساب کارگزاری آنلاین است که میتواند به سادگی با تأیید مدارک شناسایی و تأمین سرمایه اولیه راه‌اندازی شود. پیدا کردن کارگزاری که کارمزد کمتری دریافت می‌کند برای معامله‌گران فعال مهم است، زیرا آنها به طور طبیعی کارمزد بیشتری نسبت به کسانی که با حجم کمتر معامله می‌کنند، پرداخت خواهند کرد.
سرمایه‌گذاران همچنین باید تصمیم بگیرند که آیا به دنبال یک سهام منفرد هستند یا قصد سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند. سهام منفرد، همانطور که در بالا ذکر شد، سهم یک شرکت معین را نشان میدهد، در حالی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک طیف وسیعی از سهام را دربر می‌گیرند و با وجوه تحت مدیریت خود به دنبال عملکرد بهتر از بازار هستند و صندوق‌های قابل معامله در بورس یا همان ETFها یک شاخص را ردیابی می‌کنند.
شروع کار در معامله‌گری سهام: چک لیست
- اهداف معامله‌گری را تعیین کنید
- کارگزار مناسب را انتخاب کنید
- درباره شرکت های کلیدی تحقیق کنید
- سبد سهام خود را متنوع نگه دارید
- مدیریت ریسک را تمرین کنید
چگونه سهام مناسب برای معامله انتخاب کنیم؟
وقتی نوبت به انتخاب سهام “مناسب” می‌رسد، شاید ارزش آن را داشته باشد که فعالین بازار به سراغ شرکتهایی بروند که از قبل با آنها آشنا هستند. در نظر گرفتن عواملی که به احتمال افزایش قیمت آن کمک می‌کند نیز میتواند مفید باشد. این عوامل عبارتند از:
- سلامت مالی شرکت: ترازنامه شرکت چگونه است؟ آیا درآمد و سود در سال‌های اخیر افزایش یافته است؟ چه مقدار بدهی دارد؟ آیا محرکی برای بهره‌وری مناسب دارد؟
- سطح نوآوری: چه محصولات جدید یا برنامه‌های توسعه در دست ایجاد است؟ چگونه از لحاظ اصول رضایت مشتری در برابر رقبا قرار می‌گیرد؟ آیا برای چرخش و مواجهه با تقاضاهای جدید بازار منعطف است؟
- سود سهام: اگر شرکتی سود سهام پرداخت کند، آیا آن را افزایش میدهد؟ هر چند وقت یک بار سود سهام پرداخت می‌شود؟
- قیمت و ارزشگذاری: آیا زیر ارزش در حال معامله است؟ برای داشتن تصویری بهتر از این موضوع، می‌توان با تقسیم قیمت فعلی سهام شرکت بر سود هر سهم، نسبت قیمت به سود یا P / E را تهیه کرد. معمولاً P / E اگر ۱۵ باشد “ارزان” در‌نظر گرفته می‌شود.(در ایران، معیارهای ارزشگذاری متفاوت است. در حال حاضر P/E مناسب برای سهام بورس ایران کمتر از ۱۰ است) با این حال، ممکن است به علت رشد کندتر ارزان باشد. درواقع شناسایی سهام “ارزان” که در بیشتر زمینه های فوق ممکن است مثبت باشد، ارزش دارد. تعیین ارزش “بازار” یک شرکت ممکن است با محاسبه کل دارایی‌های موجود در ترازنامه، منهای استهلاک و بدهی‌های آن حاصل شود.
- نقدشوندگی: نقدشوندگی به سهامی اشاره می‌کند که دارای حجم معاملات کافی باشند تا به معامله‌گران اجازه ورود و خروج بدون دردسر از موقعیت‌ها را بدهند. نمونه‌هایی از سهام نقدشونده عبارتند از اکسون موبیل، جنرال الکتریک و علی بابا. برای آگاهی در مورد نقدشوندگی بازار سهام به میانگین حجم معاملات و ارزش معاملات توجه کنید.
- پویایی یا تلاطم سهم: پویایی به سهامی که بالاترین پتانسیل برای حرکات قابل توجه، سریع و ناگهانی و بلند در قیمت دارد اشاره دارد. انتخاب سهام ناپایدار میتواند خطرناک باشد اما فرصت‌های واقعی را نیز فراهم کند.
یکی دیگر از مواردی که باید در نظر گرفته شود، چگونگی انتخاب سهام مناسب در یک سبد سهام است. به عنوان مثال، یک استراتژی ممکن است این باشد که برای دریافت سود سرمایه بزرگ صرفاً به سهام مستعد رشد –سهام رشدی – (growth stock) بپردازید یا برای ایجاد اطمینان بیشتر سهام پرداخت‌کننده سود سهام (dividend stocks) و سهام تدافعی یا مقاوم (defensive stocks) را اضافه نمایید
۴ موردی که باید قبل از معامله سهام در نظر بگیرید
قبل از شروع به کار در بورس، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید تصوری از اهداف خود، میزان پولی که میخواهند به خطر بیاندازند، درک سبک معامله‌گری و نحوه تنوع در سبد سهام خود داشته باشند.
اهداف چیست؟
انتظار می‌رود که وجه نقد تا چه مدت در سهام باقی بماند؟ برنامه‌ریزی مربوط به این پول چگونه است؟ آیا قبل از اینکه سرمایه‌گذاری به نتیجه دلخواه برسد، فرصت دیگری وجود دارد که به وجه سرمایه‌گذاری شده نیاز باشد؟ به عنوان مثال، اگر کسی برای بازنشستگی پس انداز می‌کند، سرمایه گذاری در سهام ممکن است گزینه خوبی باشد زیرا یک برنامه طولانی مدت است. اما اگر آن فرد بخواهد برای خرید خانه در سال آینده سپرده‌گذاری کند، ممکن است بخواهد به جای آن در کوتاه‌مدت سهام معامله کند یا دارایی دیگری را در نظر بگیرد.
چه مقدار پول در معرض ریسک قرار می‌گیرد؟
فعالان بازار باید در نظر بگیرند که چه مقدار پول برای معامله‌گری یا سرمایه‌گذاری در دسترس است. مقدار محتاطانه برای سرمایه، ممکن است ۵٪ از درآمد سالانه باشد، اما برای هرکس متفاوت است. وقتی صحبت از ریسک می‌شود، هرچه دانش بیشتری از صنایع و شرکتهای درون آنها کسب شود، آمادگی بهتری برای نوسانات اجتناب‌ناپذیر بازار ایجاد می‌شود.
مهار کردن احساسات
مدیریت احساسات هنگام معامله‌گری از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. هنگام معامله سهام، در مسیر یک سرمایه‌گذاری حجم زیادی اطلاعات بازار وجود خواهد داشت – که بیشتر آنها بی‌فایده است. یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار باید بتواند شایعات، سفته‌بازی و پارازیت‌ها را فیلتر کند و از اجازه ندهد ترس جا ماندن از بازار (Fear Of Missing Out یا FOMO) بر تصمیمات معامله‌گری سهام تأثیر بگذارد. مهم است که احساسات را مدیریت کنید و به دلایل اولیه انتخاب سهام وفادار بمانید. همچنین، به طور طبیعی سهامی وجود خواهد داشت که مطابق انتظارات عمل نکنند. توانایی کنار آمدن با ضرر، یک اصل کلیدی است.
آیا سبد سهام متنوع است؟
سبد سهام متنوع ممکن است به معنای مالکیت/معامله‌گری سهام در شرکتهای مختلف، و در میان بخشهای متعدد، برای محافظت در برابر حوادث اجتناب‌ناپذیر باشد. سایر دارایی‌هایی که ممکن است در نظر گرفته شود شامل اوراق قرضه، فارکس و کالاها می‌باشد.
