از سال ۲۰۰۸، انقلاب شیل تولید نفت آمریکا را حدود ۹ میلیون بشکه در روز افزایش داده است. در ابتدای انقلاب شیل، زمانی که مشخص نبود که آیا این توسعه تأثیر قابل توجهی خواهد داشت، شیل عمدتاً توسط اوپک نادیده گرفته میشد. تا پایان سال ۲۰۱۴، هنگامی که رشد تولید نفت آمریکا به حدود ۵ میلیون بشکه در روز نزدیک میشد، اوپک تصمیم گرفت که دیگر نمیتواند آن را نادیده بگیرد.
در جلسهی نوامبر ۲۰۱۴ خود، اوپک اعلام کرد که قصد دارد از سهم بازار خود که به دلیل افزایش تولیدات غیر اوپک، به ویژه از سوی ایالات متحده، در حال از دست رفتن بود، دفاع کند. این تغییر استراتژی بود که آن زمان، آن را سوء تفاهم میلیارد دلاری اوپک نامیدند.
برخی اعضای اوپک در آن زمان عقیده داشتند که این کار باعث کاهش قیمت نفت خواهد شد و این مسئله باعث خارج شدن تولیدکنندگان نفت شیل حاشیهای از بازار خواهد شد. به جای آن، قیمتهای نفت سقوط کرد، برخی تولیدکنندگان نفت شیل ورشکست شدند، اما این استراتژی در واقع برای اوپک حداقل یک تریلیون دلار هزینه را به همراه داشت، در حالی که اکثر تولیدکنندگان شیل به کار خود ادامه دادند.
در پایان سال ۲۰۱۶، این کارتل پرچم سفید را بالا برده و به استراتژي خود پایان داد و به جای آن به کاهش تولید برای افزایش قيمتها بازگشت. این استراتژي همچنان تا به امروز پابرجا است.
از سال ۲۰۱۶، تولیدات ایالات متحده ۴ میلیون بشکه در روز دیگر افزایش یافت و اوپک را مجبور کرد که در حالت کاهش تولیدات باقی بماند تا از قیمتها دفاع کند. اوپک در آخرین نشست خود، کاهش تولیدات را تا سال آینده تمدید کرد، اما اعلام کرد که قصد دارد کاهش تولیدات را از اکتبر ۲۰۲۴ بردارد.
اینکه آیا آنها این کار را انجام خواهند داد یا خیر به وضوح به پویایی عرضه و تقاضا در آن زمان بستگی دارد. با این حال، در نهایت ممکن است دلیلی برای خوش بینی در درون گروه وجود داشته باشد.
به نظر میرسد استراتژی فعلی اوپک حفظ تولید در سطحی است که بتواند قیمت نفت را در محدوده ۸۰ تا ۱۰۰ دلار در هر بشکه حمایت کند. اگر تولید ایالات متحده به رشد خود ادامه دهد، که در ۱۵ سال گذشته چنین بوده است، این امر چالش برانگیز میشود. اما، اگر آنها بتوانند تا زمانی که تولید نفت شیل آمریکا به اوج خود برسد و شروع به کاهش کند، مقاومت کنند، استراتژی اوپک ممکن است در نهایت نتیجه بدهد.
تولید نفت آمریکا ۷۰۰,۰۰۰ بشکه در روز بیشتر از ماه گذشته در همین سال است. با این حال، تولید عملاً از پایان تابستان گذشته در یک سطح ثابت قرار دارد. در اوت ۲۰۲۳، آمریکا ۱۳.۰ میلیون بشکه در روز نفت خام تولید کرد. این مقدار به تدریج به ۱۳.۳ میلیون بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۲۳ افزایش یافت، اما از آن زمان به بعد به ۱۳.۱ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.
اگر در طی چند ماه آینده شاهد جهشی در تولید نباشیم، تا ماه اوت آمریکا عملاً رشد سالانهای ثابت در تولید نفت خواهد داشت. این اتفاق فقط دو بار در ۱۵ سال گذشته رخ داده است. اولین بار در جریان جنگ قیمتهای اوپک در سالهای ۲۰۱۵-۲۰۱۶ و دومین بار در طی همهگیری ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰. اگر تولید نفت آمریکا در حال ثابت شدن باشد، این نخستین بار از زمان شروع انقلاب شیل خواهد بود که دلایل خارجی فوقالعادهای ایجاد نشده است.
اوپک قطعاً این تحولات را زیر نظر دارد. اگر تولید نفت آمریکا همچنان ثابت باقی بماند یا حتی کاهش یابد، استراتژی اوپک، ممکن است جواب دهد. تقاضای جهانی برای نفت همچنان در حال رشد است. اوپک ممکن است بتواند شروع به کاهش سهمیهبندی تولید خود کند و همزمان قیمتها را بالا نگه دارد.
لازم به ذکر است که کشورهای عضو اوپک ۷۰% از ذخایر نفت ثابت جهان را در اختیار دارند. روسیه ۶% در حالی که آمریکا تنها ۴% دارد. بنابراین، آمریکا و بقیهی جهان در بلند مدت از نظر اقتصادی متضرر خواهند شد اگر تولید نفت غیر اوپک کاهش یابد و اوپک دوباره سلطهی بازار را به دست بگیرد.
ما قبلاً شاهد این وضعیت بودهایم. پیش از شروع انقلاب شیل، واردات نفت خام آمریکا هر سال در حال افزایش بود و آمریکا مقادیر عظیمی پول به کشورهای تولید کنندهی نفت میفرستاد. بنابراین آمریکا باید شروع به تدوین برنامههای جدی برای جلوگیری از این مسئله کند.
منبع: oilprice