جانت یلن کیست؟ نگاهی به زندگی و دستاوردهای نخستین بانوی اقتصاد آمریکا

زمان مطالعه: 13 دقیقه

جانت یلن کیست؟ نگاهی به زندگی و دستاوردهای نخستین بانوی اقتصاد آمریکا

در دنیای اقتصاد، کمتر چهره‌ای را می‌توان یافت که حضورش در مهم‌ترین نهادهای سیاست‌گذاری مالی و پولی جهان چنین اثرگذار و ماندگار بوده باشد. جانت یلن، اقتصاددانی با ذهنی تحلیلی و نگاهی انسانی، نه‌تنها در مسیر علمی خود درخشان ظاهر شد، بلکه در بالاترین سطوح تصمیم‌گیری ایالات متحده، نقشی حیاتی در هدایت اقتصاد این کشور در بحران‌ها و دوره‌های تحول ایفا کرد. نام او در کنار مفاهیمی چون اشتغال‌زایی، سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد، و اصلاحات ساختاری در نظام مالی آمریکا گره خورده است.

یلن را نمی‌توان صرفاً یک تکنوکرات دانست. نگاه او به اقتصاد، تلفیقی از بینش آکادمیک و تعهد اجتماعی است؛ نگاهی که از دل نظریه‌های کینزی برآمده و به اجرای سیاست‌هایی انجامیده که تأثیر آن‌ها هنوز در ساختار اقتصادی آمریکا محسوس است. در جهانی که سیاست اقتصادی اغلب به حوزه‌ای مردانه و پر از چانه‌زنی‌های سیاسی بدل شده، یلن نه‌تنها مسیر را برای زنان اقتصاددان هموار کرد، بلکه استاندارد جدیدی از شفافیت، تعهد و استقلال در سیاست‌گذاری مالی و پولی به جا گذاشت.

زندگی‌نامه و تحصیلات اولیه

کودکی، خانواده و پیش‌زمینه فرهنگی

جانت لوئیز یلن (Janet Louise Yellen) در تاریخ ۱۳ اوت ۱۹۴۶ در محله‌ی «بی ریج» بروکلین در نیویورک، در خانواده‌ای یهودی با اصالت لهستانی به دنیا آمد. پدرش، جولیوس یلن، پزشکی خوش‌نام بود که مطب خود را در طبقه اول خانه‌شان اداره می‌کرد و مادرش، آنا راث، معلم دبستان بود. فضای خانه‌ی آن‌ها ترکیبی از سخت‌کوشی، پایبندی به ارزش‌های سنتی طبقه متوسط، و احترام به دانش و آموزش بود. این فضای خانوادگی در کنار دوران کودکی در نیویورک، نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و ارزش‌های فکری یلن ایفا کرد.

یلن از همان سنین نوجوانی نشانه‌هایی از درخشش تحصیلی و رهبری فکری از خود بروز داد. او در دبیرستان «فورت همیلتون» در بروکلین، به‌عنوان شاگرد ممتاز و سردبیر روزنامه مدرسه انتخاب شد و در سال ۱۹۶۳ به‌عنوان دانش‌آموز برتر فارغ‌التحصیل شد. توجه دقیق او به جزئیات، نگارش شفاف و ساختارمند و نگاه تحلیلی‌اش به مسائل، حتی در نوشته‌های دوران نوجوانی‌اش نیز مشهود بود—ویژگی‌هایی که سال‌ها بعد در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی‌اش نیز به چشم آمدند.

مسیر تحصیلی و تأثیر اساتید مهمی مانند جیمز توبین

پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، یلن وارد دانشگاه براون شد و در سال ۱۹۶۷، با بالاترین درجه افتخاری (Summa Cum Laude) در رشته اقتصاد فارغ‌التحصیل شد؛ رتبه‌ای که تنها به دانشجویان ممتاز از نظر علمی و آکادمیک اعطا می‌شود. علاقه‌مندی عمیق او به اقتصاد، با تمایلش به تحلیل رفتار انسان‌ها و تأثیر ساختارهای اقتصادی بر زندگی واقعی مردم، باعث شد مسیر تحصیلات تکمیلی را با انگیزه‌ای دوچندان ادامه دهد. انتخاب بعدی او، دانشگاه ییل بود؛ یکی از معتبرترین نهادهای آموزش عالی در ایالات متحده، جایی که تحت راهنمایی جیمز توبین، برنده جایزه نوبل اقتصاد و از برجسته‌ترین اقتصاددانان کینزی، دکترای خود را در سال ۱۹۷۱ دریافت کرد.

توبین نقش عمیقی در شکل‌گیری چارچوب فکری یلن ایفا کرد. از جمله تأثیرات او، باور به نقش فعال دولت در تعدیل نوسانات اقتصادی و حمایت از اشتغال کامل بود؛ اصولی که بعدها به محور اصلی فلسفه اقتصادی یلن بدل شد. نکته جالب آن‌که یادداشت‌های دقیق یلن از کلاس‌های توبین، در میان دانشجویان ییل به نام «Yellen Notes» شهرت یافت و به عنوان منبعی ارزشمند برای نسل‌های بعدی دانشجویان اقتصاد مورد استفاده قرار گرفت. استادان برجسته‌ای مانند جوزف استیگلیتز نیز از توانمندی علمی و نگاه تحلیلی یلن در دوران دانشجویی تمجید کرده‌اند.

دوره مستر کلاس طلا

جامع‌ترین دوره آموزشی طلا

این دوره در مجموعه یوتوفارکس تهیه شده و نتیجه سال‌ها تجربه در حوزه معامله‌گری طلا و فارکس است. این دوره توسط مجموعه‌ای از معامله‌گران حرفه‌ای یوتوفارکس تهیه شده است. با خرید این دوره از تجربه چندین معامله‌گر بهره‌مند خواهید شد.

شروع فعالیت حرفه‌ای در حوزه اقتصاد

ورود به دنیای آکادمیک و تدریس در دانشگاه‌های معتبر

پس از دریافت مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه ییل، جانت یلن در سال ۱۹۷۱ وارد دنیای آکادمیک شد و فعالیت خود را به‌عنوان استادیار اقتصاد در دانشگاه هاروارد آغاز کرد. او طی پنج سال حضور در این دانشگاه، توانست با رویکرد تحلیلی، توانایی تدریس بالا و تسلط علمی خود در زمینه‌های اقتصاد کلان، بازار کار و نظریه‌های رفتاری، جایگاهی قابل‌توجه در میان اساتید جوان اقتصاد به‌دست آورد. در همان دوران، همکاری‌های پژوهشی‌اش با دیگر اقتصاددانان برجسته زمینه‌ساز مسیر حرفه‌ای پرباری شد که در دهه‌های بعد گسترش یافت.

پس از تدریس در هاروارد، یلن به مدت یک سال به عنوان اقتصاددان مهمان در بانک مرکزی فدرال رزرو فعالیت کرد—نقطه عطفی که مسیرش را از فضای صرفاً آکادمیک به حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی پیوند داد. در ادامه، او به تدریس در مدرسه اقتصاد لندن (LSE) پرداخت و در دهه ۱۹۸۰ به دانشگاه کالیفرنیا در برکلی پیوست، جایی که بیش از دو دهه در دانشکده مدیریت «هَس» (Haas School of Business) تدریس کرد. در این دانشگاه، یلن نه‌تنها به‌عنوان استاد ممتاز شناخته شد، بلکه آثار پژوهشی مهمی در زمینه بازار کار، تورم، و نابرابری اقتصادی منتشر کرد که همچنان در ادبیات اقتصادی مورد استناد قرار می‌گیرند.

فعالیت اولیه در فدرال رزرو و نقش‌های مشاوره‌ای

اولین تعامل جدی یلن با نهادهای سیاست‌گذاری اقتصادی، در سال ۱۹۷۷ و از طریق پیوستن به هیئت‌علمی بانک فدرال رزرو به‌عنوان اقتصاددان آغاز شد. این تجربه اولیه، به او درک عمیقی از سازوکار تصمیم‌گیری پولی و نقش حیاتی بانک مرکزی در ثبات اقتصاد کلان بخشید، موضوعی که بعدها در جایگاه ریاست فدرال رزرو به‌طور مستقیم آن را هدایت کرد.

در دهه‌های بعد، یلن بارها در نقش‌های مشورتی و تصمیم‌سازی اقتصادی حضور یافت. در دولت بیل کلینتون، او به‌عنوان رئیس «شورای مشاوران اقتصادی کاخ سفید» (CEA) منصوب شد و در آن جایگاه نقش کلیدی در تدوین سیاست‌های اشتغال، رشد اقتصادی و تنظیم بازارها ایفا کرد. او همچنین در نهادهایی همچون سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، دفتر بودجه کنگره آمریکا (CBO) و انجمن اقتصاددانان آمریکا (AEA) به‌عنوان عضو فعال و مشاور اقتصادی ایفای نقش کرد. این تجربیات متنوع، تصویر جانت یلن را نه‌تنها به‌عنوان یک اقتصاددان نظری، بلکه به‌عنوان یک کنشگر پرنفوذ در دنیای واقعی سیاست‌گذاری اقتصادی شکل دادند.

دستاوردهای کلیدی در فدرال رزرو

زندگی‌نامه جنت یلن

عضویت در هیئت مدیره فدرال رزرو

جانت یلن در سال ۱۹۹۴ با حکم رئیس‌جمهور وقت، بیل کلینتون، به عنوان عضو هیئت مدیره بانک مرکزی ایالات متحده (Federal Reserve Board of Governors) منصوب شد. این انتصاب، نقطه‌ی عطفی در مسیر حرفه‌ای او بود و حضورش در این نهاد به مدت سه سال، تصویری از یک اقتصاددان واقع‌گرا و عمل‌گرا را در ذهن همکارانش شکل داد. در همین دوره، یلن توجه ویژه‌ای به مسائل بازار کار، نابرابری درآمدی و پیامدهای انسانی تصمیمات سیاست پولی نشان داد، موضوعاتی که در آن زمان، کمتر در اولویت سیاست‌گذاران قرار داشت.

در سال ۱۹۹۷، با پایان دوره عضویت در هیئت مدیره فدرال رزرو، یلن به عرصه آکادمیک بازگشت، اما ارتباط خود را با نهادهای اقتصادی حفظ کرد. جایگاه او در هیئت علمی دانشگاه برکلی و نقش‌های مشورتی‌اش در نهادهای مختلف، زمینۀ بازگشت دوباره‌اش به سیستم فدرال رزرو در سال‌های بعد را فراهم ساخت.

✔️  بیشتر بخوانید: آشنایی با اعضای FOMC و فدرال رزرو

ریاست بانک فدرال سان‌فرانسیسکو و پیش‌بینی بحران مسکن

در سال ۲۰۰۴، یلن به‌عنوان رئیس و مدیرعامل بانک فدرال رزرو سان‌فرانسیسکو منصوب شد. در این جایگاه، او یکی از معدود مقاماتی بود که نسبت به علائم هشداردهنده‌ی بحران مسکن در حال شکل‌گیری، هشدار داد. در حالی که بسیاری از همتایان او در سایر بانک‌های منطقه‌ای فدرال رزرو نسبت به ریسک‌های وام‌های ساب‌پرایم بی‌تفاوت بودند، یلن نگرانی‌های خود را درباره رشد غیرعادی قیمت مسکن، استانداردهای ضعیف اعتباردهی و نقش پرریسک بازار مشتقات اعتباری ابراز کرد.

هرچند در آن زمان این هشدارها به‌اندازه‌ی کافی جدی گرفته نشدند، اما بعدها به عنوان شواهدی از دقت تحلیلی و توانایی یلن در تشخیص روندهای نگران‌کننده اقتصادی شناخته شدند. گزارش‌ها و سخنرانی‌های او در دوره‌ی پیش از بحران مالی ۲۰۰۸، نشان‌دهنده‌ی درک عمیقش از پویایی‌های مالی کلان و ریسک‌های سیستماتیک بودند.

دوران معاونت و ریاست فدرال رزرو و سیاست‌های کلیدی در آن دوره

در سال ۲۰۱۰، باراک اوباما، یلن را به‌عنوان معاون رئیس فدرال رزرو منصوب کرد. در این نقش، او یکی از حامیان اصلی هدف‌گذاری تورم ۲ درصدی بود؛ یک چارچوب راهبردی برای هدایت انتظارات بازار و تثبیت قیمت‌ها. دیدگاه یلن نسبت به سیاست‌های انبساطی پولی و تمرکز ویژه‌اش بر کاهش نرخ بیکاری، باعث شد به یکی از چهره‌های برجسته جناح «داویش» (dovish) فدرال رزرو بدل شود؛ جناحی که حفظ اشتغال کامل را بر کنترل سخت‌گیرانه‌ی تورم ترجیح می‌داد.

در اکتبر ۲۰۱۳، جانت یلن به‌عنوان نخستین زن در تاریخ ایالات متحده، برای ریاست بانک مرکزی این کشور نامزد شد و در فوریه ۲۰۱۴ رسماً جانشین بن برنانکی شد.

دوران ریاست چهار ساله‌ی او، هم‌زمان با دوران بازسازی اقتصاد پس از رکود بزرگ بود؛ دورانی که فدرال رزرو با حساسیت بالا بین ملاحظات رشد اقتصادی، تثبیت بازار کار و شروع تدریجی افزایش نرخ بهره، تعادل برقرار کرد.

در دوران یلن، نرخ بیکاری از ۶.۷٪ در آغاز ریاست او به ۴.۱٪ کاهش یافت. او همچنین نقش مهمی در حفظ چارچوب‌های نظارتی وضع‌شده پس از بحران مالی، به‌ویژه قانون اصلاحات مالی Dodd-Frank ایفا کرد. یلن از مدافعان سرسخت این قانون بود و آن را ابزاری کلیدی برای جلوگیری از تکرار سوءرفتارهای بانکی پیش از بحران می‌دانست.

هرچند عملکرد او با تحسین بسیاری از اقتصاددانان و فعالان بازار همراه بود، اما در سال ۲۰۱۸، دولت دونالد ترامپ تصمیم گرفت ریاست فدرال رزرو را به جروم پاول واگذار کند؛ تصمیمی که باعث شد یلن به‌عنوان اولین رئیس بانک مرکزی آمریکا پس از چهار دهه، برای دوره دوم منصوب نشود.

ریاست وزارت خزانه‌داری آمریکا

اقدامات شاخص در دوران پاندمی و احیای اقتصادی

در ژانویه ۲۰۲۱، جانت یلن با رأی مثبت مجلس سنا به عنوان نخستین وزیر خزانه‌داری زن در تاریخ ایالات متحده سوگند یاد کرد.

این انتخاب تاریخی، هم‌زمان با بحرانی بی‌سابقه در اقتصاد جهانی ناشی از همه‌گیری کرونا بود و یلن در یکی از حساس‌ترین دوره‌های مالی معاصر، سکان هدایت سیاست‌های مالی آمریکا را به دست گرفت. دولت جو بایدن، احیای اقتصاد و بازگشت به رشد پایدار را اولویت خود قرار داده بود، و یلن نقشی محوری در طراحی، دفاع و اجرای این استراتژی ایفا کرد.

یکی از نخستین اقدامات او، اجرای بسته نجات اقتصادی معروف به «American Rescue Plan» بود که شامل صدها میلیارد دلار حمایت مالی برای خانواده‌ها، کسب‌وکارهای کوچک، و دولت‌های ایالتی بود. این بسته که با تمرکز بر حمایت مستقیم از طبقات متوسط و آسیب‌پذیر تدوین شده بود، به کاهش سریع نرخ بیکاری، افزایش مصرف داخلی و بازگشت رشد اقتصادی کمک کرد. تنها در سال اول وزارت یلن، نرخ بیکاری به زیر ۴ درصد کاهش یافت و تولید ناخالص داخلی از سطوح پیش از پاندمی فراتر رفت. همچنین، وزارت خزانه‌داری تحت مدیریت او، میلیاردها دلار کمک مستقیم به جوامع کم‌برخوردار اختصاص داد و تلاش کرد عدالت مالی را به بخشی از سیاست‌گذاری رسمی تبدیل کند.

رهبری توافق جهانی مالیاتی و کاهش کسری بودجه

در کنار سیاست‌های احیای داخلی، یلن در عرصه بین‌المللی نیز نقش چشم‌گیری ایفا کرد. او در سال ۲۰۲۱ توانست با جلب حمایت بیش از ۱۳۰ کشور، یک توافق تاریخی برای تعیین حداقل نرخ مالیات جهانی شرکت‌ها به میزان ۱۵ درصد را به سرانجام برساند. این توافق، با هدف جلوگیری از رقابت مضر مالیاتی بین کشورها و محدود کردن فرار مالیاتی شرکت‌های چندملیتی طراحی شده بود و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اصلاحات ساختاری نظام مالی جهانی در دهه‌های اخیر شناخته می‌شود. یلن، با استفاده از دیپلماسی اقتصادی فعال، موفق شد ایالات متحده را دوباره در جایگاه رهبری مالی جهان قرار دهد؛نقشی که در سال‌های پیش از آن، تا حدودی تضعیف شده بود.

در حوزه بودجه‌ای نیز، وزارت خزانه‌داری تحت مدیریت یلن با همکاری دفتر بودجه دولت فدرال، موفق به کاهش کسری بودجه سالانه شد. طبق گزارش رسمی، در پایان سال مالی ۲۰۲۳، کسری بودجه بیش از یک تریلیون دلار کمتر از زمانی بود که جو بایدن کار خود را آغاز کرده بود. این کاهش، در کنار ایجاد حدود ۱۴ میلیون شغل جدید و افزایش مشارکت نیروی کار به بالاترین سطح دو دهه اخیر، به‌عنوان موفقیتی مهم برای عملکرد وزارت خزانه‌داری ثبت شد. یلن در تمام این اقدامات، رویکردی شفاف، علمی و مبتنی بر داده را دنبال کرد—رویکردی که او را نه صرفاً یک سیاست‌گذار، بلکه معمار اقتصاد در دوران بحران نامیده‌اند.

فلسفه اقتصادی و دیدگاه‌های کلان

حمایت از سیاست‌های کینزی و نظریه دستمزد کارا

جانت یلن را می‌توان از برجسته‌ترین مدافعان رویکرد کینزی در سیاست‌گذاری اقتصادی دانست؛ دیدگاهی که بر نقش فعال دولت در تثبیت اقتصاد، کاهش بیکاری و تحریک تقاضای کل تأکید دارد. این رویکرد، به‌ویژه پس از بحران مالی ۲۰۰۸ و در دوران پاندمی کرونا، مبنای بسیاری از تصمیمات اقتصادی او قرار گرفت. یلن باور دارد که بازارها به‌تنهایی قادر به حل بحران‌ها یا تضمین عدالت اقتصادی نیستند، و برای بهبود شرایط رفاهی جامعه، به مداخله هدفمند دولت نیاز است.

در حوزه نظری، یکی از مهم‌ترین مشارکت‌های علمی یلن، همراه با همسرش جرج آکرلوف (برنده نوبل اقتصاد)، ارائه و تبیین نظریه «دستمزد کارا» (Efficiency Wage Theory) است.

این نظریه توضیح می‌دهد که چرا شرکت‌ها، برخلاف پیش‌بینی نظریه‌های نئوکلاسیک، گاهی تمایل دارند دستمزدی بالاتر از نرخ تعادلی بازار بپردازند؛ زیرا چنین پرداختی می‌تواند بهره‌وری کارکنان را افزایش داده، نرخ ترک کار را کاهش دهد و کیفیت استخدام را بالا ببرد.

این دیدگاه، نه‌تنها پیامدهای مهمی برای سیاست حداقل دستمزد دارد، بلکه با فلسفه اقتصادی کلان یلن که مبتنی بر تقویت طبقه کارگر و بهبود شرایط کاری است، هم‌راستا است.

اولویت دادن به اشتغال نسبت به تورم

یکی از وجوه تمایز یلن در دوران ریاستش بر فدرال رزرو و وزارت خزانه‌داری، اولویت قاطع او به کاهش بیکاری و ارتقای سطح اشتغال بود. برخلاف برخی اقتصاددانان که بر کنترل تورم به‌عنوان هدف اصلی بانک مرکزی تأکید دارند، یلن همواره بر این باور بوده است که اشتغال کامل، نه‌تنها هدفی اجتماعی، بلکه راهی مؤثر برای تثبیت اقتصاد در بلندمدت است.

در دوران ریاستش بر فدرال رزرو، در حالی‌که برخی مقامات خواهان افزایش سریع نرخ بهره برای مهار تورم احتمالی بودند، یلن بر مسیر «افزایش تدریجی و محتاطانه» نرخ بهره پافشاری کرد. او معتقد بود که افزایش شتاب‌زده نرخ‌ها می‌تواند به اقتصاد آسیب برساند و روند بهبود بازار کار را مختل کند. این رویکرد، بازتابی از نگاه انسانی‌تر او به آمار اقتصادی بود؛ نگاهی که نرخ بیکاری را نه فقط یک شاخص، بلکه نماینده‌ی رنج و ناامنی مالی میلیون‌ها شهروند می‌دانست.

نگاه به نرخ بهره، کسری بودجه، و عدالت اقتصادی

یلن اگرچه به‌عنوان یک «داو» (dove) اقتصادی شناخته می‌شود، اما این به معنای بی‌توجهی کامل به نرخ بهره یا کسری بودجه نیست. او بارها تأکید کرده است که سیاست‌های انبساطی باید هوشمندانه، هدفمند و موقتی باشند و زمانی‌که شرایط بهبود یابد، دولت‌ها باید مسیر بازگشت به ثبات مالی را در پیش بگیرند. در مقام وزیر خزانه‌داری، او هشدار داد که ادامه روند افزایش بدهی دولت فدرال در بلندمدت می‌تواند هزینه استقراض را بالا ببرد و انعطاف‌پذیری مالی کشور را محدود کند.

با این حال، آنچه نگاه یلن را متمایز می‌سازد، تأکید او بر «عدالت اقتصادی» به‌عنوان هدف کلان سیاست‌گذاری است. از دیدگاه او، نابرابری درآمدی نه‌تنها چالشی اجتماعی، بلکه تهدیدی جدی برای رشد پایدار اقتصادی است. او همواره از سیاست‌هایی چون اعتبارهای مالیاتی برای خانواده‌های کم‌درآمد، سرمایه‌گذاری در آموزش، بهبود زیرساخت‌ها و حمایت از صنایع پاک دفاع کرده است؛ مجموعه‌ای از سیاست‌ها که در قالب آنچه او «نسل جدید اقتصاد عرضه‌گرا» می‌نامد، به رشد همراه با عدالت منتهی می‌شود.

✔️  بیشتر بخوانید: سیاست پولی چیست؟ معرفی انواع سیاست پولی

یافته‌های پژوهشی و آثار علمی

همکاری‌های پژوهشی با جرج آکرلوف

جانت یلن نه‌تنها در سیاست‌گذاری اقتصادی چهره‌ای شاخص به شمار می‌رود، بلکه در عرصه‌ی پژوهش‌های علمی نیز آثار ماندگاری از خود به‌جا گذاشته است. یکی از مهم‌ترین دوره‌های علمی او با همکاری همسرش، جرج آکرلوف، اقتصاددان برجسته و برنده جایزه نوبل، شکل گرفت. این زوج آکادمیک، با ترکیب بینش نظری و تحلیل‌های رفتاری، در توسعه برخی از نظریه‌های کلیدی اقتصاد مدرن نقش داشته‌اند.

از جمله همکاری‌های مهم این دو می‌توان به مقاله مشهور آن‌ها درباره‌ی «دستمزد کارا و بیکاری» اشاره کرد که در آن توضیح می‌دهند چرا در برخی شرایط، شرکت‌ها برای به حداکثر رساندن بهره‌وری، تمایل دارند دستمزد بالاتر از سطح بازار پرداخت کنند. این مقاله، تأثیرات عمیقی بر سیاست‌های بازار کار و نگاه اقتصاددانان به پدیده بیکاری غیرارادی گذاشت و به یکی از پایه‌های نظریه «کینزی نو» تبدیل شد. پژوهش‌های یلن و آکرلوف اغلب بر روان‌شناسی اقتصادی، رفتارهای غیرعقلایی در بازار و نقش انتظارات در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی تمرکز دارند؛ رویکردهایی که بعدها توسط اقتصاددانان رفتاری توسعه داده شد.

کتاب‌ها و نظریه‌های اقتصادی تأثیرگذار

در کنار مقالات آکادمیک، یلن در نگارش آثار علمی نیز مشارکت داشته است. او کتابی با عنوان The Fabulous Decade: Macroeconomic Lessons from the 1990s را با همکاری آلن بلایندر، معاون سابق فدرال رزرو، منتشر کرد که در آن به بررسی سیاست‌های کلان اقتصادی دهه ۹۰ میلادی پرداخته‌اند؛دورانی که به‌عنوان یکی از موفق‌ترین دهه‌های اقتصاد آمریکا از نظر رشد و اشتغال شناخته می‌شود.

این کتاب، با تکیه بر شواهد تجربی، به تحلیل عواملی چون سیاست‌های پولی منعطف، اصلاحات بودجه‌ای، و رشد بهره‌وری در اقتصاد آمریکا می‌پردازد. لحن روشن، استدلال‌های دقیق و تحلیل‌های کاربردی، این اثر را به منبعی ارزشمند برای دانشجویان و تصمیم‌گیرندگان اقتصادی بدل کرده است.

یلن همچنین مقالات متعددی درباره تورم، انتظارات بازار، سیاست‌های ضدچرخه‌ای و اثرات سیاست‌های مالی در دوران رکود نوشته است که در نشریات معتبر اقتصادی منتشر شده‌اند. آنچه آثار علمی یلن را برجسته می‌سازد، نه‌تنها دقت نظری و انسجام تحلیلی آن‌ها، بلکه تلاش برای یافتن پیوند میان نظریه و واقعیت‌های اقتصادی است. پژوهش‌های او همیشه معطوف به حل مسائل عینی، به‌ویژه نابرابری، اشتغال و کارایی بازارها بوده است.

زندگی شخصی و افتخارات

زندگی خانوادگی و ازدواج با آکرلوف

در سال ۱۹۷۷، هنگامی که جانت یلن به عنوان اقتصاددان در فدرال رزرو مشغول به کار بود، با جرج آکرلوف آشنا شد؛ اقتصاددانی با ذهنی خلاق و رویکردی رفتاری که بعدها جایزه نوبل اقتصاد را به‌دست آورد. این آشنایی، خیلی زود به پیوندی عمیق و پایدار انجامید و یک سال بعد، آن‌ها ازدواج کردند. حاصل این ازدواج یک پسر به نام رابرت است که مانند والدینش مسیر آکادمیک را در پیش گرفت و اکنون استاد اقتصاد است.

روابط خانوادگی یلن، همواره در کنار حرفه پرچالش او، تعادلی معنادار ایجاد کرده است. خود او در مصاحبه‌ها بارها از حمایت و هم‌فکری همسرش یاد کرده و زندگی مشترکشان را «اتحاد دو ذهن اقتصادی» توصیف کرده است. همکاری‌های علمی میان یلن و آکرلوف، نه‌تنها به آثار نظری مهمی منتهی شد، بلکه نوعی هم‌افزایی فکری ایجاد کرد که در تصمیمات و جهت‌گیری‌های حرفه‌ای آن‌ها نیز بازتاب داشته است.

جوایز و دکترای افتخاری از دانشگاه‌های معتبر

در طول دهه‌ها فعالیت علمی و سیاست‌گذاری، جانت یلن افتخارات متعددی را از آن خود کرده است. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، دریافت جایزه پل اچ. داگلاس برای اخلاق در دولت در سال ۲۰۱۷ بود. در سخنرانی هنگام دریافت این جایزه، یلن بر اهمیت اعتماد عمومی به نهادهای مالی و استقلال سیاست‌گذاری اقتصادی تأکید کرد؛ موضعی که همواره در عملکرد او به‌چشم می‌خورد.

یلن همچنین موفق به دریافت دکترای افتخاری از شماری از برجسته‌ترین دانشگاه‌های جهان شده است؛ از جمله دانشگاه ییل، براون، لندن اسکول آف اکونومیکس، دانشگاه میشیگان، دانشگاه بالتیمور، دانشگاه نیویورک، دانشگاه وارویک، و کالج بارد. دانشگاه ییل، به‌ویژه، با اعطای مدال «ویلبر کراس» از او به‌عنوان یکی از درخشان‌ترین فارغ‌التحصیلان تاریخ خود تقدیر کرد؛ جایزه‌ای که برای قدردانی از مشارکت‌های علمی، آموزشی و خدمات عمومی اهدا می‌شود.

در کنار این جوایز رسمی، یلن در محافل آکادمیک و اقتصادی نیز به‌عنوان الگویی از دقت تحلیلی، فروتنی حرفه‌ای و تعهد به منافع عمومی شناخته می‌شود. کارنامه او، نمونه‌ای نادر از تلفیق موفق پژوهش علمی، آموزش دانشگاهی، و عملگرایی در بالاترین سطوح حکمرانی اقتصادی است.

یادگار ماندگار: تأثیرات بلندمدت یلن بر اقتصاد آمریکا

میراث حرفه‌ای جانت یلن را نمی‌توان صرفاً در عناوین و سمت‌هایی که بر عهده داشته خلاصه کرد؛ آن‌چه از او در حافظه‌ی اقتصاد آمریکا باقی می‌ماند، تغییر نگرشی است که در بالاترین سطوح سیاست‌گذاری ایجاد کرد؛ نگرشی که انسان را به مرکز تحلیل‌های اقتصادی بازگرداند. چه در مقام رئیس فدرال رزرو و چه به عنوان وزیر خزانه‌داری، یلن همواره بر اهمیت اشتغال، برابری اقتصادی و نقش دولت در ایجاد ثبات اقتصادی تأکید داشته است.

یکی از ماندگارترین اثرات یلن، تغییر لحن و تمرکز فدرال رزرو در دوران ریاست اوست. در زمانی که بسیاری از سیاست‌گذاران صرفاً نگران تورم یا سلامت سیستم بانکی بودند، یلن از نرخ بیکاری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های موفقیت سیاست‌های اقتصادی یاد می‌کرد.

او نخستین رئیس فدرال رزرو بود که به‌صراحت از نابرابری درآمدی به‌عنوان یک معضل کلان اقتصادی سخن گفت و خواهان نقش فعال‌تر بانک مرکزی در رسیدگی به این مسئله شد؛ موضوعی که تا آن زمان، به حاشیه سپرده شده بود.

در سمت وزارت خزانه‌داری، یلن موفق شد در دوران پس از بحران کرونا، یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های بازسازی اقتصادی در تاریخ معاصر آمریکا را مدیریت کند. از اجرای طرح‌های حمایتی بی‌سابقه گرفته تا دستیابی به توافق جهانی مالیاتی، اقدامات او در جهت بازتعریف نقش ایالات متحده در نظام مالی بین‌المللی نقش کلیدی داشتند. تأکید او بر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، آموزش، صنایع پاک و جوامع محروم، بازتابی از تلاش برای تحقق عدالت اقتصادی در کنار رشد بود.

از سوی دیگر، یلن به نماد برجسته‌ای برای حضور مؤثر زنان در اقتصاد جهانی بدل شد. او نخستین فردی بود که ریاست فدرال رزرو، وزارت خزانه‌داری و شورای مشاوران اقتصادی کاخ سفید را توأمان تجربه کرد؛مسیر حرفه‌ای‌ای که پیش از او هیچ زنی، و در واقع هیچ فردی، طی نکرده بود.

فراتر از مقام و موقعیت، یلن الگویی از رهبری آرام، متفکرانه و مبتنی بر داده به‌جا گذاشت. سبک کاری او، که از «غافلگیری بازار» پرهیز داشت و بر شفافیت و ثبات تأکید می‌کرد، نه‌تنها مورد احترام فعالان بازار بود، بلکه اعتماد عمومی به سیاست‌های پولی و مالی را نیز تقویت کرد.

✔️  بیشتر بخوانید: جروم پاول کیست؟ آشنایی با رئیس بانک مرکزی آمریکا

سخن پایانی
جانت یلن، فراتر از یک چهره تکنوکرات یا اقتصاددان دانشگاهی، به‌عنوان معمار بخشی از سیاست‌گذاری‌های کلان ایالات متحده در دوران‌های حساس شناخته می‌شود. او با تکیه بر بینش علمی، رویکردی انسانی و شفافیت حرفه‌ای، توانست مسیرهایی تازه برای ترکیب نظریه و عمل در اقتصاد باز کند. چه در میانه بحران‌های مالی و چه در زمان‌های ثبات، یلن همواره بر این اصل پافشاری کرد که سیاست اقتصادی نباید از مردم فاصله بگیرد؛ و اقتصاد زمانی معنا دارد که در خدمت زندگی واقعی انسان‌ها باشد.

میراث یلن، نه‌تنها در سیاست‌های پولی و مالی به‌جای مانده، بلکه در نگاه نسل جدید اقتصاددانان، حضور زنان در رده‌های عالی تصمیم‌گیری و ارزش‌هایی چون انصاف، شفافیت و پاسخ‌گویی نیز نمود پیدا کرده است. او نماینده نسلی از اقتصاددانان است که به‌جای تکیه صرف بر مدل‌ها و معادلات، به اثرات ملموس تصمیمات بر جامعه می‌اندیشند. نام جانت یلن، برای سال‌ها، با مفهوم اقتصاد مبتنی بر مسئولیت اجتماعی و سیاست‌گذاری آگاهانه گره خورده باقی خواهد ماند.

لطفا نظر و سوالات خود را درباره این مقاله ارسال کنید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.

جانت یلن کیست؟

جانت یلن یک اقتصاددان برجسته آمریکایی است که به‌عنوان نخستین زنی که ریاست هر سه نهاد مهم اقتصادی ایالات متحده اعم از فدرال رزرو، وزارت خزانه‌داری و شورای مشاوران اقتصادی کاخ سفید را بر عهده داشته، شناخته می‌شود. او نقش مهمی در هدایت اقتصاد آمریکا در دوران بحران‌های مالی و دوران بهبود ایفا کرده است.

مهم‌ترین دستاورد یلن در مقام رئیس فدرال رزرو چه بود؟

در دوران ریاست یلن (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸)، نرخ بیکاری از ۶.۷٪ به ۴.۱٪ کاهش یافت و اقتصاد آمریکا مسیر بهبود پایداری را طی کرد. او همچنین بر اجرای تدریجی سیاست‌های انقباضی تأکید داشت و از قانون اصلاحات مالی Dodd-Frank برای تقویت نظارت بر بانک‌ها حمایت کرد.

جانت یلن چه دیدگاهی در مورد تورم و اشتغال دارد؟

یلن به‌عنوان یک اقتصاددان «داویش» شناخته می‌شود؛ یعنی بیشتر بر کاهش بیکاری و تقویت بازار کار تمرکز دارد تا مهار تورم. او معتقد است که اشتغال کامل پایه‌ای برای رشد اقتصادی پایدار و کاهش نابرابری است.

یلن در مقام وزیر خزانه‌داری چه اقداماتی انجام داد؟

او اجرای بسته‌های حمایتی مقابله با کرونا، کاهش نرخ بیکاری، و بازگرداندن رشد اقتصادی به سطح پیش از پاندمی را مدیریت کرد. همچنین، نقش مهمی در رهبری توافق جهانی حداقل مالیات شرکت‌ها و کاهش کسری بودجه آمریکا ایفا نمود.

دیدگاه یلن نسبت به عدالت اقتصادی چیست؟

یلن بر این باور است که نابرابری اقتصادی، تهدیدی جدی برای رشد پایدار است. او همواره از سیاست‌هایی چون سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، آموزش، مالیات منصفانه و حمایت از طبقات کم‌درآمد دفاع کرده است.

جانت یلن چه مشارکت‌هایی در حوزه نظری اقتصاد داشته است؟

یلن همراه با همسرش جرج آکرلوف، نظریه «دستمزد کارا» را ارائه داد که نشان می‌دهد چرا شرکت‌ها ممکن است دستمزدی بالاتر از سطح بازار بپردازند. این نظریه یکی از پایه‌های مکتب «کینزی نو» محسوب می‌شود و در سیاست‌گذاری بازار کار تأثیرگذار بوده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سبد خرید