اوراق قرضه قابل تبدیل چیست؟ بررسی ماهیت، کاربردها و استراتژی‌های معاملاتی

در دنیای سرمایه‌گذاری، تصمیم‌گیری میان انتخاب ابزارهای بدهی و سهام همیشه چالش‌برانگیز بوده است. سرمایه‌گذاران به دنبال گزینه‌هایی هستند که از یک سو امنیت درآمد ثابت را تأمین کند و از سوی دیگر، فرصت رشد سرمایه را نیز در اختیارشان قرار دهد. در چنین شرایطی، اوراق قرضه قابل تبدیل به عنوان یک ابزار مالی منعطف و دوگانه مطرح می‌شود که هم ویژگی‌های اوراق قرضه را دارد و هم امکان تبدیل به سهام را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کند.

این اوراق برای شرکت‌ها نیز جذابیت خاصی دارد، زیرا راهی برای تأمین مالی با هزینه کمتر و جذب سرمایه‌گذارانی است که به رشد بالقوه شرکت امیدوارند. اما آیا این اوراق برای همه سرمایه‌گذاران مناسب است؟ چه مزایا و معایبی دارد؟ و چگونه می‌توان به درک بهتری از نحوه عملکرد آن رسید؟ در این مقاله، نگاهی جامع به ساختار، مزایا، معایب و کاربردهای این ابزار مالی خواهیم داشت تا بتوانید تصمیمی آگاهانه‌تر در مورد سرمایه‌گذاری در آن بگیرید.

تعریف و ویژگی‌های اوراق قرضه قابل تبدیل

اوراق قرضه قابل تبدیل (Convertible Bonds) نوعی ابزار بدهی ترکیبی است که به دارنده آن امکان می‌دهد در یک بازه زمانی مشخص، این اوراق را به سهام عادی شرکت منتشرکننده تبدیل کند. این اوراق در اصل مانند اوراق قرضه معمولی عمل می‌کنند، یعنی دارای نرخ بهره ثابت و تاریخ سررسید مشخص هستند، اما برخلاف اوراق قرضه سنتی، این قابلیت را دارند که به جای دریافت اصل سرمایه در سررسید، به تعداد معینی از سهام شرکت تبدیل شوند.

ویژگی منحصر‌به‌فرد اوراق قرضه قابل تبدیل در ماهیت دوگانه آن نهفته است: از یک سو، سرمایه‌گذار در صورت عدم تمایل به تبدیل، می‌تواند مانند یک اوراق بدهی از پرداخت‌های بهره منظم و بازگشت اصل سرمایه بهره‌مند شود، و از سوی دیگر، در صورتی که قیمت سهام شرکت افزایش یابد، امکان تبدیل اوراق به سهام و مشارکت در رشد سرمایه‌ای شرکت را خواهد داشت. این ترکیب، اوراق قرضه قابل تبدیل را به ابزاری جذاب هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای شرکت‌ها تبدیل کرده است.

✔️  بیشتر بخوانید: اوراق قرضه چیست؟ معرفی انواع اوراق قرضه

ویژگی‌های کلیدی اوراق قرضه قابل تبدیل

اوراق قرضه قابل تبدیل چندین ویژگی مهم دارد که آن را از سایر ابزارهای مالی متمایز می‌کند:

نرخ بهره (کوپن) پایین‌تر:
به دلیل امکان تبدیل به سهام، این اوراق معمولاً نرخ بهره کمتری نسبت به اوراق قرضه معمولی دارند. سرمایه‌گذاران در واقع بخشی از سود خود را فدای قابلیت رشد بالقوه از طریق تبدیل اوراق می‌کنند.

دوره مستر کلاس طلا

جامع‌ترین دوره آموزشی طلا

این دوره در مجموعه یوتوفارکس تهیه شده و نتیجه سال‌ها تجربه در حوزه معامله‌گری طلا و فارکس است. این دوره توسط مجموعه‌ای از معامله‌گران حرفه‌ای یوتوفارکس تهیه شده است. با خرید این دوره از تجربه چندین معامله‌گر بهره‌مند خواهید شد.

مشاهده دوره

نسبت تبدیل (Conversion Ratio):
نسبت تبدیل نشان می‌دهد که هر یک ورقه قرضه قابل تبدیل به چند سهم عادی تبدیل می‌شود. این نسبت از ابتدا مشخص شده و در اسناد اوراق قرضه درج می‌شود. به عنوان مثال، نسبت تبدیل ۲۰:۱ یعنی هر اوراق قرضه قابل تبدیل می‌تواند به ۲۰ سهم عادی شرکت تبدیل شود.

قیمت تبدیل (Conversion Price):
قیمت تبدیل به معنای قیمت هر سهمی است که در هنگام تبدیل اوراق قرضه به سهام پرداخت می‌شود. این قیمت معمولاً بالاتر از قیمت بازار در زمان انتشار اوراق تعیین می‌شود تا سرمایه‌گذاران را تشویق کند که اوراق را نگه دارند تا در آینده از رشد احتمالی قیمت سهام سود ببرند.

تاریخ سررسید مشخص:
مشابه سایر اوراق بدهی، اوراق قرضه قابل تبدیل دارای یک تاریخ سررسید معین است. در این تاریخ، اگر اوراق به سهام تبدیل نشده باشد، سرمایه‌گذار اصل مبلغ سرمایه‌گذاری را دریافت می‌کند.

حق انتخاب در تبدیل:
در اغلب موارد، حق تبدیل در اختیار سرمایه‌گذار است. اما برخی اوراق قرضه قابل تبدیل دارای شرط تبدیل اجباری هستند که شرکت می‌تواند دارنده اوراق را مجبور به تبدیل کند، به‌ویژه اگر قیمت سهام از سطح خاصی بالاتر رود.

ریسک کمتر نسبت به سهام، اما بیشتر از اوراق قرضه معمولی:
از آنجایی که اوراق قرضه قابل تبدیل می‌توانند به سهام تبدیل شوند، ریسک بیشتری نسبت به اوراق قرضه سنتی دارند، اما هم‌زمان نسبت به خرید مستقیم سهام ایمن‌تر هستند زیرا در صورت عدم رشد قیمت سهام، سرمایه‌گذار همچنان بهره دریافت می‌کند.

تأثیر بر ساختار سرمایه شرکت:
این اوراق می‌توانند به کاهش بدهی شرکت کمک کنند، زیرا در صورت تبدیل، تعهد بازپرداخت بدهی به تعهد سهامی تبدیل می‌شود. اما در عین حال، رقیق شدن سهام (Dilution) را نیز به همراه دارد، زیرا با تبدیل این اوراق، تعداد سهام در گردش شرکت افزایش می‌یابد.

معاملات ثانویه و نقدشوندگی:
اوراق قرضه قابل تبدیل معمولاً در بازارهای ثانویه قابل معامله هستند. نقدشوندگی این اوراق بسته به اعتبار ناشر، شرایط اقتصادی و جذابیت تبدیل آن‌ها متغیر است.

امکان بازخرید زودهنگام (Call Option):
شرکت‌های صادرکننده ممکن است شرط بازخرید زودهنگام را در این اوراق بگنجانند، یعنی بتوانند قبل از سررسید، اوراق را با قیمت مشخصی بازخرید کنند. این کار معمولاً زمانی انجام می‌شود که قیمت سهام شرکت به سطحی برسد که سرمایه‌گذاران تمایل به تبدیل اوراق پیدا کنند.

اوراق قرضه قابل تبدیل ترکیبی از امنیت اوراق بدهی و فرصت رشد سهامداری را در خود جای داده است. ویژگی‌های کلیدی آن شامل نرخ بهره پایین‌تر، قابلیت تبدیل به سهام، قیمت و نسبت تبدیل از پیش تعیین‌شده، و انعطاف‌پذیری در سرمایه‌گذاری است. این اوراق به دلیل ریسک کنترل‌شده و امکان بهره‌مندی از رشد سهام شرکت، به گزینه‌ای محبوب برای سرمایه‌گذاران و ابزاری مؤثر برای شرکت‌ها در تأمین مالی تبدیل شده است.

مکانیزم تبدیل و محاسبات مرتبط

اوراق قرضه قابل تبدیل، ویژگی منحصربه‌فردی دارد که آن را از سایر اوراق بدهی متمایز می‌کند: امکان تبدیل به سهام عادی شرکت منتشرکننده. این فرآیند، تحت شرایط مشخصی که در قرارداد اوراق قرضه تعیین شده است، اجرا می‌شود. در این بخش، مکانیزم تبدیل این اوراق و نحوه انجام محاسبات مرتبط را بررسی خواهیم کرد.

۱. فرآیند تبدیل اوراق قرضه به سهام

تبدیل اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام ممکن است به دو روش انجام شود:

تبدیل اختیاری (Voluntary Conversion):
در این حالت، سرمایه‌گذار اختیار دارد که اوراق قرضه خود را به سهام تبدیل کند یا تا سررسید اوراق، سود و اصل مبلغ را دریافت کند. معمولاً این تبدیل زمانی انجام می‌شود که قیمت سهام شرکت از قیمت تبدیل (Conversion Price) تعیین‌شده در قرارداد اوراق فراتر رود.

تبدیل اجباری (Mandatory Conversion):
برخی اوراق قرضه قابل تبدیل دارای شرایط تبدیل اجباری هستند، به این معنا که شرکت حق دارد در صورت تحقق شرایط خاص، سرمایه‌گذاران را مجبور به تبدیل اوراق کند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهام به سطح معینی برسد و شرکت قصد داشته باشد بدهی خود را کاهش داده و آن را به سهام تبدیل کند.

تبدیل مشروط (Contingent Conversion):
این نوع تبدیل فقط در شرایط خاصی فعال می‌شود، مثلاً اگر قیمت سهام شرکت برای مدت مشخصی بالاتر از قیمت تبدیل تعیین‌شده باقی بماند. این مکانیزم معمولاً برای اوراق قرضه قابل تبدیل مربوط به شرکت‌های نوپا و در حال رشد استفاده می‌شود.

۲. محاسبات مرتبط با تبدیل اوراق قرضه

محاسبات تبدیل اوراق قرضه شامل سه پارامتر کلیدی است که برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران اهمیت ویژه‌ای دارد:

۱. نسبت تبدیل (Conversion Ratio)

نسبت تبدیل مشخص می‌کند که هر اوراق قرضه قابل تبدیل به چند سهم عادی تبدیل می‌شود. این مقدار از قبل تعیین شده و در قرارداد اوراق قرضه ذکر می‌شود.

فرمول محاسبه نسبت تبدیل:

 قیمت تبدیل ÷ ارزش اسمی اوراق قرضه = نسبت تبدیل

مثال:
اگر ارزش اسمی یک اوراق قرضه ۱۰۰۰ دلار باشد و قیمت تبدیل آن ۵۰ دلار تعیین شده باشد، نسبت تبدیل برابر خواهد بود با:

۲۰ = 50 ÷ ۱۰۰۰

به این معنا که هر اوراق قرضه قابل تبدیل به ۲۰ سهم عادی شرکت تبدیل خواهد شد.

۲. قیمت تبدیل (Conversion Price)

قیمت تبدیل سطح قیمتی است که در آن، سرمایه‌گذار می‌تواند اوراق قرضه خود را به سهام تبدیل کند. این قیمت معمولاً بالاتر از قیمت سهام در زمان انتشار اوراق تعیین می‌شود.

فرمول محاسبه قیمت تبدیل:

نسبت تبدیل ÷ ارزش اسمی اوراق قرضه = قیمت تبدیل

مثال:
اگر ارزش اسمی اوراق ۱۰۰۰ دلار و نسبت تبدیل آن ۲۵ باشد، قیمت تبدیل هر سهم برابر خواهد بود با:

۴۰ دلار = 25 ÷ ۱۰۰۰ دلار

این بدان معناست که سرمایه‌گذار می‌تواند اوراق خود را با قیمت ۴۰ دلار به ازای هر سهم به سهام تبدیل کند. اگر قیمت سهام در بازار از ۴۰ دلار بیشتر شود، تبدیل اوراق برای سرمایه‌گذار سودآور خواهد بود.

۳. ارزش بازار اوراق قرضه قابل تبدیل (Market Value of Convertible Bond)

ارزش بازار یک اوراق قرضه قابل تبدیل به دو عامل بستگی دارد:

• ارزش اوراق به عنوان یک بدهی (Investment Value)
• ارزش اوراق در صورت تبدیل به سهام (Conversion Value)

فرمول محاسبه ارزش تبدیل:

نسبت تبدیل × قیمت جاری سهام = ارزش تبدیل

مثال:
فرض کنید قیمت جاری سهام شرکت ۵۵ دلار باشد و نسبت تبدیل اوراق ۲۰ باشد. ارزش تبدیل اوراق برابر خواهد بود با:

۱۱۰۰ دلار = 20 × ۵۵ دلار

اگر این مقدار بالاتر از قیمت بازار خود اوراق قرضه باشد، سرمایه‌گذار احتمالاً اوراق را به سهام تبدیل خواهد کرد. اما اگر ارزش اوراق قرضه در بازار کمتر از ۱۱۰۰ دلار باشد، سرمایه‌گذار ممکن است ترجیح دهد اوراق را نگه دارد و بهره آن را دریافت کند.

۳. چه زمانی تبدیل اوراق قرضه به سهام سودآور است؟

سرمایه‌گذاران معمولاً زمانی اوراق قرضه قابل تبدیل خود را به سهام تبدیل می‌کنند که ارزش تبدیل اوراق از قیمت بازار خود اوراق قرضه بیشتر باشد. برای این کار، دو سناریو را باید در نظر گرفت:

سناریوی سودآور:
اگر قیمت سهام شرکت به شدت افزایش یابد و بالاتر از قیمت تبدیل باشد، سرمایه‌گذار با تبدیل اوراق به سهام، سود خوبی کسب می‌کند.

سناریوی نامطلوب:
اگر قیمت سهام شرکت کمتر از قیمت تبدیل باقی بماند، سرمایه‌گذار ممکن است ترجیح دهد اوراق را تا سررسید نگه دارد و بهره منظم دریافت کند.

بطورکلی، مکانیزم تبدیل اوراق قرضه به سهام، یک فرآیند مهم در ارزیابی این ابزار مالی است. سرمایه‌گذاران با بررسی نسبت تبدیل، قیمت تبدیل و ارزش تبدیل اوراق، تصمیم می‌گیرند که آیا تبدیل این اوراق به سهام برایشان سودآور است یا خیر. در صورتی که قیمت سهام شرکت در بازار از قیمت تبدیل بالاتر رود، سرمایه‌گذار می‌تواند از مزیت رشد سهام بهره ببرد. در غیر این صورت، سرمایه‌گذار ممکن است ترجیح دهد اوراق خود را تا سررسید نگه دارد و بهره ثابت دریافت کند.

انواع اوراق قرضه قابل تبدیل

اوراق قرضه قابل تبدیل در اشکال مختلفی منتشر می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. این انواع بر اساس شرایط تبدیل، نحوه اعمال اختیار تبدیل، و میزان انعطاف‌پذیری متفاوت هستند. در این بخش، به مهم‌ترین انواع این اوراق و ویژگی‌های هر یک خواهیم پرداخت.

۱. اوراق قرضه قابل تبدیل استاندارد (Vanilla Convertible Bonds)

این نوع، رایج‌ترین و ساده‌ترین شکل اوراق قرضه قابل تبدیل است. در این مدل:

• سرمایه‌گذار می‌تواند در هر زمان معین تا سررسید، اوراق خود را به سهام شرکت تبدیل کند.
• اگر سرمایه‌گذار تصمیم به عدم تبدیل بگیرد، در تاریخ سررسید، اصل مبلغ اوراق را به همراه آخرین سود کوپنی دریافت خواهد کرد.
• این اوراق معمولاً دارای نرخ بهره پایین‌تری نسبت به اوراق قرضه معمولی هستند زیرا امکان تبدیل به سهام را فراهم می‌کنند.

مثال: یک شرکت ممکن است اوراقی با ارزش اسمی ۱۰۰۰ دلار منتشر کند که قابلیت تبدیل به ۲۰ سهم عادی را دارد. سرمایه‌گذار در طول مدت اوراق می‌تواند انتخاب کند که آن را به سهام تبدیل کند یا اصل سرمایه را در سررسید دریافت نماید.

۲. اوراق قرضه قابل تبدیل اجباری (Mandatory Convertible Bonds)

برخلاف مدل استاندارد که سرمایه‌گذار اختیار تبدیل را دارد، در این نوع اوراق:

• سرمایه‌گذار مجبور است در یک زمان معین و بر اساس نسبت تبدیل از پیش تعیین‌شده، اوراق را به سهام تبدیل کند.
• این اوراق معمولاً برای شرکت‌هایی که نیاز به افزایش سرمایه در آینده دارند، جذاب است زیرا باعث افزایش سهام شرکت و کاهش بدهی می‌شود.
• از آنجا که تبدیل این اوراق قطعی است، معمولاً نرخ بهره (کوپن) بالاتری نسبت به اوراق قابل تبدیل استاندارد دارند تا ریسک سرمایه‌گذار را جبران کنند.

مثال: شرکتی ممکن است اوراقی منتشر کند که در پایان سه سال، به‌طور خودکار به سهام عادی تبدیل شود، صرف‌نظر از قیمت بازار سهام در آن زمان.

۳. اوراق قرضه قابل تبدیل مشروط (Contingent Convertible Bonds – CoCos)

این اوراق معمولاً در صنعت بانکداری و مؤسسات مالی استفاده می‌شود و تحت شرایط خاصی قابل تبدیل به سهام هستند، مانند:

• اگر نسبت سرمایه بانک به سطح معینی کاهش یابد، اوراق به سهام تبدیل می‌شود.
• در زمان بحران مالی یا کاهش ارزش سهام بانک، این اوراق می‌توانند به عنوان یک سپر حمایتی مالی عمل کنند و به شرکت کمک کنند که بدون افزایش بدهی، نقدینگی خود را تقویت کند.

مثال: بانک‌ها ممکن است چنین اوراقی منتشر کنند که اگر نسبت کفایت سرمایه آن‌ها به کمتر از ۵٪ برسد، این اوراق به‌طور خودکار به سهام بانک تبدیل شود.

۴. اوراق قرضه قابل تبدیل معکوس (Reverse Convertible Bonds)

در این مدل، شرکت منتشرکننده به جای سرمایه‌گذار، اختیار دارد که تصمیم بگیرد اوراق قرضه به سهام تبدیل شود یا نه. این اوراق ویژگی‌های زیر را دارند:

• اگر قیمت سهام افزایش یابد، شرکت می‌تواند اوراق را به سهام تبدیل کند، که معمولاً برای شرکت سودمند است.
• اگر قیمت سهام کاهش یابد، شرکت ممکن است تصمیم بگیرد اوراق را به صورت بدهی باقی بگذارد و در سررسید اصل و سود آن را بپردازد.
• سرمایه‌گذار در برابر ریسک بیشتری قرار دارد، زیرا شرکت کنترل بیشتری روی فرآیند تبدیل دارد.

مثال: فرض کنید یک شرکت اوراقی منتشر کرده که امکان دارد در صورت افزایش قیمت سهام بیش از ۱۵٪، به اجبار به سهام تبدیل شود. در غیر این صورت، شرکت می‌تواند آن را به صورت بدهی نگه دارد.

۵. اوراق قرضه قابل تبدیل با اختیار بازخرید (Callable Convertible Bonds)

این نوع اوراق علاوه بر قابلیت تبدیل، شامل شرط بازخرید زودهنگام توسط شرکت نیز می‌شود. یعنی:

• شرکت منتشرکننده می‌تواند پیش از سررسید، اوراق را با قیمتی مشخص بازخرید کند.
• این گزینه معمولاً زمانی استفاده می‌شود که قیمت سهام افزایش یافته و شرکت نمی‌خواهد سرمایه‌گذاران از تبدیل اوراق به سهام بهره‌مند شوند.
• سرمایه‌گذاران معمولاً در این شرایط یا باید اوراق را به قیمت اعلام‌شده توسط شرکت بفروشند یا قبل از بازخرید، آن را به سهام تبدیل کنند.

مثال: یک شرکت می‌تواند اوراق قرضه‌ای منتشر کند که اگر قیمت سهام آن به ۵۰ دلار برسد، شرکت بتواند اوراق را بازخرید کند.

۶. اوراق قرضه قابل تبدیل با اختیار فروش (Putable Convertible Bonds)

برخلاف اوراق دارای اختیار بازخرید که به نفع شرکت است، این اوراق دارای حق فروش زودهنگام برای سرمایه‌گذار هستند. ویژگی‌های آن عبارت‌اند از:

• سرمایه‌گذار می‌تواند قبل از سررسید، اوراق را با قیمت از پیش تعیین‌شده به شرکت بفروشد.
• این ویژگی ریسک سرمایه‌گذار را کاهش می‌دهد، زیرا اگر عملکرد شرکت مناسب نباشد، سرمایه‌گذار می‌تواند اوراق را بفروشد و از کاهش قیمت سهام جلوگیری کند.
• معمولاً نرخ بهره این اوراق کمتر از اوراق معمولی است، زیرا سرمایه‌گذار یک گزینه اضافی در اختیار دارد.

مثال: یک سرمایه‌گذار اوراقی دارد که می‌تواند آن را قبل از سررسید و با قیمت ۹۵٪ از ارزش اسمی به شرکت بازگرداند.

۷. اوراق قرضه قابل تبدیل با تعدیل قیمت تبدیل (Adjustable Convertible Bonds)

در این مدل، قیمت تبدیل اوراق ممکن است در طول زمان تغییر کند، بسته به عواملی مانند:

• افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار
• تغییر در سیاست‌های مالی شرکت
• رویدادهای خاص مانند تقسیم سهام (Stock Split) یا پرداخت سود سهام ویژه

مثال: شرکت می‌تواند مشخص کند که در صورت افزایش قیمت سهام بیش از ۳۰٪، قیمت تبدیل کاهش یابد تا سرمایه‌گذاران بیشتری به تبدیل اوراق تشویق شوند.

اوراق قرضه قابل تبدیل در مدل‌های مختلفی طراحی می‌شوند که هر یک ویژگی‌های خاصی برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران دارند. برخی از این اوراق مانند مدل استاندارد اختیار کامل را به سرمایه‌گذار می‌دهند، در حالی که مدل‌هایی مانند اوراق قابل تبدیل اجباری یا معکوس بیشتر به نفع شرکت‌ها عمل می‌کنند. از سوی دیگر، ویژگی‌هایی مانند اختیار بازخرید یا فروش، به سرمایه‌گذاران یا شرکت‌ها اجازه می‌دهند تا در شرایط نامناسب بازار، ریسک خود را کاهش دهند.

انتخاب نوع مناسب اوراق قرضه قابل تبدیل، به استراتژی سرمایه‌گذاری، سطح ریسک‌پذیری و چشم‌انداز رشد شرکت بستگی دارد. در بخش‌های بعدی مقاله، به بررسی دقیق‌تر مزایا و معایب این ابزار مالی خواهیم پرداخت.

✔️  بیشتر بخوانید: تقسیم سهام چیست و چه تأثیری بر بازار سهام دارد؟

مزایا و معایب اوراق قرضه قابل تبدیل

اوراق قرضه قابل تبدیل به دلیل ویژگی‌های دوگانه خود، هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای شرکت‌های صادرکننده جذابیت دارد. با این حال، مانند هر ابزار مالی دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در این بخش، به بررسی دقیق نقاط قوت و ضعف این نوع اوراق می‌پردازیم.

مزایای اوراق قرضه قابل تبدیل

۱. کاهش ریسک برای سرمایه‌گذاران

سرمایه‌گذاران اوراق قرضه قابل تبدیل، برخلاف خرید مستقیم سهام، همچنان پرداخت‌های ثابت بهره را دریافت می‌کنند. اگر قیمت سهام کاهش یابد، آن‌ها می‌توانند اوراق خود را تا سررسید نگه داشته و اصل سرمایه خود را دریافت کنند، که این امر ریسک کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام دارد.

۲. امکان مشارکت در رشد قیمت سهام

اگر شرکت عملکرد خوبی داشته باشد و قیمت سهام آن افزایش یابد، دارندگان این اوراق می‌توانند از مزیت رشد قیمت سهام بهره‌مند شوند. این ویژگی باعث می‌شود که این ابزار سرمایه‌گذاری همزمان از امنیت اوراق بدهی و پتانسیل سودآوری سهام بهره ببرد.

۳. تأمین مالی با هزینه کمتر برای شرکت‌ها

شرکت‌ها با انتشار اوراق قرضه قابل تبدیل می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را با نرخ بهره پایین‌تر نسبت به اوراق قرضه سنتی تأمین کنند. دلیل این امر این است که سرمایه‌گذاران به دلیل امکان تبدیل، حاضرند نرخ بهره کمتری دریافت کنند. این امر باعث می‌شود شرکت‌ها در کوتاه‌مدت، هزینه‌های مالی کمتری بپردازند.

۴. کاهش فشار بازپرداخت بدهی برای شرکت‌ها

اگر اوراق قرضه به سهام تبدیل شود، شرکت دیگر نیازی به بازپرداخت اصل اوراق ندارد و بدهی‌های آن کاهش می‌یابد. این مسئله نسبت بدهی به دارایی شرکت را بهبود بخشیده و ساختار سرمایه آن را تقویت می‌کند.

۵. جذب سرمایه‌گذاران بیشتر

اوراق قرضه قابل تبدیل ترکیبی از مزایای اوراق قرضه و سهام را ارائه می‌دهد و می‌تواند سرمایه‌گذاران با دیدگاه‌های مختلف را به خود جذب کند. افرادی که به دنبال امنیت بیشتر نسبت به سهام هستند اما همچنان می‌خواهند از رشد سهام شرکت بهره‌مند شوند، از این ابزار استقبال می‌کنند.

۶. افزایش انعطاف‌پذیری برای سرمایه‌گذاران

دارندگان این اوراق اختیار دارند که تصمیم بگیرند آن را به سهام تبدیل کنند یا خیر. این انعطاف‌پذیری به آن‌ها اجازه می‌دهد که بر اساس شرایط بازار و عملکرد شرکت، تصمیمی استراتژیک برای سرمایه‌گذاری خود بگیرند.

معایب اوراق قرضه قابل تبدیل

۱. نرخ بهره (کوپن) پایین‌تر برای سرمایه‌گذاران

از آنجایی که اوراق قرضه قابل تبدیل دارای مزیت تبدیل به سهام است، شرکت‌ها معمولاً بهره کمتری نسبت به اوراق قرضه سنتی به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. بنابراین، اگر قیمت سهام افزایش نیابد، سرمایه‌گذاران در مقایسه با اوراق قرضه معمولی، بازده کمتری دریافت خواهند کرد.

۲. رقیق شدن (Dilution) سهام شرکت

اگر تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران اوراق خود را به سهام تبدیل کنند، تعداد سهام در گردش شرکت افزایش یافته و باعث رقیق شدن مالکیت سهامداران فعلی می‌شود. این مسئله می‌تواند باعث کاهش درصد مالکیت سرمایه‌گذاران قبلی و در برخی موارد کاهش سود هر سهم (EPS) شود.

۳. افزایش ریسک برای سرمایه‌گذاران در صورت عملکرد ضعیف شرکت

اگر شرکت عملکرد مطلوبی نداشته باشد و قیمت سهام کاهش یابد، سرمایه‌گذار مجبور است اوراق خود را تا سررسید نگه دارد و تنها نرخ بهره پایین را دریافت کند. در این حالت، سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه قابل تبدیل نسبت به اوراق قرضه معمولی بازده کمتری خواهد داشت.

۴. ریسک بازخرید توسط شرکت (Call Risk)

بسیاری از اوراق قرضه قابل تبدیل دارای حق بازخرید زودهنگام توسط شرکت هستند. این بدان معناست که اگر قیمت سهام افزایش یابد، شرکت می‌تواند اوراق را زودتر از موعد بازخرید کند و مانع از آن شود که سرمایه‌گذاران از افزایش قیمت سهام بهره‌مند شوند.

۵. عدم قطعیت در بازدهی نهایی

بر خلاف اوراق قرضه معمولی که بازدهی آن‌ها از ابتدا مشخص است، بازده نهایی اوراق قرضه قابل تبدیل به عملکرد سهام شرکت بستگی دارد. این بدان معناست که سرمایه‌گذاران در معرض عدم قطعیت بیشتری قرار دارند.

۶. تأثیر منفی بر قیمت سهام در زمان تبدیل گسترده

اگر تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران تصمیم به تبدیل اوراق خود به سهام بگیرند، ممکن است فشار فروش افزایش یابد و باعث افت قیمت سهام شود. این امر می‌تواند برای سهامداران فعلی و سرمایه‌گذاران جدید نگران‌کننده باشد.

مقایسه اجمالی مزایا و معایب

اوراق قرضه قابل تبدیل ترکیبی از امنیت اوراق بدهی و پتانسیل رشد سهام را ارائه می‌دهد. این ویژگی‌ها آن را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران و ابزاری کارآمد برای شرکت‌ها تبدیل کرده است.

از سوی دیگر، ریسک‌های مرتبط با این اوراق مانند نرخ بهره پایین‌تر، احتمال بازخرید زودهنگام، و تأثیرات تبدیل بر قیمت سهام، عواملی هستند که سرمایه‌گذاران باید پیش از ورود به این بازار در نظر بگیرند. انتخاب بین سرمایه‌گذاری در این اوراق یا سایر ابزارهای مالی به میزان تحمل ریسک و اهداف مالی فرد بستگی دارد.

مقایسه اوراق قرضه قابل تبدیل با اوراق قرضه معمولی

اوراق قرضه قابل تبدیل و اوراق قرضه معمولی هر دو ابزارهای تأمین مالی مبتنی بر بدهی هستند که شرکت‌ها برای جذب سرمایه استفاده می‌کنند. با این حال، تفاوت‌های کلیدی بین این دو وجود دارد که هر یک را برای گروه خاصی از سرمایه‌گذاران و شرایط خاص بازار مناسب می‌سازد. در این بخش، تفاوت‌های اصلی این دو نوع اوراق را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.

۱. ساختار و ویژگی‌های اصلی

۲. نرخ بهره و هزینه تأمین مالی

اوراق قرضه معمولی:

• نرخ بهره بالاتر است زیرا سرمایه‌گذار تنها از درآمد ثابت بهره می‌برد و امکان تبدیل به سهام وجود ندارد.
• شرکت‌ها باید هزینه‌های بیشتری برای بهره بپردازند.

اوراق قرضه قابل تبدیل:

• نرخ بهره پایین‌تر است، زیرا سرمایه‌گذاران علاوه بر بهره، پتانسیل رشد سهام را نیز دارند.
• شرکت‌ها می‌توانند با نرخ بهره کمتری تأمین مالی کنند.

🔹 نتیجه:

شرکت‌هایی که می‌خواهند با هزینه کمتر سرمایه جذب کنند، معمولاً اوراق قرضه قابل تبدیل را انتخاب می‌کنند. اما سرمایه‌گذارانی که به دنبال درآمد ثابت بالاتر هستند، اوراق قرضه معمولی را ترجیح می‌دهند.

۳. ریسک و بازده سرمایه‌گذار

اوراق قرضه معمولی:

• سرمایه‌گذاران با کمترین ریسک مواجه هستند زیرا تنها سود مشخصی دریافت کرده و اصل سرمایه را در سررسید پس می‌گیرند.
• هیچ پتانسیلی برای افزایش بازده از طریق رشد سهام وجود ندارد.

اوراق قرضه قابل تبدیل:

• در صورتی که قیمت سهام افزایش یابد، سرمایه‌گذار می‌تواند اوراق را به سهام تبدیل کرده و سود بیشتری نسبت به اوراق معمولی کسب کند.
• در صورت کاهش قیمت سهام، ممکن است نرخ بهره پایین‌تر این اوراق باعث کاهش بازده نسبت به اوراق معمولی شود.

نتیجه:

سرمایه‌گذارانی که به دنبال امنیت و بازدهی ثابت هستند، اوراق معمولی را انتخاب می‌کنند، در حالی که افرادی که ریسک‌پذیرتر بوده و به دنبال سودآوری بالقوه از رشد سهام هستند، اوراق قابل تبدیل را ترجیح می‌دهند.

۴. تأثیر بر شرکت منتشرکننده

اوراق قرضه معمولی:

• شرکت متعهد به پرداخت بدهی تا سررسید است.
• بدهی در ساختار مالی شرکت باقی می‌ماند و نسبت بدهی به سرمایه بالا می‌رود.

اوراق قرضه قابل تبدیل:

• اگر سرمایه‌گذاران اوراق را به سهام تبدیل کنند، شرکت دیگر نیازی به بازپرداخت اصل اوراق ندارد.
• این امر باعث کاهش بدهی شرکت و بهبود نسبت بدهی به سرمایه می‌شود.

🔹 نتیجه:

شرکت‌هایی که نمی‌خواهند بدهی زیادی در ترازنامه خود داشته باشند، معمولاً اوراق قابل تبدیل را انتخاب می‌کنند. اما شرکت‌هایی که می‌خواهند ساختار سرمایه خود را پایدار نگه دارند، از اوراق معمولی استفاده می‌کنند.

۵. تأثیر بر سهامداران شرکت

اوراق قرضه معمولی:

• هیچ تأثیری بر سهام موجود ندارد، زیرا اوراق تنها بدهی است و به سهام تبدیل نمی‌شود.
• سهامداران فعلی از کاهش درصد مالکیت در امان هستند.

اوراق قرضه قابل تبدیل:

• در صورت تبدیل، تعداد سهام در گردش افزایش می‌یابد و سهم مالکیت سهامداران فعلی کاهش می‌یابد (Dilution).
• ممکن است سود هر سهم (EPS) کاهش یابد.

🔹 نتیجه:

سهامداران شرکت‌هایی که اوراق قابل تبدیل منتشر می‌کنند، ممکن است نگران رقیق شدن سهام خود باشند. اما در صورتی که شرکت عملکرد خوبی داشته باشد و ارزش سهام رشد کند، این رقیق شدن ممکن است چندان مشکل‌ساز نباشد.

۶. قابلیت معامله در بازار ثانویه

اوراق قرضه معمولی:

• معمولاً در بازار ثانویه با قیمت‌های نزدیک به ارزش اسمی خود معامله می‌شوند.
• تغییرات قیمت این اوراق بیشتر به نرخ بهره و رتبه اعتباری شرکت ناشر وابسته است.

اوراق قرضه قابل تبدیل:

• قیمت این اوراق نه‌تنها تحت تأثیر نرخ بهره، بلکه تحت تأثیر نوسانات قیمت سهام شرکت نیز قرار دارد.
• سرمایه‌گذاران ممکن است برای بهره‌برداری از فرصت‌های رشد سهام، اوراق را زودتر از سررسید بفروشند.

نتیجه:

اوراق قرضه قابل تبدیل معمولاً نوسان بیشتری نسبت به اوراق معمولی دارد زیرا ارزش آن با قیمت سهام تغییر می‌کند. سرمایه‌گذارانی که نقدشوندگی و پویایی بیشتری می‌خواهند، به اوراق قابل تبدیل علاقه بیشتری نشان می‌دهند.

اوراق قرضه قابل تبدیل و اوراق قرضه معمولی هر دو ابزارهای بدهی هستند اما تفاوت‌های مهمی دارند:

• اوراق قرضه قابل تبدیل گزینه‌ای است که امکان تبدیل به سهام را دارد و به سرمایه‌گذاران فرصت رشد سرمایه‌ای می‌دهد.
• اوراق قرضه معمولی بازدهی ثابت و کم‌ریسک‌تری ارائه می‌کند اما بدون پتانسیل رشد سرمایه‌ای است.
• شرکت‌ها با انتشار اوراق قابل تبدیل، هزینه‌های بهره کمتری می‌پردازند، اما در صورت تبدیل، ممکن است با رقیق شدن سهام و کاهش EPS مواجه شوند.

انتخاب بین این دو نوع اوراق بستگی به اولویت‌های سرمایه‌گذار و نیازهای تأمین مالی شرکت دارد:

• اگر امنیت و درآمد ثابت مهم باشد، اوراق قرضه معمولی گزینه بهتری است.
• اگر سرمایه‌گذار مایل به پذیرش ریسک بیشتر برای فرصت‌های رشد باشد، اوراق قرضه قابل تبدیل جذاب‌تر خواهد بود.

کاربردهای اوراق قرضه قابل تبدیل در بازارهای مالی

اوراق قرضه قابل تبدیل یکی از ابزارهای منعطف و استراتژیک در بازارهای مالی محسوب می‌شود که هم برای شرکت‌های صادرکننده و هم برای سرمایه‌گذاران، کاربردهای متنوعی دارد. این اوراق، ترکیبی از ویژگی‌های بدهی و حقوق صاحبان سهام را ارائه می‌دهد که امکان استفاده در سناریوهای مختلف تأمین مالی و سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند. در ادامه، مهم‌ترین کاربردهای این اوراق را بررسی می‌کنیم.

۱. تأمین مالی شرکت‌ها با هزینه کمتر

یکی از مهم‌ترین کاربردهای اوراق قرضه قابل تبدیل، تأمین مالی با نرخ بهره پایین‌تر نسبت به اوراق قرضه معمولی است. شرکت‌ها می‌توانند از این ابزار برای جمع‌آوری سرمایه استفاده کنند بدون اینکه در ابتدا مجبور به واگذاری سهام باشند.

چرا این کاربرد مهم است؟

• نرخ بهره این اوراق معمولاً کمتر از اوراق قرضه معمولی است، زیرا سرمایه‌گذاران در ازای دریافت نرخ بهره کمتر، امکان تبدیل اوراق به سهام را دارند.
• شرکت‌ها می‌توانند از این مزیت استفاده کرده و بدون تحمیل فشار مالی زیاد، منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کنند.
• این روش تأمین مالی برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های در حال رشد که نمی‌خواهند در مراحل اولیه سهام خود را رقیق کنند، بسیار مفید است.

مثال: یک شرکت فناوری که نیاز به سرمایه برای توسعه محصول جدید دارد، می‌تواند اوراق قرضه قابل تبدیل منتشر کند. اگر شرکت موفق شود، اوراق به سهام تبدیل می‌شود و نیازی به بازپرداخت بدهی وجود ندارد.

۲. کاهش فشار بدهی در صورت عملکرد موفق شرکت

چگونه این اتفاق می‌افتد؟

• اگر شرکت عملکرد مطلوبی داشته باشد و قیمت سهام آن افزایش یابد، دارندگان اوراق احتمالاً اوراق خود را به سهام تبدیل می‌کنند.
• این تبدیل باعث می‌شود که شرکت دیگر نیازی به بازپرداخت اصل مبلغ اوراق قرضه نداشته باشد.
• در نتیجه، بدهی شرکت کاهش می‌یابد و ترازنامه شرکت وضعیت بهتری پیدا می‌کند.

مثال: یک شرکت خودروسازی در حال توسعه خودروی برقی جدید، اوراق قرضه قابل تبدیل منتشر کرده است. پس از رشد قیمت سهام شرکت، اکثر دارندگان اوراق تصمیم می‌گیرند اوراق را به سهام تبدیل کنند. این موضوع باعث می‌شود شرکت بدون افزایش بدهی، سرمایه مورد نیاز را جذب کرده باشد.

۳. جذب سرمایه‌گذاران محافظه‌کار و ریسک‌پذیر به‌طور هم‌زمان

اوراق قرضه قابل تبدیل به دلیل ویژگی‌های دوگانه‌اش می‌تواند هم برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار و هم برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر جذاب باشد.

سرمایه‌گذاران محافظه‌کار:

• از دریافت بهره منظم بهره‌مند می‌شوند، مانند اوراق قرضه معمولی.
• در صورت عدم رشد قیمت سهام، همچنان اصل سرمایه خود را پس می‌گیرند.

سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر:

• اگر شرکت رشد کند و قیمت سهام آن افزایش یابد، با تبدیل اوراق به سهام، بازدهی بیشتری نسبت به دریافت بهره اوراق خواهند داشت.
• این سرمایه‌گذاران می‌توانند از مزیت افزایش ارزش سرمایه بهره‌مند شوند.

مثال: یک سرمایه‌گذار ریسک‌گریز که علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام ندارد، اوراق قرضه قابل تبدیل خریداری می‌کند تا هم بهره دریافت کند و هم در صورت افزایش قیمت سهام، از رشد سرمایه‌گذاری بهره ببرد.

۴. ابزاری برای حفظ ارزش سرمایه در شرایط نوسانی بازار

در شرایط عدم اطمینان در بازار:

• سرمایه‌گذاران ممکن است تمایلی به خرید مستقیم سهام نداشته باشند، زیرا ریسک بالایی دارد.
• اوراق قرضه قابل تبدیل امکان دریافت سود ثابت را فراهم می‌کند و در عین حال، اگر بازار بهبود یابد، قابلیت تبدیل به سهام را نیز دارد.
• در صورت سقوط بازار، سرمایه‌گذار همچنان می‌تواند اصل سرمایه خود را در سررسید دریافت کند، که یک سپر محافظتی در برابر نوسانات است.

مثال: در دوران بحران‌های اقتصادی مانند رکود ۲۰۰۸، برخی سرمایه‌گذاران از اوراق قرضه قابل تبدیل به عنوان راهی برای محافظت از دارایی خود در برابر نوسانات شدید بازار استفاده کردند.

۵. استراتژی‌های آربیتراژ و معاملات پیچیده

اوراق قرضه قابل تبدیل به‌طور گسترده‌ای در استراتژی‌های معاملات آربیتراژی و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.

آربیتراژ اوراق قرضه قابل تبدیل:

• برخی معامله‌گران حرفه‌ای از اختلاف قیمت بین اوراق قرضه قابل تبدیل و سهام پایه آن استفاده می‌کنند.
• اگر قیمت اوراق قرضه و قیمت سهام مرتبط با آن در بازار دچار عدم تعادل شوند، معامله‌گران می‌توانند از فرصت‌های سودآوری استفاده کنند.

مثال: یک معامله‌گر ممکن است اوراق قرضه قابل تبدیل را خریداری کند و در عین حال، همان مقدار معادل سهام شرکت را در بازار بفروشد تا از تفاوت قیمتی بهره ببرد.

۶. جایگزین انتشار سهام برای جلوگیری از فشار فروش در بازار

چرا این مهم است؟

• اگر یک شرکت به دنبال افزایش سرمایه باشد، فروش مستقیم سهام ممکن است باعث کاهش قیمت سهام در بازار شود.
• در مقابل، انتشار اوراق قرضه قابل تبدیل می‌تواند راهی نرم‌تر و بدون اثر منفی فوری برای جذب سرمایه باشد.
• این روش به ویژه برای شرکت‌هایی که به دنبال افزایش سرمایه هستند اما نمی‌خواهند در کوتاه‌مدت باعث کاهش ارزش سهام شوند، جذاب است.

مثال: یک شرکت داروسازی که در حال توسعه یک داروی جدید است، به جای انتشار سهام و کاهش ارزش بازار، اوراق قرضه قابل تبدیل منتشر می‌کند. در صورت موفقیت پروژه، سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق خود را به سهام تبدیل کنند و شرکت از تأمین مالی بدون کاهش آنی ارزش سهام خود بهره‌مند می‌شود.

۷. ایجاد توازن در مدیریت ریسک پرتفوی سرمایه‌گذاران

سرمایه‌گذاران از این ابزار برای متعادل کردن سبد خود استفاده می‌کنند:

• ترکیب این اوراق با سایر دارایی‌ها، ریسک کلی پرتفوی را کاهش می‌دهد.
• سرمایه‌گذارانی که سهم زیادی از دارایی خود را در سهام دارند، ممکن است با خرید این اوراق، نوعی پوشش ریسک در برابر نوسانات بازار ایجاد کنند.

مثال: یک صندوق سرمایه‌گذاری ممکن است بخشی از دارایی خود را در اوراق قرضه قابل تبدیل سرمایه‌گذاری کند تا بین ریسک و بازدهی تعادل برقرار کند.

اوراق قرضه قابل تبدیل به دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، کاربردهای گسترده‌ای در بازارهای مالی دارند. این اوراق هم به شرکت‌ها کمک می‌کند تا سرمایه مورد نیاز خود را با هزینه کمتر تأمین کنند و هم به سرمایه‌گذاران فرصت می‌دهد که از ترکیب امنیت اوراق بدهی و رشد بالقوه سهام بهره‌مند شوند.

برای شرکت‌ها: راهی برای جذب سرمایه با حداقل فشار مالی و کاهش بدهی در صورت تبدیل.
برای سرمایه‌گذاران: ابزاری برای کاهش ریسک، دریافت سود ثابت و کسب سود از رشد سهام.
برای معامله‌گران: ایجاد فرصت‌های آربیتراژ و مدیریت ریسک در سبد سرمایه‌گذاری.

انتخاب اوراق قرضه قابل تبدیل به استراتژی مالی و میزان تحمل ریسک سرمایه‌گذار بستگی دارد. در بخش‌های بعدی، نکات مالیاتی و برخی نمونه‌های واقعی از این اوراق را بررسی خواهیم کرد.

نکات مالیاتی مرتبط با اوراق قرضه قابل تبدیل

مالیات بر اوراق قرضه قابل تبدیل یکی از جنبه‌های مهمی است که سرمایه‌گذاران باید هنگام خرید و نگهداری این اوراق در نظر بگیرند. از آنجایی که این اوراق ترکیبی از اوراق بدهی و حقوق صاحبان سهام هستند، مقررات مالیاتی آن‌ها می‌تواند پیچیده‌تر از اوراق قرضه معمولی باشد. در این بخش، تأثیرات مالیاتی مرتبط با اوراق قرضه قابل تبدیل در مراحل مختلف سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کنیم.

۱. مالیات بر سود بهره (کوپن) اوراق قرضه قابل تبدیل

مشابه با اوراق قرضه معمولی:

• دارندگان اوراق قرضه قابل تبدیل بهره دوره‌ای (کوپن) دریافت می‌کنند که معمولاً به صورت سه‌ماهه، شش‌ماهه یا سالانه پرداخت می‌شود.
• این بهره به عنوان درآمد مشمول مالیات در همان سال دریافت، محسوب می‌شود.
• در بسیاری از کشورها، سود بهره اوراق قرضه با نرخ مالیات بر درآمد عادی مشمول مالیات است و ممکن است از نرخ مالیات بر سود سرمایه بالاتر باشد.

مثال: اگر یک سرمایه‌گذار ۱۰ هزار دلار در اوراق قرضه قابل تبدیل با نرخ بهره ۴٪ سرمایه‌گذاری کند، سالانه ۴۰۰ دلار بهره دریافت خواهد کرد که به عنوان درآمد عادی مشمول مالیات خواهد بود.

۲. مالیات در هنگام تبدیل اوراق قرضه به سهام

تبدیل اوراق به سهام معمولاً مشمول مالیات نیست:

• اگر یک سرمایه‌گذار تصمیم بگیرد اوراق خود را به سهام شرکت تبدیل کند، در بیشتر کشورها این تبدیل خود به خود مشمول مالیات نیست.
• در این شرایط، مالیات تنها در صورت فروش سهام پس از تبدیل اعمال می‌شود.

مثال:

• فرض کنید یک سرمایه‌گذار اوراق قرضه قابل تبدیل را به ۱۰۰ سهم از شرکت تبدیل کند.
• در این حالت، تا زمانی که سهام نگهداری شود، هیچ مالیاتی اعمال نمی‌شود.
• اما اگر سهام فروخته شود، مالیات بر سود سرمایه اعمال خواهد شد (که در بخش بعدی توضیح داده می‌شود).

۳. مالیات بر سود سرمایه در هنگام فروش سهام پس از تبدیل

اگر سرمایه‌گذار پس از تبدیل اوراق به سهام، سهام را بفروشد:

• تفاوت بین قیمت فروش سهام و قیمت تبدیل، به عنوان سود سرمایه مشمول مالیات خواهد بود.
• نرخ مالیات بستگی به مدت‌زمان نگهداری سهام دارد.

مالیات بر سود سرمایه کوتاه‌مدت و بلندمدت:

• اگر سهام کمتر از یک سال پس از تبدیل فروخته شود، معمولاً به عنوان سود سرمایه کوتاه‌مدت مشمول مالیات بر درآمد عادی می‌شود.
• اگر سرمایه‌گذار سهام را بیش از یک سال نگه دارد، نرخ مالیات معمولاً کمتر و به عنوان سود سرمایه بلندمدت محاسبه می‌شود.

مثال:

• یک سرمایه‌گذار اوراق خود را با قیمت تبدیل ۲۰ دلار به ازای هر سهم به سهام تبدیل می‌کند.
• سپس، سهام را با قیمت ۴۰ دلار در بازار می‌فروشد.
• سود سرمایه = (۴۰ – ۲۰) × تعداد سهام خواهد بود.
• این سود مشمول مالیات بر سود سرمایه خواهد شد، که بسته به مدت‌زمان نگهداری سهام، ممکن است متفاوت باشد.

۴. مالیات بر تخفیف انتشار اولیه (OID – Original Issue Discount)

اگر اوراق قرضه با تخفیف نسبت به ارزش اسمی منتشر شده باشد:

• تفاوت بین ارزش انتشار و ارزش اسمی به عنوان تخفیف انتشار اولیه (OID) در نظر گرفته شده و ممکن است سالانه به عنوان درآمد مشمول مالیات باشد.
• در برخی کشورها، سرمایه‌گذار باید هر سال بخشی از این تخفیف را به عنوان درآمد مشمول مالیات گزارش کند، حتی اگر بهره‌ای دریافت نکرده باشد.

مثال:

• اگر اوراق قرضه‌ای با ارزش اسمی ۱۰۰۰ دلار به قیمت ۹۵۰ دلار خریداری شود، این تخفیف ۵۰ دلار ممکن است مشمول مالیات شود.
• این مبلغ در طول دوره اوراق به‌تدریج به عنوان درآمد بهره مشمول مالیات خواهد شد.

۵. مالیات بر بازخرید زودهنگام اوراق قابل تبدیل

اگر شرکت ناشر اوراق را قبل از سررسید بازخرید کند:

• سرمایه‌گذار ممکن است سود یا زیان سرمایه‌ای داشته باشد.
• اگر قیمت بازخرید بالاتر از قیمت خرید اوراق باشد، سود حاصل مشمول مالیات بر سود سرمایه خواهد شد.

مثال:

• سرمایه‌گذار اوراق قرضه‌ای را با قیمت ۹۵۰ دلار خریداری کرده است.
• شرکت تصمیم می‌گیرد که اوراق را با قیمت ۱۰۵۰ دلار بازخرید کند.
• سود سرمایه = ۱۰۵۰ – ۹۵۰ = ۱۰۰ دلار که مشمول مالیات بر سود سرمایه خواهد شد.

۶. مالیات بر سود سهام در صورت تبدیل و دریافت سود تقسیمی

اگر سرمایه‌گذار اوراق خود را به سهام تبدیل کند و سپس سود سهام دریافت کند:

• سود سهام معمولاً مشمول مالیات است.
• بسته به سیاست مالیاتی کشور، برخی از سودهای سهام ممکن است مشمول نرخ مالیاتی کمتری نسبت به درآمد عادی باشند.

مثال:

• پس از تبدیل اوراق، سرمایه‌گذار صاحب ۱۰۰ سهم از شرکت می‌شود.
• شرکت برای هر سهم ۲ دلار سود تقسیمی پرداخت می‌کند.
• در این صورت، ۲۰۰ دلار سود مشمول مالیات خواهد بود که بسته به قوانین مالیاتی کشور، ممکن است شامل کاهش نرخ مالیاتی شود.

۷. مالیات بر معاملات آربیتراژ اوراق قابل تبدیل

برخی سرمایه‌گذاران از استراتژی‌های آربیتراژ برای خرید و فروش اوراق قابل تبدیل استفاده می‌کنند.

• سود حاصل از این معاملات نیز مشمول مالیات خواهد بود.
• اگر یک سرمایه‌گذار اوراق را به سهام تبدیل کند و سپس سهام را بفروشد، هرگونه اختلاف قیمت بین خرید و فروش، سود سرمایه محسوب شده و مشمول مالیات می‌شود.

مثال:

• یک معامله‌گر اوراق را با تخفیف خریداری می‌کند و آن را به سهام تبدیل کرده و می‌فروشد.
• سود حاصل مشمول مالیات بر سود سرمایه خواهد شد.

مالیات بر اوراق قرضه قابل تبدیل می‌تواند پیچیده باشد، زیرا این ابزار ترکیبی از بدهی و سهام را در بر می‌گیرد. سرمایه‌گذاران باید موارد زیر را در نظر داشته باشند:

مالیات بر سود بهره (کوپن) → مشمول مالیات بر درآمد عادی
تبدیل اوراق به سهام → معمولاً بدون مالیات
مالیات بر سود سرمایه در هنگام فروش سهام → بسته به مدت‌زمان نگهداری، کوتاه‌مدت یا بلندمدت
مالیات بر تخفیف انتشار اولیه (OID) → سالانه مشمول مالیات
مالیات بر بازخرید زودهنگام اوراق → در صورت وجود سود، مالیات بر سود سرمایه اعمال می‌شود
مالیات بر سود تقسیمی پس از تبدیل → مشمول مالیات بر سود سهام

سرمایه‌گذاران باید هنگام خرید اوراق قرضه قابل تبدیل، تأثیرات مالیاتی آن را به دقت بررسی کنند و در صورت نیاز از مشاوران مالیاتی کمک بگیرند.

مطالعات موردی از اوراق قرضه قابل تبدیل در بازار

همانطور که در این مقاله بیان شد، اوراق قرضه قابل تبدیل، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بدون افزایش مستقیم تعداد سهام، سرمایه‌گذاری‌های کلیدی خود را تأمین کنند، در حالی که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که از ترکیب امنیت اوراق بدهی و پتانسیل رشد سهام بهره‌مند شوند. بسیاری از شرکت‌های فناوری، خودروسازی و تجارت الکترونیک در برهه‌های مختلف زمانی، از این اوراق برای تأمین سرمایه و مدیریت ساختار مالی خود استفاده کرده‌اند. در ادامه، نمونه‌هایی از اوراق قرضه قابل تبدیل در شرکت‌های شناخته‌شده را بررسی می‌کنیم.

1. اوراق قرضه قابل تبدیل شرکت تسلا (Tesla):
   • سال انتشار: ۲۰۱۴​
   • جزئیات: تسلا در سال ۲۰۱۴ اوراق قرضه قابل تبدیلی به ارزش ۲ میلیارد دلار منتشر کرد که در سال ۲۰۱۹ سررسید شد. این اوراق با نرخ بهره ۰.۲۵٪ ارائه شدند و قابلیت تبدیل به سهام تسلا را داشتند.​
2. اوراق قرضه قابل تبدیل شرکت آمازون (Amazon):
   • سال انتشار: ۱۹۹۹​
   • جزئیات: آمازون در سال ۱۹۹۹ اوراق قرضه قابل تبدیلی به ارزش ۱.۲۵ میلیارد دلار منتشر کرد که در سال ۲۰۰۹ سررسید شد. این اوراق با نرخ بهره ۴.۷۵٪ ارائه شدند و قابلیت تبدیل به سهام آمازون را داشتند.​
3. اوراق قرضه قابل تبدیل شرکت اپل (Apple):
   • سال انتشار: ۲۰۱۳​
   • جزئیات: اپل در سال ۲۰۱۳ اوراق قرضه قابل تبدیلی به ارزش ۱۷ میلیارد دلار منتشر کرد که بخشی از آن‌ها قابلیت تبدیل به سهام را داشتند. این اوراق با نرخ بهره‌های متفاوت و سررسیدهای مختلف ارائه شدند.​
4. اوراق قرضه قابل تبدیل شرکت مایکروسافت (Microsoft):
   • سال انتشار: ۲۰۱۰​
   • جزئیات: مایکروسافت در سال ۲۰۱۰ اوراق قرضه قابل تبدیلی به ارزش ۱ میلیارد دلار منتشر کرد که در سال ۲۰۱۳ سررسید شد. این اوراق با نرخ بهره ۰.۸۷۵٪ ارائه شدند و قابلیت تبدیل به سهام مایکروسافت را داشتند.​
5. اوراق قرضه قابل تبدیل شرکت گوگل (Google):
   • سال انتشار: ۲۰۰۶​
   • جزئیات: گوگل در سال ۲۰۰۶ اوراق قرضه قابل تبدیلی به ارزش ۲ میلیارد دلار منتشر کرد که در سال ۲۰۱۱ سررسید شد. این اوراق با نرخ بهره ۱.۲۵٪ ارائه شدند و قابلیت تبدیل به سهام گوگل را داشتند.​

این مثال‌ها نشان می‌دهند که شرکت‌های بزرگ و معتبر نیز از اوراق قرضه قابل تبدیل به عنوان ابزاری برای تأمین مالی استفاده می‌کنند. این اوراق به شرکت‌ها امکان می‌دهند تا با ارائه نرخ بهره پایین‌تر، سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند و در عین حال به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهند که در صورت افزایش قیمت سهام، از مزایای آن بهره‌مند شوند.​

با این حال، سرمایه‌گذاران باید توجه داشته باشند که اوراق قرضه قابل تبدیل ممکن است نرخ بهره کمتری نسبت به اوراق قرضه معمولی داشته باشند و در صورت تبدیل به سهام، ممکن است با ریسک‌های مرتبط با نوسانات قیمت سهام مواجه شوند.​

✔️  بیشتر بخوانید: اوراق قرضه بنجل چیست؟ تفاوت‌ها، ویژگی‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری؟

سخن پایانی
اوراق قرضه قابل تبدیل، به‌عنوان یکی از ابزارهای مالی ترکیبی، فرصت منحصربه‌فردی را برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. این اوراق به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با نرخ بهره پایین‌تر سرمایه جذب کنند، بدون اینکه در ابتدا سهام خود را رقیق کنند. در عین حال، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که از مزایای درآمد ثابت اوراق بدهی بهره‌مند شوند و در صورت رشد قیمت سهام، بازدهی بیشتری نسبت به اوراق قرضه معمولی کسب کنند. ویژگی‌های انعطاف‌پذیر این اوراق باعث شده است که بسیاری از شرکت‌های بزرگ از آن به‌عنوان ابزاری کارآمد برای تأمین مالی و مدیریت ساختار سرمایه استفاده کنند.

با این حال، سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه قابل تبدیل نیازمند درک صحیح از ریسک‌های آن، از جمله نوسانات قیمت سهام و احتمال رقیق شدن سهام شرکت است. سرمایه‌گذاران باید پیش از خرید این اوراق، شرایط تبدیل، نرخ بهره، ارزش بازار و سیاست‌های مالیاتی مرتبط را بررسی کنند تا تصمیمی آگاهانه بگیرند. این اوراق برای افرادی که به دنبال ترکیبی از امنیت و فرصت رشد سرمایه هستند، گزینه‌ای جذاب محسوب می‌شود. در نهایت، انتخاب بین اوراق قرضه قابل تبدیل و سایر ابزارهای مالی باید بر اساس اهداف سرمایه‌گذاری، میزان تحمل ریسک و شرایط اقتصادی صورت گیرد.

لطفا نظر و سوالات خود را درباره این مقاله ارسال کنید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.