تحلیل بین بازاری (Intermarket Analysis)، روشی برای تجزیه و تحلیل بازارها از طریق بررسی همبستگی بین طبقات مختلف دارایی است. به عبارت دیگر، آنچه در یک بازار اتفاق می‌افتد، می‌تواند و ممکن است بر بازارهای دیگر تأثیر بگذارد. بنابراین مطالعه روابط آنها می‌تواند برای معامله‌گران سودمند باشد.
این نوع از تحلیل توسط تحلیل‌گر تکنیکال معروف بازارهای مالی جان مورفی (John J. Murphy)، در سال ۲۰۰۴ و در کتاب وی با عنوان “تحلیل بین بازاری: سودآوری از روابط کلی بازار” معرفی شد. پیشرفت‌های بعدی در تکنولوژی شبکه‌های عصبی که در سیستم‌های معاملاتی اعمال شد، این موضوع را برای معامله‌گران فارکس بسیار برجسته‌تر کرد.
تحلیل بین بازاری را می‌توان همزمان در بازارهای موازی و در میان ۴ بازار اصلی مالی که شامل: بازار فارکس، بازار کالاها، بازار اوراق قرضه و بازار سهام است، در نظر گرفت. به طور کلی از این تحلیل برای تشخیص پیشرفت چرخه تجاری و اینکه چگونه این موضوع می‌تواند بر روی سایر بخش‌های بازار تأثیر بگذارد، استفاده می‌شود. از این رو تکنیک‌های تحلیل بین بازاری امکان انجام یک پیش‌بینی بلندمدت را برای تحلیلگران سرمایه‌گذاری در بازار و مدیران کسب‌وکار مهیا کند.
- تحلیل بین بازاری، روشی برای تجزیه و تحلیل بازارها از طریق بررسی همبستگی‌ها بین طبقات مختلف دارایی است.
- بررسی همبستگی، ساده‌ترین نوع تحلیل بین بازاری است، که در آن نتایج از 1- (همبستگی کاملا منفی) تا 1+ (همبستگی کاملا مثبت) متغیر است.
- همبستگی معکوس بین بازار سهام و نرخ بهره، پذیرفته شده‌ترین نوع همبستگی است که در آن فرض بر این است با افزایش نرخ بهره، قیمت سهام کاهش می‌یابد و بر عکس با کاهش نرخ بهره، بازار سهام رشد می‌کند.
بخش‌هایی که در ادامه این مقاله خواهد آمد، قوانین اولیه و اصولی تحلیل بین بازاری و روش‌های آن و اینکه چگونه معامله‌گران فارکس می‌توانند از تحلیل بین بازاری برای تصمیم‌گیری بهتر در معاملاتشان استفاده کنند، توضیح می‌دهد.
درک تحلیل بین بازاری
“تحلیل بین بازاری بیش از یک طبقه دارایی یا بازار مالی مربوطه را بررسی می‌کند تا قدرت یا ضعف آن بازار مالی یا طبقه دارایی را تعیین کند.”
تحلیل بین بازاری به جای این که بازارهای مالی یا طبقه دارایی را به صورت جداگانه بررسی کند، چندین بازار یا طبقه دارایی را که همبستگی قوی با یکدیگر دارند مانند بازار سهام، اوراق قرضه، ارزها و کامودیتی‌ها، در نظر می‌گیرد. این نوع تحلیل صرفا یک بازار خاص یا دارایی را بررسی نمی‌کند، بلکه با بررسی بازارها یا دارایی‌هایی که رابطه قوی با بازار یا دارایی مورد نظر دارند، به بررسی آن دارایی می‌پردازد.
به عنوان مثال، در هنگام بررسی بازار ایالات متحده بهتر است که بازار اوراق قرضه ایالات متحده، قیمت کامودیتی‌ها و دلار آمریکا را نیز بررسی کنیم. تغییرات در بازارهای مرتبط مانند قیمت کامودیتی‌ها، می‌تواند بر بازار سهام ایالات متحده تأثیر بگذارد، بنابراین برای درک بهتر از جهت آینده بازار سهام ایالات متحده، بهتر است بازار کامودیتی نیز بررسی شود.
تجزیه و تحلیل بازارهای بین‌المللی باید به عنوان تحلیل بنیادی در نظر گرفته شود، چراکه بیشتر بر روابط متکی است و یک حس کلی از جهت بازار را ارائه می‌دهد، اما اغلب این تحلیل را به عنوان شاخه‌ای از تحلیل تکنیکال طبقه‌بندی می‌کنند. رویکردهای متفاوتی از جمله مکانیکی و مبتنی بر قانون (Rule-Based) برای تحلیل بین بازاری وجود دارد.
بیشتر بخوانید: چرا اغلب معامله گران تحلیل تکنیکال را به فاندامنتال ترجیح می‌دهند؟
چرا باید از تکنیک‌های پیش‌بینی تحلیل بین بازاری استفاده کنیم؟
قیمت بازار و نوسانات نرخ مبادله ممکن است بسیار آشفته، نامنظم و تصادفی به نظر آیند، اما زمانی که معامله‌گران با داده‌های جدید روبرو می‌شوند، نظرات متفاوتی کسب کرده و آنها را با شرایط جدید بازار تعدیل می‌کنند. با این همه علی‌رغم ظاهر تصادفی قیمت‌ها در بازار، تحلیلگران مشاهده کرده‌اند که رفتارهای بازار در قالب الگوهای خاصی تکرار می‌شوند. به‌علاوه آنها متوجه شده‌اند که الگوهای مشابه تمایل به تکرار خود دارند، در نتیجه این داده‌ها می‌توانند برای یک ناظر تیزبین در پیش‌بینی روند قیمتی بازار مفید واقع شوند.
این الگوهای قیمتی می‌توانند عملاً در همه بازارها و همه تایم فریم‌ها و به طور ویژه‌ای برای بحث تحلیل بین بازاری مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به ذات طبیعی بازارهای مالی بین‌المللی و توانایی معامله‌گران در جذب و واکنش سریع به داده‌ها، ازآنجا که شرکت‌کنندگان در این بازارها به مسائل سیاسی و اقتصادی یکسان و در آن واحد دسترسی دارند، بازارهای مرتبط همزمان با هم به این رویدادها واکنش نشان می‌دهند.
روابط متقابل بازار جهانی بدان معنی است که معامله‌گران فارکس نیاز دارند تا به جای اینکه فقط بر روی تحلیل تکنیکال یک جفت ارز تمرکز کنند، از آنچه که در بازارهای مرتبط می‌گذرد نیز آگاه باشند. مطلب گفته شده می‌توانست در گذشته‌های دور کافی باشد، اما امروزه عصر ارتباطات است و تکنولوژی داده‌های اقتصادی را به سرعت در دسترس عموم قرار می‌دهد، بنابراین معامله‌گران باید خود را با این شرایط وفق دهند.
استفاده از تحلیل بین بازاری به معامله‌گران ارز کمک می‌کند تا حاشیه سود بهتری را در بازارهای جهانی و بازارهای مالی مرتبط که فارکس در آن نقش کلیدی و محوری ایفا می‌کند، به دست آوردند. همچنین معامله‌گران بازار اوراق قرضه، بازار کامودیتی و بازار سهام نیز به همان صورت و به همان نسبت از این مزیت بهره‌مند خواهند شد.
برخی معامله‌گران فارکس از روابط متقابل بین بازاری به خاطر سادگی آن چشم‌پوشی می‌کنند، اما باید توجه داشت که نادیده گرفتن این موضوع در نهایت به ضرر آنها تمام خواهد شد. یاد گرفتن اینکه چگونه از تحلیل بین بازاری در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی خود استفاده کنید، می‌تواند تفاوت بزرگی در سودآوری و ضرردهی شما ایجاد کند، به‌خصوص در دوره کنونی که وابستگی بازارها به یکدیگر در سطح جهانی هر روز بیشتر می‌شود.
همبستگی‌های تحلیل بین بازاری
تحلیل بین بازاری نسبتا کار ساده‌ای است، چرا که افراد در کنار یک صفحه گسترده (Spreadsheet) و یا یک برنامه طراحی نمودار، به اطلاعاتی نیاز دارند که به طور گسترده رایگان هستند و در دسترس عموم قرار دارند. بررسی همسبتگی (correlation)، ساده‌ترین نوع تحلیل بین بازاری است که در آن یک متغیر با متغیر دوم، در یک مجموعه داده مقایسه می‌شوند.
بالاترین سطح همبستگی مثبت، عدد 1+ است که نشان دهنده همبستگی کامل بین دو مجموعه داده است. همسبتگی کامل منفی نیز با عدد 1- نمایش داده می‌شود. همبستگی نزدیک به صفر نیز بیان می‌کند که هیچ ارتباط قابل تشخیصی بین دو نمونه وجود ندارد.
وجود همبستگی کامل بین دو بازار برای یک دوره زمانی نسبتا طولانی به ندرت رخ می‌دهد، اما اکثر تحلیلگران احتمالا موافق هستند که اگر همبستگی بیش از 0.7+ یا زیر سطح 0.7- حفظ شود (که تقریبا معادل 70% همبستگی است)، از نظر آماری قابل توجه است. همچنین اگر یک همبستگی از سمت مثبت به منفی حرکت کند، به احتمال زیاد پایدار نخواهد بود و احتمالا برای معامله‌گری غیرقابل استفاده است.
همبستگی معکوس بین بازار سهام و نرخ بهره، پذیرفته شده‌ترین نوع همبستگی است که در آن فرض بر این است با افزایش نرخ بهره، قیمت سهام کاهش می‌یابد و بر عکس با کاهش نرخ بهره، بازار سهام رشد می‌کند.
بیشتر بخوانید: راهنمای همبستگی جفت ارزها در بازار فارکس
ابزارهای تحلیل بین بازاری
یکی از محبوب‌ترین روش‌ها برای انجام تحلیل بین بازاری شامل مشاهده حرکات قیمت و نوسانات نرخ مبادله در هریک از ۴ بازار مالی مرتبط است. همانند بسیاری از بخش‌های تحلیل بازار یکی از ابزارهای اصلی برای تحلیل بین بازاری، نمودار قیمت و نرخ مبادله است که در طول زمان تغییر می‌کند.
برای مثال تحلیل‌گر بین بازاری اغلب نمودار عملکرد هر یک از ۴ بازار را بر روی همدیگر قرار می‌دهد تا با تحلیل روند و ارتباط آنها با یکدیگر، فرصت‌های معاملاتی احتمالی را بررسی کند. از آنجا که بازارها در طول بازه‌های زمانی مشخص متفاوت عمل می‌کنند، نمودار عملکرد به تحلیل‌گر اجازه می‌دهد تا عملکرد بازارهای مختلف را مقایسه کند . این نوع از تحلیل تکنیکال بین بازاری به تحلیل‌گر اجازه می‌دهد تا عملکرد یک دارایی را با توجه به درصد تغییر قیمت بسته شدن (close) در طول زمان ارزیابی کند.
همان طور که در تصویر پایین مشاهده می‌کنید، هر یک از خط‌های رنگی در نمودار نشان‌دهنده درصد تغییر مشاهده شده برای یک دارایی مشخص از نقطه شروع در سمت چپ نمودار است. تحلیلگران می‌توانند از این مدل نمودار برای مقایسه چندین دارایی به کمک روی هم قراردادن گراف خطوط عملکرد مختلف در یک نمودار استفاده کنند.
شکل زیر یک مثال از چگونگی نمودار عملکرد برای تحلیل بین بازاری را نمایش می‌دهد. نمودار “مقایسه‌ای عملکرد بین بازاری” نشان داده شده در این شکل بیان کننده عملکرد شاخص سهام S&P500، شاخص CRB (کامودیتی)، شاخص دلار امریکا و شاخص اوراق خزانه ده‌ساله امریکا است که بر روی همدیگر و با رنگ‌های مختلف کشیده شده است.
این شکل از “تحلیل نموداری بین بازاری” به تحلیل‌گر یا معامله‌گر اجازه می‌دهد تا ببیند چگونه روابط بین بازاری در طول زمان شکل می‌گیرد و اینکه آیا هیچ رفتار عملکردی می‌تواند نشانه‌ای بر وجود پتانسیل معامله سودآور در حال حاضر باشد یا خیر.
معامله در بازار ارز (فارکس) و تحلیل بین بازاری
بسیاری از معامله‌گران فارکس اولین باری که با مفهوم تحلیل بین بازاری برخورد می‌کنند، زمانی است که همبستگی بین ارزش ارزهایی را که معامله می‌کنند و کالاهای کلیدی استراتژیک مانند طلا و نفت را مشاهده می‌کنند. برای مثال دلار استرالیا، دلار نیوزلند و دلار کانادا به دلیل همبستگی با کالاهایی چون طلا و نفت، به‌عنوان ” ارز کالامحور” محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: چرا دلار استرالیا و دلار نیوزلند وابسته به رشد اقتصادی چین هستند؟
برخی از مهم‌ترین روابط بین ارز و کالا، در ادامه شرح داده شده است:
روابط ارزهای مرتبط با طلا
- قیمت طلا و ارزش دلار آمریکا، همبستگی منفی دارند. به این دلیل که سرمایه‌گذاران تمایل دارند تا پول بی‌پشتوانه کاغذی مانند دلار آمریکا را بفروشند و در قبال آن دارایی‌های ملموس و باارزش ذاتی مانند طلا را در زمان‌هایی که بحران‌های سیاسی و اقتصادی به وجود می‌آید، خرید کنند.
- قیمت طلا و ارزش دلار استرالیا، همبستگی مثبت دارند. این رابطه به این دلیل است که استرالیا سومین تولیدکننده بزرگ طلا در جهان محسوب می‌شود. این کشور اقیانوسی هم‌اکنون تقریباً در هر سال حدود ۵ میلیارد دلار طلا صادر می‌کند که در نتیجه آن اقتصاد استرالیا بسیار به ارزش این فلز زرد درخشنده حساسیت نشان می‌دهد. یک جهش در قیمت طلا منجر به بالا رفتن نرخ مبادله AUDUSD می‌شود.
- قیمت طلا و ارزش دلار کانادا، همبستگی مثبت دارند. از آنجاییکه کانادا تولید کننده پنجم طلا در جهان به شمار می‌رود، زمانی که قیمت طلا افزایش پیدا کرده، جفت‌ارز USDCAD دچار افت شده، چرا که دلار کانادا تقویت می‌شود.
- قیمت طلا و ارزش دلار نیوزلند، همبستگی مثبت دارند. کشور نیوزلند هم مانند کانادا و استرالیا صادرکننده طلا بوده و در رتبه ۲۵ جهان قرار دارد.
- قیمت طلا و ارزش یورو، همبستگی مثبت دارند. این رابطه به این دلیل شکل گرفته است که وقتی سرمایه از دلار امریکا خارج می‌شود، تمایل دارد تا وارد یک دارایی باارزش مانند طلا و یورو بشود. بنابراین افزایش در قیمت طلا، معمولا همراه با یک جهش در EURUSD خواهد بود.
- قیمت طلا و ارزش فرانک سویس، همبستگی مثبت دارند. فرانک سویس به عنوان یک دارایی امن محسوب می‌شود، اگرچه این ارز طبق قانون دیگر نیازی به پشتوانه‌ی ۴۰ درصدی طلا ندارد، اما بانک ملی سوییس همچنان مقدار قابل توجهی ذخیره طلا دارد که همین امر باعث شده است پول این کشور با ارزش‌تر از سایر ارزهایی که این ذخیره را ندارند، به شمار آید. افزایش قیمت طلا همراه با کاهش قیمت USDCHF خواهد بود، چراکه فرانک قوی می‌شود.
روابط ارزهای مرتبط با نفت
- قیمت نفت و ارزش دلار کانادا، همبستگی مثبت دارند. این رابطه به این دلیل است که کانادا یکی از صادرکنندگان بزرگ نفت در جهان است. افزایش قیمت نفت باعث کاهش نرخ مبادله USDCAD خواهد شد، چراکه دلار کانادا تقویت می‌شود.
- قیمت نفت و ارزش ین ژاپن، همبستگی معکوس دارند. این رابطه به این دلیل است که ژاپن یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت به شمار می‌رود و از این رو افزایش قیمت نفت باعث تقویت USDJPY شده، چراکه ین ژاپن ضعیف می‌شود.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره جفت ارز USDCAD
رابطه ارز با بازار سرمایه
علاوه بر همبستگی قیمت کالاهای ذکر شده، برخی جفت ارزها به تغییرات در بازار سرمایه هم واکنش نشان می‌دهند.
برای مثال زمانی که شاخص بورس ژاپن (NIKKEI) افت می‌کند، USDJPY هم افت می‌کند، چراکه سرمایه‌گذاران ین ژاپن را مکان امنی برای گذاشتن سرمایه‌شان می‌یابند و ارزش ین تقویت می‌شود.
یکی دیگر از روابط پیچیده بازار ارز با بازار سرمایه مربوط به احساس ریسک و میزان نسبی ریسک‌گریزی در بین سرمایه‌گذاران بازار است. زمانی که سرمایه‌گذاران کمتر ریسک‌گریز هستند، در نتیجه بیشتر خطر می‌کنند و بازار سرمایه شروع به رشد می‌کند. به همین شکل جفت ارزهایی مانند AUDUSD ,NZDUSD ,ERUJPY تمایل به رشد در این شرایط دارند و ارزهایی مانند USDCAD ,EURAUD ,GBPAUD تمایل به کاهش.
از سوی دیگر زمانی که سرمایه‌گذاران بیشتر ریسک‌گریز شده‌اند و به دنبال محلی امن هستند، بازار سهام دچار افت خواهد شد. در این موقعیت جفت ارزهایی مانند AUDUSD ,NZDUSD ,EURJPY کاهش پیدا می‌کنند و جفت‌هایی مانند USDCAD ,EURAUD ,GBPAUD رشد می‌کنند.
مثال‌هایی از همبستگی
| اگر | پس | دلیل |
| طلا
| دلار آمریکا
| در زمان آشفتگی‌های اقتصادی، سرمایه‌گذاران تمایل دارند دلار را بفروشند و طلا بخرند. برخلاف سایر دارایی‌ها، طلا ارزش ذاتی خود را حفظ می‌کند. |
| طلا
| AUDUSD
| استرالیا سومین تولیدکننده بزرگ طلا در جهان است که صادرات آن سالانه حدود 5 میلیارد دلار ارزش دارد. |
| طلا
| NZDUSD
| نیوزلند نیز یکی از تولید کننده‌های بزرگ طلا است و در رتبه 25 این لیست قرار دارد. |
| طلا
| USDCHF
| بیش از 25% از ذخایر سوئیس توسط طلا پشتیبانی می‌شود. با افزایش قیمت طلا، ارزش این جفت ارز کاهش می‌یابد. (فرانک سوئیس قوی می‌شود) |
| طلا
| USDCAD
| کانادا پنجمین تولیدکننده بزرگ طلا در جهان است. بنابراین با افزایش قیمت طلا، این جفت ارز کاهش می‌یابد. (دلار کانادا خریداری می‌شود و رشد می‌کند) |
| نفت
| USDCAD
| کانادا یکی از 5 تولیدکننده برتر نفت در جهان است. این کشور روزانه حدود 5.5 میلیون بشکه نفت به ایالات متحده صادر می‌کند، بنابراین با افزایش قیمت نفت، این جفت ارز کاهش می‌یابد. |
| طلا
| EURUSD
| از آنجایی که هم طلا و هم یورو “ضد دلار” در نظر گرفته می‌شوند، اگر قیمت طلا افزایش یابد، این جفت ارز نیز رشد می‌کند |
| بازده اوراق
| ارز محلی
| اقتصادی که بازده اوراق آن بالاتر باشد، سرمایه‌گذاران بیشتری را به سمت خود جذب می‌کند. این مسئله منجر می‌شود ارز محلی آن اقتصاد جذاب‌تر از اقتصاد دیگری باشد که بازده اوراق آن پایین‌تر است. |
| شاخص داو جونز
| شاخص نیکی
| عملکرد اقتصاد ایالات متحده ارتباط نزدیکی با ژاپن دارد. |
| شاخص نیکی
| USDJPY
| سرمایه‌گذاران ین را به عنوان یک دارایی امن در نظر می‌گیرند و در بحران‌های اقتصادی آن را خریداری می‌کنند. |
ساخت یک سیستم معاملاتی بین بازاری
زمانی که معامله‌گران متوجه تحلیل بین بازاری می‌شوند، اکثر آنها می‌خواهند بدانند چگونه با این روش کارشان را شروع کنند. همچنین آنها تمایل دارند تا بدانند که چگونه این روش را در فارکس بکار بگیرند و یک سیستم معاملاتی را بر اساس داده‌های باارزش توسعه دهند.
جزئیات بسیاری در توسعه و آزمایش یک سیستم معامله بین بازاری نهفته است که خارج از حوزه این مقاله است. با این همه به عنوان یک نقطه شروع، معامله‌گری که مشتاق یادگیری است می‌تواند بیاموزد که چگونه از نمودارهای عملکردی مانند گراف نشان داده شده در چارت موجود در این مقاله، به‌عنوان یک ابزار کلیدی در تحلیل بین بازاری استفاده کند. این امر به آنها کمک می‌کند تا درباره همبستگی بین بازارها بیشتر بدانند و مطمئن شوند روابط قبلی هنوز پابرجاست.
معامله‌گران فارکس باید درباره روابط نسبی بین ارزها و کالاها و حرکات بازار سهام که به صورت تفصیلی در بالا اشاره شد، آگاه باشند. از این رو زمانی که به دلیل انتشار اخبار غیرمنتظره، یک حرکت تندوتیز در یک طرف بازار ارز می‌بینند، می‌توانند بسته به اینکه همبستگی مثبت یا منفی وجود دارد، منتظر یک واکنش در جهت بالارفتن یا کاهش جفت ارز دیگر باشند.
منبع: ForexTrainingGroup, Investopedia
برای پیگیری اخبار روز و فوری فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرام UtoFX بپیوندید.
بیشتر بخوانید:
از کجا میشه این تصویر بالا ( گراف ) دید ؟
از خیلی جاها میشه. برای مثال از تریدینگ ویو