جیمی دایمن کیست؟ نگاهی به زندگی و رهبری مدیرعامل جی‌پی مورگان

زمان مطالعه: 18 دقیقه

جیمی دایمن کیست؟

جهان مالی، صحنه‌ای است که در آن رهبران بزرگ نه‌تنها با اعداد و ارقام، بلکه با بینش و جسارت خود تاریخ‌ساز می‌شوند. جیمی دایمن، نامی که در میان غول‌های بانکداری جهانی می‌درخشد، بیش از دو دهه است که با هدایت جی‌پی مورگان، معیارهای موفقیت در این صنعت را بازتعریف کرده است. از روزهایی که در خیابان‌های نیویورک رویای بزرگی در سر داشت تا تبدیل شدن به یکی از قدرتمندترین مدیران مالی جهان، مسیر او پر از درس‌هایی است که برای هر فعال بازارهای مالی الهام‌بخش است.

دایمن نه‌فقط یک مدیرعامل، بلکه یک استراتژیست دوراندیش است که توانسته در برابر طوفان‌های اقتصادی ایستادگی کند و همزمان، گفتمان‌های جهانی درباره فناوری، سیاست و آینده بانکداری را تحت تأثیر قرار دهد. این مقاله، پنجره‌ای است به زندگی و حرفه مردی که با تصمیماتش نه‌تنها سرنوشت یک بانک، بلکه بخش‌هایی از اقتصاد جهانی را شکل داده و همچنان موضوع بحث‌های داغ در محافل مالی است.

بخش اول: دوران اولیه زندگی و تحصیلات

بررسی پیشینه خانوادگی جیمی دایمن و تأثیر آن بر مسیر حرفه‌ای او

جیمز دایمن، معروف به جیمی، در ۱۳ مارس ۱۹۵۶ در شهر نیویورک متولد شد و در خانواده‌ای با ریشه‌های عمیق در صنعت مالی رشد یافت. پدربزرگش، پانوس پاپادمتریو، یک مهاجر یونانی بود که در اوایل قرن بیستم به ایالات متحده آمد و به‌عنوان دلال سهام در شرکت معتبر Shearson, Hammill & Co فعالیت کرد. این پیشینه خانوادگی نه‌تنها دایمن را از سنین پایین با دنیای مالی آشنا کرد، بلکه حس جاه‌طلبی و کارآفرینی را در او پرورش داد. پدر جیمی، تئودور دایمن، نیز راه پدربزرگ را ادامه داد و به‌عنوان یک کارگزار سهام در همان شرکت مشغول به کار شد. این محیط خانوادگی، که در آن گفت‌وگوهای روزمره حول بازارهای مالی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری می‌چرخید، بستری ایده‌آل برای شکل‌گیری ذهن تحلیلگر و آینده‌نگر جیمی فراهم کرد.

تأثیر خانواده دایمن فراتر از معرفی او به دنیای مالی بود. ارزش‌هایی مانند سخت‌کوشی، انضباط و اهمیت روابط حرفه‌ای که از پدربزرگ و پدرش آموخت، در طول زندگی حرفه‌ای او به‌عنوان ستون‌های اصلی موفقیتش باقی ماندند. جیمی از همان کودکی شاهد بود که چگونه ارتباطات و اعتبار در صنعت مالی می‌تواند درها را باز کند، درسی که بعدها در همکاری با مدیران برجسته و ایجاد شبکه‌های قدرتمند به کار گرفت.

تحصیلات در مدرسه براونینگ، دانشگاه تافتس و مدرسه بازرگانی هاروارد

مسیر تحصیلی جیمی دایمن با تحصیل در مدرسه براونینگ، یکی از معتبرترین مدارس خصوصی نیویورک، آغاز شد. این مدرسه، که به دلیل برنامه‌های آموزشی دقیق و تمرکز بر پرورش رهبران آینده شناخته می‌شود، به دایمن کمک کرد تا مهارت‌های تفکر انتقادی و انضباط فکری خود را تقویت کند. محیط رقابتی براونینگ همچنین او را با همسالانی از خانواده‌های برجسته آشنا کرد که بعدها در شبکه حرفه‌ای او نقش مهمی ایفا کردند.

پس از فارغ‌التحصیلی از براونینگ، دایمن به دانشگاه تافتس در نزدیکی بوستون رفت و در رشته‌های اقتصاد و روانشناسی تحصیل کرد. انتخاب این دو رشته نشان‌دهنده علاقه او به درک مکانیزم‌های بازار و رفتار انسانی بود، ترکیبی که بعدها در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و مدیریت بحران‌های مالی به کارش آمد. در تافتس، دایمن به‌عنوان دانشجویی برجسته شناخته شد و توانایی او در تحلیل داده‌ها و ارائه راه‌حل‌های خلاقانه توجه اساتیدش را جلب کرد.

اما نقطه عطف تحصیلی دایمن، پذیرش در مدرسه بازرگانی هاروارد بود، جایی که مدرک کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی (MBA) خود را در سال ۱۹۸۲ دریافت کرد. هاروارد نه‌تنها به او دانش عمیقی در زمینه مالی و مدیریت داد، بلکه او را در معرض شبکه‌ای از نخبگان صنعت قرار داد. دایمن در هاروارد با افرادی مانند ست کلارمن و استیون مندل، که بعدها به مدیران برجسته صندوق‌های سرمایه‌گذاری تبدیل شدند، همکلاسی بود. او با کسب افتخارات تحصیلی و قرار گرفتن در میان ۵ درصد برتر کلاس خود، نشان داد که ترکیبی از هوش، پشتکار و جاه‌طلبی را داراست که او را از همسالانش متمایز می‌کند.

دوره مستر کلاس طلا

جامع‌ترین دوره آموزشی طلا

این دوره در مجموعه یوتوفارکس تهیه شده و نتیجه سال‌ها تجربه در حوزه معامله‌گری طلا و فارکس است. این دوره توسط مجموعه‌ای از معامله‌گران حرفه‌ای یوتوفارکس تهیه شده است. با خرید این دوره از تجربه چندین معامله‌گر بهره‌مند خواهید شد.

نقش افرادی مانند سندی ویل در شکل‌گیری دیدگاه‌های حرفه‌ای دایمن

یکی از تأثیرگذارترین افراد در مسیر حرفه‌ای جیمی دایمن، سندی ویل، مدیر مالی افسانه‌ای بود که دایمن او را در دوران تحصیلش ملاقات کرد.

رابطه دایمن با ویل زمانی آغاز شد که او برای پایان‌نامه خود در تافتس، درباره فعالیت‌های ویل تحقیق کرد و سپس با او مکاتبه کرد. این ارتباط اولیه به یک رابطه استاد و شاگرد تبدیل شد که آینده حرفه‌ای دایمن را شکل داد. ویل، که در آن زمان در شرکت امریکن اکسپرس فعالیت می‌کرد، به دایمن پیشنهاد کار داد و او را وارد دنیای واقعی مالی کرد.

سندی ویل به دایمن آموخت که چگونه با جسارت و خلاقیت، فرصت‌های بزرگ را در صنعت مالی شناسایی و از آن‌ها بهره‌برداری کند. او همچنین اهمیت ادغام‌ها و تملک‌ها را به‌عنوان ابزاری برای رشد به دایمن نشان داد، استراتژی‌ای که دایمن بعدها در پروژه‌هایی مانند شکل‌گیری سیتی‌گروپ و گسترش جی‌پی مورگان به کار گرفت. ویل نه‌تنها یک راهنما، بلکه یک الگو برای دایمن بود که نشان داد چگونه می‌توان با ترکیب دیدگاه استراتژیک و اجرای بی‌وقفه، امپراتوری‌های مالی ساخت.

بااین‌حال، رابطه دایمن و ویل همیشه بدون چالش نبود. اخراج غیرمنتظره دایمن از سیتی‌گروپ در سال ۱۹۹۸ توسط ویل، یکی از سخت‌ترین لحظات زندگی حرفه‌ای او بود. اما همین تجربه به دایمن آموخت که چگونه از شکست‌ها درس بگیرد و با انعطاف‌پذیری به مسیر خود ادامه دهد، درسی که در بازگشت قدرتمندش به‌عنوان مدیرعامل بانک وان و سپس جی‌پی مورگان نمود یافت.

بخش دوم: آغاز مسیر حرفه‌ای و صعود در صنعت مالی

ورود به صنعت مالی با امریکن اکسپرس و همکاری با سندی ویل

جیمی دایمن پس از فارغ‌التحصیلی از مدرسه بازرگانی هاروارد در سال ۱۹۸۲، با پیشنهادهای شغلی متعددی از سوی شرکت‌های معتبر مالی مواجه شد، اما تصمیم گرفت مسیر خود را با پیوستن به امریکن اکسپرس (American Express) آغاز کند. این انتخاب نه‌تنها به دلیل اعتبار این شرکت، بلکه به‌خاطر حضور سندی ویل، مربی و راهنمای او، بود. ویل، که در آن زمان یکی از مدیران ارشد امریکن اکسپرس بود، دایمن را به‌عنوان دستیار خود برگزید و او را وارد پیچیدگی‌های دنیای مالی کرد. این دوره برای دایمن، فرصتی بود تا از نزدیک شاهد سبک رهبری جسورانه و استراتژی‌های نوآورانه ویل باشد، مهارت‌هایی که بعدها به امضای حرفه‌ای او تبدیل شدند.

در امریکن اکسپرس، دایمن به‌سرعت توانایی‌های خود را در تحلیل مالی و مدیریت پروژه‌ها نشان داد. او در پروژه‌های کلیدی، از جمله بازسازی ساختار مالی شرکت، نقش داشت و آموخت که چگونه تصمیم‌گیری‌های سریع و قاطع می‌توانند مسیر یک سازمان را تغییر دهند. همکاری نزدیک با ویل، به دایمن دیدگاهی کلان درباره صنعت مالی داد و او را با مفهوم ادغام و تملک به‌عنوان ابزاری برای رشد آشنا کرد. این تجربه، پایه‌ای شد برای موفقیت‌های بعدی او در تبدیل شرکت‌های کوچک به غول‌های مالی.

تحول در کامرشال کردیت و نقش کلیدی در ادغام‌های بزرگ

در سال ۱۹۸۶، زمانی که سندی ویل امریکن اکسپرس را ترک کرد تا شرکت کامرشال کردیت (Commercial Credit) را احیا کند، دایمن نیز او را همراهی کرد و به‌عنوان مدیر مالی (CFO) این شرکت مشغول به کار شد. کامرشال کردیت در آن زمان یک شرکت مالی کوچک و منطقه‌ای بود که با چالش‌های متعددی مواجه بود. دایمن و ویل با استراتژی‌های جسورانه، از جمله کاهش هزینه‌ها، بازسازی بدهی‌ها و تمرکز بر خدمات مالی مصرف‌کننده، این شرکت را به یک بازیگر مهم در صنعت تبدیل کردند.

نقطه عطف این دوره، سلسله ادغام‌های بزرگی بود که تحت رهبری ویل و با مشارکت فعال دایمن انجام شد. در سال ۱۹۸۸، کامرشال کردیت، شرکت پریمریکا (Primerica) را خریداری کرد که شامل دارایی‌های ارزشمندی مانند شرکت سرمایه‌گذاری اسمیت بارنی (Smith Barney) بود. این معامله، توانایی دایمن در مدیریت ادغام‌های پیچیده و ایجاد ارزش از طریق هم‌افزایی را به نمایش گذاشت. در سال ۱۹۹۳، با خرید ترولرز کورپوریشن (Travelers Corporation)، این گروه مالی به یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های خدمات مالی در ایالات متحده تبدیل شد. دایمن در این دوره، نه‌تنها به‌عنوان مدیر مالی، بلکه به‌عنوان یک استراتژیست کلیدی، نقش مهمی در تعیین جهت‌گیری این شرکت‌ها ایفا کرد. او در سال ۱۹۹۶ به‌عنوان رئیس و مدیرعامل ترولرز و همزمان مدیرعامل اسمیت بارنی منصوب شد، که نشان‌دهنده اعتماد ویل به توانایی‌های او بود.

شکل‌گیری سیتی‌گروپ و چالش‌های پیش‌رو در این دوره

اوج همکاری دایمن و ویل در سال ۱۹۹۸ رقم خورد، زمانی که ترولرز با سیتی‌کورپ (Citicorp) ادغام شد و سیتی‌گروپ (Citigroup)، یکی از بزرگ‌ترین مؤسسات مالی جهان، شکل گرفت. این ادغام، که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین معاملات تاریخ صنعت بانکداری شناخته می‌شود، نمونه‌ای از جاه‌طلبی ویل و دایمن برای ایجاد یک «ابربانک» بود که خدمات بانکی، بیمه و سرمایه‌گذاری را تحت یک چتر ارائه دهد. دایمن در این ساختار جدید، به‌عنوان رئیس و مدیر ارشد عملیاتی سیتی‌گروپ منصوب شد و مسئولیت نظارت بر عملیات گسترده این غول مالی را بر عهده گرفت.

بااین‌حال، این دوره برای دایمن بدون چالش نبود. تنش‌های داخلی در سیتی‌گروپ، به‌ویژه بین دایمن و ویل، به‌تدریج افزایش یافت. تفاوت در سبک‌های مدیریتی و دیدگاه‌های استراتژیک، به‌ویژه در مورد چگونگی ادغام بخش‌های مختلف شرکت، به اختلافات دامن زد. در نوامبر ۱۹۹۸، در حرکتی غیرمنتظره، سندی ویل تصمیم گرفت دایمن را از سیتی‌گروپ اخراج کند، تصمیمی که شوک بزرگی به صنعت مالی وارد کرد. این اخراج، یکی از سخت‌ترین لحظات زندگی حرفه‌ای دایمن بود، اما او از آن به‌عنوان فرصتی برای بازنگری و بازگشت قدرتمندتر استفاده کرد. دایمن بعدها در مصاحبه‌ای با فوربز اظهار داشت که این تجربه به او آموخت چگونه با شکست روبه‌رو شود و انعطاف‌پذیری خود را تقویت کند. این درس، زمینه‌ساز موفقیت‌های بعدی او در بانک وان و جی‌پی مورگان شد.

رهبری در بانک وان و پیوستن به جی‌پی مورگان

احیای بانک وان و افزایش ارزش سهام آن

پس از اخراج غیرمنتظره از سیتی‌گروپ در سال ۱۹۹۸، جیمی دایمن با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حرفه‌ای خود مواجه شد. اما این شکست، به‌جای آنکه او را از صحنه حذف کند، به سکوی پرتابی برای بازگشت قدرتمندش تبدیل شد. در سال ۲۰۰۰، دایمن به‌عنوان رئیس و مدیرعامل بانک وان (Bank One)، بانکی مستقر در شیکاگو که با مشکلات مالی و مدیریتی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، انتخاب شد. این بانک، که زمانی یکی از بازیگران کلیدی صنعت بود، به دلیل سوءمدیریت و ضررهای مالی سنگین در آستانه فروپاشی قرار داشت. دایمن با رویکردی قاطع و استراتژیک وارد عمل شد.

او ابتدا ساختار سازمانی بانک را بازسازی کرد، هزینه‌های غیرضروری را کاهش داد و تیم مدیریتی را با استخدام افراد کارآمد تقویت کرد. دایمن همچنین بر بهبود خدمات مشتریان و افزایش شفافیت مالی تمرکز کرد، اقداماتی که اعتماد سهام‌داران و مشتریان را بازگرداند. نتیجه این تحول چشمگیر بود: طی چهار سال رهبری دایمن، ارزش سهام بانک وان ۵۹ درصد افزایش یافت و عملکرد آن از شاخص S&P‌۵۰۰ پیشی گرفت. این موفقیت نه‌تنها جایگاه دایمن را به‌عنوان یک مدیر برجسته تثبیت کرد، بلکه توجه غول‌های بانکی، از جمله جی‌پی مورگان، را به او جلب کرد. دایمن در این دوره نشان داد که توانایی احیای سازمان‌های بحران‌زده را دارد، مهارتی که بعدها در مدیریت چالش‌های بزرگ‌تر به کارش آمد.

ادغام بانک وان با جی‌پی مورگان و آغاز رهبری دایمن در این بانک

در سال ۲۰۰۴، جی‌پی مورگان چیس (JPMorgan Chase)، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مؤسسات مالی ایالات متحده، بانک وان را به مبلغ ۵۸ میلیارد دلار خریداری کرد. این ادغام، که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین معاملات بانکی دهه ۲۰۰۰ شناخته می‌شود، نقطه عطفی در مسیر حرفه‌ای دایمن بود. در ساختار جدید، دایمن ابتدا به‌عنوان رئیس و مدیر ارشد عملیاتی (COO) جی‌پی مورگان منصوب شد و وظیفه نظارت بر ادغام این دو نهاد عظیم را بر عهده گرفت. او با دقت فرآیند یکپارچه‌سازی را مدیریت کرد، از جمله هماهنگی سیستم‌ها، کاهش هم‌پوشانی‌ها و تقویت فرهنگ سازمانی.

تنها دو سال بعد، در سال ۲۰۰۶، دایمن به‌عنوان مدیرعامل جی‌پی مورگان انتخاب شد و در سال ۲۰۰۷ نیز سمت رئیس هیئت‌مدیره را به دست آورد. این صعود سریع، نتیجه اعتماد هیئت‌مدیره به توانایی‌های او و عملکرد درخشانش در بانک وان و مراحل اولیه ادغام بود. دایمن از همان ابتدا نشان داد که قصد دارد جی‌پی مورگان را نه‌تنها به یک بانک پیشرو در ایالات متحده، بلکه به یک غول جهانی تبدیل کند. او با تمرکز بر مدیریت ریسک، تنوع‌بخشی به خدمات و سرمایه‌گذاری در فناوری، پایه‌های این تحول را بنا نهاد.

✔️  بیشتر بخوانید: معرفی جی‌ پی مورگان: داستان بزرگترین بانک جهان از ابتدا تا امروز

استراتژی‌های دایمن در تبدیل جی‌پی مورگان به بزرگ‌ترین بانک ایالات متحده

رهبری دایمن در جی‌پی مورگان با مجموعه‌ای از استراتژی‌های هوشمندانه و آینده‌نگر همراه بود که این بانک را به بزرگ‌ترین مؤسسه مالی ایالات متحده از نظر دارایی‌های تلفیقی و یکی از قدرتمندترین بانک‌های جهان تبدیل کرد.

یکی از کلیدی‌ترین استراتژی‌های او، تقویت مدیریت ریسک بود. دایمن، که از تجربه‌های گذشته درس گرفته بود، سیستمی به نام «قلعه ترازنامه» (Fortress Balance Sheet) را پیاده‌سازی کرد که بر حفظ نقدینگی بالا، کاهش بدهی‌های پرریسک و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی تأکید داشت. این رویکرد، جی‌پی مورگان را در برابر نوسانات اقتصادی مقاوم کرد.

دایمن همچنین بر گسترش خدمات بانک تمرکز کرد. او بخش‌های بانکداری سرمایه‌گذاری، مدیریت دارایی و بانکداری خرد را تقویت کرد و جی‌پی مورگان را به یک مؤسسه «همه‌چیز برای همه» تبدیل کرد که از مشتریان خرد تا شرکت‌های چندملیتی را پوشش می‌داد. سرمایه‌گذاری در فناوری نیز از اولویت‌های او بود؛ دایمن بودجه‌های کلانی را به دیجیتالی‌سازی خدمات، بهبود تجربه مشتری و توسعه پلتفرم‌های معاملات آنلاین اختصاص داد، اقدامی که جی‌پی مورگان را در رقابت با فین‌تک‌ها پیشرو نگه داشت.

شاید مهم‌ترین آزمون استراتژی‌های دایمن، عملکرد او در آستانه بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۸ بود. در سال ۲۰۰۶، او با پیش‌بینی خطرات وام‌های مسکن پرریسک، ۱۲ میلیارد دلار از این دارایی‌ها را فروخت، تصمیمی که بعدها به‌عنوان یکی از هوشمندانه‌ترین اقدامات او شناخته شد. این استراتژی، همراه با مدیریت دقیق در طول بحران، نه‌تنها جی‌پی مورگان را از فروپاشی نجات داد، بلکه به دایمن امکان داد تا با خرید مؤسسات ورشکسته‌ای مانند بر استرنز (Bear Stearns) و واشنگتن میوچوال (Washington Mutual)، جایگاه بانک را مستحکم‌تر کند. تا سال ۲۰۱۱، جی‌پی مورگان با بیش از ۲.۳ تریلیون دلار دارایی، به بزرگ‌ترین بانک ایالات متحده تبدیل شد و دایمن به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین رهبران مالی جهان شناخته شد.

مدیریت بحران مالی ۲۰۰۸ و دستاوردهای کلیدی

جیمی دایمن و خرید بر استرنز و واشنگتن میوچوال

تصمیمات استراتژیک دایمن پیش از بحران (فروش وام‌های مسکن پرریسک)

بحران مالی ۲۰۰۸ یکی از بزرگ‌ترین آزمون‌های صنعت بانکداری در تاریخ معاصر بود، اما برای جیمی دایمن، مدیرعامل جی‌پی مورگان، این دوره فرصتی بود تا بینش استراتژیک و مهارت‌های رهبری خود را به نمایش بگذارد. دایمن، که از سال ۲۰۰۶ سکان هدایت جی‌پی مورگان را در دست داشت، پیش از آغاز بحران نشانه‌های هشداردهنده‌ای را در بازار وام‌های مسکن پرریسک (Subprime Mortgages) شناسایی کرد. درحالی‌که بسیاری از بانک‌ها همچنان به سرمایه‌گذاری در این دارایی‌های پرخطر ادامه می‌دادند، دایمن با دوراندیشی قابل‌توجه، دستور فروش ۱۲ میلیارد دلار از این وام‌ها را در سال ۲۰۰۶ صادر کرد. این تصمیم، که بعدها به‌عنوان یکی از هوشمندانه‌ترین اقدامات او شناخته شد، ریسک مالی جی‌پی مورگان را به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش داد و این بانک را در موقعیتی قوی‌تر از رقبا قرار داد.

رویکرد دایمن به مدیریت ریسک، که بر پایه فلسفه «قلعه ترازنامه» استوار بود، نقش کلیدی در این دوره ایفا کرد. او با تأکید بر حفظ نقدینگی بالا، کاهش بدهی‌های پرریسک و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی، جی‌پی مورگان را به یک دژ مالی تبدیل کرد. این استراتژی نه‌تنها از فروپاشی بانک در برابر طوفان اقتصادی جلوگیری کرد، بلکه به دایمن امکان داد تا در اوج بحران، با اعتمادبه‌نفس و قاطعیت عمل کند. تصمیمات پیش‌دستانه او، که ریشه در تحلیل دقیق و شهامت در برابر روندهای بازار داشت، وجهه دایمن را به‌عنوان یک رهبر دوراندیش در محافل مالی تثبیت کرد.

خرید بر استرنز و واشنگتن میوچوال در اوج بحران

درحالی‌که بحران مالی بسیاری از مؤسسات مالی را به ورطه ورشکستگی کشاند، جیمی دایمن از این آشوب به‌عنوان فرصتی برای گسترش امپراتوری جی‌پی مورگان استفاده کرد.

در مارس ۲۰۰۸، زمانی که بانک سرمایه‌گذاری بر استرنز در آستانه فروپاشی قرار داشت، دایمن با حمایت دولت فدرال، این مؤسسه را به مبلغ ناچیز ۲۶۰ میلیون دلار (تقریباً ۲ دلار به ازای هر سهم) خریداری کرد.

این معامله، که با سرعت و دقت بی‌سابقه‌ای انجام شد، نه‌تنها دارایی‌های ارزشمند بر استرنز را به سبد جی‌پی مورگان افزود، بلکه جایگاه این بانک را در بخش بانکداری سرمایه‌گذاری تقویت کرد. دایمن بعدها در مصاحبه‌ای با بلومبرگ اظهار داشت که این خرید، هرچند پرریسک بود، اما با تحلیل دقیق و اعتماد به توان مالی جی‌پی مورگان انجام شد.

چند ماه بعد، در سپتامبر ۲۰۰۸، دایمن بار دیگر توانایی خود را در بهره‌برداری از فرصت‌ها نشان داد. زمانی که واشنگتن میوچوال (WaMu)، بزرگ‌ترین مؤسسه پس‌انداز و وام ایالات متحده، در پی برداشت‌های گسترده مشتریان ورشکست شد، جی‌پی مورگان آن را به مبلغ ۱.۹ میلیارد دلار تصاحب کرد. این خرید، شبکه شعب و مشتریان WaMu را به جی‌پی مورگان افزود و حضور این بانک را در بخش بانکداری خرد به‌طور چشمگیری گسترش داد. این دو معامله، که در اوج بحران و با فشار زمانی شدید انجام شدند، نشان‌دهنده توانایی دایمن در تصمیم‌گیری سریع، مذاکره مؤثر و مدیریت ریسک در شرایط بحرانی بود.

نقش دایمن در تثبیت جایگاه جی‌پی مورگان به‌عنوان غول بانکی جهان

مدیریت موفق دایمن در بحران مالی ۲۰۰۸، جی‌پی مورگان را نه‌تنها از فروپاشی نجات داد، بلکه آن را به یک غول بانکی بی‌رقیب تبدیل کرد. درحالی‌که رقبایی مانند لمن برادرز ورشکست شدند و دیگران مانند سیتی‌گروپ و بنک آو آمریکا به کمک‌های دولتی وابسته شدند، جی‌پی مورگان با تکیه بر استراتژی‌های دایمن، به‌سرعت از بحران خارج شد. تا سال ۲۰۱۱، دارایی‌های جی‌پی مورگان به بیش از ۲.۳ تریلیون دلار رسید و این بانک عنوان بزرگ‌ترین مؤسسه مالی ایالات متحده را از نظر دارایی‌های تلفیقی به خود اختصاص داد.

دایمن با تقویت بخش‌های مختلف بانک، از بانکداری سرمایه‌گذاری گرفته تا مدیریت دارایی و بانکداری خرد، اطمینان حاصل کرد که جی‌پی مورگان در تمامی حوزه‌های مالی پیشرو باقی بماند. او همچنین با سرمایه‌گذاری در فناوری و دیجیتالی‌سازی خدمات، این بانک را در برابر ظهور فین‌تک‌ها مقاوم کرد. فراتر از موفقیت‌های مالی، دایمن به‌عنوان یک صدای تأثیرگذار در صنعت بانکداری شناخته شد. او در مذاکرات با دولت ایالات متحده برای تثبیت نظام مالی نقش داشت و دیدگاه‌هایش درباره اصلاحات بانکی و سیاست‌های پولی مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گرفت. عملکرد او در این دوره، نه‌تنها جایگاه جی‌پی مورگان را به‌عنوان یک غول بانکی جهانی تثبیت کرد، بلکه دایمن را به یکی از برجسته‌ترین رهبران مالی قرن بیست‌ویکم تبدیل کرد.

دیدگاه‌ها و مواضع در حوزه مالی و فناوری

دیدگاه‌های دایمن درباره ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین

جیمی دایمن، به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های صنعت مالی، مواضع صریح و بحث‌برانگیزی درباره ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک‌چین داشته است.

او به‌ویژه به دلیل انتقادهای تند خود از بیت‌کوین شناخته می‌شود و بارها آن را «بی‌ارزش» و «کلاهبرداری» خوانده است. در سال ۲۰۱۷، دایمن بیت‌کوین را حبابی مقایسه کرد که فرو خواهد پاشید و در سال ۲۰۲۵، در اظهارنظری جنجالی، آن را به «سیگار کشیدن» تشبیه کرد و ادعا کرد که عمدتاً در فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی، قاچاق انسان و باج‌گیری آنلاین استفاده می‌شود.

بااین‌حال، او در سال ۲۰۱۸ از برخی اظهارات تند خود ابراز پشیمانی کرد و نشان داد که موضعش نسبت به بیت‌کوین کمی تعدیل شده است، هرچند همچنان ارزش ذاتی آن را زیر سؤال می‌برد.

در مقابل، دایمن از فناوری بلاک‌چین به‌عنوان یک نوآوری واقعی حمایت کرده است. او معتقد است که بلاک‌چین پتانسیل تحول در سیستم‌های مالی را دارد، به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند تسویه‌حساب‌های بین‌بانکی و انتقال امن داده‌ها. جی‌پی مورگان تحت رهبری دایمن، پروژه‌های بلاک‌چین متعددی را توسعه داده است، از جمله JPM Coin، یک ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک‌چین که برای تسریع پرداخت‌های بین‌مرزی طراحی شده، و شبکه Liink، که امکان اشتراک‌گذاری اطلاعات پیچیده بین بانک‌ها را فراهم می‌کند. دایمن در نامه‌ای به سهام‌داران در سال ۲۰۲۲ تأکید کرد که «دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) و بلاک‌چین واقعی هستند» و جی‌پی مورگان در حال سرمایه‌گذاری روی این فناوری‌هاست. این تضاد بین انتقاد از ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین و حمایت از بلاک‌چین‌های کنترل‌شده، نشان‌دهنده دیدگاه عمل‌گرایانه دایمن است که فناوری را در خدمت سیستم‌های مالی سنتی می‌بیند.

نظرات او درباره اقتصاد جهانی، تورم و سیاست‌های پولی

دایمن به دلیل تحلیل‌های صریح و پیش‌بینی‌هایش درباره اقتصاد جهانی، تورم و سیاست‌های پولی، به یکی از صداهای معتبر در محافل اقتصادی تبدیل شده است. او در سال ۲۰۲۴، طی کنفرانس درآمد سه‌ماهه سوم جی‌پی مورگان، نسبت به افزایش بی‌ثباتی ژئوپلیتیک و تأثیر آن بر اقتصاد جهانی هشدار داد و تأکید کرد که تنش‌های جهانی، کسری‌های مالی بزرگ و نظامی‌سازی مجدد می‌توانند اختلالات اقتصادی گسترده‌ای ایجاد کنند. بااین‌حال، او اقتصاد ایالات متحده را «قوی» توصیف کرد، اما به خطرات زیرساختی مانند کسری بودجه و نیاز به بازسازی تجارت اشاره کرد.

نقش‌های مشاوره‌ای و تأثیرگذاری در سیاست و اقتصاد

عضویت در هیئت مدیره بانک فدرال رزرو نیویورک و سایر نهادهای مالی

جیمی دایمن به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین رهبران صنعت مالی، نقش‌های متعددی در نهادهای کلیدی مالی بر عهده داشته که جایگاه او را به‌عنوان یک صدای تأثیرگذار در سیاست‌گذاری اقتصادی تقویت کرده است. یکی از مهم‌ترین این نقش‌ها، عضویت او در هیئت مدیره بانک فدرال رزرو نیویورک به‌عنوان مدیر کلاس A از سال ۲۰۰۸ تا پایان دوره‌اش در سال ۲۰۱۲ بود. این موقعیت، که او را در کنار مدیران ارشد دیگر و نمایندگان بخش عمومی قرار داد، به دایمن امکان داد تا در بحث‌های مربوط به سیاست‌های پولی، نظارت بانکی و ثبات مالی مشارکت کند. بااین‌حال، حضور او در این هیئت جنجال‌هایی نیز به همراه داشت. منتقدانی مانند سناتور برنی سندرز و الیزابت وارن، حضور همزمان دایمن به‌عنوان مدیرعامل جی‌پی مورگان و عضو هیئت نظارتی فدرال رزرو را مصداق «تعارض منافع» و «روباه نگهبان مرغدانی» توصیف کردند، به‌ویژه پس از زیان ۶ میلیارد دلاری جی‌پی مورگان در ماجرای «نهنگ لندن» در سال ۲۰۱۲. دایمن در پاسخ، تأکید کرد که نقش او صرفاً مشاوره‌ای است و دخالتی در نظارت مستقیم ندارد.

فراتر از فدرال رزرو، دایمن در نهادهای مالی و تجاری دیگری نیز فعالیت داشته است. او عضو هیئت مدیره مؤسسه سیاست بانکی (Bank Policy Institute)، انجمن خدمات مالی (Financial Services Forum) و کاتالیست بوده و در هیئت مدیره مدرسه بازرگانی هاروارد نیز خدمت کرده است. این نقش‌ها، دایمن را در مرکز شبکه‌ای از تصمیم‌گیران مالی و اقتصادی قرار داده و به او اجازه داده تا بر سیاست‌ها و روندهای صنعت مالی تأثیر بگذارد. او همچنین در کمیته اجرایی شورای کسب‌وکار (The Business Council) فعالیت کرده و در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ رئیس آن بوده است.

مشاوره به روسای جمهور آمریکا و شایعات درباره وزارت خزانه‌داری

دایمن به دلیل تجربه گسترده و اعتبار خود در صنعت مالی، به‌عنوان مشاوری غیررسمی برای روسای جمهور ایالات متحده و مقامات ارشد دولتی شناخته شده است. در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما، دایمن روابط نزدیکی با چهره‌هایی مانند رام امانوئل، رئیس دفتر کاخ سفید، و تیموتی گایتنر، وزیر خزانه‌داری، داشت. گزارش‌ها حاکی از آن است که دایمن، همراه با مدیرعاملان گلدمن ساکس و سیتی‌گروپ، دسترسی گسترده‌ای به گایتنر داشت، هرچند اغلب با برخی سیاست‌های اوباما، مانند مقررات سخت‌گیرانه بانکی، مخالفت می‌کرد. در سال ۲۰۰۹، دایمن به‌عنوان «بانکدار مورد علاقه اوباما» توصیف شد، نشانه‌ای از نفوذ او در محافل سیاسی واشنگتن.

شایعات درباره احتمال انتصاب دایمن به‌عنوان وزیر خزانه‌داری نیز بارها مطرح شده است. پس از پیروزی اوباما در انتخابات ۲۰۰۸، گمانه‌زنی‌هایی درباره انتخاب دایمن برای این پست وجود داشت، اما اوباما در نهایت گایتنر را برگزید. این شایعات در دوره‌های بعدی، از جمله در جریان انتخابات ۲۰۱۶ و پس از پیروزی دونالد ترامپ، دوباره شدت گرفت. در سال ۲۰۱۶، دایمن به مجمع تجاری تشکیل‌شده توسط ترامپ پیوست تا مشاوره‌های استراتژیک و سیاستی در زمینه مسائل اقتصادی ارائه دهد، هرچند این مجمع پس از اظهارات جنجالی ترامپ در سال ۲۰۱۷ منحل شد. دایمن بارها تأکید کرده که علاقه‌ای به پذیرش مناصب دولتی ندارد و ترجیح می‌دهد از طریق نقش خود در جی‌پی مورگان و فعالیت‌های مشاوره‌ای، بر سیاست‌ها تأثیر بگذارد. بااین‌حال، نفوذ او در مذاکرات با مقامات دولتی، از جمله در جریان خرید بر استرنز و واشنگتن میوچوال با میانجی‌گری گایتنر و هنک پالسون، نشان‌دهنده نقش غیررسمی اما قدرتمند او در شکل‌دهی به سیاست‌های اقتصادی است.

فعالیت در میزگردهای تجاری و شورای روابط خارجی

دایمن از طریق مشارکت در سازمان‌های برجسته مانند میزگرد تجاری (Business Roundtable) و شورای روابط خارجی (Council on Foreign Relations)، تأثیر خود را در بحث‌های کلان اقتصادی و ژئوپلیتیک گسترش داده است. او در میزگرد تجاری، که ائتلافی از مدیرعاملان شرکت‌های بزرگ آمریکایی است، نه‌تنها عضو بوده، بلکه در دوره‌ای رئیس آن نیز بوده است. در این نقش، دایمن بر موضوعاتی مانند اصلاحات مالیاتی، تجارت آزاد و کاهش مقررات تمرکز کرده و از نفوذ خود برای پیشبرد سیاست‌هایی استفاده کرده که به نفع کسب‌وکارها و رشد اقتصادی باشد. به‌عنوان مثال، در سال ۲۰۱۶، او به‌همراه جرج آزبورن، وزیر خزانه‌داری بریتانیا، علیه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) کمپین کرد و جی‌پی مورگان مبالغ قابل‌توجهی به کمپین «ماندن» اهدا کرد.

عضویت دایمن در شورای روابط خارجی، یکی از معتبرترین نهادهای سیاست خارجی و اقتصاد جهانی، او را در مرکز گفت‌وگوهای استراتژیک درباره موضوعاتی مانند تجارت جهانی، امنیت اقتصادی و روابط بین‌الملل قرار داده است. در سال ۲۰۱۹، او در کنفرانس شرکتی این شورا سخنرانی کرد و دیدگاه‌های خود را درباره اقتصاد جهانی، از جمله اهمیت حفظ برتری اقتصادی و نظامی ایالات متحده، بیان کرد. دایمن در این سخنرانی‌ها تأکید کرده که ضعف در حل مشکلات داخلی آمریکا، مانند نابرابری و آموزش، می‌تواند تسلط اقتصادی و اخلاقی این کشور را در بلندمدت تهدید کند. این فعالیت‌ها نشان‌دهنده تعهد دایمن به تأثیرگذاری فراتر از حوزه بانکداری و ایفای نقشی فعال در شکل‌دهی به آینده اقتصاد جهانی است.

میراث و انتقادها

ارزیابی تأثیر دایمن بر صنعت بانکداری و اقتصاد جهانی

جیمی دایمن، با بیش از دو دهه رهبری در جی‌پی مورگان، اثری ماندگار بر صنعت بانکداری و اقتصاد جهانی بر جای گذاشته است. تحت هدایت او، جی‌پی مورگان از یک بانک معتبر اما آسیب‌پذیر به بزرگ‌ترین مؤسسه مالی ایالات متحده و یکی از قدرتمندترین بانک‌های جهان تبدیل شد، با دارایی‌هایی که تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۴ تریلیون دلار رسیده است. استراتژی‌های دایمن، از جمله فلسفه «قلعه ترازنامه» برای مدیریت ریسک، تنوع‌بخشی به خدمات و سرمایه‌گذاری گسترده در فناوری، نه‌تنها جی‌پی مورگان را در برابر بحران‌های اقتصادی مقاوم کرد، بلکه الگویی برای سایر بانک‌ها شد. خریدهای استراتژیک او، مانند بر استرنز و واشنگتن میوچوال در اوج بحران مالی ۲۰۰۸، نشان‌دهنده توانایی او در تبدیل تهدیدات به فرصت‌ها بود، اقدامی که جایگاه جی‌پی مورگان را به‌عنوان غول بانکی جهان تثبیت کرد.

فراتر از جی‌پی مورگان، دایمن با مشارکت در نهادهایی مانند میزگرد تجاری و شورای روابط خارجی، بر سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی تأثیر گذاشت. او با دفاع از اصلاحات مالیاتی، تجارت آزاد و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، به شکل‌گیری گفتمان اقتصادی در ایالات متحده کمک کرد. دایمن همچنین با پیش‌بینی چالش‌هایی مانند نابرابری اقتصادی و بی‌ثباتی ژئوپلیتیک، نقش یک متفکر استراتژیک را ایفا کرد. ابتکارات او در حوزه فناوری، مانند توسعه JPM Coin و شبکه Liink، نشان‌دهنده تعهد او به همگام‌سازی بانکداری سنتی با نوآوری‌های دیجیتال بود. این دستاوردها، دایمن را به یکی از معماران اصلی صنعت بانکداری مدرن تبدیل کرده است.

انتقادها به سبک رهبری و مواضع او (مانند دیدگاه‌هایش درباره رمزارزها)

با وجود موفقیت‌های چشمگیر، سبک رهبری و مواضع دایمن همواره بدون جنجال نبوده است. یکی از انتقادات اصلی به او، دیدگاه‌های تندش درباره ارزهای دیجیتال، به‌ویژه بیت‌کوین، بوده است. دایمن بارها بیت‌کوین را «کلاهبرداری» و «بی‌ارزش» خوانده و در سال ۲۰۲۵ آن را به فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی و باج‌گیری آنلاین مرتبط دانست. این اظهارات، که با حمایت او از فناوری بلاک‌چین در تضاد است، انتقادهایی را از سوی حامیان رمزارزها و فعالان فین‌تک به دنبال داشت که او را به محافظه‌کاری و دفاع از منافع بانک‌های سنتی متهم کردند. اگرچه دایمن بعدها برخی اظهارات خود را تعدیل کرد، اما این جنجال‌ها به شهرت او به‌عنوان یک منتقد سرسخت رمزارزهای غیرمتمرکز دامن زد.

انتقادات دیگری نیز به سبک رهبری دایمن مطرح شده است. در سال ۲۰۱۲، زیان ۶ میلیارد دلاری جی‌پی مورگان در ماجرای «نهنگ لندن» (London Whale)، که ناشی از معاملات پرریسک در بخش مشتقات بود، توانایی‌های نظارتی او را زیر سؤال برد. منتقدان، از جمله قانون‌گذاران و گروه‌های نظارتی، استدلال کردند که این حادثه نشان‌دهنده ضعف در مدیریت ریسک دایمن است، هرچند او با پذیرش مسئولیت و اصلاح سریع رویه‌ها، از شدت انتقادها کاست. علاوه بر این، حضور همزمان دایمن در هیئت مدیره بانک فدرال رزرو نیویورک و مدیریت جی‌پی مورگان، به اتهاماتی مبنی بر تعارض منافع منجر شد. برخی، مانند سناتور الیزابت وارن، او را نمادی از نفوذ بیش‌ازحد وال‌استریت در سیاست‌گذاری‌های دولتی دانستند. این انتقادها، اگرچه نتوانستند جایگاه دایمن را تضعیف کنند، اما پیچیدگی‌های نقش او به‌عنوان یک رهبر مالی را برجسته کردند.

جایگاه دایمن به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین مدیران مالی قرن ۲۱

با وجود انتقادها، جایگاه جیمی دایمن به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین مدیران مالی قرن بیست‌ویکم غیرقابل‌انکار است. او نه‌تنها جی‌پی مورگان را از بحران‌های متعدد عبور داد، بلکه با نوآوری‌های استراتژیک و پیش‌بینی روندهای اقتصادی، صنعت بانکداری را به سمت آینده هدایت کرد. توانایی او در ترکیب مدیریت ریسک محافظه‌کارانه با تصمیم‌گیری‌های جسورانه، مانند خریدهای بزرگ در اوج بحران ۲۰۰۸، او را از همتایانش متمایز کرد. دایمن همچنین به‌عنوان یک صدای معتبر در اقتصاد جهانی شناخته شد، کسی که نظراتش درباره تورم، سیاست‌های پولی و ژئوپلیتیک مورد توجه سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران قرار گرفت.

میراث دایمن فراتر از موفقیت‌های مالی است. او با تأکید بر مسئولیت اجتماعی، از جمله ابتکاراتی برای کاهش نابرابری و حمایت از آموزش، نشان داد که بانکداری می‌تواند نقشی مثبت در جامعه ایفا کند. در سال ۲۰۲۰، او تعهد جی‌پی مورگان به سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیارد دلار برای کاهش شکاف نژادی در ایالات متحده را اعلام کرد، اقدامی که تحسین گسترده‌ای به دنبال داشت. دایمن، با ترکیبی از جاه‌طلبی، بینش و انعطاف‌پذیری، نه‌تنها استانداردهای رهبری در بانکداری را بازتعریف کرد، بلکه به نسل‌های آینده نشان داد که چگونه می‌توان در جهانی پرتلاطم، تأثیراتی ماندگار خلق کرد. جایگاه او به‌عنوان یک رهبر افسانه‌ای، در تاریخ مالی قرن بیست‌ویکم تثبیت شده است.

✔️  بیشتر بخوانید: بررسی منابع درآمدی جی‌پی‌مورگان چیس؛ غول صنعت بانکداری چگونه سودآفرینی می‌کند؟

سخن پایانی
جیمی دایمن، نامی که با موفقیت، جنجال و نوآوری در صنعت بانکداری گره خورده، بیش از یک مدیرعامل است؛ او معمار تحولاتی است که چشم‌انداز مالی جهانی را دگرگون کرده‌اند. از هدایت جی‌پی مورگان به قله‌های بی‌رقیب تا تأثیرگذاری بر سیاست‌های کلان اقتصادی، دایمن نشان داد که چگونه یک رهبر می‌تواند با ترکیب شهامت، بینش و انعطاف‌پذیری، در جهانی پرتلاطم اثراتی ماندگار بر جای بگذارد. داستان او، از خیابا‌ن‌های نیویورک تا قلب وال‌استریت، نه‌تنها برای فعالان بازارهای مالی، بلکه برای هر کسی که به دنبال درک پویایی‌های رهبری در عصر مدرن است، الهام‌بخش است.

بااین‌حال، میراث دایمن تنها در اعداد و ارقام خلاصه نمی‌شود. او با پیش‌بینی چالش‌های آینده، از نابرابری اقتصادی تا انقلاب فناوری، و با تعهد به مسئولیت اجتماعی، استانداردهای جدیدی برای نقش بانکداری در جامعه تعریف کرد. هرچند انتقادها و جنجال‌ها بخشی از مسیر او بوده‌اند، اما توانایی دایمن در تبدیل موانع به فرصت‌ها، او را به یکی از برجسته‌ترین چهره‌های قرن بیست‌ویکم تبدیل کرده است. آینده صنعت مالی، بدون شک، همچنان تحت تأثیر درس‌هایی خواهد بود که جیمی دایمن به جا گذاشته است.

لطفا نظر و سوالات خود را درباره این مقاله ارسال کنید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.

جیمی دایمن کیست و چرا شهرت جهانی دارد؟

جیمی دایمن مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره بانک جی‌پی مورگان چیس است و به‌عنوان یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین مدیران صنعت بانکداری جهان شناخته می‌شود. او با رهبری هوشمندانه خود، جی‌پی مورگان را از بحران‌های بزرگ مالی عبور داده و این بانک را به بزرگ‌ترین مؤسسه مالی ایالات متحده تبدیل کرده است.

یر

مهم‌ترین دستاورد جیمی دایمن در دوران مدیریت او چه بوده است؟

از برجسته‌ترین دستاوردهای دایمن می‌توان به مدیریت موفق جی‌پی مورگان در بحران مالی ۲۰۰۸، اجرای استراتژی «قلعه ترازنامه» برای مدیریت ریسک، و خریدهای استراتژیک بانک‌هایی مانند بر استرنز و واشنگتن میوچوال اشاره کرد؛ اقداماتی که جایگاه این بانک را در سطح جهانی تثبیت کردند.

یر

دیدگاه جیمی دایمن درباره ارزهای دیجیتال چیست؟

دایمن بارها نسبت به رمزارزهایی مانند بیت‌کوین موضع انتقادی داشته و آن را «بی‌ارزش» و ابزاری برای فعالیت‌های غیرقانونی توصیف کرده است. با این حال، او حامی فناوری بلاک‌چین است و در جی‌پی مورگان پروژه‌هایی مانند JPM Coin و شبکه Liink را توسعه داده که بر مبنای بلاک‌چین کار می‌کنند.

یر

آیا جیمی دایمن تاکنون در سیاست‌گذاری‌های دولتی نقش داشته است؟

بله، دایمن به‌عنوان عضو هیئت مدیره بانک فدرال رزرو نیویورک و مشاور غیررسمی برای چندین دولت آمریکا فعالیت داشته است. همچنین نام او بارها به‌عنوان گزینه احتمالی برای وزارت خزانه‌داری ایالات متحده مطرح شده، هرچند این مسئولیت را نپذیرفته است.

یر

جیمی دایمن به‌جز مدیریت بانکداری، در چه حوزه‌هایی تأثیرگذار است؟

دایمن علاوه بر نقش مدیریتی، در نهادهای مهمی مانند میزگرد تجاری آمریکا و شورای روابط خارجی فعالیت دارد و در مباحثی مانند نابرابری اقتصادی، تجارت جهانی و نوآوری‌های مالی دیدگاه‌های مهمی ارائه کرده است. او همچنین در برنامه‌هایی برای کاهش شکاف نژادی و حمایت از آموزش نقش فعالی ایفا می‌کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سبد خرید