ارز خارجی (Xenocurrency) چیست؟
ارز خارجی، ارزی است که در بازارهای خارج از مرزهای داخلی یک کشور معامله می‌شود. ریشه آن از پیشوند یونانی «xeno» به معنای «خارجی» می‌باشد.
امروزه، استفاده از واژه (xeno) به ندرت دیده می‌شود زیرا این پیشوند می‌تواند معنی منفی در انگلیسی مدرن داشته باشد. برای مثال واژه Xenophobia (بیگانه هراسی)، به معنای ترس یا نفرت غیرمنطقی از بیگانگان است. بنابراین عبارت ارز خارجی، به اصطلاح ترجیحی برای اشاره به ارزهای غیر داخلی تبدیل شده است.
نکات کلیدی
- ارز خارجی، ارزی است که در بازاری خارج از کشور مبدأ آن سپرده‌گذاری یا مبادله می‌شود.
- امروزه اصطلاح «ارز یورو» یا «ارز خارجی» بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- این نوع معاملات ارزی به دلیل جهانی شدن زنجیره‌های تامین و بازارهای مالی به طور فزاینده‌ای رایج شده‌اند.
ریسک‌های تاثیرگذار بر ارزهای خارجی
اصطلاح ارز خارجی یا «زنوکارنسی» در سال 1974 توسط اقتصاددان اتریشی-آمریکایی، فریتز ماچلوپ ( Fritz Machlup)، که از سال 1971 تا 1974 رئیس انجمن بین‌المللی اقتصاد بود، ایجاد شد. ماچلوپ از این عبارت برای اشاره به سپرده‌ها و وام‌هایی استفاده کرد که به ارزهایی غیر از ارز ملی کشور آن بانک، تخصیص داده می‌شدند.
سرمایه‌گذاری با ارزهای خارجی می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد، زیرا با عوامل زیادی از جمله نوسانات ارز و ریسک‌های تبادل روبرو هستند. ریسک‌ها زمانی رخ می‌دهند که سپرده‌ها در بازار ارز داخلی رو به رشد قرار داشته باشند، جایی که سرمایه‌گذاری خارجی ممکن است در هنگام تبدیل وجوه به ارز داخلی منجر به بازده کمتری شود. این در حالی است که عکس این قضیه در سرمایه‌گذاری هنگام کاهش ارزش پول داخلی صادق است. در مجموع، این ریسک‌ها به عنوان اثرات ارز خارجی شناخته می‌شوند.
ریسک‌های سیاسی نیز می‌تواند یکی از این عوامل باشند. در طول یک بحران، دولت یک کشور ممکن است محدودیت‌هایی برای مقدار ارز خارجی که مسافران ممکن است از کشور خارج کنند، اعمال کند. به عنوان مثال، پس از خروج ایالات‌متحده از توافق هسته‌ای ایران در ماه می 2018، ریال ایران در برابر دلار آمریکا به پایین‌ترین سطح خود سقوط کرد.
مثال‌هایی از ارز خارجی
نمونه‌هایی از ارزهای خارجی شامل روپیه هند (INR) معامله شده در ایالات‌متحده، یا ین ژاپن (JPY) سپرده شده در یک بانک اروپایی است. دلار آمریکا (USD) نیز اغلب به عنوان ارز خارجی در مکزیک استفاده می‌شود، به ویژه برای معاملات بزرگ در املاک و مستغلات و سایر فعالیت‌های مرتبط با کسب‌و‌کار.
امروزه اصطلاح ارز خارجی اغلب مترادف با ارز یورو استفاده می‌شود. به طور مشابه، عبارت بازار خارجی (xeno-market) اغلب به جای واژه بازار ارز یورو (eurocurrency-market) استفاده می‌شود. بازار ارز یورو به بازار پولی اطلاق می‌شود که با ارز خارجی معامله می‌شود. بانک‌ها، شرکت‌های چند ملیتی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و هج فاندها از بازار ارز یورو استفاده می‌کنند. این نهادها از این بازار استفاده می‌کنند زیرا می‌خواهند الزامات نظارتی، قوانین مالیاتی و سقف نرخ بهره را که اغلب در بانکداری داخلی، به ویژه در ایالات متحده وجود دارد، دور بزنند.
