در دنیای پرسرعت و پیچیده امروزی، تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌ها بیش از هر زمان دیگری به اطلاعات دقیق و به‌موقع نیاز دارند. این اطلاعات نه تنها باید وضعیت فعلی اقتصاد را منعکس کنند، بلکه باید به پیش‌بینی تغییرات آتی نیز کمک کنند. یکی از ابزارهای کلیدی که برای این منظور به‌کار گرفته می‌شود، شاخص‌های اقتصادی است که وضعیت بازار و کسب‌وکارها را از زوایای مختلف بررسی می‌کنند. در این میان، نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو (Ifo) یکی از شاخص‌های برجسته و پیشرو است که به‌طور گسترده‌ای توسط اقتصاددانان و سرمایه‌گذاران برای ارزیابی و پیش‌بینی وضعیت اقتصادی آلمان و اتحادیه اروپا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مقاله به بررسی و تحلیل جامع این نظرسنجی و کاربردهای آن می‌پردازد.
نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو چیست؟
نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو (German ifo Business Climate) یک شاخص پیشرو از فعالیت اقتصادی آلمان است که توسط مؤسسه تحقیقات اقتصادی ایفو در مونیخ تهیه می‌شود.
آلمان به عنوان چهارمین اقتصاد بزرگ جهان و بزرگترین اقتصاد اروپا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین دلیل، این سنجش ماهانه از محیط کسب و کار و انتظارات آینده در آلمان به دقت توسط اقتصاددانان و سرمایه‌گذاران در سراسر جهان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو به صورت ماهانه وضعیت محیط کسب و کار آلمان را ارزیابی می‌کند.
- این نظرسنجی بر اساس پاسخ‌های حدود ۹۰۰۰ شرکت آلمانی در بخش‌های تولید، ساخت و ساز، خدمات و تجارت به دست می‌آید.
- با توجه به جایگاه آلمان به عنوان چهارمین اقتصاد بزرگ جهان و بزرگترین اقتصاد اروپا، نتایج این نظرسنجی به‌طور دقیق توسط اقتصاددانان و سرمایه‌گذاران جهانی رصد می‌شود.
نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو چگونه انجام می‌شود؟
نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو بر اساس پاسخ‌های ماهانه حدود ۹۰۰۰ شرکت آلمانی در بخش‌های تولید، ساخت و ساز، خدمات و تجارت انجام می‌شود. از شرکت‌ها خواسته می‌شود که وضعیت فعلی کسب و کار خود را به یکی از سه دسته «خوب»، «رضایت‌بخش» یا «ضعیف» ارزیابی کنند و انتظارات خود را برای شش ماه آینده به صورت «مساعدتر»، «بدون تغییر» یا «نامساعدتر» بیان کنند. پاسخ‌های «خوب/ضعیف» برای وضعیت فعلی و «مساعدتر/نامساعدتر» برای چشم‌انداز آتی کسب‌وکارها مورد محاسبه قرار می‌گیرند، در حالی که پاسخ‌های «رضایت‌بخش» و «بدون تغییر» به عنوان پاسخ‌های خنثی تلقی شده و در محاسبه نهایی شاخص در نظر گرفته نمی‌شوند.
دوره مستر کلاس طلا
مشاهده رایگان دوره آموزشی طلا
قسمت 1 تا 3 دوره مستر کلاس طلا، جامع‌ترین و کامل‌ترین دوره آموزشی طلا را از طریق لینک زیر مشاهده کنید
پاسخ‌ها بر اساس اهمیت اقتصادی هر صنعت وزن‌دهی می‌شوند و سپس توازنی خالص برای هر ارزیابی محاسبه می‌شود. شاخص فضای کسب و کار، که موضوع اصلی این نظرسنجی است، به عنوان میانگینی از این دو توازن محاسبه می‌شود. نتیجه این محاسبه می‌تواند عددی بین ۱۰۰- (در صورتی که تمامی شرکت‌ها به هر دو سؤال پاسخ منفی دهند) و ۱۰۰+ (در صورتی که تمامی شرکت‌ها به هر دو سؤال پاسخ مثبت دهند) باشد.
با این حال، عدد اصلی نظرسنجی که منتشر می‌شود، به شکل یک شاخص باز محاسبه می‌شود که در آن مقدار شاخص برای سال پایه برابر ۱۰۰ در نظر گرفته می‌شود. سال پایه فعلی که استفاده می‌شود، ۲۰۰۵ است.
کاربرد نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو
این نظرسنجی به عنوان یک شاخص پیشرو برای شناسایی نقاط عطف در چرخه اقتصادی آلمان طراحی شده است. کسب و کارها، سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران با استفاده از این شاخص می‌توانند برای فعالیت‌های اقتصادی آینده برنامه‌ریزی کرده و به تغییرات در تقاضا یا رکودهای اقتصادی به موقع واکنش نشان دهند.
وقتی شاخص ایفو به بالاترین یا پایین‌ترین سطح خود در یک چرخه اقتصادی می‌رسد، اگر برای سه ماه متوالی در یک جهت خاص (مثلاً به سمت بالا یا پایین) حرکت کند، این تغییر به عنوان شروع یک روند اقتصادی جدید تلقی می‌شود. به بیان ساده‌تر، اگر شاخص به مدت سه ماه پی‌درپی در یک جهت مشخص حرکت کند، این نشانه‌ای از یک تغییر پایدار در وضعیت اقتصادی است که می‌تواند به سیاست‌گذاران و کسب‌وکارها کمک کند تا بهتر برای آینده برنامه‌ریزی کنند. به عنوان مثال، این شاخص در دسامبر ۲۰۰۶ به اوج خود رسید و زودتر از بسیاری از دیگر شاخص‌ها هشدارهایی درباره رکود بزرگ سال ۲۰۰۸ ارائه داد.
دریافت رایگان سیگنال فارکس
با عضویت در آکادمی ماکروترید، شما سیگنال، آموزش و گفتگو با تحلیلگران و اعضای آکادمی دریافت خواهید کرد.
اطمینان کسب و کار آلمان از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۹ به طور میانگین ۹۸٫۱۲ واحد شاخص بوده است، که بالاترین رکورد آن ۱۰۹٫۸۰ در ژانویه ۱۹۹۱ و پایین‌ترین رکورد آن حدود ۷۶ در آوریل ۲۰۲۰ در بحبوحه همه‌گیری جهانی کووید-۱۹ ثبت شده است. تا سال ۲۰۲۱، این شاخص به حدود میانگین بلندمدت خود بازگشته است.
✔️ بیشتر بخوانید: مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی
چالش‌ها و محدودیت‌های نظرسنجی ایفو
اگرچه نظرسنجی ایفو ابزاری مفید برای پیش‌بینی وضعیت اقتصادی است، اما محدودیت‌هایی نیز دارد. به عنوان مثال، این نظرسنجی مبتنی بر ارزیابی‌های ذهنی مدیران کسب‌وکارها است که ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند احساسات عمومی یا نگرانی‌های کوتاه‌مدت قرار گیرد. همچنین، تغییرات سیاسی یا شوک‌های خارجی می‌توانند تأثیرات غیرقابل پیش‌بینی بر نتایج نظرسنجی داشته باشند.
مقایسه نظرسنجی ایفو با سایر شاخص‌های اقتصادی
نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو (Ifo) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های پیشرو برای ارزیابی وضعیت اقتصادی آلمان است، اما این تنها شاخصی نیست که چنین نقشی را ایفا می‌کند. در اروپا و آمریکا نیز شاخص‌های مشابهی وجود دارند که عملکرد اقتصادی کشورهای خود را از دیدگاه کسب‌وکارها و مدیران ارزیابی می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مشابه در آمریکا شاخص اطمینان مصرف‌کننده دانشگاه میشیگان و شاخص مدیران خرید (PMI) است. شاخص مدیران خرید نیز مانند نظرسنجی ایفو، بر اساس نظرسنجی از مدیران کسب‌وکارها در بخش‌های مختلف تولید و خدمات تنظیم می‌شود. این شاخص وضعیت فعلی و انتظارات آینده مدیران را در مورد تولید، سفارشات جدید، سطح اشتغال، تحویل‌های تامین‌کننده و موجودی کالا بررسی می‌کند. شاخص PMI، برخلاف ایفو که به‌طور خاص بر آلمان تمرکز دارد، تصویری گسترده‌تر از اقتصاد جهانی ارائه می‌دهد.
در اروپا، شاخص Economic Sentiment Indicator (ESI) که توسط کمیسیون اروپا منتشر می‌شود، قابل مقایسه با نظرسنجی ایفو است. این شاخص، احساسات کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان را در پنج بخش اصلی اقتصاد: صنعت، خدمات، خرده‌فروشی، ساخت و ساز و مصرف‌کنندگان ارزیابی می‌کند. ESI، برخلاف ایفو که تنها به آلمان اختصاص دارد، به کل اتحادیه اروپا و مناطق مختلف آن توجه دارد.
نکته مهم در مقایسه این شاخص‌ها با نظرسنجی ایفو، تمرکز جغرافیایی و نوع داده‌هایی است که جمع‌آوری می‌شود. در حالی که نظرسنجی ایفو به طور خاص بر اقتصاد آلمان تمرکز دارد و داده‌ها را از کسب‌وکارهای آلمانی جمع‌آوری می‌کند، شاخص‌های مشابه در آمریکا و اروپا گسترده‌تر عمل کرده و دیدگاه‌های بیشتری از سایر بخش‌ها و مناطق را در نظر می‌گیرند.
هر یک از این شاخص‌ها با استفاده از روش‌های خاص خود سعی دارند وضعیت فعلی و انتظارات آینده را در اقتصاد ارزیابی کنند، اما تفاوت‌هایی در شیوه جمع‌آوری داده‌ها، تفسیر نتایج و تمرکز جغرافیایی آنها وجود دارد. به همین دلیل، تحلیلگران معمولاً این شاخص‌ها را در کنار یکدیگر مورد بررسی قرار می‌دهند تا تصویر کاملی از وضعیت اقتصادی به دست آورند.
نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو نه تنها به عنوان شاخصی برای اقتصاد آلمان بلکه برای کل اتحادیه اروپا نیز در نظر گرفته می‌شود. آلمان بیش از یک چهارم تولید اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده و شریک تجاری اصلی بسیاری از همسایگان اروپایی خود است. بنابراین، سلامت اقتصادی آلمان تأثیر بسزایی بر ارزش یورو نیز دارد و از این رو معامله‌گران در بازار ارز خارجی نیز به این نظرسنجی توجه ویژه‌ای دارند.
شاخص فضای کسب و کار ایفو آلمان: ۲۰۰۵-۲۰۲۱
وضعیت آلمان به عنوان موتور محرکه اقتصاد اروپا به این معنی است که سلامت اقتصادی آن تأثیر بسزایی بر جهت‌گیری ارز یورو (EUR) نیز دارد. از این رو، معامله‌گران بازار فارکس نیز معمولاً نگاه دقیقی به احساسات کسب و کار در این کشور دارند.
برای درک بهتر مفهوم این شاخص، مثالی کاربردی از تأثیر شاخص فضای کسب و کار ایفو بر جفت ارز یورو/دلار در تاریخ ۲۵ آگوست ۲۰۲۱ ارائه می‌کنیم. همان‌طور که در نمودار زیر مشخص است، قیمت جفت‌ارز EUR/USD پس از انتشار گزارش شاخص فضای کسب و کار ایفو به شدت کاهش یافته و سپس یک جهش قابل توجه را تجربه کرده است.
در روز انتشار شاخص فضای کسب و کار ایفو، ابتدا EUR/USD دچار یک کاهش شدید شد. این کاهش به دلیل گزارش ضعیف‌تر از انتظار شاخص ایفو رخ داد که نشان‌دهنده کاهش اعتماد به وضعیت اقتصادی در آلمان بود. افت اعتماد کسب و کارها معمولاً به کاهش ارزش یورو منجر می‌شود زیرا سرمایه‌گذاران ممکن است انتظار رشد اقتصادی کندتر یا مشکلات اقتصادی بیشتر در آینده را داشته باشند.
اما در ادامه روز، جفت ارز EUR/USD به سرعت بازیابی شده و کاهش اولیه را جبران کرد. این بازگشت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله بازبینی چشم‌انداز اقتصادی توسط فعالان بازار یا تأثیر سایر عوامل جهانی مانند اخبار اقتصادی آمریکا باشد.
نکات کلیدی:
- حساسیت بازار: افت اولیه نشان می‌دهد که بازار به شدت به شاخص فضای کسب و کار ایفو واکنش نشان داده و این شاخص می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازار داشته باشد.
- نوسان‌پذیری: نوسان ۲۰۰ نقطه‌ای نشان‌دهنده نوسانات زیاد بازار پس از انتشار چنین شاخص‌های اقتصادی است.
- تأثیر گسترده‌تر: بازگشت قیمت نشان می‌دهد که شاخص ایفو تنها یکی از عوامل مؤثر بر جفت ارز EUR/USD است و فعالان بازار باید به مجموعه‌ای از داده‌ها و شرایط جهانی اقتصادی توجه داشته باشند.
این مثال اهمیت درک چگونگی تأثیرگذاری شاخص‌های اقتصادی مانند شاخص فضای کسب و کار ایفو بر بازار فارکس را نشان می‌دهد که می‌تواند منجر به تغییرات قابل توجهی در قیمت‌ها در مدت زمان کوتاه شود
سخن پایانی
نظرسنجی فضای کسب و کار ایفو به عنوان یک شاخص پیشرو، نقشی کلیدی در تحلیل و پیش‌بینی وضعیت اقتصادی آلمان و اتحادیه اروپا ایفا می‌کند. این نظرسنجی با ارائه بینش‌های به‌موقع درباره وضعیت فعلی و آینده کسب‌وکارها، ابزار مهمی برای کسب‌وکارها، سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران به شمار می‌رود. با این حال، برای استفاده بهینه از نتایج این نظرسنجی، باید آن را در کنار سایر شاخص‌های اقتصادی و با در نظر گرفتن محدودیت‌های آن تحلیل کرد. به این ترتیب، می‌توان تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دقیق‌تری انجام داد و در مواجهه با تغییرات احتمالی آماده‌تر بود.
