تحلیل سال به سال (year-on-year یا yoy) چیست؟
یکی از مهم‌ترین موارد برای شرکتها رشد است. شرکتها همیشه می‌خواهند بدانند که آیا در حال رشدند یا نه. تحلیل سال به سال میتواند به شرکتها در درک نحوه عملکرد آنها نسبت به سال گذشته و همینطور سالهای گذشته کمک کند. به این ترتیب که شرکتها مولفه‌ها و معیارهای مختلف سودآوری و رشد را نسبت به مدت مشابه سال گذشته بررسی و مقایسه میکنند. به عنوان مثال میزان سودآوری در سه ماهه اول سال گذشته را با سه ماهه اول سال جاری مقایسه میکنند.
چرا از تحلیل سال به سال (year-on-year یا yoy) استفاده می‌‌کنیم؟
دلیل واضح این است که بتوانید برداشت بهتری از عملکرد شرکت داشته باشید. تقاضا برای محصولات بسیاری از شرکتها به صورت فصلی تغییر می‌کند. بنابراین مقایسه سالانه صورت‌‌های مالی آنها میتواند به ما دید بازتری نسبت به عملکرد کلی شرکت بدهد.
تفاوت تحلیل فصل به فصل (QoQ) و تحلیل سال به سال (YoY)
در تحلیل سال به سال، شما عملکرد یک شرکت نسبت به سالهای گذشته را اندازه می‌گیرید. به عنوان مثال، یک تحلیلگر با مقایسه عملکرد شرکت در سه ماهه اول در سالهای ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ می تواند تعیین کند که این شرکت در این سه سال رو به رشد بوده، بدون تغییر بوده یا رو به نزول بوده است.
تحلیل فصل به فصل یا “سه ماهه به سه ماهه”، عملکرد شرکت را در این سه ماهه در مقایسه با سه ماهه قبل در همان سال بررسی می‌کند. به عنوان مثال، سه ماهه اول سال ۲۰۱۹ با سه ماهه دوم سال ۲۰۱۹ با یکدیگر مقایسه میشود. همچنین می‌توان سه ماهه اول تا چهارم را در هرسال مقایسه کرد. اگرچه این مقایسه دقیق‌تر است اما بسیاری از سرمایه‌گذاران مقایسه سال به سال را ترجیح میدهند زیرا دیدگاه بزرگتری به سرمایه‌گذار می‌دهد و نیازی به تعدیل‌های فصلی و روندهای چرخه‌ای که در طول روند رخ میدهند، نیست.
چرا تحلیل سال به سال (year-on-year یا yoy) را ترجیح میدهند؟
همانطور که گفته شد، بسیاری از شرکتها تقاضای فصلی دارند. به عنوان مثال، تقاضا برای کت و پالتو در فصل زمستان به اوج خود می‌رسد و در فصل تابستان تقاضای کمی دارد. در این صورت اگر فصل زمستان را با فصل پاییز مقایسه کنید، نمیتوانید به خوبی از روند کلی شرکت آگاه شوید. اما اگر از تحلیل سال به سال استفاده کنید، میتوانید با حذف عوامل فصلی، دیدگاه بهتری نسبت به عملکرد کلی شرکت پیدا کنید. اگر شما فروش یک شرکت در زمان اوج تقاضا را ببینید و آن را با فصل کم تقاضا مقایسه کنید، ممکن است به اشتباه تصور کنید که عملکرد شرکت در حال تضعیف است اما اگر میزان تقاضا در فصل اوج تقاضا در مقایسه با اوج تقاضای سال قبل بررسی کنید، میتوانید دید بهتری از عملکرد شرکت پیدا کنید.
نقش تحلیل سال به سال در تقویم اقتصادی و داده‌های اقتصادی
در تقویم اقتصادی نیز بسیاری از داده‌ها هستند که مقایسه سال به سال آنها دید بهتری از روند تغییرات آن می‌ده چراکه ممکن است آن شاخص در دسته‌ای جای گیرد که تغییرات فصلی روی آن نیز تاثیر بگذارند یا برای کسب دیدگاه کلان، مقایسه آن شاخص با فصل قبل دید دقیقی به ما ندهد. در تقویم اقتصادی، مقایسه سال به سال را با YoY یا y/y، مقایسه فصل به فصل را با QoQ یا q/q و مقایسه ماه به ماه را با MoM یا m/m نشان میدهند.
