همه چیز درباره CFD و تفاوت آن با دارایی های واقعی

بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار و حتی معامله‌گران متوسط چیزی در مورد CFD و تفاوت آن با دارایی‌های واقعی نمی‌دانند. در این مقاله قصد داریم به صورت کاربردی و ساده تفاوت این دو مقوله را روشن کنیم.

CFD چیست؟

CFD مخفف Contract for Difference به معنی قرارداد برای مابه التفاوت است. در واقع، CFD ابزاری است که معامله‌گران می‌توانند بدون خرید دارایی، سهام، فلزات یا کامودیتی‌ها، روی قیمت آنها خرید و فروش انجام داده و از اختلاف قیمت ورود تا خروج از معامله سود ببرند. این نوع معاملات چیزی شبیه به شرط‌بندی هستند و معامله‌گر با باز کردن یک معامله، مالک چیزی نمی‌شود بلکه شرط بسته است که اگر قیمت در جهت مورد تمایل او پیش برود سود می‌کند و در صورت حرکت قیمت در خلاف جهت معامله او ضرر می‌کند. اما کاملا شبیه به شرط بندی نیستند، برای مثال سود و زیان در این معاملات متقارن است و اگر قیمت به یک مقدار معین در هر جهت برود مقدار سود با زیان مساوی خواهد بود در حالیکه مقدار سود در شرط بندی بستگی به تعداد معاملات و افراد هم‌جهت دارد؛ تفاوت‌های دیگری نیز وجود دارد.

تاریخچه‌ای کوتاه از معاملات CFD

تجارت CFD در دهه ۱۹۹۰ توسط یک شرکت کارگزاری با نام Smith New Court در لندن آغاز شد که بعدها در سال ۱۹۹۵ توسط مریل لینچ (Merril Lynch) در معامله‌ای به ارزش ۵۲۶ میلیون پوند (۸۳۹.۷ میلیون دلار) خریداری شد. (+)

نیوکورت مشتریانی داشت که خواهان راهی برای فروش کوتاه مدت دارایی‌ها در بازار با استفاده از اهرم بودند. همچنین به دنبال راهی برای فرار از مالیاتی بودند که دولت بر انواع خاصی از معاملات وضع می‌کرد. نتیجه این درخواست از نیوکورت، تولد CFDها بود.

اولین شرکتی که CFD ها را برای مشتریان خرده فروشی راه اندازی کرد، شرکت GNI بود (Gerrard & National Intercommodities) که یک سیستم تجارت آنلاین به نام GNI Touch ایجاد کرد. (شرکت GNI اکنون بخشی از Man Group Plc می‌باشد). شرکت GNI به مشتریان خود محصولات CFD و یک سیستم معاملاتی نوآورانه ارائه کرد که به آنها اجازه معامله مستقیم از طریق اینرنت در بورس لندن را می‌داد.

مقایسه معامله در بازار سهام و CFD

حال بیایید معاملات سهام و CFD را با یکدیگر مقایسه کنیم. برای شرکت در معاملات سهام، یک معامله‌گر باید یک حساب باز کند. در این حالت، حداکثر لوریج برای وی ۱:۲۰ خواهد بود. این بدان معنی است که معامله‌گرانی که سپرده کمی دارند، فرصت محدودی برای معامله نیز خواهند داشت.

حداقل اندازه قرارداد در بازارهای بورس یک لات (Lot) است که ۱۰۰ سهام را شامل می‌شود. برای کسانی که مایل‌اند قراردادهای کوچکتری استفاده کنند، پلتفرم‌هایی وجود دارد که تا ۰.۰۱ لات را به آنها ارائه می‌دهد. حداکثر اندازه قرارداد نیز تنها به میزان وجهی که در حساب معامله‌گر موجود است، بستگی دارد. محاسبه میزان پولی که یک معامله‌گر برای معامله نیاز دارد، بسیار آسان است. اگر برای مثال سهام یک شرکت ۱۸۱ دلار باشد، شما برای خرید یک لات (۱۰۰ سهم)، ۱۸۱۰۰ دلار پول به عنوان مارجین (Margin) نیاز دارید.

با سپرده‌های کوچک، هیچ فرصتی برای باز کردن این معامله وجود نخواهد داشت. اما این تنها یک مثال بود. در بازارهای بورس آمریکا می‌توانید سهامی با قیمت ۰.۰۱ دلار پیدا کنید. به همین دلیل افراد با سرمایه‌های اندک نیز می‌توانند در بازار سهام به معامله بپردازند. جدا از این، باید هزینه‌های مربوط به پلتفرم معاملاتی و کارمزد برای باز و بسته کردن معاملات نیز به بروکر پرداخت شود. این هزینه‌ها برای یک معامله‌گر متوسط سالانه تا چهار هزار دلار می‌رسد. باز نگه داشتن معامله برای یک شب در برخی بروکرها رایگان است اما برخی دیگر شرایط خاصی برای این موضوع دارند.

معامله سهام، اگرچه هزینه دارد اما فرصت‌های مثبتی نیز جهت کسب سود وجود دارند. به عنوان مثال، هنگامی که شرکت سود نقدی (Dividends) تقسیم می‌کند، مقداری نیز به معامله‌گران و سهامداران اختصاص پیدا می کند. با این حال، در بیشتر موارد، معاملات با اهداف سفته‌بازانه (Speculative) انجام می‌شوند و کمتر کسی با هدف دریافت سود تقسیمی سهام یا شرکت در مجامع سهامداران اقدام به خرید سهام می‌کند.

همچنین در معاملات سهام محدودیت‌هایی وجود دارد. ممکن است در تمام سهم‌ها قابلیت خرید و فروش اعتباری در دسترس نباشند. همچنین گاهی اوقات دسترسی به معامله فروش سهام امکان‌پذیر نیست خصوصا اگر معامله‌گر، آن دارایی را نداشته باشد.

اکنون زمان آن است که در مورد CFD صحبت کنیم. در این حالت، معمولا بروکرها لوریج‌های بیشتری در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. در مورد میزان لوریج و این که اصلا لوریج خوب است یا بد خود معامله‌گران تصمیم می‌گیرند اما افزایش لوریج به معامله‌گران اجازه می دهد تا بتوانند دارایی‌های متنوع‌تر و با حجم بیش‌تری را معامله کنند.

معاملات CFD فرصتی ایجاد می‌کند تا معامله‌گران بتوانند بدون هیچ محدودیتی به خرید و فروش بپردازند. اگر یک معامله‌گر مقداری از یک دارایی را خریداری کند اما قیمت آن بر خلاف انتظار کاهش پیدا کند، CFDها امکان پوشش ریسک (Hedge) را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد. معاملات CFD به معنای خرید یا فروش یک دارایی نیست. قیمت CFD و واقعی دارایی‌ها معمولا یکسان است، اما گاهی اوقات به دلیل سرعت اتصال به اینترنت ممکن است یک تا دو پیپ (Pip) تفاوت وجود داشته باشد. معاملات CFD از طریق پایانه‌های فارکس انجام می‌شود که معمولا به صورت رایگان ارائه می‌شوند. با این حال، ساعات معاملات در CFD و دارایی‌ها یکسان است. حداقل اندازه قرارداد CFD، ۰.۰۱ لات است و حداکثر آن را میزان سرمایه معامله‌گر مشخص می‌کند.

مقدار سود و زیان در معاملات CFD و دارایی تفاوتی ندارد و بستگی به حجم معامله و مقدار تغییرات قیمت دارد اما از آنجایی که معامله ابزارهای CFD در بروکرهای فارکس با لوریج‌های بالاتر امکان پذیر است معامله‌گر می‌تواند حجم‌های خیلی بالاتری نسبت به معامله خود دارایی واقعی باز کند. امکان معامله حجم‌های بالا اگرچه فرصت سودآوری را به شدت بالا می‌برد اما پتانسیل زیان را نیز به شدت بالا می‌برد و به سادگی احتمال از دست رفتن کل موجودی حساب معامله‌گر وجود دارد؛ به همین علت مدیریت سرمایه در معاملات CFD نقش خیلی حیاتی‌تر و موثرتری ایفا می‌کند.

قرارداد CFD در بازارهای مالی مختلف مانند بازارهای سهام، فارکس یا همان ارزهای خارجی و بورس کالا رایج بوده و حتی می‌توان از آن‌ها در معاملات ETF یا همان صندوق‌های قابل معامله (Exchange-Traded Fund) نیز استفاده کرد (این قراردادها به طور خاصی مورد توجه معامله‌گران فارکس و بورس کالا قرار می‌گیرند). CFD برای گمانه‌زنی در قراردادهای آتی کالا مانند نفت خام و ذرت نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قراردادهای آتی (Futures)، به قراردادهای استاندارد شده‌ای اطلاق می‌گردد که دارای تعهدات خرید و فروش یک دارایی خاص با قیمت از پیش تعیین‌شده و همچنین به همراه تاریخ سررسید  مشخص هستند. از آن جایی که قرارداد CFD دارای تاریخ سررسید با قیمت از پیش تعیین‌‎شده نمی‌باشد، به خودی خود یک قرارداد آتی محسوب نمی‌گردد.

قرارداد CFD به سبک OTC یا همان over the counter انجام می‌شود؛ یعنی به جای انجام معامله در یک بورس متمرکز و اصلی مانند بازار بورس نیویورک، معامله از طریق یک شبکه معامله‌گری-کارگزاری صورت می‌گیرد. این شبکه به منظور تعیین قیمت، عرضه و تقاضا را سازماندهی می‌کند. در واقع این معامله بین مشتری و کارگزار و یا یک بانک سرمایه‌گذاری در بازه‌های روزانه و یا هفتگی صورت می‌گیرد. این سبک از معامله‌گری، در تضاد با رویکرد خرید و نگهداری بلندمدت مرتبط با سرمایه‌گذاری در بازار سهام است.

مثالی از خرید قرارداد CFD در واقعیت

فرض کنید قیمت سهام اپل ۱۴۸.۷۵$ است. حال دو سناریو مطرح می‌شود:

سناریو اول: شما در قیمت فعلی (۱۴۸.۷۵$)، بنابر استنباط خود از شرایط شرکت اپل (شرایط ترازنامه، اخبار، معرفی محصول جدید) قیمت اپل را صعودی تخمین می‌زنید و این سهام را به صورت CFD خریداری می‌کنید. با افزایش قیمت و رسیدن آن به عدد ۱۴۹.۵، شما از ما به التفاوت این پیش‌بینی خود (بسته به حجم معامله) سود کسب می‌کنید.

سناریو دوم: شما در قیمت فعلی (۱۴۸.۷۵$)، به هر دلیلی آینده قیمتی این شرکت را کاهشی پیش‌بینی می‌کنید. حال در قیمت ۱۴۸.۷۵$ سهام شرکت اپل را به فروش می‌رسانید و با رسیدن قیمت به عدد ۱۴۷.۲۵$ شما از ما به التفاوت پیش‌بینی خود سود کسب خواهید کرد.

فروش استقراضی (Short Selling) به چه معنا است؟

فرض کنید آقای X یک مداد به ارزش ۲۰ دلار دارد. آقای Y نیز می‌داند که قرار است قیمت این مداد تا انتهای این هفته کاهش یابد. آقای Y این مداد را از آقای X قرض گرفته و به قیمت ۲۰ دلار می‌فروشد. انتهای هفته قیمت مداد به عدد ۱۰ دلار می‌رسد. آقای Y این مداد را خریداری به قیمت ۱۰ دلار خریداری کرده و به آقای X تحویل می‌دهد.

مابه التفاوت این معامله ۱۰ دلار است که سود آقای Y خواهد بود. این ساده‌ترین مثالی است که می‌توان در ارتباط با فروش استقراضی در بازارهای مالی بیان کرد.

در واقع CFDها به شما اجازه می‌دهند تا از کاهش قیمت یک سهم یا دارایی مالی از طریق فروش استقراضی سود یا زیان کسب کنید که در ادامه نحوه انجام معامله فروش را شرح می‌دهیم؛ اما قبل از آن باید بدانید CFDها چه بازارها و دارایی‌هایی را پوشش می‌دهند.

دلایل جذابیت CFD برای معامله‌گران

این موضوع را با یک مثال تشریح می‌کنیم. فرض کنید قیمت سهام شرکت نتفلیکس (NETFLIX)، ۴۲۰ دلار به ازای هر سهم می‌باشد. یعنی اگر شما بخواهید سهم این شرکت را داشته باشید باید به ازای هر سهم ۴۲۰ دلار بپردازید.

در این صورت شما به تعداد سهامی که خریداری می‌کنید در رده سهامداران شرکت قرار خواهید گرفت؛ اما خرید این سهام و مالکیت آن برای عده‌ای مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.

1. شما ناچار به پرداخت مالیات هستید
2. شما تحت تاثیر سیاست‌های شرکت خواهید بود.
3. به علت سرمایه کم قادر به سرمایه‌گذاری و کسب سود کافی نخواهید بود.
4. شما شهروند ایالت متحده نیستید.
5. در شرایط نامطلوب شرکت، قادر به کسب سود از طریق کاهش قیمت نخواهید بود.
6. شما ناچار به پذیرش قوانین سفت و سخت سازمان بورس و اوراق بهاردار (SEC) خواهید بود.
7. سود و زیان شما محدود به نوسانات روزانه و قادر به استفاده از معاملات اهرمی نخواهید بود.

به عبارت دیگر یک دارایی اصلی وجود دارد (مانند سهام نتفلیکس) که قیمت مشخصی دارد و شما با خرید آن از طریق بورس کشور مالک حقیقی این دارایی خواهید شد، اما از طریق CFD شما قیمت همان دارایی را در بروکر می‌بینید ولی هیچکدام از مشکلات بالا را نخواهید داشت یعنی:

• مالیات پرداخت نمی‌کنید.

هرچند قوانین آن در کشورهای مختلف، متفاوت است ولی در ایران پرداخت مالیات ندارید و تنها پولی که باید پرداخت شود حق‌الزحمه یا کارمزد بروکر برای اجرای دستورات شما است.

• درگیر مشکلات و سیاست‌های شرکت نخواهید شد.

چون شما مالک و سهامدار حقیقی آن شرکت نیستید و حق رای ندارید و صرفاً در حال پیش‌بینی قیمت هستید.

• با سرمایه کم هم می‌توانید سهام آن شرکت را به صورت CFD خریداری کنید.

به این معنا که نیازی به پرداخت ۴۲۰ دلار به ازای هر سهم نخواهید داشت. بلکه به دلیل وجود اهرم می‌توانید چند برابر سرمایه خود معامله کنید. حتی اگر ۱۰۰ دلار دارید. (قوانین خاص خود را دارد.)

• نیازی نیست که شما شهروند ایالت متحده باشید.

شما شهروند هر کشوری باشید می‌توانید سهام نتفلیکس را به صورت CFD معامله کنید.

• کاهش قیمت سهام شرکت برای شما مشکلی به همراه نخواهد داشت

به این دلیل که شما می‌توانید از کاهش قیمت آن نیز سود کسب کنید.

• درگیر قوانین سازمان بورس نخواهید شد.

قوانین معاملات CFD بسیار منعطف است و تنها کافیست با مفاهیم و اصطلاحات ضروری آن آشنا شوید.

• محدودیت نوسان تاثیری بر معاملات شما ندارد.

یعنی اگر سهام تنها ۱ درصد روزانه تغییر کند به دلیل وجود اهرم شما می‌توانید از این ۱ درصد، چند برابر سود یا زیان کنید.

دقیقاً در همین زمان است که از CFDها به عنوان انقلابی در بازارهای مالی یاد می‌شود؛ چرا که همه این مشکلات را برای شما حل خواهد کرد و به همین دلیل محبوبیت عظیم این ابزار مالی در دهه گذشته افزایش یافته است.

در حقیقت قرارداد مابه التفاوت یا CFD توافقی است بین یک سرمایه‌گذار و یک بروکر CFD برای معامله تفاوت ارزش یک محصول مالی بین زمان باز و بسته شدن قرارداد. در معاملات CFD هیچ تحویل کالای فیزیکی یا اوراق بهادار وجود ندارد.

یک سرمایه‌گذار CFD هرگز مالک دارایی پایه‌ای که روی آن معامله می‌کند، نیست بلکه تنها هنگام اتمام قرارداد می‌تواند از مابه التفاوت قیمت‌ها سود کسب کند. به عنوان مثال، یک معامله‌گر می‌تواند به جای خرید و فروش سهام نتفلیکس در بورس اوراق بهادار، به سادگی حدس بزند که آیا قیمت آن افزایش می‌یابد یا کاهش و سپس با معامله در همان جهت کسب سود کند.

مزایای قرارداد CFD

1. لوریج
   یکی از بزرگترین مزایای معاملات قرارداد CFD استفاده از لوریج (leverage) است که به شما این امکان را می‌دهد تا با سپرده کوچک‌تر، به بخش بزرگ‌تری از بازار دسترسی داشته باشید. مقدار لوریج در قرارداد CFD که به آن دسترسی خواهید داشت و آنچه که معامله می‌کنید،به تنظیم‌کننده محلی (Local Regulator) و کارگزار (Broker) شما بستگی دارد. ممکن است به معامله‌گران حرفه‌ای لوریج ۱:۵۰۰ نیز اختصاص داده شود. معامله‌گران خرد در برخی از معاملات مجار به استفاده از لوریج تا میزان ۱:۳۰ هستند. بنابراین، اگر ۱۰۰۰ دلار در موجودی حساب خود دارید و لوریج ۱:۳۰ در دسترس شما قرار دارد، می‌توانید به ازای هر ۱ دلاری که در حساب خود دارید، به ۳۰ دلار دسترسی داشته باشید. این امر بدان معنی است که با یک سپرده نسبتاً کوچک، می‌توانید سود (و یا ضرری) بیشتری داشته باشید و بازگشت سرمایه اولیه شما بسیار بیشتر خواهد بود. با این حال، لوریج قرارداد CFD باید با احتیاط مورد استفاده قرار بگیرد؛ چرا که با افزایش لوریج، زیان‌های احتمالی نیز به همان میزان سود بالقوه افزایش خواهد یافت.
2. دسترسی آزاد
   اکثر کارگزاری‌ها، امکان ایجاد قرارداد CFD را در بازارهای سراسر دنیا ایجاد کرده و معامله‌گران روی پلتفرمی که که کارگزار در دسترس آن‌ها قرار می‌دهد، می‌توانند پوزیشن‌های خرید (long) و فروش (short) را ایجاد کنند. در یک پوزیشن خرید، حساب بدهکار خواهد شد تا منعکس‌کننده تعدیل بهره باشد؛ و سپس به منظور در نظر گرفتن پرداخت سود، بستانکار می‌گردد. در یک پوزیشن فروش، حساب توسط تعدیل بهره بستانکار شده و سپس برای انعکاس پرداخت سود، بدهکار می‌شود.
3. ساعات معاملاتی
   همان طور که قراردادهای CFD منعکس‌کننده قیمت یک دارایی پایه هستند؛ آن‌ها همچنین ساعات معاملاتی آن دارایی‌ها را نیز منعکس می‌کنند. صرف‌نظر از زمان در هر روز، در طول هفته همیشه ابزاری برای معامله در دسترس وجود خواهد داشت، به این صورت که معاملات در بازار فارکس، کالاها و شاخص‌ها از نیمه شب یکشنبه عصر تا ساعت ۱۱ شب جمعه (به وقت لندن) امکان‌پذیر می‌باشد. در اینجا ساعات معاملاتی برای برخی از قراردادهای CFD پرطرفدار آورده شده است:
   – قرارداد CFD فارکس: 24 ساعت شبانه‌روز، ۵ روز هفته موجود است.
   – قرارداد CFD شاخص: 24 ساعت شبانه‌روز، ۵ روز هفته موجود است.
   – قرارداد CFD سهام: در ساعات معاملاتی بورس اوراق بهادار مربوطه موجود است.
   – قرارداد CFD کالا: 24 ساعت شبانه‌روز، ۵ روز هفته موجود است.
4. معاملات کوتاه مدت
   قراردادهای CFD همچنین ابزار مفیدی برای انجام معاملات کوتاه مدت (short-term trading) هستند که به شما این امکان را می دهند که بدون سرمایه‌گذاری اولیه زیاد، با توجه به تغییرات کوتاه مدت قیمت در بازارهای سهام، شاخص یا کالا اقدام به باز کردن یک پوزیشن معاملاتی بکنید؛ پوزیشنی که در صورت لزوم و طبق صلاح خود معامله‌گر می‌تواند خیلی زود بسته شود.
5. هزینه معاملاتی
   کارمزد این معاملات (Costs of Trading) نیز بسیار کم و یا صفر است. از آن جایی که معاملات CFD به جای مالکیت یک دارایی اساسی به تغییرات قیمت مربوط می‌شوند، سرمایه‌گذاران معاف از پرداخت کارمزد اضافی برای هرگونه سود هستند. همچنین شرط‌بندی اسپرد (Spread Betting) نیز به عنوان شکلی از قمار، معاف از مالیات بر سود سرمایه می‌باشد. کارگزاری که این قراردادها را پوشش می‌دهد، از اسپرد (Spread) پرداختی معامله‌گر درآمد کسب می‌کند؛ به این معنی که در هنگام خرید، بخشی از قیمت خرید (ask) و در هنگام فروش، بخشی از قیمت فروش (bid) تعیین‌شده توسط معامله‌گر، اسپرد یا سهم کارگزار را تعیین می‌کند.

 معایب قرارداد CFD

1. اسپرد معاملات
   اگر دارایی پایه با نوسانات شدید قیمت روبرو شود، اسپردهای حاصل از قیمت‌های bid و ask می‌توانند چشم‌گیر باشند؛ به طوری که هزینه‌های بالای این اسپردها می‌توانند باعث شوند که دیگر نتوان بر روی حرکات کوچک قیمت از قرارداد CFD سود حاصل کرد و به همین ترتیب، تعداد معاملات زیان‌ده آن بیشتر از معاملات سودآور می‌شود.
2. مقررات ضعیف صنعت قراردادهای CFD
   اعتبار کارگزار در رابطه با CFD، کاملاً وابسته به سابقه و توانایی مالی آن می‌باشد. با توجه به این مسئله و سخت‌گیری هایی که در رابطه با آن می‌شود، در بسیاری از کشورها اعم از ایالات متحده آمریکا امکان استفاده از این قراردادها وجود ندارد. کشورهایی نظیر بریتانیا، آلمان، سوئیس، سنگاپور، اسپانیا، فرانسه، آفریقای جنوبی، کانادا، نیوزلند، سوئد، نروژ، ایتالیا، تایلند، بلژیک، دانمارک، هلند و همچنین منطقه اداری ویژه هنگ‌کنگ خدمات مربوط به معامله قراردادهای CFD را ارائه می‌دهند.
3. ریسک‌های موجود
   از آن جایی که در معامله قرارداد CFD می‌توان از لوریج استفاده کرد، معامله‌گرانی که در یک پوزیشن زیان‌ده باقی می‌مانند، مارجین کال (Margin Call) شده و برای متعادل ساختن آن پوزیشن در حال ضرر، نیازمند پرداخت وجوه بیشتر و تأمین مالی مجدد هستند. لوریج همچنین می‌تواند زیان را نیز افزایش داده و حتی معامله‌گر را در معرض از دست دادن تمام سرمایه خود قرار دهد. اگر معامله‌گر در چنین شرایطی سرمایه خود را از کارگزار قرض گرفته باشد، موظف به پرداخت یک نرخ بهره روزانه نیز می‌باشد.
   از نظر برخی، از جمله FCA یا همان مرجع راهبرد امور مالی در انگلستان (Financial Conduct Authority)، قراردادهای CFD بد و خطرناک هستند. FCA در دسامبر سال ۲۰۲۲، قراردادهای CFD را به عنوان «مشتقاتی که بسیار درگیر لوریج شده‌اند» توصیف کرد. FCA پیشتر نیز در رابطه با این که «حرکات نامطلوب قیمت در بازارهای مربوطه می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجه برای استفاده کنندگان شود»، هشدار داده بود. مرجع راهبرد امور مالی همچنین اعلام کرد که حدود ۸۰ درصد از مشتریان هنگام سرمایه‌گذاری بر روی CFD، دچار زیان می‌شوند.
   به طور کلی معاملات قراردادهای CFD، برای معامله‌گران باتجربه‌ای که با بازارهای مالی آشنا هستند به یک جایگزین محبوب برای شرط‌بندی تبدیل شده که در مجموعه‌ای از طبقات دارایی، فرصت‌های بالقوه پول‌سازی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.

قوانین و مقررات CFD در کشورهای مختلف

قوانین و مقررات معاملات CFD در کشورهای مختلف تفاوت‌های قابل توجهی دارند. این تفاوت‌ها ناشی از نگرش‌های متفاوت به ریسک‌های مرتبط با این ابزارهای مالی و نیاز به حفاظت از سرمایه‌گذاران است.

۱. اروپا

در اتحادیه اروپا، نهاد نظارتی ESMA (سازمان اوراق بهادار و بازارهای اروپا) مقررات سخت‌گیرانه‌ای را اعمال کرده است. این مقررات شامل محدودیت‌های لوریج، الزامات افشای ریسک و حمایت از حساب‌های منفی (Negative Balance Protection) می‌باشد. لوریج برای معامله‌گران خرده‌فروش در اروپا به میزان ۱:۳۰ برای ارزهای اصلی، ۱:۲۰ برای ارزهای غیراصلی و طلا، و ۱:۱۰ برای کالاها و شاخص‌های دیگر محدود شده است.

۲. آمریکا

در ایالات متحده، معاملات CFD برای سرمایه‌گذاران خرده‌فروش ممنوع است. این ممنوعیت توسط کمیسیون معاملات آتی کالاها (CFTC) و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) اعمال شده است. این نهادها معتقدند که معاملات CFD می‌تواند ریسک‌های بالایی برای سرمایه‌گذاران خرده‌فروش ایجاد کند و به دلیل کمبود نظارت و شفافیت، احتمال تقلب و سوءاستفاده وجود دارد.

۳. استرالیا

استرالیا نیز تحت نظارت کمیسیون اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری استرالیا (ASIC) مقرراتی مشابه اروپا را اعمال کرده است. ASIC محدودیت‌های لوریج مشابهی را اعمال کرده و الزاماتی برای حفاظت از سرمایه‌گذاران در برابر زیان‌های سنگین وضع کرده است. لوریج برای جفت ارزهای اصلی به ۱:۳۰ و برای ارزهای غیراصلی، طلا و شاخص‌ها به ۱:۲۰ محدود شده است.

۴. آسیا

در برخی کشورهای آسیایی، مانند ژاپن و سنگاپور، مقررات مشابه اروپا و استرالیا وجود دارد. نهادهای نظارتی این کشورها نیز محدودیت‌های لوریج و الزامات حفاظت از سرمایه‌گذاران را اعمال کرده‌اند. در ژاپن، لوریج برای جفت ارزهای اصلی به ۱:۲۵ محدود شده است.

این تفاوت‌های قانونی و مقرراتی نشان می‌دهد که هر کشوری به طور مستقل تلاش می‌کند تا تعادل مناسبی بین آزادی بازار و حفاظت از سرمایه‌گذاران ایجاد کند. معامله‌گران باید قبل از ورود به بازار CFD، قوانین و مقررات کشور خود را به دقت مطالعه کنند و از محدودیت‌ها و الزامات محلی آگاه باشند.

چرا معاملات CFD در ایالت متحده غیرقانونی است؟

معاملات CFD برای همه مالیات دهندگان ایالت متحده (شهروندان اصلی این کشور) ممنوع و غیرمجاز است. کمسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و کمسیون معاملات آتی کالا (CFTC) شهروندان ایالت متحده را پس از بحران مالی ۲۰۰۸ از افتتاح حساب و معامله برروی CFD منع کرده‌اند.

علت این محدودیت این است که CFDها محصولی هستند که وجود خارجی ندارند و احتمال زیان‌های بزرگ ناشی از استفاده نادرست از اهرم وجود دارد.

اما در کشورهای زیادی معاملات CFD به دلیل مزایای آن بسیار پرطرفدار است. نکته مهمی که باید بدانید این است که اگر انتخاب شما معامله‌گری و سرمایه‌گذاری بر روی CFD است باید حتما مفاهیم آن را به درستی فراگیرید، بهترین کارگزار ارائه دهنده CFD را انتخاب کنید، آموزش صحیح ببینید و برروی سه اصل تحلیل، مدیریت ریسک و روانشناسی مسلط شوید.

چگونه قراردادهای CFD به بروکرها کمک می‌کند که بتوانند لوریج بالایی ارائه کنند؟

لوریج به معنای توانایی کنترل حجم بزرگی از سرمایه با استفاده از مقدار کمتری از سرمایه شخصی است. این ویژگی به دلیل ماهیت قراردادهای CFD امکان‌پذیر است، زیرا در این قراردادها، معامله‌گران مالکیت فیزیکی دارایی پایه را به دست نمی‌آورند و تنها بر اساس تغییرات قیمتی آن معامله می‌کنند. این امر به بروکرها اجازه می‌دهد که با سرمایه کمتری، معاملات با حجم بزرگتری را پوشش دهند.

یکی از دلایل اصلی که CFDها به بروکرها کمک می‌کنند لوریج بالا ارائه دهند، ساختار حاشیه (مارجین) این ابزارهاست. در معاملات CFD، معامله‌گران تنها نیاز به سپردن درصد کوچکی از ارزش کلی معامله به عنوان مارجین دارند. این میزان مارجین به طور معمول بین ۱% تا ۱۰% از ارزش کلی دارایی می‌باشد. بنابراین، بروکرها می‌توانند با استفاده از سرمایه کمتری نسبت به سرمایه مورد نیاز در بازارهای سنتی، معاملات بزرگتری را تسهیل کنند. این امر باعث می‌شود تا مشتریان بروکرها بتوانند با سرمایه کمتری وارد بازار شوند و پتانسیل سود (و البته ریسک) بالاتری داشته باشند.

عامل دیگر که به بروکرها کمک می‌کند تا لوریج بالا را در معاملات CFD ارائه دهند، عدم نیاز به تحویل فیزیکی دارایی‌هاست. در معاملات سنتی، تحویل و تسویه دارایی‌ها نیاز به فرآیندهای پیچیده و هزینه‌بر دارد. اما در معاملات CFD، تسویه حساب تنها به تفاوت قیمت خرید و فروش محدود می‌شود و نیازی به تحویل فیزیکی دارایی نیست. این مسئله هزینه‌های بروکر را کاهش داده و امکان ارائه لوریج‌های بالا را فراهم می‌سازد.

در نهایت، بازار CFD به دلیل انعطاف‌پذیری و دسترسی سریع به نقدینگی، به بروکرها اجازه می‌دهد تا به سرعت و به راحتی موقعیت‌های معاملاتی را مدیریت کنند. این انعطاف‌پذیری به بروکرها این امکان را می‌دهد که ریسک‌های ناشی از ارائه لوریج بالا را بهتر مدیریت کنند و در نتیجه قادر باشند لوریج‌های بیشتری به مشتریان خود ارائه دهند. به این ترتیب، قراردادهای CFD به بروکرها این امکان را می‌دهند که خدمات متنوع‌تر و جذاب‌تری را به معامله‌گران ارائه دهند و بازارهای مالی را برای طیف وسیع‌تری از سرمایه‌گذاران قابل دسترس‌تر کنند.

مقایسه CFD با دیگر ابزارهای مالی مشتقه

برای درک بهتر ویژگی‌ها و تفاوت‌های CFD با دیگر ابزارهای مالی مشتقه مانند فیوچرز، آپشن‌ها و فورواردها، به مقایسه زیر توجه کنید:

۱. CFD (قراردادهای مابه‌التفاوت)

• مالکیت: معامله‌گر مالک دارایی پایه نمی‌شود.
• لوریج: بالا، تا چند صد برابر سرمایه.
• انعطاف‌پذیری: امکان معامله در بسیاری از بازارها (سهام، ارز، کالا، شاخص).
• زمان تسویه: تسویه نقدی و عدم نیاز به تحویل فیزیکی.

۲. فیوچرز (قراردادهای آتی)

• مالکیت: تعهد به خرید یا فروش دارایی در تاریخ مشخص در آینده.
• لوریج: معمولاً پایین‌تر از CFD.
• انعطاف‌پذیری: معامله در بورس‌های رسمی و استاندارد.
• زمان تسویه: تاریخ سررسید مشخص و امکان تحویل فیزیکی دارایی.

۳. آپشن‌ها (اختیار معامله)

• مالکیت: حق خرید یا فروش دارایی در آینده با قیمت معین.
• لوریج: بالا به دلیل هزینه کم خرید اختیار.
• انعطاف‌پذیری: قابل استفاده در استراتژی‌های پیچیده‌تر.
• زمان تسویه: تاریخ انقضا مشخص و امکان اجرا یا انصراف از معامله.

۴. فورواردها

• مالکیت: تعهد به خرید یا فروش دارایی در تاریخ مشخص در آینده.
• لوریج: معمولاً پایین‌تر از CFD.
• انعطاف‌پذیری: معامله در بازارهای غیررسمی و با شرایط توافقی.
• زمان تسویه: تاریخ سررسید مشخص و امکان تحویل فیزیکی یا نقدی.

هر یک از این ابزارها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها به نیازهای سرمایه‌گذار، میزان ریسک‌پذیری و استراتژی معاملاتی او بستگی دارد. CFD به دلیل انعطاف‌پذیری و امکان استفاده از لوریج بالا برای بسیاری از معامله‌گران جذاب است، اما نیاز به مدیریت دقیق ریسک دارد. در مقابل، فیوچرز و فورواردها به دلیل استاندارد بودن و نظارت بیشتر برای معامله‌گران محافظه‌کار مناسب‌تر هستند. آپشن‌ها نیز به دلیل انعطاف‌پذیری در استراتژی‌های معاملاتی پیشرفته و امکان محدود کردن زیان بالقوه، گزینه محبوبی برای معامله‌گران حرفه‌ای هستند.

✔️  بیشتر بخوانید: قراردادهای فیوچرز و فوروارد چیست و چه تفاوت‌هایی دارند؟

خلاصه مزایا و معایب معاملات CFD

مزایای معاملات CFD

معایب معاملات CFD

سخن پایانی

CFD یک ابزار مالی است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد بدون خرید دارایی فیزیکی، روی قیمت دارایی‌های مختلف مانند نفت، مس یا طلا سفته بازی کنند. در واقع، معامله‌گر در CFD مالک دارایی نیست و بنابراین مسئولیتی در قبال تمام بدهی‌ها و مشکلات مربوط به آن ندارد. به‌عبارت‌دیگر، می‌توان بدون داشتن کالای فیزیکی و بدون انتظار برای تحویل، روی قیمت دارایی‌ها سفته بازی کرد.
یکی از ویژگی‌های جذاب CFD، امکان استفاده از اهرم است. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از اهرم، مقدار بیشتری از سرمایه خود را در معاملات CFD قرار دهند. اهرم این امکان را به معامله‌گران می‌دهد که با سرمایه کمتر، به حجم بیشتری از دارایی‌ها دسترسی پیدا کنند. اما باید توجه داشته باشید که استفاده از اهرم با ریسک نیز همراه است.
در نهایت، CFD یک ابزار مناسب برای معامله‌گرانی است که به دنبال فرصت‌های سریع و کوتاه‌مدت هستند و تمایل دارند بدون خرید دارایی‌های فیزیکی، در بازارهای مالی فعالیت کنند.

سؤالات متداول