استیبل کوین چیست؟ معرفی انواع استیبل کوین‌ها

استیبل کوین‌ها دسته منحصر به فردی از ارزهای رمزنگاری شده را تشکیل می‌دهند که برای حفظ ارزش پایدار از طریق «پیوند» یا همسویی نزدیک با یک ارز یا دارایی واقعی یا دیجیتالی خاصی طراحی شده‌اند. معمولاً استیبل کوین‌ها به دارایی‌های ثابت مانند دلار ایالات متحده یا کالاهایی مانند طلا مرتبط هستند. هدف اصلی استیبل کوین‌ها ارائه یک جایگزین قابل اعتماد و ثابت در دنیای اغلب پرنوسان ارزهای دیجیتال است. برخلاف دارایی‌هایی مانند بیت‌کوین یا اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال که می‌توانند نوسانات قیمتی قابل توجهی را تجربه کنند، هدف استیبل کوین‌ها ارائه سطحی از ثبات قیمت یک دارایی است که آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای افراد تبدیل می‌کند که به دنبال کاهش ریسک و افزایش کاربرد در معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود هستند.

استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین‌ها‌ Stablecoin برای حفظ ارزش دارایی معادل یک ارز یا دارایی فیزیکی، در طول زمان مهندسی شده‌اند. ارزش آنها اغلب به دارایی‌های مالی سنتی مانند طلا یا دلار آمریکا متصل می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که قیمت آنها ثابت و قابل پیش بینی باقی می‌ماند.

این ثبات ذاتی در استیبل کوین، به کاربران یک جایگزین قابل اعتماد و مطمئن برای ماهیت غیرقابل پیش‌بینی‌تر ارزهای دیجیتال دیگر می‌دهد و استیبل کوین‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای کسانی تبدیل می‌کند که به دنبال شکار حرکات با دردست داشتن نقدینگی که از ارزش آن کم نمی‌شود، در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال هستند. مانند یک مغازه‌دار که نقدینگی لازم برای تهیه اجناس مغازه را در بانک یا پول فیزیکی دارد و این گردش مالی بین پول نقد و خرید و فروش اجناس هر دوره انجام می‌گیرد.

تاریخچه ساخت استیبل کوین

استیبل کوین‌ها بعداز اینکه بیت‌کوین و اتریوم جایگاه خود را در بین دارایی‌های جهانی تاحدودی پیدا کردند، وارد عرصه رقابت با سایر رمزارزها و بخصوص ارزهای سنتی شدند که این آغاز با تتر شروع و تا امروز که حتی ریپل درپی ساخت استیبل کوین خود است، ادامه دارد. مراحل پیدایش استیبل کوین‌ها را به شرح زیر مشاهده کنیم:

1. پیدایش اولیه (۲۰۱۴):
   اولین استیبل کوین، Tether (USDT)، در سال ۲۰۱۴ معرفی شد. این رمزارز با پشتوانه ارزهای فیات، مانند دلار آمریکا، طراحی شد و هدف آن ارائه ابزاری پایدار برای تراکنش‌ها و حفظ ارزش بود. تتر توانست مفهوم استیبل کوین را به‌عنوان یک ارز دیجیتال با ثبات وارد بازار کند.
2. رشد استیبل کوین‌های فیات-محور (۲۰۱۵–۲۰۱۸):
   پس از موفقیت تتر، پروژه‌های دیگری مانند TrueUSD، Paxos Standard، و USD Coin (USDC) وارد بازار شدند. این رمزارزها از پشتوانه‌های فیات یا همان ارزهای دولتی هر کشور بهره می‌بردند و شفافیت بیشتری از نظر ذخایر خود ارائه کردند.
3. ورود استیبل کوین‌های الگوریتمی و غیرمتمرکز (۲۰۱۸):
   با رشد فناوری بلاکچین و افزایش علاقه به سیستم‌های غیرمتمرکز، استیبل کوین‌های الگوریتمی و با پشتوانه رمزارزی دیگر، مانند DAI توسط MakerDAO که به پشتوانه اتریوم هست، به وجود آمدند. این استیبل کوین‌ها از قراردادهای هوشمند و مکانیزم‌های خودکار برای تنظیم عرضه و حفظ ثبات ارزش استفاده می‌کردند.
4. گسترش کاربرد و پذیرش (۲۰۲۰–تا کنون):
   در سال‌های اخیر، استیبل کوین‌ها نقش کلیدی در بازارهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) پیدا کردند. رمزارزهایی مانند Binance USD (BUSD) و TerraUSD (UST) برای کاربردهای متنوع از جمله وام‌دهی، پرداخت‌های بین‌المللی و تراکنش‌های مالی به کار گرفته شدند.
5. چالش‌ها و مقررات (۲۰۲۲–۲۰۲۳):
   با افزایش پذیرش استیبل کوین‌ها، نظارت‌های قانونی بر آن‌ها نیز افزایش یافت. شکست پروژه‌هایی مانند TerraUSD و نوسانات برخی از استیبل کوین‌های الگوریتمی، باعث توجه بیشتر به تنظیم مقررات و استانداردسازی در این حوزه شد.

استیبل کوین‌ها از زمان پیدایش تاکنون به یکی از ارکان اصلی دنیای رمزارزها تبدیل شده‌اند. این ارزهای پایدار، با ترکیب فناوری بلاکچین و ثبات دارایی‌های سنتی، به عنوان ابزاری مؤثر برای پرداخت، سرمایه‌گذاری و مشارکت در اقتصاد دیجیتال نقش‌آفرینی می‌کنند.

✔️  بیشتر بخوانید: تتر چیست و چه کاربردی دارد؟

کاربرد و هدف از طراحی استیبل کوین‌ها چیست؟

استیبل کوین‌ها به‌منظور ترکیب مزایای رمزارزها با ثبات قیمتی دارایی‌های سنتی یا حفظ ارزش یک دارایی خاص، طراحی شده‌اند. این رمزارزها تلاش می‌کنند تا نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال را کاهش داده و ابزاری امن و قابل‌اعتماد برای تراکنش‌ها، ذخیره ارزش و سرمایه‌گذاری ارائه دهند.

اهداف اصلی طراحی استیبل کوین‌ها شامل موارد زیر است:

1. ثبات قیمتی: استیبل کوین‌ها با اتصال ارزش خود به دارایی‌های پایدار (مانند ارزهای فیات، کالاها یا الگوریتم‌ها)، از نوسانات شدید قیمتی جلوگیری می‌کنند. ثبات مالی در برابر نوسانات اقتصادی.
2. کاربرد در پرداخت‌ها: به دلیل ثبات ارزش، از استیبل کوین‌ها می‌توان برای پرداخت‌های روزمره و تراکنش‌های بین‌المللی استفاده کرد، بدون نگرانی از تغییرات ناگهانی قیمت.خرید کالا و خدمات با ثبات، مثل پرداخت هزینه رستوران با تتر.
3. حفاظت از سرمایه: در بازار پرنوسان رمزارزها، استیبل کوین‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که سرمایه خود را بدون خروج از بازار حفظ کنند.
4. پرداخت حقوق: انتقال آسان حقوق و اجاره با قراردادهای هوشمند.
5. پُل میان دنیای سنتی و دیجیتال: استیبل کوین‌ها ارتباط بین بازارهای مالی سنتی و دنیای ارزهای دیجیتال را تسهیل می‌کنند، و امکان تبدیل آسان دارایی‌ها را فراهم می‌سازند.
6. کاهش وابستگی به بانک‌ها: با استفاده از فناوری بلاکچین، استیبل کوین‌ها تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر را بدون نیاز به واسطه‌های مالی مانند بانک‌ها ممکن می‌سازند.
7. حواله‌های سریع: انتقال پول در چند ثانیه، بدون نیاز به بانک.
8. ایجاد اعتماد در سیستم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi): استیبل کوین‌ها پایه و اساس بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز و سیستم‌های مالی جدید را تشکیل می‌دهند، چرا که ثبات ارزش برای این سیستم‌ها ضروری است.
9. مشاهده ارزش یک رمزارز: برای مثال بیت‌کوین به جفت ارز تتر مقایسه و ارزش گذاری می‌شود یا هر توکن در بازار اسپات و فیوچرز رمزارزها به تتر معامله می‌شود.
10. افزایش نقدینگی در صرافی‌ها: مناسب برای معاملات مارجین و رشد حجم معاملات.

انواع استیبل کوین‌ها و ویژگی‌های آن‌ها

این ارزها به‌طور کلی به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند، که هرکدام ویژگی‌ها و مکانیزم‌های خاص خود را برای حفظ ثبات قیمت دارند. در این بخش، به بررسی انواع مختلف استیبل کوین‌ها، ویژگی‌ها و نحوه عملکرد هرکدام پرداخته می‌شود.

این نوع استیبل کوین‌ها به ارزهای سنتی مانند دلار آمریکا متصل هستند. هر واحد استیبل کوین معادل مقدار مشخصی از ارز فیات است.

نمونه رمزارزها: Tether (USDT)، USD Coin (USDC)

ویژگی‌ها:

1. ثبات بالا: ارزش استیبل‌کوین‌های فیات به‌طور مستقیم از ارزهای فیات مانند دلار پشتیبانی می‌شود که باعث می‌شود قیمت آن‌ها در برابر نوسانات شدید بازار ثابت بماند.
2. امکان آربیتراژ: آربیتراژ در این نوع استیبل‌کوین‌ها به این صورت است که اگر قیمت استیبل‌کوین در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد، سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید در صرافی‌هایی که قیمت پایین‌تر دارند و فروش در صرافی‌هایی با قیمت بالاتر، از اختلاف قیمت‌ها سود ببرند.
3. پشتیبانی از پرداخت‌ها و انتقالات سریع: به‌دلیل ارتباط مستقیم با ارزهای فیات، این استیبل‌کوین‌ها برای انجام پرداخت‌ها و نقل و انتقالات سریع و ارزان میان کاربران در بسترهای مختلف مناسب هستند.
4. قابلیت نقدشوندگی بالا: استیبل‌کوین‌های فیات معمولاً در بسیاری از صرافی‌های بزرگ و پلتفرم‌های مختلف قابل خرید و فروش هستند، که این ویژگی باعث افزایش نقدشوندگی آن‌ها می‌شود.

استیبل کوین‌های با پشتوانه کالا

استیبل کوین‌های الگوریتمی بدون پشتوانه مستقیم ارز فیات یا رمزارز، از الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند برای تنظیم عرضه توکن و حفظ ارزش ثابت در برابر ارزهای فیات استفاده می‌کنند. در صورت کاهش قیمت، عرضه کم شده و در صورت افزایش قیمت، عرضه بیشتر می‌شود. این مدل گاهی از استخرهای وثیقه برای مدیریت نوسانات شدید بازار استفاده می‌کند و هدف آن تثبیت قیمت مشابه ارزهای فیات است.

نمونه رمزارزها: Ampleforth (AMPL) ، Frax (FRAX)

ویژگی‌ها:

1. حفظ ثبات قیمت: کاهش یا افزایش عرضه برای تطابق با ارزش ارز فیات.
2. روش‌های متعادل‌سازی: از فرآیندهایی مانند سوزاندن توکن یا تولید توکن‌های جدید برای تنظیم عرضه استفاده می‌شود.
3. خودکارسازی فرآیندها: این مکانیزم‌ها توسط الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شوند.

این نوع استیبل کوین‌ها ابزارهایی پیشرفته برای مقابله با نوسانات ارزهای دیجیتال محسوب می‌شوند و به‌طور مستقل ارزش خود را حفظ می‌کنند.

✔️  بیشتر بخوانید: توکن چیست؟ معرفی انواع توکن

استیبل کوین بدون پشتوانه

این نوع استیبل کوین‌ها برای تثبیت ارزش خود به پشتوانه فیزیکی یا رمزارزی نیاز ندارند و صرفاً با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند و مکانیزم‌های تنظیم عرضه و تقاضا، قیمت را در محدوده‌ای ثابت نگه می‌دارند. الگوریتم‌ها به‌صورت خودکار در صورت افزایش یا کاهش قیمت، توکن‌ها را وارد یا خارج از چرخه می‌کنند تا تعادل برقرار شود.

نمونه رمزارزها: Fei USD (FEI) ، TerraClassicUSD (USTC)

ویژگی‌ها:

1. بدون پشتوانه مستقیم: ارزش آن‌ها به هیچ دارایی خارجی وابسته نیست.
2. کاملاً الگوریتمی: از الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند برای مدیریت قیمت استفاده می‌کنند.
3. ریسک بالا: در شرایط نوسانات شدید بازار ممکن است ارزش خود را از دست بدهند.
4. انعطاف‌پذیری: نیازی به ذخایر فیزیکی یا رمزارزی ندارند و تنها به کدهای برنامه‌ریزی‌شده متکی هستند.

استیبل کوین‌های با پشتوانه رمزارزی دیگر

معرفی چند استیبل‌کوین در بازار رمزارزها

تتر Tether (USDT)

تتر USDt (USDT)، ارز همنام این شرکت، یکی از قدیمی ترین استیبل کوین های موجود در بازار است. تتر انواعی از استیبل کوین خود را دارد که با سایر ارزهای فیات خارج از دلار آمریکا مرتبط شده است، از جمله یورو (EURt)، پزو مکزیک (MXNt) و یوان چین (CNHt). همچنین دارای یک توکن با پشتوانه طلای فیزیکی به نام طلای تتر (XAUt) است.

USD Coin (USDC)

USD Coin (USDC) یک استیبل کوین محبوب است که به دلار آمریکا متصل است. در سال ۲۰۱۸ از طریق کنسرسیوم مرکز ایجاد شده توسط غول‌های فین‌تک Circle و Coinbase راه‌اندازی شد. USDC را می توان فوراً از طریق Circle یا در صرافی های رمزنگاری ارسال و دریافت کرد و به عنوان یک روش پرداخت در برنامه ها و dApps ادغام کرد.

DAI (DAI)

دای (DAI) روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود و به‌طور الگوریتمی تلاش می‌کند ارزش خود را به دلار آمریکا متصل نگه دارد. برخلاف استیبل کوین‌های متمرکز، دای توسط ارز ایالات متحده در یک حساب بانکی پشتیبانی نمی‌شود. در عوض، توسط وثیقه در پلتفرم MakerDAO، یک سازمان مستقل غیرمتمرکز در شبکه اتریوم، پشتیبانی می‌شود. پلتفرم MakerDAO به افراد اجازه می دهد تا با استفاده از ارزهای دیجیتال وام دهند و وام بگیرند. اگر سیستم اعتباری دای ارتقا یابد یا تعطیل شود، دارندگان ممکن است نیاز داشته باشند دای خود را از طریق پلتفرم میکر به ارز دیجیتال اتریوم تبدیل کنند.

(First Digital USD – FDUSD)

اولین دلار دیجیتال (FDUSD)، یک استیبل‌کوین متصل به دلار آمریکا است که توسط First Digital Labs توسعه یافته است. این توکن توسط یک مؤسس معتبر و دارای مجوز تضمین شده و ذخایر آن توسط یک شخص ثالث مستقل تأیید می‌شود. FDUSD بر روی بلاک‌چین‌هایی مانند اتریوم، BNB Chain و SuiVision فعال است و به زودی گسترش بیشتری به سایر بلاک‌چین‌ها خواهد داشت.

اتنا دلار Ethena USDe (USDe)

Ethena USDe، یک استیبل‌کوین ساخته‌شده بر بستر اتریوم است که به عنوان یک “دلار مصنوعی” شناخته می‌شود. این پروتکل از مکانیزمی برای خرید دارایی و فروش مشتقات آن استفاده می‌کند تا ثبات قیمتی ایجاد کند. این رویکرد، هرچند با بازدهی همراه است، اما ممکن است ریسک بیشتری نسبت به استیبل‌کوین‌های سنتی داشته باشد.

پی‌پال دلار (PayPal USD – PYUSD)

PayPal USD (PYUSD) توسط شرکت PayPal عرضه شده و به ارزش یک دلار آمریکا متصل است. این استیبل‌کوین با ذخایری از خزانه‌داری آمریکا و دارایی‌های نقدی پشتیبانی می‌شود. PYUSD برای تراکنش‌های خرید، انتقال، و استفاده در پرداخت‌های آنلاین، یک ابزار مالی ساده و قابل اطمینان ارائه می‌دهد.

TrueUSD (TUSD)

TrueUSD اولین استیبل‌کوین تنظیم‌شده با پشتوانه دلار آمریکا است که کاربران می‌توانند آن را در بیش از ۸۰ صرافی جهان معامله کنند. این توکن در پلتفرم‌های DeFi برای فارمینگ، استیکینگ و مشارکت در استخرهای استخراج استفاده می‌شود. TUSD به دلیل نقدینگی بالا و استفاده گسترده در شبکه‌هایی مانند اتریوم، TRON و BNB مورد استقبال قرار گرفته است.

فراکس (Frax – FRAX)

Frax، یک استیبل‌کوین ترکیبی است که بخشی از ارزش آن از طریق وثیقه و بخشی به صورت الگوریتمی ثابت می‌ماند. این پروتکل علاوه بر Frax، توکن‌های دیگری مانند FPI (متصل به شاخص قیمت مصرف‌کننده) و frxETH (مرتبط با اتریوم) ارائه می‌دهد. Frax برای ایجاد یک پول بلاکچینی مقیاس‌پذیر و قابل اطمینان طراحی شده است که تقریبا آینده خوبی در انتظار دارد.

پکس گلد (Pax Gold – PAXG)

پکس گلد یک استیبل‌کوین متصل به ارزش طلا است. هر واحد PAXG معادل یک اونس طلا است که در گاوصندوق‌های معتبر نگهداری می‌شود. این توکن امکان معامله طلا به صورت دیجیتال را فراهم می‌کند و برای کسانی که به دنبال ثبات طلا همراه با مزایای دیجیتال هستند، گزینه‌ای مناسب است.

✔️  بیشتر بخوانید: پکس گلد (PAXG) چیست؟ آشنایی با ارز دیجیتال طلا PAX Gold

پکس دلار (Pax Dollar – USDP)

Pax Dollar یک استیبل‌کوین کاملاً تنظیم‌شده است که ذخایر آن به صورت نقدی نگهداری می‌شود. این ذخایر همیشه برای بازخرید در دسترس هستند و از طریق سیستم نظارتی ایالت نیویورک کنترل می‌شوند. دارایی‌های مشتریان در برابر هرگونه ریسک ورشکستگی شرکت Paxos نیز محافظت می‌شود.

تتر گلد (Tether Gold – XAUT)

تتر گلد (Tether Gold) توکنی است که ارزش هر واحد آن معادل یک اونس طلا است و پشتوانه آن طلاهایی است که در خزانه‌های امن نگهداری می‌شود. این توکن به کاربران امکان می‌دهد تا به‌صورت دیجیتالی در طلا سرمایه‌گذاری کنند و از تغییرات قیمت جهانی طلا بهره‌مند شوند.

(Gemini Dollar – GUSD)

Gemini Dollar یک توکن ERC-20 است که توسط صرافی جمینی ایجاد شده و به طور کامل توسط وزارت خدمات مالی ایالت نیویورک تنظیم می‌شود. کاربران می‌توانند GUSD را برای خرید در پلتفرم‌هایی مانند OpenSea استفاده کنند یا آن را برای پس‌انداز و پرداخت‌های سریع به کار ببرند. این توکن تبدیل رایگان دلار آمریکا به دلار جمینی را نیز ارائه می‌دهد.

USDX (Kava USDX)

USDX یک استیبل‌کوین ساخته‌شده بر بستر بلاک‌چین کاوا (Kava) است که از مکانیزم وثیقه‌گذاری برای انتشار استفاده می‌کند. کاربران دارایی‌های دیجیتال خود را به شبکه کاوا منتقل کرده و به‌عنوان وثیقه قفل می‌کنند. در ازای این وثیقه، توکن USDX صادر می‌شود. این توکن‌ها می‌توانند در بازار کاوا برای تولید سود استفاده شوند، به‌خصوص با انتقال به Kava Lend، پلتفرمی که دارایی‌ها را با سود بهره به کاربران دیگر وام می‌دهد. شبکه کاوا از مکانیزم اجماع Tendermint بهره می‌برد که تراکنش‌های سریع و ایمن را ممکن می‌سازد​.

Binance USD (BUSD)

BUSD یک استیبل‌کوین است که توسط بایننس و شرکت Paxos ایجاد شده است. این توکن با دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود و برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ عرضه شد. در فوریه ۲۰۲۳، Paxos تولید توکن‌های جدید BUSD را متوقف کرد، اما بایننس اعلام کرد که همچنان به پشتیبانی از این استیبل‌کوین ادامه خواهد داد. BUSD نقش مهمی در اکوسیستم بایننس دارد و کاربران از آن برای تراکنش‌ها و سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های بایننس استفاده می‌کنند​.

STASIS EURO (EURS)

EURS یک استیبل‌کوین متصل به یورو است که توسط شرکت STASIS ایجاد شده است. این توکن به عنوان بزرگ‌ترین استیبل‌کوین با پشتوانه یورو معرفی شده و ذخایر آن به‌صورت شفاف در حساب‌های مؤسسات مالی معتبر نگهداری می‌شود. اگرچه اندازه بازار آن نسبت به همتایان آمریکایی کوچک‌تر است، اما توسط کاربران اروپایی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد​.

Liquity USD (LUSD)

LUSD یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که توسط پروتکل Liquity منتشر شده است. کاربران می‌توانند با وثیقه‌گذاری اتریوم، وام‌هایی با بهره صفر درصد دریافت کنند. وام‌ها به صورت LUSD پرداخت می‌شوند و ارزش آن به دلار آمریکا وابسته است. پروتکل Liquity از مکانیزم استخر تضمینی برای پشتیبانی از وام‌ها استفاده می‌کند​.

Celo Dollar (CUSD)

Celo Dollar (CUSD) یک استیبل‌کوین متصل به دلار آمریکاست و بخشی از پروتکل Celo محسوب می‌شود. این توکن به‌طور خاص برای گسترش دسترسی مالی و کاهش هزینه تراکنش‌ها طراحی شده است. ذخایر Celo به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند عرضه و تقاضا را مدیریت کرده و از پروتکل کلی Celo پشتیبانی کنند​.

Reserve Rights (RSR)

حقوق ذخیره (RSR) یک استیبل کوین ERC-20 با پشتوانه دارایی در پروتکل رزرو (نوعی از RToken) است. پروتکل و اکوسیستم ذخیره برای ایجاد ابزارهایی برای ایجاد و پیاده سازی سایر ارزهای باثبات در سراسر جهان کار می کنند. پروتکل رزرو بیان می‌کند که این اولین پلتفرمی است که امکان ایجاد بدون مجوز استیبل کوین‌های با پشتوانه دارایی، بازدهی و بیش از حد وثیقه در اتریوم را می‌دهد.

جدول استیبل‌کوین‌های برتر در کوین مارکت کپ

این جدول فهرستی از استیبل‌کوین‌های برتر به همراه اطلاعاتی از جمله رتبه کلی در سایت کوین مارکت کپ، قیمت، تغییرات روزانه، ارزش بازار، و حجم معاملات روزانه را نمایش می‌دهد.

✔️  بیشتر بخوانید: مارکت کپ (Market Cap) یا ارزش بازار چیست؟

مقایسه استیبل کوین متمرکز و غیر متمرکز

استیبل کوین‌ها به‌طور کلی به دو دسته متمرکز و غیر متمرکز تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند. در این بخش، به مقایسه این دو نوع استیبل کوین خواهیم پرداخت:

استیبل کوین‌های متمرکز

استیبل کوین‌های متمرکز، به‌طور عمده توسط شرکت‌ها و نهادهای متمرکز اداره می‌شوند. این استیبل کوین‌ها معمولاً با ارزهای فیات مانند دلار آمریکا، یورو یا دیگر ارزهای معتبر متصل هستند و ارزش آن‌ها به‌طور مستقیم به این ارزها وابسته است.

ویژگی‌ها:

• پشتوانه فیات: این استیبل کوین‌ها معمولاً به یک دارایی فیزیکی، مانند دلار، یورو یا طلا، متصل هستند. شرکت صادرکننده این استیبل کوین‌ها موظف است پشتوانه مورد نظر را به‌صورت کامل در دسترس نگه دارد.
• نهادهای نظارتی: استیبل کوین‌های متمرکز معمولاً تحت نظارت نهادهای دولتی و مالی قرار دارند که از شفافیت و قانونی بودن این کوین‌ها اطمینان می‌دهند.
• پایداری قیمت: به دلیل وجود پشتوانه ثابت و نظارت دقیق، این نوع استیبل کوین‌ها معمولاً از نوسانات قیمت کمتری برخوردار هستند و می‌توانند به‌عنوان ابزار پرداخت یا ذخیره ارزش در نظر گرفته شوند.

برخی استیبل کوین‌های متمرکز

• تتر (USDT)
• USD Coin (USDC)
• Paxos Dollar (USDP)

مزایا:

• قابلیت تبدیل آسان: به‌طور معمول این استیبل کوین‌ها را می‌توان به راحتی در صرافی‌ها و پلتفرم‌های مختلف مبادله کرد.

معایب:

• ریسک‌های متمرکز: هرچند که این استیبل کوین‌ها تحت نظارت قرار دارند، اما ریسک‌های متمرکز بودن، از جمله احتمال دخالت‌های قانونی یا مدیریتی، وجود دارد.
• عدم شفافیت: به‌دلیل نظارت و دستکاری نهادهای نظارتی، این استیبل کوین‌ها از شفافیت بالایی نمی‌توانند برخوردار باشند.
• تحریم و عدم استفاده در برخی از کشورها: این توکن‌ها چون در حوزه قانونی یک دولت نوشته می‌شود، احتمال دارد قوانین آن کشور با سایر کشورها تداخل داشته و هرشخصی از هر جای جهان نتواند از آنها استفاده کند.

استیبل کوین‌های غیر متمرکز

استیبل کوین‌های غیر متمرکز معمولاً به‌وسیله الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند که پیش‌تر توضیح داده‌شد، در بلاکچین‌های غیرمتمرکز اداره می‌شوند. این نوع استیبل کوین‌ها به‌طور معمول از پشتوانه‌های دیجیتال و یا الگوریتم‌هایی برای حفظ ثبات قیمت استفاده می‌کنند.

ویژگی‌ها:

• عدم وابستگی به نهادهای متمرکز: این نوع استیبل کوین‌ها تحت نظارت هیچ نهاد دولتی یا شرکتی نیستند و مدیریت آن‌ها به‌صورت کاملاً خودکار توسط الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند یا توسط جامعه آن شبکه صورت می‌گیرد.
• پشتوانه غیرمتمرکز: برخلاف استیبل کوین‌های متمرکز، استیبل کوین‌های غیرمتمرکز ممکن است از دارایی‌های دیجیتال، مانند اتر (ETH) یا بیت‌کوین (BTC) به‌عنوان پشتوانه استفاده کنند و یا از الگوریتم‌ها برای تنظیم عرضه و تقاضای توکن‌ها استفاده کنند.
• حفظ ثبات قیمت: از طریق الگوریتم‌ها و پروتکل‌های هوشمند، این استیبل کوین‌ها تلاش می‌کنند تا ارزش خود را به دلار یا دیگر ارزهای فیات مرتبط نگه دارند.

برخی استیبل کوین‌های غیر متمرکز

• دای (DAI)
• Frax (FRAX)
• Ampleforth (AMPL)

مزایا:

• غیرمتمرکز بودن: این نوع استیبل کوین‌ها از دسترسی و نظارت متمرکز جلوگیری می‌کنند و از آزادی عمل بیشتری برخوردارند.
• پایداری الگوریتمی: قیمت آن‌ها از طریق الگوریتم‌ها تنظیم می‌شود که می‌تواند موجب پایداری طولانی‌مدت شود.
• بدون محمدودیت جغرافیایی: این استیبل کوین‌ها چون بصورت کاملا متمرکز ایجاد شده‌اند برخلاف استیبل کوین متمرکز، هرکسی از هر جای جهان می‌تواند از آنها استفاده کند.

معایب:

• ریسک‌های الگوریتمی: ممکن است در صورت بروز نقص در کد یا الگوریتم‌های هوشمند، نوسانات شدید و غیرمنتظره‌ای رخ دهد.
• کمبود شفافیت: در مقایسه با استیبل کوین‌های متمرکز، ممکن است این نوع کوین‌ها شفافیت کمتری داشته باشند و برای کاربران اطلاعات کمتری در دسترس باشد.

استیبل کوین‌های متمرکز و غیر متمرکز هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. استیبل کوین‌های متمرکز برای کسانی که به شفافیت و نظارت قانون هر دولت یا موسسه خاصی اهمیت می‌دهند، گزینه مناسب‌تری هستند، در حالی که استیبل کوین‌های غیرمتمرکز برای افرادی که به دنبال استقلال و اجتناب از دخالت‌های دولت‌ها یا واسطه‌ها هستند، انتخاب بهتری خواهند بود. کلا برای انتخاب استیبل‌کوین نظرات خیلی متفاوتی وجود دارد که گروهی اعتقاد دارند برای فراگیری هرچه بیشتر این حوزه، دولت‌ها باید دخالت و قانون وضع کنند، از طرفی افرادی که به ماهیت اصلی رمزارزها یعنی گمنام ماندن تراکنش‌های مالی اعتقاد دارند. زیرا علت مشخص نبودن ماهیت ساتوشی ناکاموتو را در راستای اهداف ایجاد رمزارزها، جزو اولین قوانین این حوزه می‌دانند.

✔️  بیشتر بخوانید: آلت کوین چیست؟ معرفی انواع آلت کوین‌ها

در جدول زیر، کاربردها و ریسک‌های استیبل کوین‌ها به تفکیک آورده شده است. این جمع‌بندی به شما کمک می‌کند تصمیم‌گیری بهتری در مورد استفاده از این ابزارهای مالی داشته باشید:

مکانیسم‌های تثبیت قیمت در استیبل‌کوین‌ها

تثبیت قیمت استیبل‌کوین‌ها به‌منظور حفظ ارزش ثابت آن‌ها در برابر یک ارز فیات، مانند دلار آمریکا، از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. این مکانیسم‌ها توسط شرکت‌های سازنده استیبل‌کوین‌ها تنظیم می‌شود تا اطمینان حاصل شود که هر توکن همیشه معادل یک واحد از ارز هدف است.

1. استیبل‌کوین‌ متمرکز: در این مدل، مانند تتر (USDT)، شرکت سازنده (Tether) تضمین می‌کند که هر توکن به‌طور کامل با ارزهای فیات (مانند دلار) پشتیبانی می‌شود. برای تثبیت قیمت، وقتی تقاضا افزایش می‌یابد، شرکت تعداد بیشتری از استیبل‌کوین‌ها را منتشر می‌کند و زمانی که تقاضا کاهش می‌یابد، توکن‌ها از بازار جمع‌آوری می‌شوند.
2. استیبل‌کوین‌ الگوریتمی: در این سیستم، مانند دای (DAI)، استیبل‌کوین‌ها به‌طور خودکار با استفاده از الگوریتم‌ها عرضه و تقاضا را مدیریت می‌کنند. به‌طور مثال، وقتی قیمت از یک دلار بیشتر می‌شود، الگوریتم توکن‌های جدید ایجاد می‌کند تا قیمت را به سطح مطلوب بازگرداند و بالعکس توکن‌های مازاد را می‌سوزاند.
3. استیبل‌کوین‌ وثیقه‌ای: در این روش، مانند استیبل‌کوین‌های پشتیبانی شده توسط طلا یا سایر دارایی‌ها، قیمت استیبل‌کوین به‌طور مستقیم با ارزش دارایی‌های پشتیبان خود تنظیم می‌شود. اگر قیمت طلا افزایش یابد، عرضه استیبل‌کوین نیز متناسب با آن تنظیم و افزایش می‌یابد می‌شود.

استخراج استیبل‌کوین

استخراج استیبل‌کوین‌ها در برخی مدل‌ها مشابه استخراج ارزهای دیجیتال است، با این تفاوت که در استیبل‌کوین‌ها معمولاً فرآیند استخراج به‌جای حل مسائل ریاضی پیچیده، بر اساس وثیقه‌گذاری یا خرید و فروش دارایی‌ها انجام می‌شود. برای مثال، در استیبل‌کوین‌های الگوریتمی، استخراج معمولاً به‌وسیله قفل‌کردن دارایی‌های دیجیتال به‌عنوان وثیقه در یک استخر برای ایجاد توکن‌های جدید انجام می‌شود. در استیبل‌کوین‌های متمرکز نیز، استخراج به‌صورت مستقیم توسط سازندگان و بر اساس سیاست‌های بازار صورت می‌گیرد تا قیمت ثابت باقی بماند.

روش‌های کسب درآمد توسط استیبل‌کوین‌ها

استیبل‌کوین‌ها به دلیل ثبات قیمتی که دارند، ابزاری مناسب برای کسب درآمد در دنیای رمزارزها به شمار می‌روند. این ارزهای دیجیتال به کاربران این امکان را می‌دهند تا از طریق روش‌های مختلف، بازدهی و سود کسب کنند. با توجه به ویژگی‌های متمایز استیبل‌کوین‌ها، می‌توان از آن‌ها در بازارهای مختلف استفاده کرد تا درآمدی ثابت و بدون ریسک‌های شدید نوسانات بازار به دست آورد.

1. استیکینگ (Staking):
   در این روش، استیبل‌کوین‌ها در شبکه‌های بلاک‌چینی خاص قفل می‌شوند و به‌عنوان گواهی بر صحت تراکنش‌ها یا تأمین امنیت شبکه استفاده می‌شوند. در ازای این مشارکت، کاربر می‌تواند سود دوره‌ای به دست آورد.
2. ارائه نقدینگی (Liquidity Providing):
   در پلتفرم‌های غیرمتمرکز (DeFi)، کاربران می‌توانند استیبل‌کوین‌های خود را به استخرهای نقدینگی اضافه کنند. این کار باعث می‌شود که در ازای تامین نقدینگی، کارمزد تراکنش‌ها را به‌عنوان درآمد دریافت کنند.
3. ییلد فارمینگ (Yield Farming):
   ییلد فارمینگ یک استراتژی در پلتفرم‌های DeFi است که به کاربران اجازه می‌دهد با قرار دادن استیبل‌کوین‌ها در پروتکل‌ها و استخرهای مختلف، از توکن‌ها یا پاداش‌های اضافی به‌عنوان سود بهره‌مند شوند.
4. وام‌دهی (Lending):
   با استفاده از پلتفرم‌های وام‌دهی، می‌توانید استیبل‌کوین‌های خود را به دیگران قرض بدهید و در ازای آن بهره دریافت کنید. این روش به ویژه در پلتفرم‌های غیرمتمرکز امکان‌پذیر است.
5. سرمایه‌گذاری در پروتکل‌های DeFi:
   با استفاده از استیبل‌کوین‌ها می‌توان در پروژه‌های DeFi سرمایه‌گذاری کرد و از بازده‌های مختلف مانند قرض‌دهی یا کسب سود از خرید و فروش ارزهای دیجیتال به دست آورد.
6. مصون ماندن از افزایش قیمت دلار برای ایرانیان:

روش آخر بیشتر جنبه حفظ ارزش ریال را دارد تا سرمایه‌گذاری و سوددهی از استیبل کوین‌ها. تورم ایران هرساله بیشتر از قبل می‌شود و قیمت دلار کماکان روبه افزایش است، در این آشفته بازار قیمت ارزهای خارجی در ایران، بهتراست بجای خرید دلار فیزیکی از صرافی‌ یا بانک‌ها، معادل همان را استیبل کوین خریداری کنیم که هر زمان نیاز به نقد کردن آنها داشتیم، بدون دغدغه در هر صرافی ارزدیجیتال ایرانی نقد و به ریال تبدیل کنیم.

سخن پایانی

استیبل کوین‌ها، چه از نوع الگوریتمی، رمزنگاری‌شده یا تحت حمایت فیات، ابزارهای مالی قدرتمندی برای مقابله با نوسانات ارزهای دیجیتال هستند. هرکدام از این دسته‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند که با توجه به اهداف کاربران، از شفافیت و غیرمتمرکز بودن تا ثبات و اتصال مستقیم به ارزهای فیات، مزایای منحصربه‌فردی ارائه می‌دهند. انتخاب استیبل کوین مناسب به نیاز کاربران و هدف استفاده آن‌ها بستگی دارد.