رمزارز استلار (XLM) چیست و چگونه کار می‌کند؟

در عصری که فناوری بلاکچین نحوه تعاملات مالی را دگرگون کرده، استلار به عنوان یکی از پیشگامان پرداخت‌های غیرمتمرکز و فرامرزی برجسته شده است. این شبکه با هدف ایجاد بستری برای انتقال سریع، ارزان و قابل اعتماد دارایی‌ها از ارزهای فیات گرفته تا رمزارزها و دارایی‌های توکن‌شده طراحی شده است. برخلاف بسیاری از پروژه‌های بلاکچین که بر سوداگری یا کاربردهای پیچیده متمرکز هستند، استلار مأموریتی اجتماعی دارد: ارائه خدمات مالی به افرادی که از سیستم‌های بانکی سنتی محروم‌اند. این مقاله شما را به سفری جامع در دنیای استلار می‌برد، از تاریخچه و فناوری زیربنایی آن گرفته تا کاربردها، مزایا، معایب و جایگاه آن در بازار رمزارزها. اگر به دنبال درک عمیق استلار و پتانسیل آن در آینده مالی هستید، این راهنما پاسخگوی نیاز شماست.

استلار چیست؟

استلار (Stellar) یک پلتفرم بلاکچین غیرمتمرکز و همتا به همتا است که برای ساده‌سازی انتقال دارایی‌های دیجیتال و سنتی طراحی شده است.

این شبکه در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد و به کاربران امکان می‌دهد هر نوع دارایی مانند دلار، یورو، بیت‌کوین، سهام یا طلا را با سرعت بالا و هزینه‌ای ناچیز منتقل کنند. استلار اغلب به عنوان رقیب ریپل (XRP) شناخته می‌شود، اما برخلاف ریپل که بر مؤسسات مالی متمرکز است، استلار برای عموم مردم و به‌ویژه افراد بدون دسترسی به بانک طراحی شده است.

توکن بومی این شبکه، لومن (Lumens یا XLM)، نقش کلیدی در عملکرد استلار دارد. XLM به عنوان سوخت شبکه برای پرداخت کارمزدهای تراکنش و تسهیل تبدیل دارایی‌ها استفاده می‌شود. استلار با ارزش بازار حدود ۹.۱۶ میلیارد دلار (تا آوریل ۲۰۲۵) در رتبه سی و یکم بزرگ‌ترین رمزارزها قرار دارد و به دلیل کارایی و مأموریت اجتماعی‌اش مورد توجه قرار گرفته است.

تاریخچه استلار

استلار توسط جد مک‌کالب (Jed McCaleb)، یکی از چهره‌های برجسته صنعت رمزارزها، تأسیس شد. مک‌کالب پیش‌تر یکی از بنیانگذاران ریپل و صرافی مت‌گوکس (Mt. Gox)، اولین صرافی بزرگ بیت‌کوین، بود. در سال ۲۰۱۳، به دلیل اختلاف با جهت‌گیری ریپل که بر همکاری با بانک‌ها متمرکز بود، مک‌کالب این شرکت را ترک کرد و استلار را با هدف ایجاد شبکه‌ای غیرمتمرکزتر و کاربرمحور راه‌اندازی کرد.

دوره مستر کلاس طلا

جامع‌ترین دوره آموزشی طلا

این دوره در مجموعه یوتوفارکس تهیه شده و نتیجه سال‌ها تجربه در حوزه معامله‌گری طلا و فارکس است. این دوره توسط مجموعه‌ای از معامله‌گران حرفه‌ای یوتوفارکس تهیه شده است. با خرید این دوره از تجربه چندین معامله‌گر بهره‌مند خواهید شد.

مشاهده دوره

او با همکاری جویس کیم (Joyce Kim)، وکیل و کارآفرین، بنیاد توسعه استلار (Stellar Development Foundation – SDF) را تأسیس کرد. این بنیاد غیرانتفاعی مسئول توسعه پروتکل استلار، ترویج آن و حمایت از پروژه‌های مبتنی بر این شبکه است. دیوید مازیرس (David Mazieres)، استاد علوم کامپیوتر دانشگاه استنفورد، پروتکل اجماع استلار (SCP) را طراحی کرد که یکی از نوآوری‌های اصلی این پروژه است. دنل دیکسون (Denelle Dixon)، مدیرعامل فعلی SDF، نقش مهمی در گسترش مشارکت‌های جهانی استلار ایفا کرده است.

از زمان راه‌اندازی، استلار با شرکت‌های بزرگی مانند IBM، Stripe و Samsung همکاری کرده و در پروژه‌هایی مانند World Wire (شبکه پرداخت جهانی IBM) مشارکت داشته است. این مشارکت‌ها استلار را به یکی از پروژه‌های پیشرو در حوزه پرداخت‌های بلاکچین تبدیل کرده‌اند.

ویژگی‌ها و کاربردها پروژه استلار

استلار به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و کاربردهای گسترده‌اش از سایر بلاکچین‌ها متمایز است:

• پرداخت‌های فرامرزی: استلار امکان انتقال سریع و ارزان پول بین کشورها را فراهم می‌کند، که برای مهاجران و کسب‌وکارهای بین‌المللی ایده‌آل است.
• میکروپرداخت‌ها: کارمزدهای ناچیز استلار (۰.۰۰۰۰۱ XLM) آن را برای پرداخت‌های کوچک، مانند خریدهای روزمره یا پاداش‌های دیجیتال، مناسب می‌کند.
• توکن‌سازی دارایی‌ها: کاربران می‌توانند دارایی‌های دنیای واقعی مانند املاک، سهام یا فلزات گران‌بها را توکن‌سازی کرده و در شبکه استلار منتقل کنند.
• مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi): استلار در حال ادغام با پروتکل‌های DeFi است و امکان ایجاد صرافی‌های غیرمتمرکز و خدمات مالی نوین را فراهم می‌کند.
• دسترسی همگانی: استلار با تمرکز بر افراد بدون دسترسی به بانک، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، به دنبال کاهش شکاف مالی است.
• مشارکت‌های استراتژیک: همکاری با شرکت‌هایی مانند IBM، Stripe و Samsung اعتبار و کاربرد استلار را افزایش داده است.

✔️  بیشتر بخوانید: دیفای (DeFi) چیست؟ و چگونه کار می‌کند؟

نحوه عملکرد پروژه استلار

معماری شبکه

استلار از مجموعه‌ای از سرورها (نودهای تأییدکننده) تشکیل شده که به طور مستقل اما هماهنگ عمل می‌کنند. این نودها دفتر کل استلار را به‌روزرسانی و همگام‌سازی می‌کنند. برخلاف بلاکچین‌های مبتنی بر اثبات کار (مانند بیت‌کوین) که به مصرف انرژی بالایی نیاز دارند، استلار از پروتکل اجماع استلار (SCP) استفاده می‌کند.

پروتکل اجماع استلار (SCP)

SCP یک الگوریتم اجماع مبتنی بر توافق فدرال (Federated Byzantine Agreement) است که به نودها امکان می‌دهد در عرض ۳ تا ۵ ثانیه بر تراکنش‌ها توافق کنند. این پروتکل سریع، کم‌مصرف و مقاوم در برابر حملات است. SCP به شبکه اجازه می‌دهد تا مقیاس‌پذیری بالایی داشته باشد و حتی در صورت خرابی برخی نودها به کار خود ادامه دهد.

انکرها (Anchors)

انکرها نهادهای مورد اعتمادی هستند که به عنوان واسطه بین دارایی‌های دنیای واقعی و شبکه استلار عمل می‌کنند. برای مثال، اگر کاربری بخواهد دلار آمریکا را در استلار منتقل کند، انکر دلار را دریافت کرده و معادل آن را به صورت اعتبار دیجیتال در بلاکچین استلار صادر می‌کند. این مکانیزم استلار را با سیستم‌های مالی سنتی سازگار می‌کند.

کارمزدهای تراکنش

هر تراکنش در استلار کارمزدی معادل ۰.۰۰۰۰۱ XLM (100 استروپ) دارد. این کارمزد از اسپم شدن شبکه جلوگیری کرده و تراکنش‌ها را برای کاربران مقرون‌به‌صرفه نگه می‌دارد. کارمزدها همچنین به طور خودکار سوزانده می‌شوند، که به کاهش عرضه XLM در بلندمدت کمک می‌کند.

توکن XLM چیست؟

لومن (XLM) توکن بومی شبکه استلار است که دو نقش اصلی دارد:

• پرداخت کارمزد تراکنش: هر تراکنش در شبکه نیازمند پرداخت مقدار ناچیزی XLM است.
• واسطه تبدیل دارایی‌ها: XLM به عنوان ارز واسطه برای تبدیل دارایی‌ها (مانند دلار به یورو یا بیت‌کوین به سهام) در شبکه استفاده می‌شود.

XLM همچنین برای جلوگیری از سوءاستفاده از شبکه ضروری است. هر حساب در استلار باید حداقل ۱ XLM موجودی داشته باشد تا فعال بماند، که این مکانیزم از ایجاد حساب‌های جعلی جلوگیری می‌کند.

وضعیت و آمار و ارقام توکن

تا آوریل ۲۰۲۵، وضعیت توکن XLM به شرح زیر است:

• ارزش بازار: حدود ۹.۱۶ میلیارد دلار، که استلار را در رتبه سی و یکم بزرگ‌ترین رمزارزها قرار می‌دهد.
• عرضه کل: حدود ۵۰ میلیارد XLM، پس از سوزاندن بیش از نیمی از عرضه اولیه (۱۰۰ میلیارد) در سال ۲۰۱۹.
• عرضه در گردش: حدود ۲۹ میلیارد XLM.
• بالاترین قیمت تاریخی: ۰.۸۸۹ دلار در ژانویه ۲۰۱۸.
• کارمزد تراکنش: ۰.۰۰۰۰۱ XLM (100 استروپ) که به طور خودکار سوزانده می‌شود.
• روند قیمت: پس از نوسانات بازار در سال‌های گذشته، XLM از سال ۲۰۲۳ روند صعودی ملایمی را تجربه کرده است.

سوزاندن کارمزدها و عرضه محدود XLM به کاهش تورم و افزایش احتمالی ارزش آن در بلندمدت کمک می‌کند. تقاضا برای XLM به پذیرش شبکه استلار و افزایش کاربردهای آن بستگی دارد.

✔️  بیشتر بخوانید: توکن چیست؟ معرفی انواع توکن

تفاوت‌های کلیدی استلار با سایر توکن‌ها

استلار در مقایسه با سایر پروژه‌های بلاکچین، به‌ویژه ریپل، بیت‌کوین و اتریوم، تفاوت‌های قابل توجهی دارد:

• استلار در مقابل ریپل (XRP):
  • تمرکز: استلار برای عموم مردم و افراد بدون دسترسی به بانک طراحی شده، در حالی که ریپل بر مؤسسات مالی متمرکز است.
  • غیرمتمرکز بودن: استلار کاملاً غیرمتمرکز و بدون مجوز است، اما ریپل تا حدی متمرکزتر عمل می‌کند.
  • کاربرد: استلار برای میکروتراکنش‌ها و پرداخت‌های روزمره بهینه‌تر است.
• استلار در مقابل بیت‌کوین (BTC):
  • هدف: بیت‌کوین بیشتر به عنوان ذخیره ارزش استفاده می‌شود، در حالی که استلار برای پرداخت‌های سریع و ارزان طراحی شده است.
  • سرعت و هزینه: تراکنش‌های استلار در چند ثانیه و با کارمزد ناچیز انجام می‌شوند، اما بیت‌کوین کندتر و گران‌تر است.
  • مصرف انرژی: استلار از پروتکل کم‌مصرف SCP استفاده می‌کند، در حالی که بیت‌کوین به استخراج انرژی‌بر وابسته است.
• استلار در مقابل اتریوم (ETH):
  • کاربرد: اتریوم بر قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز متمرکز است، اما استلار برای انتقال دارایی‌ها بهینه شده است.
  • هزینه‌ها: کارمزدهای اتریوم (گس) معمولاً بالاتر از استلار هستند.
  • سادگی: استلار برای کاربران عادی ساده‌تر و کاربرپسندتر است.

مزایا و معایب استلار

مزایا

• سرعت و کارایی: تراکنش‌ها در ۳ تا ۵ ثانیه تأیید می‌شوند.
• کارمزدهای ناچیز: هزینه هر تراکنش تنها ۰.۰۰۰۰۱ XLM است.
• دسترسی همگانی: استلار به افرادی که به بانک دسترسی ندارند خدمات ارائه می‌دهد.
• انعطاف‌پذیری: امکان انتقال هر نوع دارایی، از فیات تا رمزارز.
• مشارکت‌های قوی: همکاری با IBM، Stripe و Samsung اعتبار استلار را افزایش داده است.
• غیرمتمرکز بودن: هر کسی می‌تواند نود تأییدکننده راه‌اندازی کند.

معایب

• رقابت شدید: استلار با پروژه‌هایی مانند ریپل، اتریوم و شبکه‌های پرداخت سنتی مانند SWIFT رقابت می‌کند.
• پذیرش محدود: با وجود پیشرفت‌ها، پذیرش گسترده استلار در سطح جهانی هنوز به زمان نیاز دارد.
• وابستگی به انکرها: اعتماد به انکرها ممکن است ریسک‌هایی مانند خطای انسانی یا سوءاستفاده را به همراه داشته باشد.
• نوسانات قیمت: مانند سایر رمزارزها، XLM در معرض نوسانات بازار است.

بهترین کیف پول‌های استلار (XLM)

برای ذخیره‌سازی و مدیریت رمزارز استلار، انتخاب یک کیف پول مطمئن و مناسب بسیار حیاتی است. در اینجا چند گزینه برتر را معرفی می‌کنیم:

• کیف پول Solar Wallet: یک کیف پول سبک و اختصاصی برای استلار است که کاربری آسانی دارد. این کیف پول روی موبایل و دسکتاپ قابل استفاده است و امکاناتی مانند ارسال، دریافت و مدیریت توکن‌های استلار را با امنیت بالا ارائه می‌دهد. از امضای تراکنش‌های پیشرفته نیز پشتیبانی می‌کند.
• کیف پول Lobstr: یکی از محبوب‌ترین کیف پول‌های مخصوص استلار است. این کیف پول با رابط کاربری ساده و جذاب، مناسب افراد تازه‌کار است. امکان اتصال به صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) و مدیریت چند دارایی همزمان را دارد. همچنین از نسخه موبایلی و وب پشتیبانی می‌کند.
• کیف پول Trust Wallet: تراست ولت یک کیف پول چند ارزی معروف که از استلار هم پشتیبانی می‌کند. امنیت بالا، پشتیبانی از هزاران توکن دیگر و امکان ذخیره‌سازی غیرامانی (non-custodial) از ویژگی‌های اصلی Trust Wallet است. برای افرادی که می‌خواهند همزمان چند رمزارز مدیریت کنند، انتخاب مناسبی است.
• کیف پول Ledger (Nano S و Nano X): اگر به دنبال حداکثر امنیت هستید، Ledger بهترین انتخاب است. این کیف پول سخت‌افزاری، کلیدهای خصوصی را به صورت آفلاین ذخیره می‌کند و در برابر حملات آنلاین بسیار مقاوم است. استفاده از Ledger برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در استلار توصیه می‌شود.
• کیف پول کاغذی (Paper Wallet): یک روش کاملاً آفلاین برای ذخیره‌سازی استلار است. در این روش کلیدهای عمومی و خصوصی روی یک کاغذ چاپ یا نوشته می‌شود. این کیف پول برای کسانی مناسب است که قصد نگهداری طولانی‌مدت بدون اتصال به اینترنت دارند، ولی باید بسیار مراقب از بین رفتن یا سرقت کاغذ باشند.

✔️  بیشتر بخوانید: کیف پول تراست ولت چیست؟ آموزش کامل صفر تا صد تراست ولت

آموزش خرید و فروش استلار (XLM)

مراحل خرید استلار:

1. انتخاب صرافی
   ابتدا یک صرافی مطمئن داخلی یا بین‌المللی را انتخاب کنید که از خرید و فروش استلار پشتیبانی کند. اگر از صرافی خارجی استفاده می‌کنید، باید احراز هویت و محدودیت‌های جغرافیایی را در نظر داشته باشید.
2. ایجاد حساب کاربری
   در صرافی انتخاب شده ثبت‌نام کرده و مراحل احراز هویت (KYC) را طبق نیاز پلتفرم تکمیل کنید.
3. واریز وجه
   مبلغ موردنظر را از طریق کارت بانکی یا سایر روش‌های پشتیبانی شده به حساب خود در صرافی واریز کنید.
4. خرید استلار
   در قسمت خرید/فروش صرافی، رمزارز XLM را انتخاب کنید. مقدار موردنظر خود را مشخص کرده و سفارش خرید ثبت کنید. قیمت خرید می‌تواند بر اساس بازار (Market Order) یا با تعیین قیمت دلخواه (Limit Order) باشد.
5. انتقال به کیف پول شخصی
   پس از خرید، توصیه می‌شود بلافاصله XLM‌های خود را به یک کیف پول شخصی و امن منتقل کنید تا از خطرات احتمالی مانند هک شدن صرافی جلوگیری شود.

مراحل فروش استلار:

1. انتقال XLM به صرافی
   استلارهای خود را از کیف پول شخصی به آدرس کیف پول صرافی منتقل کنید.
2. ثبت سفارش فروش
   در بخش فروش صرافی، رمزارز XLM را انتخاب کنید و مقدار موردنظر برای فروش را مشخص نمایید. می‌توانید سفارش فروش آنی یا با قیمت دلخواه ثبت کنید.
3. برداشت وجه ریالی یا دلاری
   پس از انجام موفقیت‌آمیز فروش، موجودی به حساب کاربری شما در صرافی اضافه می‌شود. در این مرحله می‌توانید وجه خود را به حساب بانکی برداشت کنید یا برای خرید رمزارزهای دیگر استفاده نمایید.

✔️  بیشتر بخوانید: آموزش خرید و فروش ارز دیجیتال برای مبتدیان

نقشه راه و آینده پروژه استلار

استلار به عنوان یکی از پیشگامان پرداخت‌های غیرمتمرکز، برنامه‌های مشخصی برای توسعه مقیاس‌پذیری، بهبود تجربه کاربری و گسترش جهانی دارد. بنیاد توسعه استلار (SDF) با انتشار نقشه‌های راه سالانه، بر تعهد خود به ارائه خدمات مالی عادلانه تأکید می‌کند.

برنامه‌های کوتاه‌مدت (۲۰۲۵)

در سال ۲۰۲۵، استلار بر سه محور اصلی تمرکز دارد:

• افزایش مقیاس‌پذیری: کاهش زمان بسته شدن دفتر کل از ۵ به ۲.۵ ثانیه و افزایش توان عملیاتی شبکه به ۵۰۰۰ تراکنش در ثانیه از طریق بهبود Stellar Core و استفاده از تکنیک‌های اجماع پیشرفته.
• توسعه پلتفرم سوروبان: افزودن قابلیت‌هایی مانند Lab 4.0 و Contract Copilot برای ساده‌تر کردن توسعه قراردادهای هوشمند و تقویت اکوسیستم DeFi.
• ارتقای کیف پول‌ها و پرداخت‌ها: گسترش امکانات کیف پول Freighter و توسعه Stellar Disbursement Platform برای تسهیل پرداخت‌های انبوه و دسترسی کاربران بدون تجربه بلاکچین.

چشم‌انداز بلندمدت پروژه استلار

استلار در تلاش است به یک پلتفرم جامع مالی تبدیل شود که خدماتی مانند پرداخت، پس‌انداز، وام‌دهی و اعتبار غیرمتمرکز را ارائه می‌دهد. اهداف کلیدی در این مسیر عبارتند از:

• دسترسی جهانی: توسعه شبکه انکرها برای خدمات‌رسانی به مناطق محروم در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین.
• ادغام با پروژه‌های CBDC: همکاری با بانک‌های مرکزی مانند پروژه AUDD استرالیا برای گسترش پرداخت‌های دیجیتال.
• رشد اکوسیستم DeFi: حمایت از پروژه‌های جدید بر بستر سوروبان و ایجاد یک زیست‌بوم مالی غیرمتمرکز پویا.
• تعهد به پایداری: استفاده از پروتکل اجماع کم‌مصرف و تمرکز بر پروژه‌های اجتماعی و زیست‌محیطی.

سخن پایانی

استلار (Stellar) فراتر از یک رمزارز است؛ این یک پلتفرم با چشم‌انداز تغییر نحوه انتقال ارزش در جهان است. با تمرکز بر سرعت، کارایی، هزینه‌های پایین و دسترسی همگانی، استلار به دنبال ایجاد جهانی است که در آن خدمات مالی برای همه در دسترس باشد. از پرداخت‌های فرامرزی گرفته تا توکن‌سازی دارایی‌ها و پروژه‌های اجتماعی، استلار ابزارهای قدرتمندی برای آینده مالی غیرمتمرکز ارائه می‌دهد.

با این حال، مانند هر سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارزها، تحقیق دقیق و مدیریت ریسک ضروری است. استلار نه تنها یک فناوری، بلکه یک گام به سوی جهانی عادلانه‌تر است.

لطفا نظر و سوالات خود را درباره این مقاله ارسال کنید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.