کوین و توکن دو مفهوم بسیار پر کاربرد در دنیای بلاکچین و ارز‌های دیجیتال هستند. اگرچه بسیاری مواقع این دو به جای هم استفاده می‌شوند اما از لحاظ فنی تفاوت‌های زیادی باهم دارند. در این مقاله ابتدا به بررسی مفهوم کوین می‌پردازیم و سپس تفاوت آن را با توکن بیان می‌کنیم.
کوین چیست؟ Coin چیست؟
کوین (Coin) در لغت به معنای سکه و در دنیای رمز‌ارز‌ها نوعی از دارایی دیجیتال است که در بلاکچین اختصاصی و مستقل خودش یا به اصطلاح فنی Native Blockchain حضور دارد.
کوین‌ها در بلاکچین اختصاصی خودشان به عنوان پول عمل می‌کنند و از طریق مکانیسم استخراج یا همان Mining تولید می‌شوند. آنها به عنوان یک پول (ارز) دیجیتال در اکوسیستم بلاکچین متعلق به خود استفاده می‌شوند.
ویژگی‌های اصلی کوین چیست؟
هر کوین سه ویژگی اصلی دارد:
- بلاکچین مستقل و مختص به خود را دارد. برخلاف توکن‌ها که بلاکچین مختص خود را ندارند و بر روی دیگر بلاکچین‌ها منتشر می‌شوند کوین‌ها بلاکچین اختصاصی خود را دارند. برای مثال بیتکوین روی بلاکچین بیتکوین، اتریوم روی بلاکچین اتریوم.
- وسیله مبادله هستند. هر کوین یک وسیله برای ذخیره ارزش و یک وسیله برای مبادله است. در حقیقت کوین نوعی پول به حساب می‌آید که پرداخت‌های درون بلاکچین بوسیله آن انجام می‌شود. به عنوان مثال برای استفاده از خدمات بلاکچین اتریوم باید پول پرداخت شود و این پول ارز اتریوم است.
- کوین‌ها در فرآیند استخراج ایجاد می‌شوند. فرآیند استخراج به پروسه تایید تراکنش‌ها و ذخیره اطلاعات مرتبط با آنها در بلاکچین گفته می‌شود و بازیگران حاضر در این فرآیند به عنوان پاداش ارز یا پول مخصوص آن بلاکچین را دریافت می‌کنند. مثلا ماینر‌های بیتکوین به عنوان پاداش استخراج بلاک ارز محلی این بلاکچین یعنی بیتکوین را دریافت می‌کنند.
مشهورترین کوین‌های بازار کدامند؟
با توجه به تعاریف بالا احتمالا متوجه شده‌اید که هر ارزی که بلاکچین مختص به خود را داشته باشد یک کوین است. معروف‌ترین و بزرگترین کوین‌های بازار بر اساس ارزش بازار عبارتند از:
- بیتکوین با نماد BTC: بیتکوین بزرگترین ارز دیجیتال بازار، مشهورترین کوین و بهترین بلاکچین حال حاضر در دنیاست.
- اتریوم با نماد ETH: بعد از بیتکوین، اتریوم بزرگترین و خوشنام‌ترین بلاکچین و رمز‌ارز در بین همه کریپتوکارنسی‌هاست.
- بایننس کوین با نماد BNB: این ارز از نظر ارزش بازار در رتبه چهارم قرار دارد و از آنجایی که BNB بلاکچین مختص به خود یعنی BSC یا بایننس اسمارت چین را دارد یک کون به حساب می‌آید.
- لایت‌کوین با نماد LTC: این ارز نیز دارای بلاکچین مخصوص به خود است که از نظر مکانسیم شباهت زیادی به بیتکوین دارد و ارز بر بستر این بلاکچین لایت کوین است.
- سولانا با نماد SOL: ارز سولانا نیز یک کوین به حساب می‌آید چرا که دارای بلاکچین اختصاصی خود به همین نام است.
سایر کوین‌های مشهور بازار عبارتند از ریپل (XPR)، کاردانو (ADA)، دوج‌کوین (DOGECOIN)، پولکا‌دات (DOT)، تون‌کوین (TON)، ترون (TRX) . البته به غیر از این موارد کوین‌های بیشتری نیز وجود دارد که از نام بردن خودداری می‌کنیم.
✔️ بیشتر بخوانید: توکن چیست؟ معرفی انواع توکن
تفاوت کوین و توکن چیست؟
مهم‌ترین تفاوت کوین با توکن این است که کوین‌ها بلاکچین اختصاصی و مستقل خود را دارند در حالی‌که توکن‌ها چنین نیستند و بر بستر بلاکچین‌های دیگر ساخته می‌شوند و به نوعی مهمان بلاکچین‌های دیگر هستند.
در کنار این کاربرد‌ها و کارکرد‌های کوین با توکن نیز متفاوت است. برای مثال کوین‌ها همواره به عنوان وسیله تبادل یا به زبان ساده‌تر پول در بلاکچین خود استفاده می‌شوند اما توکن‌ها می‌توانند کارکرد‌های بیشتری داشته باشند. به عبارت دیگر کوین‌ها در بلاکچین خود به عنوان ارزی که با آن کارمزد تراکنش‌ها پرداخت می‌شود استفاده دارند؛ مثلا برای انجام تراکنش بر بستر بلاکچین اتریوم یا بیتکوین فی یا کارمزد تراکنش به ترتیب با ارز اتریوم و بیتکوین پرداخت می‌شوند. از سوی دیگر توکن‌ها بر اساس اکوسیستمی که در آن فعال هستند کارکرد‌های گوناگونی از جمله حق رای دارند. مثلا دارندگان توکن پروژه کامپاند (COMP) در این اکوسیستم حق رای دارند که به این توکن‌ها، توکن‌های حاکمیتی یا Governance Token گفته می‌شود.
دیگر تفاوت کوین با توکن نیز این است که راه‌اندازی یا ساخت یک کوین سخت‌تر از توکن است. برای ایجاد یک کوین شما باید یک بلاکچین اختصاصی و مستقل نیز طراحی و پیاده‌سازی کنید در حالی‌که برای ایجاد توکن نیاز به چنین کاری نیست و صرفا به وسیله استاندارد‌های از پیش طراحی شده در بلاکچین‌های میزبان می‌توانید روی بلاکچین دلخواه خود یک توکن ساخته و آن را راه‌اندازی کنید.
✔️ بیشتر بخوانید: تفاوت کوین و توکن چیست؟ مقایسه Coin با Token به زبان ساده
ارزشگذاری کوین‌ها چگونه است؟
قیمت کوین‌ها در بازار و براساس مکانیسم عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. با این حساب هرچه اعتبار یک کوین و بلاکچین آن بیشتر باشد تقاضا برای آن بیشتر و در نتیجه قیمت آن افزایش می‌یابد. از سوی دیگر هرچه کاربری یک بلاکچین به علل مختلف از جمله ایرادات فنی، امنیتی و مقیاس‌پذیری کمتر باشد قیمت کوین آن بلاکچین نیز کاهش خواهد یافت. البته میزان انتشار یک کوین نیز در قیمت آن تاثیر دارد. بطوریکه هرچه نرخ انتشار یک کوین بیشتر باشد با توجه به اینکه میزان عرضه نهایی را بالاتر می‌برد در نتیجه قیمت آن کاهش می‌یابد. اما هرچه میزان انتشار یک کوین کمتر باشد پتانسیل رشد بیشتری دارد. بطور مثال میزان عرضه نهایی بیتکوین ۲۱ میلیون است و هرگز افزایش نخواهد یافت. همچنین هر چهار سال یکبار طی فرآیندی به نام هاوینگ میزان عرضه نیز نصف می‌شود که شبب کاهش نرخ انتشار آن می‌شود. در نتیجه این کمیابی بیتکوین پتانسیل رشد خوبی دارد. اما درباره توکن پالیگان (POL) میزان عرضه نهایی این کوین بی نهایت بوده و نرخ انتشار آن سالانه ۲ درصد طراحی شده است. به این معنی که عرضه پالیگان مانند بیتکوین محدود نیست و با تورم سالانه ۲ درصدی عرضه آن افزایش می‌یابد.
از مطالب بالا می‌توان چنین نتیجه گرفت که عرضه کوین‌ها می‌تواند بصورت محدود یا نامحدود براساس سیاست‌های توکنومیکس بلاکچین آنها باشد. برخی از کوین‌ها مانند بیتکوین عرضه محدود دارند و برخی دیگر مانند اتریوم عرضه نامحدود.
سخن پایانی
بطور کلی و خلاصه کوین‌ها رمز‌ارز‌هایی هستند که دارای بلاکچین اختصاصی و مستقل خودشان بوده و در آن بلاکچین نقش پول و وسیله مبادله را دارند. با تعاریف بالا می‌توان چنین نتیجه گرفت که همه کوین‌ها در واقع توکن نیز هستند اما برعکس این گزاره درست نیست؛ یعنی همه توکن‌ها کوین نیستند. برای ساده سازی مبحث یک مثال از دنیای واقعی مطلب را روشن‌تر خواهد کرد. فرض کنید اقتصاد آمریکا یک بلاکچین است. با این فرض دلار آمریکا در اقتصاد کشور آمریکا یک کوین است و یورو در اقتصاد آمریکا مانند توکن.
