علم غیرمتمرکز یا DeSci رویکردی نوین در حوزه تحقیقات علمی است که بر استفاده از فناوری‌های بلاکچین، وب ۳، توکن‌ها و سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) تمرکز دارد. این جنبش با هدف شفاف‌سازی فرآیندهای علمی، تسهیل همکاری بین محققان، و ایجاد زیرساخت‌های عمومی برای تأمین مالی و انتشار تحقیقات علمی طراحی شده است. DeSci تلاش می‌کند تا موانع موجود در سیستم‌های سنتی پژوهشی را از میان بردارد، از جمله تاخیر در بررسی داده، نبود شفافیت در تأمین مالی، و محدودیت‌های دسترسی به داده‌ها و ابزارهای پژوهشی. در این رویکرد، دانش علمی به‌صورت عادلانه‌تری میان جامعه توزیع می‌شود و از نفوذ و کنترل سازمان‌های متمرکز در تحقیقات جلوگیری می‌شود.
علم غیرمتمرکز یا DeSci چیست؟
این جنبش که از فناوری‌های نوین مانند بلاکچین الهام گرفته، سعی دارد تا پژوهش‌های علمی را از بنگاه‌های اقتصادی سودجو جدا کند و فضایی را ایجاد کند که در آن ایده‌های نو به رشد برسند.
علم غیرمتمرکز (Decentralized Science) با استفاده از فناوری بلاکچین و ویژگی‌های مرتبط با آن مانند توکن‌ها، NFTها و سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAOs) اشاره دارد.
به‌عنوان نمونه، پروژه‌هایی مانند DeSci Labs با ارائه ابزارهایی برای تسهیل دسترسی و همرسانی تحقیقات علمی، تلاش می‌کنند مسیر پیشرفت علمی را کارآمدتر کنند. همه‌گیری کووید-۱۹ نیز نشان داد که استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند روند تحقیقات را تسریع کند. با وجود چالش‌ها، حامیان DeSci امیدوارند که این رویکرد بتواند زیرساخت‌های پژوهشی را بازسازی کرده و تحولی اساسی در روش‌های علمی و تجاری‌سازی دانش ایجاد کند.
علم غیرمتمرکز از نگاه ویتالیک بوترین
ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، علم غیرمتمرکز را مجموعه‌ای از ایده‌ها توصیف می‌کند که به دنبال پاسخ به این پرسش هستند:
“چه روش‌هایی وجود دارد که فناوری‌های باز و غیرمتمرکز نوظهور می‌توانند علم را بهبود بخشند؟“
این نقل‌قول جوهره ایده‌های اصلی پشت علم غیرمتمرکز را بیان می‌کند.
به جای غرق شدن در موج جدید اصطلاحات مرتبط با بلاکچین، بیایید روی یکی از کاربردهای اصلی فناوری بلاکچین تمرکز کنیم: بهبود مؤسسات، ایجاد همکاری‌های بهتر و بهینه‌سازی فرآیندهای تأمین مالی علمی.
علم غیرمتمرکز (DeSci) یک مفهوم گسترده است که روش‌ها و موضوعات پویای مختلفی را شامل می‌شود و هدف آن دموکراتیزه(علم در دست مردم) کردن تحقیقات و کشفیات علمی است.
مشکلات حوزه علمی سنتی و «دره مرگ»
یکی از استعاره‌های رایج در حوزه علم سنتی، «دره مرگ» است. این اصطلاح به فاصله بحرانی بین تحقیقات بنیادی علمی و توسعه موفقیت‌آمیز نوآوری‌هایی اشاره دارد که بتوانند به نفع جامعه (مانند بیماران) به کار گرفته شوند.
عبور از این «دره مرگ» نیازمند رویکردی جدید و کارآمدتر است. ویژگی‌های منحصربه‌فرد فناوری بلاکچین می‌تواند به رفع این چالش کمک کند. در ادامه، به بررسی مسائل خاصی می‌پردازیم که در سطوح مختلف این مشکل را ایجاد کرده‌اند و راه‌حل‌های علم غیرمتمرکز (DeSci) برای کاهش این موانع را مرور می‌کنیم.
زمینه‌های اصلی تمرکز علم غیرمتمرکز
- اشتراک داده‌ها
حل مشکلات ناشی از سیستم‌های قدیمی اشتراک‌گذاری داده‌ها، منشأ داده‌ها، مالکیت و حاکمیت آن‌ها. - تحقیقات و نشر
تحول در فرآیند پژوهش و انتشار که همواره یکی از نقاط انتقادی در جوامع علمی بوده است. - تأمین مالی
با ظهور روش‌های تأمین مالی بدون مرز و غیرقابل تغییر که توسط ارزهای دیجیتال امکان‌پذیر شده‌اند، شکل جدیدی از تأمین مالی جمعی برای تحقیقات علمی معرفی شده است.
✔️ بیشتر بخوانید: بلاکچین چیست؟ | معرفی انواع بلاکچین
پروژه‌های برجسته در علم غیرمتمرکز
در بخش بعدی، پروژه‌هایی را بررسی خواهیم کرد که خود را در طیف علم غیرمتمرکز قرار می‌دهند. بسیاری از این پروژه‌ها به‌عنوان سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAOs) شناخته می‌شوند و اهداف بلندپروازانه‌ای برای تغییر ساختار علمی دارند.
مشکلات تحقیقات و نشر در علم سنتی و راه‌حل‌های بلاکچین
چالش‌های کلیدی در تحقیقات و نشر علمی
- مشکلات در داوری علمی (Peer Review)
داوری علمی، با وجود اهمیتش، اغلب ارزش محدودی به تحقیقات اضافه کرده و فرآیند انتقال ایده‌های جدید را به‌طور چشمگیری کند می‌کند. این سیستم ممکن است تصویری نادرست از تضمین کیفیت ایجاد کند، در حالی که گاهی برای پذیرش مقالات، داوری مثبت تقریباً الزامی است. - مالکیت فکری (IP)
مالکیت فکری، از جمله ثبت اختراع، می‌تواند مانع اشتراک آزادانه اطلاعات شده و پیشرفت علمی را متوقف کند. بسیاری از دانشگاه‌ها به‌منظور کسب درآمد، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای در مورد استفاده از دستاوردهای علمی اتخاذ کرده‌اند. - دروازه‌بانی علمی (Gatekeeping)
نشریات علمی به‌عنوان دروازه‌بان تحقیقات عمل می‌کنند و حتی اگر دانشمندان بخواهند یافته‌هایشان را منتشر کنند، این نشریات کنترل نهایی را در دست دارند. اولویت‌های این نشریات بیشتر به منافع تجاری معطوف است تا ترویج علم باز و دردسترس. - هزینه‌های بالا
انتشار در نشریات علمی معمولاً هزینه‌های بالایی دارد که انتقادات گسترده‌ای را به‌دلیل حاشیه سود غیرمنطقی آن‌ها برانگیخته است. این هزینه‌ها مانع انتشار دستاوردهای علمی می‌شود و احتمالاً از دستیابی به کشفیات تغییر‌دهنده زندگی جلوگیری می‌کند.
راه‌حل‌های بلاکچین برای تحقیقات و نشر
فناوری بلاکچین می‌تواند رویکردهایی جدیدی برای رفع این چالش‌ها ارائه دهد.
- علم باز – تمرکززدایی (Open Science – Decentralization)
ساختارهای متمرکز باید بازطراحی شوند. ایجاد پلتفرم‌هایی که بر اشتراک آزادانه اطلاعات تأکید دارند و فرآیند داوری را بدون تأخیر غیرضروری انجام می‌دهند، یک ضرورت است. این سیستم جدید می‌تواند انواع مشارکت‌های علمی را به‌رسمیت بشناسد، حتی آن‌هایی که خارج از چارچوب‌های علمی مرسوم ارائه می‌شوند.
مثال: پلتفرم ResearchHub
ResearchHub یک پلتفرم مبتنی بر ارز دیجیتال است که با هدف ترویج مدل علمی باز طراحی شده است. کاربران می‌توانند مقالات علمی به اشتراک بگذارند، یافته‌های جدید را کشف کنند و در جامعه‌ای علمی مشارکت داشته باشند.
اهداف اصلی:
- ایجاد فضای گفتگوی علمی مبتنی بر همکاری.
- تشویق مشارکت‌کنندگان با استفاده از توکن ResearchCoin (RSC).
چگونگی کسب درآمد کاربران:
- بارگذاری مقالات، ارسال نظرات و ایجاد پست‌ها.
- دریافت پاداش از سوی دیگر کاربران برای مشارکت‌های ارزشمند.
- تکمیل مأموریت‌های خاص که برای آن‌ها پاداش تعیین شده است.
توضیح DAO (سازمان خودگردان غیرمتمرکز)
DAO یا Decentralized Autonomous Organization به معنای سازمان خودگردان غیرمتمرکز، سیستمی است که در آن یک سازمان به صورت غیرمتمرکز و بر اساس فناوری بلاکچین اداره می‌شود. در DAO، تصمیم‌گیری‌ها به جای مدیران مرکزیT توسط اعضای شبکه و با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام می‌شود. این ساختار امکان مدیریت شفاف، ایمن و دموکراتیک را فراهم می‌کند.
ویژگی‌های کلیدی DAO:
- غیرمتمرکز بودن: کنترل و مدیریت در DAO در دست همه اعضا است و هیچ قدرت متمرکزی وجود ندارد.
- استفاده از قراردادهای هوشمند: قوانین و فرآیندهای سازمان به‌صورت کدهای برنامه‌نویسی‌شده در بلاکچین پیاده‌سازی می‌شوند.
- شفافیت کامل: تمامی فعالیت‌ها، تصمیم‌ها و تراکنش‌ها برای اعضا و عموم قابل مشاهده است.
- مشارکت‌پذیری گسترده: هر کسی با داشتن توکن یا سهام DAO می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های سازمان شرکت کند.
کاربردهای DAO:
- مدیریت پروژه‌های غیرمتمرکز
- تأمین مالی جمعی (Crowdfunding)
- مدیریت اکوسیستم‌های رمز‌ارزی
- پشتیبانی از استارتاپ‌ها
IP-NFT چیست؟
این توکن‌ها مالکیت حقوقی یک دارایی علمی را مدیریت می‌کنند و کلیدی برای پروژه‌های زیربنایی محسوب می‌شوند. مثلاً اگر یک پروژه تحقیقاتی داده‌ای تولید کند یا حق اختراعی به دست آورد، IP-NFT دسترسی به این داده‌ها را در یک سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز فراهم می‌کند.
مزایا:
- امکان خرید و فروش مالکیت معنوی.
- مدیریت شفاف و ردیابی دارایی‌ها.
رمزگذاری مالکیت فکری با IP-NFTها
توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTها) پتانسیل این را دارند که نحوه مدیریت مالکیت فکری را متحول کنند. این توکن‌ها می‌توانند دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فردی مانند مقالات علمی، اختراعات، داده‌ها و کدها را نمایندگی کنند.
مزایا:
- اثبات مالکیت و شفافیت بیشتر.
- امکان ردیابی کامل فرآیند داوری علمی.
✔️ بیشتر بخوانید: توکن غیرقابل تعویض (NFT) چیست؟ ویژگی‌های NFT
تأمین مالی در علم سنتی
- درخواست‌های طولانی برای دریافت کمک‌هزینه‌ها
روند طولانی درخواست‌های کمک‌هزینه می‌تواند مانع نوآوری و ریسک‌پذیری شود. پژوهشگران اغلب برای دریافت بودجه مجبورند تحقیقات خود را در مسیری هدایت کنند که موردتوجه تأمین‌کنندگان مالی باشد. - تضاد منافع
تمرکز منابع مالی در دست صنایع خصوصی، نتایج تحقیقات را به سمت منافع حامیان مالی سوق می‌دهد و باعث تضاد منافع می‌شود. - کمبود انگیزه‌ها
دانشمندان به‌طور کافی برای اقداماتی مانند شفافیت، بازتولید تحقیقات دیگران و ایده‌های نوآورانه پاداش دریافت نمی‌کنند، که این امر منجر به از دست رفتن فرصت‌ها و ایده‌های خلاقانه می‌شود.
فناوری بلاکچین می‌تواند به حل این مشکلات کمک کند و روش‌های جدیدی برای تأمین مالی، اشتراک داده‌ها و تشویق به مشارکت علمی ارائه دهد.
راه‌حل‌های بلاکچین برای تأمین مالی در علم
استفاده از فناوری بلاکچین می‌تواند راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای چالش‌های مربوط به تأمین مالی در حوزه علم ارائه دهد. در ادامه، این راه‌حل‌ها را بررسی می‌کنیم.
تأمین مالی از طریق توکن‌سازی (Tokenization)
توکن‌های IP-NFT علاوه بر نمایندگی مالکیت معنوی، می‌توانند به عنوان ابزاری برای جذب سرمایه برای پروژه‌های علمی نیز عمل کنند. دانشمندان می‌توانند این توکن‌ها را به سرمایه‌گذاران بفروشند، که از درآمدهای مرتبط با مالکیت معنوی بهره‌مند می‌شوند. این روش می‌تواند با ایجاد نقدینگی در مراحل اولیه توسعه، به کاهش شکاف میان تحقیق پایه و کاربردی کمک کند و “دره مرگ” را پشت سر بگذارد.
پروتکل مولکول مؤسس توکن‌های NFT برای علم و مالکیت معنوی
پلتفرم مولکول (Molecule)، شکاف میان پروژه‌های تحقیقات زیست‌پزشکی و سرمایه‌گذاری موردنیاز آن‌ها را پر می‌کند.
کاربران اصلی:
- پژوهشگران: می‌توانند پروژه‌ها یا ایده‌های خاص خود را به سرمایه‌گذاران مختلف ارائه دهند؛ از سرمایه‌گذاران سنتی دارویی گرفته تا گروه‌های حمایتی بیماران و DAOها.
- سرمایه‌گذاران: قادر به حمایت از تحقیقات بیوتکنولوژی با استفاده از ابزارهای مالکیت معنوی مانند IP-NFT هستند.
اهداف پلتفرم مولکول (Molecule):
- ارائه چارچوب‌های حقوقی برای IP-NFTها.
- فراهم‌سازی منابع مالی، سازمان‌دهی، و استعدادیابی برای پروژه‌های زیست‌فناوری.
تغییر ریسک و نقدینگی در تأمین مالی
توکن‌سازی مالکیت معنوی نقدینگی را به مراحل اولیه تحقیق وارد می‌کند، پروفایل ریسک را تغییر می‌دهد و امکان ارزیابی سریع‌تر پروژه‌ها را فراهم می‌کند.
این مدل به سبک سرمایه‌گذاری خطرپذیر نزدیک است، جایی که سرمایه‌گذاران مختلف با منابع مالی گوناگون می‌توانند از نوآوری حمایت کنند. به‌عنوان نمونه:
در سال ۲۰۲۱، ویتالیک بوترین 1.۵ میلیارد دلار SHIB به پروژه Crypto Relief India اهدا کرد. این صندوق اکنون بیش از ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه دارد و به توزیع سریع کمک‌ها می‌پردازد.
سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز (DAOs)
سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز یا DAOها توانایی منحصر به فردی در توزیع منابع مالی و کنترل فرآیندها دارند.
ویژگی‌های کلیدی DAOها:
- ارزیابی مشارکتی: پیشنهادهای تأمین مالی توسط جامعه علمی بررسی و در زنجیره بلاکچین رأی‌گیری می‌شود.
- تمرکززدایی: تسهیل همکاری میان افراد همفکر بدون نیاز به بوروکراسی پیچیده (تصمیم‌گیری مقامات دولتی).
مثال: VitaDAO
VitaDAO اولین مجموعه‌ای است که تحقیقات اولیه مرتبط با طول عمر انسان را تأمین مالی می‌کند. این پروژه تاکنون ۴.۱ میلیون دلار جمع‌آوری کرده و از سوی شرکت Pfizer و مدیر ارشد فنی پیشین Coinbase حمایت می‌شود.
اهداف VitaDAO:
- تمرکززدایی دسترسی به دارایی‌های زیست‌فناوری.
- دموکراتیک‌سازی مالکیت معنوی برای به چالش‌کشیدن انحصارهای موجود در صنعت داروسازی.
چشم‌انداز:
این سازمان به دنبال ایجاد دسترسی عادلانه به درمان‌های نوظهور است و تلاش می‌کند مالکیت معنوی را در سراسر جهان به اشتراک بگذارد و تمرکز قدرت در صنایع داروسازی سنتی را بشکند.
راه‌حل‌های بلاکچین نه تنها موانع تأمین مالی را کاهش می‌دهند بلکه موجب تغییر ساختارهای قدیمی به سیستم‌های شفاف‌تر، کارآمدتر و مشارکتی‌تر می‌شوند.
بلاکچین و نقش آن در پیشرفت علم: بررسی پروژه‌ها و کاربردها
Athena DAO: تمرکز بر سلامت زنان
یکی از حوزه‌های کم‌تر مورد توجه در تحقیقات پزشکی، سلامت زنان Athena DAO است. مشکلاتی مانند یائسگی، تنبلی تخمدان (PCOS)، اندومتریوز، و فیبروم‌های رحمی به ندرت در پایگاه‌های داده بار بیماری‌های جهانی دیده می‌شوند.
ماموریت Athena DAO ایجاد تحولی اساسی در تحقیقات سلامت زنان است. این DAO جهانی بر درک بهتر و درمان مشکلات منحصر به فرد زنان تمرکز دارد و پروژه‌هایی در زمینه روش‌های درمانی نوظهور و مدل‌های محاسباتی را ارزیابی می‌کند.
لانچ Athena DAO در Bio.xyz:
Athena DAO از Bio.xyz برای جذب سرمایه و تسریع در اجرای پروژه‌های خود استفاده می‌کند.
Valley DAO: زیست‌شناسی سنتزی برای تغییرات آب‌وهوایی
Valley DAO یک جامعه غیرمتمرکز از دانشمندان، کارآفرینان، و علاقه‌مندان است که دسترسی به زیست‌شناسی سنتزی را دموکراتیک می‌کند.
کاربردهای زیست‌شناسی:
- تولید انرژی پایدار.
- پاک‌سازی آلودگی‌ها با استفاده از باکتری‌ها.
- تولید محصولات غذایی مغذی‌تر.
Bio.xyz شتاب‌دهنده DeSci DAO
پلتفرم Bio.xyz نقش مهمی در تسریع پیشرفت DAOهایی مانند VitaDAO، AthenaDAO، و ValleyDAO ایفا می‌کند. این پلتفرم با ارائه لانچ‌پد، امکان فروش توکن‌ها و تأمین مالی پروژه‌ها را فراهم می‌کند.
نحوه عملکرد:
- بررسی درخواست‌ها و انتخاب متقاضیان مناسب.
- ارائه کمک‌هزینه در صورت رسیدن به نقاط عطف مشخص.
- امکان شرکت در مزایده‌های توکن برای افرادی که حتی عضو نیستند.
Genomes DAO: مالکیت داده‌های ژنتیکی
Genomes DAO بر این باور است که هر فرد باید مالک داده‌های ژنتیکی خود باشد. این DAO بزرگ‌ترین پایگاه داده ژنتیکی کاربر-محور را با هدف حفظ حریم خصوصی و اشتراک‌گذاری ایمن برای تحقیقات علمی را ایجاد می‌کند.
مزایا:
- ذخیره ایمن داده‌ها در “DNA Vault” شخصی.
- قابلیت استفاده از داده‌ها توسط پژوهشگران بدون به خطر انداختن مالکیت یا حریم خصوصی کاربران.
مراحل ثبت داده‌های ژنتیکی:
- انتخاب ارائه‌دهنده توالی‌یابی و سفارش کیت.
- فعال‌سازی کیت و دانلود اپلیکیشن Genomes.
- تکمیل فرآیند ثبت اطلاعات.
INNBC: استفاده از بلاکچین در پژوهش‌های علمی
INNBC در زمینه استفاده از فناوری بلاکچین در ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری داده‌های زیست‌پزشکی پژوهش‌هایی منتشر کرده است. این راهکارها ویژگی‌هایی مانند:
- ثبت تغییرناپذیر داده‌ها
- ارائه تایم‌استمپ و شواهد موجودیت
را برای حفاظت از حقوق نویسندگان و دائمی‌سازی داده‌ها ارائه می‌دهد.
✔️ بیشتر بخوانید: متاورس چیست؟ صفر تا صد Metaverse
آینده DeSci فرصتی برای تحول
در حالی که علم غیرمتمرکز (DeSci) فرصت‌های بی‌نظیری برای ایجاد سیستم‌های علمی شفاف و مشارکتی فراهم می‌کند، همچنان با چالش‌هایی نظیر مقاومت نهادهای سنتی علمی و صنعت داروسازی روبه‌روست.
| مزایا | چالش‌ها و محدودیت‌ها |
|---|---|
| ۱. شفافیت بیشتر: با استفاده از فناوری بلاکچین و سیستم‌های غیرمتمرکز، داده‌ها و نتایج تحقیقاتی برای همگان شفاف و قابل مشاهده می‌شوند. | ۱. مقاومت در برابر تغییر: جوامع علمی سنتی ممکن است در پذیرش علم غیرمتمرکز کند عمل کنند و با تغییرات مقابله کنند. |
| ۲. دسترسی آزاد: امکان دسترسی به داده‌ها، مقالات و منابع تحقیقاتی برای تمامی افراد فراهم می‌شود. | ۲. مسائل امنیتی: اگرچه بلاکچین امن است، اما نشت داده‌ها یا اشتراک‌گذاری نادرست اطلاعات حساس ممکن است رخ دهد. |
| ۳. عدالت و برابری: امکان مشارکت محققان از سراسر جهان بدون توجه به موقعیت جغرافیایی یا بودجه وجود دارد. | ۳. هزینه پیاده‌سازی اولیه: ایجاد زیرساخت‌های غیرمتمرکز نیازمند هزینه و زمان زیادی است. |
| ۴. کاهش انحصار: شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ نمی‌توانند به‌راحتی داده‌ها یا نتایج تحقیقاتی را کنترل کنند. | ۴. مشکلات هماهنگی: هماهنگی بین محققان در سیستم‌های غیرمتمرکز ممکن است دشوار باشد. |
| ۵. نوآوری سریع‌تر: اشتراک‌گذاری آزاد داده‌ها و منابع می‌تواند سرعت نوآوری‌های علمی را افزایش دهد. | ۵. نبود استانداردهای یکپارچه: استانداردهای جهانی برای مدیریت و اشتراک داده‌ها هنوز به‌طور کامل تدوین نشده‌اند. |
| ۶. مدیریت داده‌ها با بلاکچین: امکان ثبت و پیگیری دقیق داده‌ها با استفاده از فناوری دفترکل توزیع‌شده وجود دارد. | ۶. چالش‌های فنی: پیچیدگی فناوری بلاکچین و نیاز به مهارت‌های تخصصی می‌تواند مانعی برای پذیرش گسترده باشد. |
| ۷. کاهش هزینه‌های انتشار: مقالات علمی به‌صورت آزاد منتشر شده و نیاز به مجلات علمی گران‌قیمت کاهش می‌یابد. | ۷. مقاومت سازمان‌ها و ناشران بزرگ: ناشران و شرکت‌های علمی ممکن است به دلیل کاهش درآمد با این روند مخالفت کنند. |
| ۸. کاهش تقلب و دستکاری: استفاده از سیستم‌های غیرمتمرکز احتمال تقلب و دستکاری در داده‌ها و نتایج را کاهش می‌دهد. | ۸. کمبود آگاهی عمومی: بسیاری از محققان و عموم مردم هنوز با مزایا و کاربردهای علم غیرمتمرکز آشنایی کافی ندارند. |
| ۹. افزایش همکاری‌های بین‌المللی: با دسترسی آزاد به داده‌ها، پروژه‌های تحقیقاتی مشترک بیشتری ایجاد می‌شود. | ۹. چالش‌های قانونی: قوانین حاکم بر علم غیرمتمرکز در بسیاری از کشورها هنوز مشخص نیست. |
سخن پایانی
با ایجاد زیرساخت توسط وب ۳ و ادغام فناوری بلاکچین با علم، مسیری جذاب برای حل چالش‌های ساختاری مانند تأمین مالی، اختلافات مالکیت معنوی، و بازنگری در روندهای تحقیقاتی فراهم کرده است. DAOها این پتانسیل را دارند که انحصارات داروسازی را به جوامعی هماهنگ و مشارکتی تبدیل کنند و اولویت را از سود به سمت پیشرفت تغییر دهند.
با این حال، موفقیت این رویکرد وابسته به نحوه استفاده صحیح و دقیق از فناوری‌ها و روش‌های جدید است. علم غیرمتمرکز می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ پژوهش علمی باشد.
این مقاله صرفاً جنبه آموزشی دارد و توصیه مالی یا سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود. پیش از هرگونه سرمایه‌گذاری، تحقیقات لازم را انجام دهید.
لطفا نظر خود را درباره این مقاله برای ما ارسال کنید یا اگر سوالی دارید ارسال کنید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.
