دنیای مالی به‌سرعت در حال تغییر است، و این تحول نه‌تنها موجب ظهور فناوری‌های جدید شده، بلکه تعاریف سنتی را نیز دستخوش بازبینی کرده است. یکی از این تعاریف جدید، “امور مالی سنتی” یا TradFi است که نماینده نظام‌های مالی متمرکز و سنتی است که توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی بزرگ اداره می‌شود. در دنیایی که مفهوم مالی غیرمتمرکز (DeFi) و مالی متمرکز (CeFi) روزبه‌روز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند، TradFi همچنان نقشی حیاتی در زیرساخت اقتصادی جهان ایفا می‌کند. در ادامه، نگاهی عمیق‌تر به TradFi، ویژگی‌های آن و تفاوت‌هایش با سایر مدل‌های مالی خواهیم داشت.
تریدفای (TradFi) چیست؟
عبارت TradFi از ترکیب دو کلمه “Traditional” به معنای سنتی و “Finance” به معنای امور مالی تشکیل شده است.
این اصطلاح به شبکه‌ای از مؤسسات مالی سنتی اشاره دارد که بر پایه ساختارهای متمرکز عمل می‌کنند. TradFi شامل بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های پوشش ریسک، کارگزاری‌ها و دیگر نهادهای مالی است که ارائه خدمات بانکی و مالی را در قالبی تحت نظارت دولت‌ها و قوانین سختگیرانه انجام می‌دهند.
برخلاف مفاهیم نوظهور مانند DeFi که غیرمتمرکز و مبتنی بر فناوری بلاکچین است، TradFi بر اصولی بنا شده که طی دهه‌ها توسعه یافته‌اند. در این سیستم، اعتماد به واسطه‌های مالی مانند بانک‌ها و تنظیم‌کننده‌های قانونی شکل می‌گیرد و مردم برای مدیریت و حفاظت از سرمایه خود به این واسطه‌ها متکی هستند.
نکات کلیدی مقاله:
دوره مستر کلاس طلا
جامع‌ترین دوره آموزشی طلا
این دوره در مجموعه یوتوفارکس تهیه شده و نتیجه سال‌ها تجربه در حوزه معامله‌گری طلا و فارکس است. این دوره توسط مجموعه‌ای از معامله‌گران حرفه‌ای یوتوفارکس تهیه شده است. با خرید این دوره از تجربه چندین معامله‌گر بهره‌مند خواهید شد.
- تعریف: TradFi یا “امور مالی سنتی” به نظام‌های مالی متمرکز و سنتی اطلاق می‌شود که توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی بزرگ تحت قوانین سختگیرانه مدیریت می‌شوند.
- نقش TradFi در اقتصاد جهانی: با وجود رشد مالی غیرمتمرکز (DeFi) و مالی متمرکز خصوصی (CeFi)، TradFi همچنان زیربنای ثبات اقتصادی جهان و اعتماد سرمایه‌گذاران نهادی است.
- ویژگی‌های TradFi: ساختار متمرکز، قوانین سختگیرانه، و خدمات بانکی سنتی از مهم‌ترین ویژگی‌های این سیستم هستند که هم امنیت و هم محدودیت‌هایی برای کاربران ایجاد می‌کنند.
- چالش‌ها و آینده TradFi: سیستم مالی سنتی به دلیل مقررات و ساختارهای قدیمی در برابر تغییرات و پذیرش نوآوری مقاومت می‌کند، اما فناوری‌های جدید مانند بلاکچین می‌توانند مسیر تکامل آن را هموار کنند.
ویژگی‌های سیستم مالی سنتی (TradFi)
نظام سیستم مالی سنتی بر پایه نقاط مرکزی بنا شده است که تسهیل‌کننده و تنظیم‌کننده معاملات، وام‌دهی و مدیریت دارایی‌ها و ابزارهای مالی هستند. TradFi به‌دلیل عملکرد مؤثر خود رشد کرده و شامل ویژگی‌هایی می‌شود که امنیت موردنیاز کسب‌وکارها برای ریسک‌پذیری را فراهم کرده و در عین حال، از مصرف‌کنندگان محافظت می‌کند. با این حال، برخی از ویژگی‌های این سیستم باعث بروز مشکلاتی شده که زمینه را برای ظهور سیستم جایگزین DeFi فراهم کرده است.
ساختار متمرکز
نهادهای متمرکز، از جمله بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و آژانس‌های دولتی، زیربنای TradFi هستند. این نهادها مسئول توسعه و عرضه محصولات و خدمات مالی و همچنین مدیریت ریسک از طریق تنظیم بازارهای مالی و ارائه بیمه هستند.
برای موفقیت یک ساختار متمرکز، افراد باید به این نهادها برای مدیریت وجوه خود اعتماد کنند. آژانس‌های دولتی اغلب با نهادهای غیردولتی همکاری می‌کنند تا از امنیت سرمایه‌های مردم اطمینان حاصل کنند.
خدمات بانکی سنتی
بانک‌های سنتی معمولاً دارای حضور فیزیکی و مجوزهای بانکی داخلی هستند. مجوزهای بانکی که توسط نهادهای مالی صادر می‌شوند، برای فعالیت قانونی بانک‌های سنتی ضروری هستند. فرایند اخذ این مجوزها معمولاً وقت‌گیر و پرهزینه است. این امر تضمین می‌کند که تنها نهادهای سطح بالا مجاز به ارائه خدمات بانکی هستند، اما تعداد ارائه‌دهندگان را نیز محدود می‌کند.
پیروی از مقررات
نهادهای سیستم مالی سنتی ملزم به رعایت قوانین و مقررات متعدد در سطوح محلی، ملی و بین‌المللی هستند. برای مثال، این نهادها باید مقدار مشخصی از سرمایه را نگهداری کنند تا به‌عنوان پشتوانه‌ای برای جذب زیان‌ها عمل کند. همچنین، آن‌ها باید دارایی‌های نقدی کافی داشته باشند تا تعهدات خود را به مشتریان برآورده کنند.
به‌عنوان نمونه، مؤسسات TradFi باید قوانین سختگیرانه «شناخت مشتری» (KYC) را رعایت کنند تا هویت کاربران خدمات خود را تأیید کنند. این مقررات به جلوگیری از پولشویی و کلاهبرداری کمک می‌کند. رعایت این قوانین، TradFi را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران قانون محور تبدیل کرده است، زیرا سرمایه‌های آن‌ها احتمالاً در این سیستم امن‌تر باقی می‌ماند. با این حال، این مدل برای افرادی که به دنبال حفظ ناشناس بودن خود هستند، مناسب نیست.
✔️ بیشتر بخوانید: وب ۳ یا Web3 چیست؟ معرفی نسل سوم اینترنت به زبان ساده
سیستم مالی سنتی TradFi و مالی غیرمتمرکز DeFi
مالی غیرمتمرکز (DeFi) با هدف حذف وابستگی به نهادهای مرکزی در انجام معاملات مالی شکل گرفت. این اکوسیستم به جای ساختارهای متمرکز، به قراردادهای هوشمند، دفاتر کل توزیع‌شده و مشارکت جامعه تکیه دارد.
ویژگی‌های DeFi
ساختار غیرمتمرکز
بازارهای DeFi تحت مدیریت مستقیم نهادهای متمرکز نیستند. بسیاری از آن‌ها بر مدل‌های Automated Market Maker (AMM) تکیه دارند که از الگوریتم‌ها و استخرهای نقدینگی برای تسهیل معاملات استفاده می‌کنند. در اغلب موارد، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) به کاربران امکان می‌دهند بدون موانع نظارتی، دارایی‌هایی را ایجاد کنند که دیگران بتوانند آن‌ها را خریدوفروش کنند.
خدمات مبتنی بر ارزهای دیجیتال
اکثر خدمات DeFi به‌جای ارزهای فیات مورد استفاده در سیستم‌های مالی سنتی، حول محور دارایی‌های دیجیتال طراحی شده‌اند. این دارایی‌های دیجیتال می‌توانند برای پرداخت‌ها، اعطای وام، یا سرمایه‌گذاری‌های سفته‌بازانه استفاده شوند.
نبود پایبندی به مقررات
سازمان‌های DeFi ملزم به رعایت مقررات مشابه با خدمات سیستم مالی سنتی نیستند. این موضوع موانع ورود به این حوزه را برای افرادی که قصد ایجاد یا ارائه ابزارهای مالی دارند، کاهش می‌دهد؛ اما معایب خاصی نیز به همراه دارد.
به دلیل نبود عواقب قانونی، اکوسیستم DeFi مستعد انواع کلاهبرداری‌های مالی است. با این حال، نهادهایی نظیر کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) تلاش‌های خود را برای تنظیم مقررات ارزهای دیجیتال، NFTها و دیگر دارایی‌های DeFi افزایش داده‌اند.
موانع ورود پایین
اپلیکیشن‌های DeFi معمولاً بدون نیاز به مجوز (permissionless) هستند؛ به این معنا که هر فردی از هر جای دنیا می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. بسیاری از فناوری‌های دفاتر کل توزیع‌شده کارمزدهای پایینی دارند و دارایی‌های کم‌هزینه‌ای ارائه می‌دهند، که این امر باعث می‌شود افراد حتی در صورت عدم برخورداری از خدمات TradFi بتوانند در این اکوسیستم شرکت کنند.
چالش‌های TradFi
سیستم مالی سنتی ویژگی‌هایی مانند امنیت، ثبات و اعتبار تثبیت‌شده دارد؛ اما چالش‌هایی نیز وجود دارد که DeFi را برای بسیاری از افراد جذاب‌تر می‌کند.
مقاومت در برابر تغییرات
اکوسیستم TradFi توسط نهادهای متمرکزی مدیریت می‌شود که باید از مقررات سختگیرانه پیروی کنند. این قوانین، تغییرات عمده را برای نهادهای TradFi دشوار یا حتی غیرممکن می‌سازد. همچنین، اداره این نهادها هزینه‌بر است و تغییرات گسترده با خطرات زیادی همراه بوده و ممکن است بازدهی سریع نداشته باشد.
پایه‌های قانونی قدیمی
نهادهایی مانند بانک‌های مرکزی (مانند فدرال رزرو) بر اساس قوانینی فعالیت می‌کنند که دهه‌ها یا حتی قرن‌ها پیش تدوین شده‌اند. اگرچه این قوانین گاهی اصلاح می‌شوند، اما معمولاً فقط جزئیات کوچکی از سیستم را تغییر می‌دهند.
برای مثال، بسیاری از اصلاحات قانون فدرال رزرو سال ۱۹۱۳ تنها به هدف افزایش اختیارات این نهاد بر اکوسیستم مالی ایالات متحده انجام شده است، نه ایجاد تغییرات بنیادین در سیستم.
✔️ بیشتر بخوانید: دیپین DePIN چیست؟ آشنایی با شبکه زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز
چالش‌های سیستم مالی سنتی
سیستم مالی سنتی (TradFi) به دلیل ساختارها و مقررات موجود، در پذیرش فناوری‌های نوین و کاهش هزینه‌های تراکنش با چالش‌هایی روبروست. با این حال، پیشرفت‌های فناوری مانند بلاکچین و ظهور مالی غیرمتمرکز (DeFi) باعث شده تا TradFi به تغییرات تدریجی و بررسی راهکارهای جدید فکر کند.
نوآوری محدود
سازمان‌های TradFi اغلب در پذیرش فناوری‌های جدید کند عمل می‌کنند. آن‌ها باید مقررات خاصی را رعایت کنند، تأییدیه هیئت‌مدیره را دریافت کرده و سرمایه‌گذاری‌های کلانی انجام دهند تا از فناوری‌های نوین استفاده کنند. این فرایند زمان‌بر و پرهزینه است، که باعث کاهش سرعت نوآوری در TradFi می‌شود.
هزینه‌های بالای تراکنش
هزینه‌های تراکنش در TradFi می‌تواند بسیار بالا باشد. بانک‌ها، کارگزاران و دیگر نهادها از تراکنش‌ها برای کسب سود استفاده می‌کنند. در مقابل، سیستم‌های DeFi با خودکارسازی بسیاری از این نقش‌ها، هزینه‌های کلی را کاهش داده و گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر ارائه می‌دهند.
مقایسه TradFi و CeFi
CeFi (مالی متمرکز) به‌عنوان ترکیبی از بهترین ویژگی‌های TradFi (مالی سنتی) و DeFi (مالی غیرمتمرکز) عمل می‌کند. این سیستم برای سرمایه‌گذارانی که تمایل به استفاده از حساب‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال دارند، فرصت‌های متعددی فراهم می‌کند و ممکن است شامل خدمات صرافی ارز دیجیتال نیز باشد. حساب‌های CeFi مزایای بسیاری ارائه می‌دهند و شباهت زیادی به حساب‌های پس‌انداز سنتی دارند.
با این حال، نرخ‌های بازدهی سالانه (APY) میان پلتفرم‌های CeFi و TradFi تفاوت‌های چشمگیری دارند. در پلتفرم‌های CeFi، کاربران می‌توانند همانند وام‌های تضمینی بانک‌ها، با ارائه دارایی‌های رمزنگاری‌شده خود به‌عنوان وثیقه، وام دریافت کنند. نکته مثبت این است که این فرآیند معمولاً به مدارک یا مستندات خاصی نیاز ندارد، برخلاف سیستم مالی سنتی.
با وجود این، یکی از تفاوت‌های اصلی بین CeFi و TradFi در موضوع بیمه سپرده‌ها است. سپرده‌های TradFi معمولاً تحت پوشش بیمه‌های دولتی قرار دارند، اما سپرده‌های CeFi فاقد این پوشش هستند و همین موضوع CeFi را به گزینه‌ای پرریسک‌تر تبدیل می‌کند.
جدول مقایسه TradFi، DeFi و CeFi
| ویژگی‌ها | TradFi (سیستم مالی سنتی) | CeFi (مالی متمرکز) | DeFi (مالی غیرمتمرکز) |
| ساختار سازمانی | متمرکز؛ مدیریت توسط بانک‌ها، موسسات مالی و دولت‌ها | متمرکز؛ مدیریت توسط پلتفرم‌های خصوصی یا شرکت‌های فین‌تک | غیرمتمرکز؛ مدیریت توسط قراردادهای هوشمند و دفاتر کل توزیع‌شده |
| واسطه‌ها | نیازمند واسطه‌های مالی مانند بانک‌ها و کارگزاری‌ها | نیازمند واسطه‌های متمرکز مانند صرافی‌های متمرکز | حذف واسطه‌ها؛ معاملات مستقیم بین کاربران |
| نوع دارایی‌ها | ارزهای فیات و اوراق بهادار سنتی | عمدتاً ارزهای دیجیتال، اما توسط شرکت‌های متمرکز مدیریت می‌شود | ارزهای دیجیتال و دارایی‌های توکنیزه‌شده |
| پیروی از مقررات | قوانین سختگیرانه مانند KYC و AML | قوانین مشابه TradFi، اما ممکن است محدودتر باشد | معمولاً بدون مقررات مشخص؛ مستعد سوءاستفاده و کلاهبرداری |
| شفافیت | شفافیت محدود؛ اطلاعات معاملات اغلب در دسترس عموم نیست | شفافیت محدود؛ داده‌ها در اختیار پلتفرم متمرکز است | شفافیت بالا؛ اطلاعات معاملات در بلاکچین عمومی ثبت می‌شود |
| دسترسی | محدود به کاربران با حساب بانکی و مجوزهای خاص | محدود به کاربران ثبت‌نام‌شده در پلتفرم | بدون نیاز به مجوز؛ دسترسی جهانی بدون محدودیت جغرافیایی |
| هزینه تراکنش | بالا؛ شامل کارمزدهای واسطه‌گری و زمان پردازش | متوسط؛ بسته به پلتفرم ممکن است کمتر از TradFi باشد | پایین؛ با استفاده از قراردادهای هوشمند هزینه کاهش می‌یابد |
| زمان تسویه | کند؛ ممکن است چندین روز طول بکشد | متوسط؛ تسویه سریع‌تر از TradFi، اما همچنان با تأخیرهایی | سریع؛ تسویه تقریباً فوری روی بلاکچین |
| موانع ورود | بالا؛ نیاز به مجوز و سرمایه اولیه زیاد | متوسط؛ آسان‌تر از TradFi، اما همچنان محدودیت‌هایی دارد | پایین؛ هر فردی با اینترنت و کیف پول می‌تواند مشارکت کند |
| امنیت | امنیت توسط دولت و بیمه تضمین می‌شود؛ اما مستعد فساد داخلی است | امنیت توسط پلتفرم متمرکز تضمین می‌شود؛ وابسته به اعتماد به پلتفرم | امنیت توسط فناوری بلاکچین تأمین می‌شود؛ خطرات فنی و اقتصادی دارد |
| نوآوری و انعطاف‌پذیری | کند به دلیل قوانین و ساختارهای قدیمی | متوسط؛ نوآوری سریع‌تر از TradFi | سریع؛ امکان ایجاد محصولات مالی جدید بدون محدودیت |
| تمرکز بر کاربران | تمرکز بر کاربران نهادی و سازمانی | ترکیبی؛ کاربران فردی و نهادی | تمرکز بر کاربران فردی و دسترسی آزاد |
این جدول نشان می‌دهد که TradFi نمایانگر سیستم‌های مالی سنتی با قوانین سختگیرانه است، CeFi ترکیبی از امکانات TradFi و DeFi اما به صورت متمرکز است، و DeFi سیستم مالی آینده‌نگر با ساختار غیرمتمرکز و دسترسی آزاد را ارائه می‌دهد.
آینده سیستم مالی سنتی (TradFi)
اکوسیستم TradFi ساختاری پایدار و کاملاً تثبیت‌شده دارد که با سرعتی محتاطانه حرکت می‌کند. با این حال، نوآوری‌های تحول‌آفرین مانند فناوری بلاکچین، TradFi را وادار کرده است تا به روش‌های جدید فکر کند.
حرکت به سوی پذیرش فناوری‌های جدید
سازمان‌های TradFi به تدریج مزایای فناوری‌های نوین را شناسایی می‌کنند. برای مثال، فدرال رزرو اعلام کرده که در حال بررسی ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) مشابه استیبل‌کوین‌هاست.
شرکت‌های فین‌تک سنتی مانند CashApp و Robinhood نیز ارائه دارایی‌های دیجیتال را آغاز کرده‌اند. بانک‌های بزرگ TradFi مانند بانک فدرال رزرو بوستون نیز در حال ارزیابی امکان همزیستی TradFi و DeFi هستند. البته، این ادغام‌ها در کوتاه‌مدت محتمل نیستند، چرا که خطرات بالقوه همچنان در حال ارزیابی است.
✔️ بیشتر بخوانید: دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) در کریپتو چیست؟
پروژه Hedera و TradFi
برای استفاده از ابزارهای DeFi یا ایجاد پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال، سیستم‌های سیستم مالی سنتی نیاز به فناوری‌های دفاتر کل توزیع‌شده (DLT) با سابقه‌ای قابل‌اعتماد در امنیت، سرعت و مقیاس‌پذیری دارند.
شبکه Hedera به‌عنوان یکی از امن‌ترین DLTها شناخته می‌شود که تراکنش‌ها را با سرعتی بسیار بالا نهایی می‌کند. Hedera مجموعه‌ای از ابزارها را فراهم کرده است که به سازمان‌های TradFi اجازه می‌دهد مفاهیم DeFi را ادغام کنند.
برای مثال، شرکت ServiceNow از فناوری دفتر کل توزیع‌شده برای بهبود کارایی کسب‌وکار و ردیابی فرایندهای داخلی خود استفاده می‌کند.
سخن پایانی
سیستم مالی سنتی (TradFi) نقشی حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند و به‌عنوان زیربنای ثبات مالی برای افراد و شرکت‌ها شناخته می‌شود. اما با ظهور فناوری‌های نوین مانند بلاکچین و DeFi، چالش‌های TradFi بیش‌ازپیش آشکار شده است. هرچند TradFi همچنان قابل‌اعتماد است، اما برای رقابت و همگام شدن با تحولات سریع دنیای مالی، باید در پذیرش نوآوری‌ها، کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت تلاش بیشتری کند. آینده مالی احتمالاً ترکیبی از TradFi، CeFi و DeFi خواهد بود، که می‌تواند نیازهای متنوع کاربران را بهتر برآورده کند.
لطفا نظر خود را درباره این مقاله برای ما ارسال کنید یا اگر سوالی دارید ارسال کنید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهند.
