وقتی به داراییهای امن فکر میکنید، احتمالا فلزات گرانبهایی مانند طلا یا نقره به ذهن شما خطور میکند. سرمایهگذاری بر روی این داراییها هنگامی که بازارهای سنتی دچار آشفتگی میشوند، میتواند به عنوان سپر محافظی برای سرمایه شما عمل کند.
بعضی ادعا میکنند که بیت کوین نیز چنین قابلیتی دارد و میتواند به عنوان ذخیره ارزش عمل کند اما بحث بر سر این موضوع بسیار زیاد است و مخالفان و موافقان زیادی دارد. در این مقاله قصد داریم استدلال هر دو طرف را بررسی کنیم.
ذخیره ارزش چیست؟
ذخیره ارزش دارایی است که میتواند در طول زمان ارزش خود را حفظ کند. اگر امروز یک دارایی ذخیره ارزش خریده باشید، تقریبا مطمئن خواهید بود که ارزش آن در طول زمان کاهش پیدا نمیکند. شما انتظار دارید پس از چند سال این دارایی به همان میزان یا حتی بیشتر ارزش داشته باشد.
به این داراییها، دارایی امن گفته میشود. مهمترین ذخایر ارزش، طلا و نقره هستند. دلایل متعددی وجود دارد که این فلزات به صورت سنتی ذخیره ارزش شناخته میشوند که در ادامه به آنها میپردازیم.
چه چیزی یک دارایی را تبدیل به ذخیره ارزش میکند؟
برای درک اینکه چه چیزی یک دارایی را تبدیل به ذخیره ارزش خوب میکند، بیایید ببینیم چه چیزی ارزش را کاهش میدهد. اگر چیزی بخواهد ذخیره ارزش باشد باید بتواند برای مدت طولانی سالم باقی بماند. غذا را در نظر بگیرید. سیب و موز دارای ارزش ذاتی هستند، زیرا برای زندگی انسان ضروری هستند. اگر غذا کمیاب شود، قطعا ارزش آن افزایش پیدا میکند. اما غذا هیچوقت ذخیره ارزش نخواهد بود. زیرا غذا را نمیتوان ذخیره کرد. دلیل آن را همه میدانیم چون در صورت ذخیره کردن آن، غذا فسادناپذیر نیست.
اما در مورد چیزهایی که دارای ارزش ذاتی هستند و میتوان آنها را نگهداری کرد، چطور؟ ماکارونی خشک را میتوان برای مدت طولانی نگهداری کرد اما باز هم آن را به عنوان ذخیره ارزش در نظر نمیگیریم. ماکارونی را میتوان در حجم گستردهای تولید کرد. در صورتی که ماکارونی در بازار کم شود، میتوان تولید را افزایش داد. بنابراین، برای اینکه یک چیز ذخیره ارزش باشد، باید کمیاب هم باشد. برخی از مردم، ارزهای فیات مانند دلار و یورو را راهی مناسب برای ذخیره ثروت میدانند زیرا آنها ارزش خود را در بلند مدت حفظ میکنند. اما آنها داراییهای ضعیفی برای ذخیره ارزش هستند. قدرت خرید آنها با گذشت زمان کاهش پیدا میکند. اگر شما پسانداز خود را به مدت ۲۰ سال زیر تشک خود قایم کنید، پس از ۲۰ سال آن پول قدرت خرید سابق را نخواهد داشت.
در سال ۲۰۰۰، شما با ۱۰۰ هزار دلار میتوانستید چیزهای بسیار بیشتری نسبت به امروز بخرید. این مساله بیشتر به خاطر تورم است. تورم عمدتا به خاطر عرضه بیش از حد ارز فیات است که به دلیل کسری بودجه دولت انجام میشود. به عنوان مثال فرض کنید شما ۲۵ درصد از کل ۱۰۰ میلیارد دلار پول موجود در اقتصاد را در اختیار دارید. در حال حاضر شما ۲۵ میلیارد دلار پول در اختیار دارید. زمان میگذرد و در این مدت دولت ۸۰۰ میلیارد دلار پول دیگر به اقتصاد تذریق میکند. در این حالت شما تنها ۳ درصد از کل پول موجود در اقتصاد را در دست خواهید داشت. پول بیشتری در اقتصاد جریان پیدا کرده است بنابراین قدرت خرید پول شما نیز کاهش مییابد.
مانند مثال ماکارونی که قبلا ذکر شد، تولید دلار نیز هزینهبردار نیست. چاپ ۸۰۰ میلیارد دلار پول تنها در عرض چند روز ممکن است رخ بدهد. اما یک ذخیره ارزش خوب به راحتی قابل تکثیر نیست.
طلا را در نظر بگیرید. میدانیم که عرضه طلا محدود است و استخراج آن بسیار دشوار است. بنابراین حتی اگر تقاضا برای طلا به طور ناگهانی افزایش پیدا کند، شما نمیةوانید تولید را ناگهان افزایش دهید. طلا باید از زمین استخراج شود و این موضوع بستگی به میزان تقاضا ندارد.
بیت کوین به عنوان ذخیره ارزش
از همان روزهای اولیه شروع به کار بیت کوین، طرفداران معتقد بودند که رمزارزها بیشتر شبیه به طلای دیجیتال هستند تا ارز دیجیتال. در سالهای اخیر، این روایت توسط بسیاری از علاقهمندان به بیت کوین بازتاب یافته است.
ایده ذخیره ارزش بودن بیت کوین استدلال میکند که بیت کوین یکی از سالمترین داراییهای شناخته شده توسط بشر است. طرفداران این نظریه معتقدند که بیت کوین بهترین راه برای ذخیره ارزش است به طوری که در طول زمان ارزش آن کاهش نمییابد.
با این حال، بیت کوین به نوسانات شدید معروف است. بعید به نظر میرسد مردم داراییای را که بتواند در یک روز ۲۰ درصد از ارز خود را از دست بدهد، به عنوان ذخیره ارزش در نظر بگیرند. اما حتی با در نظر گرفتن این کاهشهای شدید، بیت کوین تا امروز بیشتر از تمام کلاسهای دارایی سودآور بوده است.
چرا بیت کوین به عنوان یک ذخیره ارزش شناخته میشود؟
۱. کمیابی:
شاید یکی از قانع کنندهترین استدلالها برای ایده ذخیره ارزش بودن بیت کوین این باشد که بیت کوین محدودیت عرضه دارد. همانطور که میدانید، هرگز بیش از ۲۱ میلیون بیت کوین وجود نخواهد داشت. این پروتکل با یک قانون مرکزی و کدگذاری شده اجرا میشود و هرگز قابل تغییر نیست.
تنها راهی که میتوان کوینهای جدید ایجاد کرد، فرآیند استخراج است که تا حدودی شبیه به استخراج طلا است. اما به جای حفاری در زمین، استخراج کنندگان بیت کوین باید با استفاده از قدرت محاسباتی سیستمهای خود یک پازل رمزنگاری شده را حل کنند. با این کار، سکههای جدیدی به دست میآورند.
با گذشت زمان، پاداش استخراج بیت کوین به خاطر هالوینگها به نصف کاهش پیدا میکند. در روزهای اولیه بیت کوین، این سیستم به هر ماینری که میتوانست یک بلوک معتبر تولید کند، ۵۰ بیت کوین پاداش میداد. در هالوینگ اول این تعداد به ۲۵ بیت کوین، سپس به ۱۲.۵ بیت کوین، بعد به ۶.۲۵ بیت کوین کاهش یافت. این روند تا ۱۰۰ سال دیگر ادامه پیدا میکند تا زمانی که آخرین بیت کوین استخراج شود.
اگر بخواهیم مقایسهای با مثال ارزهای فیات که بالا ذکر کردیم، انجام دهیم، تصور کنید که شما ۲۵ درصد از ۲۱ میلیون بیت کوین موجود را (۵۲۵۰۰۰۰ کوین) خریداری کردهاید. وقتی این کوینها را خریداری کردید، اگر ۱۰۰ سال هم بگذرد شما باز هم مالک ۲۵ درصد از کل بیت کوینهای موجود هستید. هیچ نهاد یا قدرتی نمیتواند مالکیت شما را تغییر دهد. بنابراین اگر در سال ۲۰۱۰ به اندازه ۲۵ درصد از کل بیت کوینها را خریداری کرده باشید، هنوز هم مالک ۲۵ درصد از آنها هستید.
۲. عدم تمرکز
بیت کوین یک نرم افزار منبع باز یا اوپن سورس است. شما میتوانید با استفاده از کدهای آن برای خود ۱۰۰ میلیون بیت کوین بسازید. بله، واقعا میتوانید این کار را بکنید! اما در این صورت هیچ کس شما را جدی نمیگیرد. تغییرات شما باید در شبکه توسط سایر اعضا تایید شود. آنها به راحتی شما را نادیده میگیرند. در نهایت چیزی که شما دارید، یک فورک بیت کوین است که هیچکس بجز شما آن را اجرا نمیکند و البته تفاوت زیادی با بیت کوین جهانی دارد.
کار شما مثل این است که یک تابلوی جعلی مونالیزا بخرید و خود را متقاعد کنید که این تابلو اصل است و تابلویی که در موزه لوور پاریس است، تقلبی است. اما آیا بقیه مردم دنیا هم با شما موافق خواهند بود؟
بیت کوین نوعی دولت در دل خود دارد. این دولت متشکل از تمام کاربرهایی است که سیستم را اجرا میکنند. تنها راهی که میتوان پروتکل را تغییر داد این است که اکثریت کاربران در مورد تغییرات توافق کنند.
متقاعد کردن اکثریت برای افزودن یک سکه کار سادهای نیست. زیرا شما از آنها میخواهید که ارزش دارایی خود را کاهش دهند. امروز حتی تغییرات ناچیز بسیار بعید است که در شبکه مورد اجماع قرار بگیرد.
با بزرگتر شدن اندازه شبکه بیت کوین و افزایش ماینرها، تغییرات نیز سختتر میشود. بنابراین دارندگان بیت کوین میتوانند مطمئن باشند که به تورم دچار نخواهند شد. اگرچه بیت کوین ساخته دست بشر است اما تمرکززدایی در آن باعث شده است که بیت کوین بیشتر شبیه یک منبع طبیعی عمل کند تا یک کد محض که میتواند خودسرانه تغییر کند.
ویژگیهای یک پول خوب
طرفداران ایده ذخیره ارزش بیت کوین به این اشاره میکنند که بیت کوین میتواند پول خوبی باشد. بیت کوین تنها یک منبع دیجیتالی کمیاب نیست بلکه دارای ویژگیهایی است که قرنها به صورت سنتی در ارزها پذیرفته شده است.
طلا از ابتدا به عنوان پول در تمدنها مورد استفاده قرار گرفته است. دلایل انگشتشماری برای این امر وجود دارد. ما قبلا در مورد دوام و کمیابی صحبت کردیم که میتواند یک دارایی را به ذخیره ارزش خوب تبدیل کند. اما اینها به تنهایی یک دارایی را به یک ارز خوب تبدیل نمیکند. یک ارز خوب باید قابلیت تعویض پذیری، حمل و تقسیم پذیری را نیز داشته باشد.
۱. تعویض پذیری
تعویض پذیری به این معنی است که بتوانید یک دارایی را با یک دارایی دیگر دقیقا شبیه همان تعویض کنید. شما به راحتی میتوانید یک اونس طلای ۱۸ عیار را با یک اونس طلای ۱۸ عیار دیگر معاوضه کنید. همچنین سهام و پول نقد نیز چنین قابلیتی دارند. مهم نیست شما چند واحد از هرکدام دارید، ارزش تمام آنها با یکدیگر برابر است و میتوان آنها را با یکدیگر تعویض کرد.
بیت کوین قابلیت تعویضپذیری را دارا است. مهم نیست که شما کدام واحد از بیت کوین را در اختیار دارید. یک بیت کوین همواره یک ارزش به خصوص دارد. اما موضوع زمانی پیچیده میشود که بدانیم هر تراکنش به تراکنشهای قبلی متصل است. بیت کوینها از این جهت با یکدیگر متفاوتاند که در تراکنشهای مختلفی حضور داشتند. حتی ممکن است بیت کوینی که امروز در دست شما است قبلا برای خرید مواد مخدر مصرف شده باشد. سابقه تراکنشها هرگز از روی سیستم پاک نمیشوند.
در مورد دلار نه شما نه هیچ کس دیگر نمیداند این دلار در سه معامله قبلی برای چه کاری استفاده شده است. هیچ سابقه تاریخی در این میان وجود ندارد.
اما در این میان یک تهدید هم وجود دارد. اینکه بیت کوینهای جدید با قیمت بیشتری نسبت به بیت کوینهای قدیمی فروخته شوند چرا که سابقه کمتری دارند. این میتواند یک تهدید برای شبکه بیت کوین باشد. با این حال تاکنون چنین چیزی گزارش نشده است اما گفته میشود برخی از بیت کوینهایی که در کیف پولهای سرد قرار گرفتهاند، به علت اینکه در گذشته در یک معامله غیرقانونی استفاده شدهاند، هنوز مورد استفاده دوباره قرار نگرفتهاند.
۲. قابلیت حمل
تصور کنید ۱۰ هزار دلار پول دارید. آیا میتوانید این پول را به راحتی در اسکناسهای ۱۰۰ دلاری حمل کنید؟ به اندازه کافی آسان است. اما اگر همین پول را بخواهید بشکه نفت بخرید چطور؟ قاعدتا به سختی میتوانید آن را حمل کنید.
یک ارز خوب باید کوچک و قابل حمل باشد. همچنین افراد باید بتوانند کالا و خدمات خود را به راحتی با آن پول معامله کنند.
طلا به طور سنتی در این زمینه عالی بود. یک گرم طلای استاندارد (در زمان نگارش این مقاله) حدود ۱۹۰۰ دلار ارزش دارد. شما به راحتی میتوانستید آن را حمل کنید.
حمل و نقل بیت کوین حتی از پول و طلا نیز راحتتر است. حتی لازم نیست آن را به صورت فیزیکی حمل کنید شما میتوانید تریلیونها دلار پول را بر روی یک دستگاه سختافزاری به اندازه یک انگشت ذخیره کنید.
تصور کنید یک میلیارد دلار پول را میخواهید جابجا کنید. اگر اسکناسهای ۱۰۰ دلاری استفاده کنید، چند چمدان پول باید پر شود. همچنین اگر بخواهید از طلا استفاده کنید باید بیش از ۲۰ تن طلا را حمل کنید. اما با بیت کوین میتوانید همان مقدار پول را در یک سخت افزار کوچک یا یک نرم افزار روی گوشی همراهتان حمل کنید.
۳. تقسیم پذیری
یکی دیگر از کیفیات حیاتی برای ارز، تقسیمپذیری آن است. یعنی بتوانید ارز را به واحدهای کوچکتر تقسیم کنید. با طلا میتوانید آن را به دو سکه نیم اونسی تقسیم کنید اما این موضوع احتمالا به راحتی نیست. حتی اگر راحت باشد، احتمالا این تقسیم به درستی انجام نمیشود.
در مورد پول نیز شما تنها میتوانید مقداری که بانک مرکزی به شما اجازه داده است، پول را تقسیم کنید. به عنوان مثال نمیتوانید اسکناس ۵.۵ دلاری داشته باشید.
اما بیت کوین در این میان بهترین ابزار است. شما میتوانید هر واحد بیت کوین را به صد میلیون واحد کوچکتر تقسیم کنید که به هرکدام یک ساتوشی گفته میشود. این به کاربران اجازه میدهد تا قیمت را تا هشت رقم بعد از اعشار مشخص کنند.
ذخیره ارزش، واسطه مبادلات و واحد پول
بحث در مورد اینکه بیت کوین چه نقشی دارد، بسیار زیاد است. برخی افراد معتقدند که بیت کوین یک ارز است که برای انتقال وجوه از نقطه الف به نقطه ب استفاده میشود. ما بعدا به این بحث میپردازیم اما همینقدر بدانید که این دیدگاه برخلاف دیدگاه طرفداران ذخیره ارزش است.
طرفداران ذخیره ارزش استدلال میکنند که بیت کوین برای اینکه به پول تبدیل شود، باید مراحل اولیه آن را طی کند. این مراحل از انباشت شروع میشود (جایی که ما در آن هستیم.) سپس خود را به عنوان یک دارایی ایمن و کاربردی ثابت میکند. اما تنها توسط گروه کوچکی از افراد خصوصا دلالان پذیرفته میشود.
سپس با افزایش زیرساخت موسسات و اعتماد بیشتر به آن، افراد بیشتر و بیشتری آن را میپذیرند. برخی معتقدند ما قبلا به این نقطه رسیدهایم.
در این مرحله بیت کوین به طور گسترده به خاطر «قانون گرشام» (Gresham’s law) استفاده نمیشود. قانون گرشام میگوید هنگامی که دو پول در بازار وجود داشته باشد، مردم ترجیح میدهند پول خوب را نگه دارند و پول بد را خرج کنند. دارندگان بیت کوین نیز ترجیح میدهند پول خوب که بیت کوین است، نگهدارند و پول بد که پول فیات است، خرج کنند.
اگر شبکه بیت کوین به رشد خود ادامه دهد و کاربران بیشتری آن را ذخیره کنند، نقدینگی افزایش خواهد یافت و قیمت پایدارتر میشود. به دلیل کاهش نوسانات، انگیزه برای حفظ آن به منظور افزایش قیمت در آینده کاهش مییابد. بنابراین به تدریج افراد از بیت کوین به عنوان واسطه معاملات استفاده خواهند کرد. در مرحله نهایی بیت کوین تبدیل به یک ارز میشود که با استفاده از آن قیمت سایر داراییها را لحاظ میکنند. درست همانطور که شما قیمت یک گالن نفت را ۴ دلار قیمتگذاری میکنید، ممکن است در دنیایی که بیت کوین به عنوان پول در نظر گرفته شده است، قیمت نفت بر اساس بیت کوین مظنهگذاری شود.
از نظر طرفداران بیتکوین پس از این سه نقطه عطف، ما به نقطهای میرسیم که در آن بیت کوین به عنوان استاندارد جدید مورد استفاده قرار میگیرد.
نقدی به ایده بیت کوین به عنوان ذخیره ارزش
استدلالهای ارائه شده در بخش قبلی ممکن است از نظر برخی از افراد منطقی و از نظر برخی دیگر احمقانه به نظر برسد. در ادامه به برخی از انتقادها به ایده «طلای دیجیتال» میپردازیم.
بیت کوین به عنوان پول نقد دیجیتال
بسیاری از منتقدان به وایت پیپر بیت کوین اشاره میکنند. ساتوشی، مخترع بیت کوین مشخصا میخواسته که بیت کوین تبدیل به یک کالای معاملاتی شود. تیتر وایت پیپر از همه چیز واضحتر است. «بیت کوین: یک سیستم پول نقد همتا به همتا.»
این افراد استدلال میکنند که بیت کوین تنها زمانی میتواند ارزش داشته باشد که کاربران توکنهای خود را معامله کنند، با ذخیره کردن این دارایی، شما به آن آسیب میرسانید. اگر بیت کوین به عنوان پول نقد دیجیتال استفاده نشود، تنها تبدیل به یک دارایی معاملاتی خواهد شد که توسط سفتهبازان قیمتگذاری میشود.
این تفاوت ایدئولوژیک در سال ۲۰۱۷ منجر به یک فورک شد. اقلیت بیت کوینرها میخواستند یک سیستم با بلوکهای بزرگتر که به معنای هزینههای معامله کمتر بود، در اختیار داشته باشند. اگر قرار باشد از همان شبکه اصلی استفاده شود، هزینه معاملات به تدریج بیشتر و بیشتر میشد. به عنوان مثال اگر هزینه هر معامله ۱۰ دلار باشد، قاعدتا کسی برای خرید یک کالای ۳ دلاری از آن استفاده نمیکند.
شبکه فورک شده در حال حاضر به عنوان بیت کوین کش شناخته میشود. شبکه اصلی نیز در طول زمان به ارتقای خود پرداخت که به عنوان «سگویت» شناخته میشود. سگویت به طور اسمی ظرفیت بلوک را افزایش داد، اما هدف اصلی آن این نبود. همچنین شبکه لایتنینگ را ایجاد کرد که به دنبال تسهیل معاملات با هزینه پایین بود. با این حال، در عمل شبکه لایتنینگ ابدا کامل نیست. همچنین پیچیدگیهای شبکه لایتنینگ نسبت به شبکه اصلی بیت کوین منجر به آن شده است که اقبال عمومی نسبت به آن کم باشد.
به دلیل تقاضای فزاینده برای فضای بلاک، تراکنشهای بیت کوین دیگر مانند قبل ارزان به نظر نمیرسند. با این استدلال باید گفت عدم افزایش سایز بلاکها در حال ضربه زدن به بیت کوین برای استفاده به عنوان یک ارز است.
بدون ارزش ذاتی
برای بسیاری، مقایسه بین طلا و بیت کوین پوچ است. تاریخ طلا، تاریخ تمدن است. فلز گرانبها بخش مهمی از زندگی بشر طی هزاران سال بوده است. مسلما حذف استاندارد طلا قدری از سلطه طلا را کاهش داد، با این وجود طلا هنوز هم یک دارایی امن است.
در واقع به نظر میرسد، بیت کوین به عنوان یک پروتکل یازده ساله، قابل مقایسه با یک فلز صنعتی نیست که برای هزارهها تمام مراودات تجاری انسان را شکل میداده است.
در مقابل، بیت کوین هیچ استفادهای خارج از شبکه خود ندارد. شما نمیتوانید از بیت کوین به عنوان هادی الکترونیکی استفاده کنید، همچنین نمیتوانید از آن انگشتری زیبا بسازید. بیت کوین ممکن است در فرآیند استخراج خود از طلا تقلید کند اما این موضوع واقعیت را تغییر نمیدهد. بیت کوین تنها یک دارایی دیجیتال است.
در واقع تمام پولها بر پایه یک اعتقاد مشترک بوجود آمدهاند. دلار ارزش دارد چرا که دولت میگوید و جامعه باید آن را بپذیرد. طلا ارزش دارد زیرا طی هزاران سال همگی به این نتیجه رسیدهاند. اما بیت کوین چطور؟ البته عدهای هستند که آن را ارزشمند میدانند اما این افراد هنوز گروه کوچکی هستند.
نوسانات و همبستگیها
کسانی که سالها پیش وارد بیت کوین شدهاند مطمئنا ثروت کلانی به دست آوردهاند. برای آنها ارزش به خوبی ذخیره شده است اما کسانی نیز هستند که زمانی وارد بیت کوین شدهاند که بیت کوین در اوج قیمتی خود قرار داشته است و با فروش آن متحمل ضرر سنگینی شدهاند.
بیت کوین بسیار بیثبات است و پیشبینی بازار آن بسیار سخت است. فلزاتی مانند طلا و نقره در مقایسه با بیت کوین نوسانات ناچیزی دارند. ممکن است بگویید هنوز زود است و قیمت در نهایت تثبیت میشود. اما در عین حال ناچار اقرار کردهاید که بیت کوین در حال حاضر ذخیره ارزش نیست.
همچنین رابطه بیت کوین با بازارهای سنتی قابل بررسی است. از ابتدای ظهور بیت کوین، سایر کلاسهای دارایی روند صعودی ثابتی داشتهاند. بنابراین نمیتوان گفت بیت کوین به عنوان یک دارایی امن عمل میکند چرا که سایر داراییها نیز در حال رشد بودهاند. ممکن است برخی علاقهمندان به بیت کوین بگویند که بیت کوین هیچ ارتباطی با سایر داراییها ندارد. اما راهی وجود ندارد که بدانیم زمانی که سایر داراییها آسیب میبینند، بیت کوین ثابت باقی میماند.
جنون گل لاله
همگی ماجرای جنون گل لاله را میدانیم. زمانی که گل لاله در هلند قیمتی بسیار استثنایی پیدا کرد. همه کسانی که آن را میخریدند به دنبال آن بودند که با فروش آن به قیمت بالاتر سود کسب کنند با این حال، این قیاس کمی ناقص است چرا که گل لاله به راحتی قابل تولید است. در حالی که بیت کوین را به راحتی نمیتوان تولید کرد. با این وجود هیچ تضمینی وجود ندارد که سرمایهگذاران در آینده ارزشگذاری بیت کوین را بیش از حد نبینند و باعث ترکیدن حباب آن نشوند.
سخن پایانی
بیت کوین مطمئنا بسیاری از ویژگیهای یک دارایی ذخیره ارزش مانند طلا را دارا است. تعداد واحدهای آن محدود است، شبکه به اندازه کافی غیرمتمرکز است تا امنیت آن را تضمین کند و میتوان از آن برای حفظ و انتقال ارزش استفاده کرد.
با این حال هنوز باید خود را به عنوان یک دارایی امن اثبات کند. اتفاقات ممکن است به دو سمت حرکت کند. یا جهان به خاطر یک بحران اقتصادی به سمت بیت کوین حرکت کند یا همچنان توسط یک گروه اقلیت مورد استفاده قرار بگیرد. تنها زمان میتواند حقایق را روشن کند.