شاخص اطمینان مصرف کننده چیست؟

شاخص اطمینان مصرف کننده – Consumer Confidence Index

تصورکنید که شما با همسایه‌تان در حیاط پشتی خانه در حال صبحت کردن هستید و شما می­‌گویید که با همسرتان می‌خواهید یک ماشین نو بخرید و قصد دارید برای سرمایه‌گذاری مجدد در منزلتان آماده شوید، و در همین­‌حال برادر همسرتان شغلش را از دست داده است. همسایه­ شما می­‌گوید که او به تازگی یک ارتقاء شغلی گرفته و همسرش یک کسب­ و­­کار جدید را شروع کرده و دخترش یک کامپیوتر جدید خریده‌است. در این موقعیت، تحلیل یک اقتصاد­دان از سلامت اقتصادی آمریکا بر مبنای صحبت­‌های شما و همسایه‌تان در حیاط خانه چه خواهد بود­؟ خب این مسئله کاملا به بحث “شاخص اطمینان مصرف کننده” در این گفتگو مربوط می‌شود.

اشاره‌ای که به خرید یک کامپیوتر یا ماشین در آینده­ نزدیک یا در حال حاضر شده است، نشان‌دهنده تقاضای قوی مصرف‌کننده است. برنامه­‌ی شما برای سرمایه‌گذاری مجدد در خانه هم یک علامت مثبت برای آینده است‌، که نشان می‌دهد شما اطمینان کافی برای پرداخت اقساط وام رهنی (mortgage payments) را در آینده دارید. همچنین سرمایه‌گذاری مجدد (بازسازی و ارتقای مسکن) در خانه نشان از احتمال پرداخت اقساط کمتر می‌­باشد که می­‌تواند به معنی افزایش درآمد­های قابل تصرف (به درآمد اشخاص پس از پرداخت مالیات و اقساط، درآمد قابل تصرف می‌گویند.) شما هم باشد. ارتقای شغلی همسایه­‌ی شما و شروع کردن یک کسب و کار جدید از طرف همسر وی همچنین نشان‌دهنده یک علامت مثبت در اقتصاد است. تنها نکته­ منفی در این گفتگو مربوط به آن شخصی است که شغل خود را به تازگی از دست داده است. اما با توجه به سایر اطلاعاتی که بین شما و همسایه‌­تان مبادله شد، یک اقتصاد­دان می‌تواند نتیجه بگیرد که اعتماد مصرف‌کننده بالاست. این یک خبر بسیار خوب برای اقتصاد است چرا که به طور متوسط، دوسوم فعالیت­‌های اقتصاد ملی یا همان تولید ناخالص داخلی (GDP) در دست مصرف کننده­‌ها ا­ست.

اندازه‌گیری شاخص اطمینان مصرف‌کننده

اطمینان مصرف‌کننده که توسط شاخص اطمینان مصرف‌کننده (CCI) اندازه‌گیری می‌­شود عبارت است از درجه­ خوش‌­­بینی درباره وضعیت اقتصادی که مصرف کننده‌ها (مثل من و شما) از طریق فعالیت­‌های اقتصادی، پس انداز کردن و خرج کردن اظهار می­‌کنند. CCI توسط مؤسسه کنفرانس بورد (CB) تهیه می‌شود و برای اولین بار در سال ۱۹۸۵ محاسبه و به عنوان یک معیار ارائه شد. مقدار این شاخص به صورت ماهانه و بر اساس نتایج حاصل از نظرسنجی خانوار مصرف‌کننده و نظرات آنها درباره وضع کنونی اقتصاد و انتظارات آتی آنها تنظیم می­‌شود. نظراتی که درباره­ وضع کنونی اقتصاد داده می‌شود حدود ۴۰% شاخص را تشکیل می‌دهد و انتظارات از شرایط آینده مردم ۶۰% باقی‌مانده را کامل می­‌کند.

این شاخص نام‌هایی از قبیل “اعتماد مصرف کننده”، “Consumer Confidence” و CCI نیز دارد.

در وب‌سایت مؤسسه کنفرانس بورد (CB) نظرسنجی اطمینان مصرف‌کننده به عنوان “یک گزارش ماهانه (شامل جزئیات) از نظرات و عقاید مصرف‌کننده و تمایلات به خرید، به همراه داده‌­هایی از قبیل سن، درآمد و محل زندگی” تعریف شده است.

در ساده‌­ترین تعریف، زمانی­‌که اعتماد مصرف‌کننده بالا می‌­رود در نتیجه مصرف‌کننده پول خرج می­‌کند، که نشان‌دهنده پایداری سلامت اقتصاد است. زمانی­‌که اعتماد مصرف‌کننده کمتر می‌­شود، نشان‌دهنده این است که اقتصاد دچار مشکل شده‌است یا بیشتر از این کوچک خواهد شد. در یک کلام هرچه اطمینان مردم به ثبات درآمد­هایشان بیشتر شود، آن‌ها بیشتر می‌خواهند که الگوی مصرفشان را ثابت نگه دارند یا آن را اضافه کنند.

نظرسنجی CB Consumer Confidence

هر ماه، کنفرانس بورد از ۵۰۰۰ خانواده آمریکایی این تحقیق را انجام می­دهد. این ارزیابی شامل ۵ سؤال در موضوعات زیر است:

شاخص وضعیت کنونی Present Situation Index

• ارزیابی پاسخ دهنده­‌گان از وضع کنونی کسب و کار
• ارزیابی پاسخ دهنده­‌گان از وضع کنونی اشتغال

شاخص انتظارات آتی Expectations Index

• انتظارات پاسخ دهنده­‌گان با توجه به وضعیت شش ماه آتی
• انتظارات پاسخ دهنده­‌گان با توجه به وضعیت اشتغال طی شش ماه آتی
• انتظارات پاسخ دهنده­‌گان با توجه به درآمد کلی خانواده طی شش ماه آتی

از شرکت‌کنند­گان در این تحقیق خواسته می­‌شود که پاسخ‌­هایشان را به صورت ” مثبت “، “منفی” یا ” نظری ندارم ” بگویند. نتایج ارزیابی اعتماد مصرف‌کننده به‌طور مرتب در آخرین سه‌­شنبه­ هر ماه در ساعت ۱۰ صبح به وقت نیویورک منتشر می‌­شود.

محاسبه CCI

به محض این‌که داده‌­ها فراهم شود، قسمتی از داده‌­ها که به عنوان ” ارزش نسبی ” شناخته می‌­شود به طور جداگانه برای هر سؤال محاسبه می­‌گردد؛ هر پاسخ مثبت داده شده به سؤال­ها بر مجموع پاسخ­‌های مثبت و منفی تقسیم می‌­شود. سپس ارزش نسبی برای هر سؤال با ارزش‌نسبی آن در سال ۱۹۸۵ که معیار و سال پایه است مقایسه می­‌شود، زیرا در سال ۱۹۸۵ اولین شاخص، محاسبه شده‌است. این مقایسه‌ ارزش‌­های نسبی، یک “شاخص ارزش” را برای هر سؤال درست می­‌کند.

سپس شاخص ارزش برای هر ۵ سؤال میانگین­ گرفته می‌­شود تا شاخص اطمینان مصرف‌کننده به دست آید. میانگین شاخص ارزش برای سؤالات مرتبط با وضعیت کنونی، “شاخص وضعبت کنونی” را تشکیل می‌­دهد و میانگین شاخص ارزش سؤالات مربوط به انتظارات آینده، “شاخص انتظارات” را شکل می‌­دهد. این داده‌­ها برای کل آمریکا و برای هریک از ۹ منطقه آماری کشور محاسبه می‌شود.

تفسیر CB Consumer Confidence

کارخانه‌­ها، خرده‌فروشان، بانک­‌ها و دولت، تغییرات CCI را زیر نظر می‌­گیرند تا بتوانند این داده را در روند تصمیم گیری­‌هایشان وارد کنند. در حالتی‌که تغییرات شاخص کمتر از ۵% باشد معمولاً به عنوان یک عدد بی‌­اهمیت کنار گذاشته می‌­شود ولی تغییرات بالای ۵% یا بیشتر، نشان دهنده­ تغییرات در روند اقتصادی است.

کاهش ماه به ماه این روند نشان دهنده­ این است که مصرف کننده­‌ها یک نگرش منفی به توانایی خود برای حفظ یا به دست آوردن یک شغل خوب دارند. بنابر­این کارخانه­‌ها (تولید کننده‌­ها) می‌­توانند انتظار داشته باشند که مصرف‌کننده‌ها از تولیدات آنها به ویژه کالاهای با قیمت سنگین که نیاز به پول بیشتری دارند خرید نخواهند کرد. در این حال تولید­کنندگان موجودی انبار خود را کاهش می‌دهند تا هزینه­‌های سربار (آن بخش از هزینه‌های جاری که به تولید کالا و خدمات، مستقیماً ارتباطی ندارند) را کاهش دهند و سرمایه‌­گذاری در پروژه­‌های جدید و ماشین آلات و تجهیزات را به تأخیر بیندازند. به همین صورت بانک­‌ها می‌توانند در فعالیت­‌های وام‌دهی، طرح‌های وام رهنی و استفاده از کارت­‌های اعتباری یک کاهش را پیش‌بینی کنند. زمانی‌که با یک کاهش در روند شاخص رو به رو می‌­شویم، دولت انتخاب­‌های متفاوتی خواهد داشت، از جمله اعلام کاهش نرخ مالیات یا انجام سایر اقدامات مالی و پولی برای تحریک اقتصاد.

از طرف دیگر، یک روند صعودی در اطمینان مصرف­‌کننده نشان دهنده­ بهبود در الگوی مصرف و خرید مصرف­‌کننده‌­ها می‌­باشد. تولید­کننده­‌گان می­‌توانند تولیدات خود را اضافه کنند و استخدام‌­های جدید انجام دهند، بانک­‌ها می­‌توانند انتظار افزایش تقاضا برای گرفتن اعتبار داشته باشند. سازندگان ساختمان می‌­توانند آماده یک جهش در ساخت و ساز شوند و دولت می­‌تواند پیش‌بینی بهبود مالیات و درآمد بر مبنای افزایش مخارج مصرف‌کنندگان داشته باشد.

دفعه­‌ بعد که شما نتایج ارزیابی اعتماد مصرف کننده را شنیدید این مطلب را در ذهن داشته باشید که برخی از اقتصاد­دانان اعتماد مصرف‌­کننده را به عنوان یک شاخص پسرو و تأخیری در نظر می‌­گیرند، زیرا زمانی‌که روند اقتصاد تغییرکرده است خود را نشان می­‌دهد. یک توضیح برای این تأخیر این است که معمولاً ترمیم‌شدن و پاسخ دادن مصرف‌کننده­‌ها به اتفاقات اقتصادی زمان‌بر است. اهمیت یک شاخص پسرو دراین است که الگویی را که در حال وقوع است تأیید می‌­کند. بنابراین یک افزایش در مخارج امروز می­‌تواند منعکس کننده اقتصادی باشد که چند ماه پیش بهبود یافته است. و برعکس یک کاهش در مخارج امروز می­‌تواند تأیید‌کننده­ یک دوره رکود باشد که در جریان است.

برخی از اقتصاد­دانان هم CCI را بعنوان یک شاخص پیشرو می­‌شناسند، چراکه یک جهش یا کاهش در این شاخص یک علامت قوی برای سطح تغییرات آتی مخارج مصرف کننده که ۷۰ درصد اقتصاد را تشکیل می‌دهد است.

سخن پایانی

از آنجایی­‌که که مخارج مصرف‌کننده برای سلامت اقتصاد ملی بسیار مهم است، شاخص اطمینان مصرف کننده یکی از دقیق‌ترین شاخص‌­ها ا­ست و به صورت خیلی دقیق بررسی می‌­شود. این شاخص شامل یک ارزیابی با ۵ سؤال است که به ۵۰۰۰  خانوار ارائه می‌شود تا میزان خوش­‌بینی آن‌ها در مورد سلامت اقتصادی را بررسی کند. CCI اکثراً به عنوان یک شاخص پسرو که تغییرات را با تأخیر نشان می‌دهد دیده می‌­شود، بنابراین نتیجه این ارزیابی هرچه باشد، باید به یاد داشته باشید، که این شاخص به ما نمی­‌گوید چه اتفاقی قرار است بیافتد، بلکه تنها می‌­گوید چه اتفاقی رخ داده یا در جریان است.

سؤالات متداول