دانستن چگونگی کنترل احساسات هنگام معامله، حد فاصل میان موفقیت و شکست در معاملات است. وضعیت روانی شما تاثیر مهمی در تصمیماتی که می‌گیرید، می‌گذارد. داشتن آرامش در معاملات اهمیت فوق العاده‌ای دارد. در این بخش ما اهمیت روانشناسی در معامله‌گری روزانه برای معامله‌گران مبتدی و مجرب را بررسی می‌کنیم.
اهمیت کنترل احساسات در معامله‌گری
هرچقدر در مورد اهمیت روانشناسی معامله گری صحبت کنیم باز هم کم است. تصور کنید پیش از انتشار آمار اشتغال NFP معامله‌ای انجام داده‌اید و انتظار دارید اگر آمار بهتر از پیش‌بینی‌ها باشد، شاهد رشد EUR/USD باشید. پس از انتشار آمار، می‌بینید که طبق انتظار شما، آمار بهتر از پیش‌بینی بوده است، اما بنا به دلایلی قیمت پایین می‌آید.
شما به تحلیل‌های خود فکر می‌کنید و از کاهش قیمت تعجب می‌کنید. EUR/USD نیز در همان حال که شما در حال فکر کردن هستید بیشتر کاهش پیدا می‌کند.
همانطور که معامله شما بیشتر وارد زیان می‌شود، احساسات نیز در شما قدرت می‌گیرد. در نهایت معامله‌گری برای شما به بازی برد و باخت تبدیل خواهد شد که به هیچ طریقی قصد شکست در آن را ندارید و یا از آن بدتر پس از قبول شکست، فورا درصدد انتقام گرفتن از بازار برآمده و دست به معاملات احساساتی می‌زنید.
معامله‌گران حرفه‌ای هرگز نمی‌خواهند تصمیمات عجولانه‌شان به آنها اسیب بزند. از این رو با تمرینات زیاد به دنبال به حداقل رساندن معاملات احساسی هستند.
سه نمونه از احساسات معمول معامله‌گران
برخی از رایج‌ترین احساساتی که معامله‌گران تجربه می‌کنند شامل ترس، عصبانیت، سرزنش، هیجان، حرص و اعتماد به نفس کاذب است.
ترس/عصبانیت
دلیل عمده ترس، معامله با حجم بسیار بزرگ است. معامله با حجم نامناسب شما را مجبور می‌کند حد ضرر خود را بسیار پایین قرار دهید. همچنین اگر حجم معامله نامناسب باشد، با نوسانات قیمت تحت فشار روانی زیادی قرار می‌گیرید.
دلیل دیگر عصبانیت و ترس این است که شما در معامله‌ای هستید که با طرح معاملاتی شما همخوانی ندارد.
سرزنش/هیجان
هیجان یکی از کلیدی‌ترین احساساتی است که در معاملات بروز می‌کند. هیجان قطعه نهایی هر معامله خوب است. اگر در معامله هیجانی ندارید، احتمالا به این خاطر است که در معامله «مناسبی» نیستید.
منظور از معامله «درست» این است که معامله شما بر اساس طرح معاملاتی شما اجرا نشده است. معاملات درست ممکن است بازنده باشند همانطور که معاملات غلط می‌توانند برنده باشند. اما نکته این است شما باید تنها در معاملات درست، برنده یا بازنده باشید.
طمع/اعتماد به نفس کاذب
اگر حس کردید تنها به دنبال معاملات با سود بسیار زیاد هستید، ممکن است حرص در شما قوت گرفته باشد. حرص و طمع در اکثر مواقع در اثر نتیجه عملکرد خوب شما رخ می‌دهد اما اگر مواظب نباشید می‌تواند شما را متضرر کند.
مکانیسم‌های معاملات خود را بررسی کنید. (عنوان مثال پایبند به حد ضرر‌ها، اهداف معاملاتی، مدیریت ریسک و…) شلخته معامله کردن به خاطر اعتماد به نفس بیش از حد باعث می‌شود موفقیت‌های پیشین شما تحت تاثیر قرار بگیرد.
نظرات نیک کاولی در مورد نظم و انضباط در معامله‌گری
نیک کاولی بیش از ۲۰ سال در بازارهای مالی تجربه دارد و در صندوق‌های با درآمد ثابت معامله کرده است. در اینجا بعضی از توصیه‌های وی را آورده‌ایم:
«بدترین معاملات من در زمانی رخ می‌دهد که از برنامه معاملاتی‌ام تخطی می‌کردم و با بی‌نظمی شروع به معامله می‌کردم.»
« من از حد ضرر و ستاپ درستی برای معاملاتم استفاده نمی‌کردم فکر می‌کردم از بازار بهتر هستم. وقتی معامله‌ای زیان‌ده می‌شد، ضررهایم دوبرابر می‌شد و مدام زیان‌های بیشتری متحمل می‌شدم سپس پول بیشتری به حساب معاملاتی‌ام می‌ریختم تا ضررهایم را جبران کنم»
«گاهی اوقات زمانی که می‌بایست بدون احساسات به معاملاتم نگاه می‌کردم و طبق برنامه معاملاتی‌ام آنها را جذف می‌کردم، نمی‌توانستم بر احساساتم غلبه کنم. البته چنین کاری بسیار دشوار است اما برای موفقیت در دراز مدت ضروری است»
چگونه می‌توان احساسات را در هنگام معامله کنترل کرد؟
اگر می‌خواهید احساسات منفی را از معاملات خود دور کنید، داشتن یک رویکرد با برنامه بسیار مهم است. یک ضرب المثل قدیمی وجود دارد که می‌گوید:«عدم برنامه‌ریزی، همان برنامه‌ریزی برای شکست است» این ضرب المثل به درستی در بازارهای مالی صادق است.
در بازارهای مالی تنها یک راه برای سودآوری وجود ندارد. استراتژی‌ها و رویکردهای متعددی وجود دارند که می‌توانند به معامله‌گران در رسیدن به اهداف‌شان کمک کنند. اما مهم‌ترین نکته داشتن یک رویکرد مشخص و منظم است.
در اینجا پنج روش برای کنترل بیشتر بر احساسات در حین معامله‌گری آورده شده است.
۱- قوانین شخصی خود را ایجاد کنید
تنظیم قوانینی خاص برای این که حین معاملات در دام احساسات نیفتید، بسیار مهم است. قوانین شما می‌تواند شامل تعیین سطح تحمل ریسک/ریوارد برای ورود و خروج به معاملات از طریق ایجاد حد ضرر و حد سود باشد.
۲-در شرایط مناسب معامله کنید
دوری از شرایط غیر ایده‌آل بازار بسیار مهم است. اگر بازار برای ورود مناسب نیست بهترین راه این است که کمی قدم بزنید و وقت خود را با خانواده بگذرانید.
۳-حجم معاملات خود را کاهش دهید
یکی از ساده‌‌ترین راه‌ها برای کاهش تاثیر احساسات در معاملات، کاهش حجم معاملات است.
فرض کنید یک معامله‌گر یک حساب ۱۰ هزار دلاری در اختیار دارد. این معامله‌گر یک معامله با لاتی معادل ۱۰ هزار دلار بر روی EUR/USD انجام می‌دهد. این معامله‌گر به ازای هر پیپ نوسان یک دلار کسب می‌کند و یا از دست می‌دهد. در صورتی که وی ۳۲۰ دلار برای مارجین خود در نظر بگیرد، مارجین قابل استفاده‌اش ۹۶۸۰ دلار خواهد بود.
حال تصور کنید همان معامله‌گر به جای ۱۰ هزار دلار ۳۰۰ هزار دلار در همان جفت ارز معامله کند. (با توجه به وجود اهرم در معاملات این کار شدنی است)
اکنون مارجین معامله‌گر ۹۶۰۰ دلار خواهد بود و مارجین قابل استفاده برای وی ۴۰۰ دلار خواهد بود. از آنجایی که در این حالت به ازای هر پیپ نوسان، ۳۰ دلار تغییر در حساب او ایجاد می‌شود، در صورتی که معامله تنها ۱۴ پیپ وارد زیان شود، مارجین قابل استفاده به اتمام رسیده و معامله بسته خواهد شد.
در این حالت معامله‌گر حتی فرصت نخواهد داشت که بازگشت قیمت به محدوده سوددهی را نیز ببیند.
در چنین شرایطی، معامله‌گر خود را ناخواسته در موقعیتی قرا می‌دهد که شانس موفقیت در آن بسیار کم است. کاهش لوریج می‌تواند ریسک چنین اتفاقاتی را به‌شدت کاهش دهد.
۴- یک طرح و یک ژورنال معاملاتی ایجاد کنید
از نظر عوامل فاندامنتال، برنامه‌ریزی برای نتایج مختلف حاصل از انتشار اخبار کلیدی و مهم می‌تواند یک استراتژی باشد.
تفاوت میان نتایج بدست آمده توسط معامله‌گرانی که از یک طرح معاملاتی استفاده می‌کنند و کسانی که این کار را نمی‌کنند بسیار قابل توجه است. تدوین یک طرح معاملاتی اولین قدم برای خنثی کردن احساسات حین معامله‌گری است اما متاسفانه طرح معاملاتی به تنهایی نمی‌تواند احساسات را در معامله‌گری از بین ببرد. از این رو ایجاد یک ژورنال معاملاتی نیز می‌تواند مفید باشد.
۵- آرام باشید
اگر آرام باشید و از معاملات خود لذت ببرید، در تمام شرایط بازار عملکرد بهتری خواهید داشت.
