پولبک (Pullback) چیست؟
پولبک در تحلیل تکنیکال به معنی وقفه در ادامه روند و افت نسبی قیمت سهام از اوج قبلی خود است. پول بک عموما در ادامه یک روند انجام می‌گیرد و شباهت زیادی با اصلاح یا تثبیت قیمت (اصطلاحا کف‌سازی) دارد بطوریکه گاهی اوقات نیز از این اصطلاحات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. اصطلاح پولبک معمولا برای کاهش کوتاه مدت قیمت‌ها پیش از شروع روند صعودی به کار می‌رود.
پولبک به شما چه می‌گوید؟
پول بک عمدتا به عنوان یک فرصت خرید در نظر گرفته می‌شود چرا که در این زمان قیمت سهام پس از یک روند صعودی خود کمی کاهش پیدا کرده است. به عنوان مثال، ممکن است یک سهام پس از آنکه اعلام می‌کند سود خوبی کسب کرده است، روندی صعودی به خود می‌گیرد. پس از صعود قیمت، زمانی فرا می‌رسد که معامله‌گران تصمیم به شناسایی سود خود می‌گیرند و این موضوع باعث افت قیمت سهام و ایجاد یک پولبک در سهام می‌شود. اما همچنان عامل بنیادین سهم که همان سود سهام است، سرجای خود باقی است و سهم روند صعودی خود را دوباره از پی خواهد گرفت.
اکثر پول بک‌ها عموما تا منطقه تکنیکال حمایتی خود مانند میانگین متحرک و یا سقف قبلی (pivot point) کاهش پیدا کرده و از آن جا روند صعودی خود را ادامه می‌دهند. معامله گران باید مواظب این سطوح مهم حمایتی باشند چرا که شکست این سطوح می‌تواند نشانه برگشت روند باشد.
نمونه‌ای از استفاده از پولبک
پول‌بک‌ها سناریو‌های بنیادینی را که باعث حرکت قیمت می‌شوند را تغییر نمی‌دهند. این‌ها معمولا فرصتی برای شناسایی سود در یک روند افزایشی بسیار قدرتمند هستند. به عنوان مثال یک شرکت ممکن است در گزارش خود عنوان کند که سود شرکت افزایش پیدا کرده و قیمت سهام ناگهان ۲۰ درصد افزایش پیدا کند. روز بعد ممکن است قیمت سهام یک افت کوچک داشته باشد چراکه معامله‌گران قسمتی از سهام خود را برای کسب سودی که تا آن زمان به دست آورده اند به فروش می‌گذارند. اما عوامل بنیادین سهم همچنان وجود دارند و قیمت سهام را افزایش خواهند داد.
تمام نمودارهای سهام، نمونه‌هایی از پولبک را در روند صعودی طولانی مدت خود دارند. باوجود اینکه به راحتی می‌توان این پول‌بک‌ها را تشخیص داد اما تشخیص آن برای سرمایه‌گذارانی که سهام را در اختیار دارند و می‌بینند ارزش آن در حال کاهش است، سخت تر به نظر می‌رسد.
در مثال بالا، نمودار قیمت SPDR S&P 500 ETF را می‌بینید که با نماد بورسی SPY شناخته می‌شود. در این تصویر چهار پولبک را در روند صعودی خود تجربه کرده است. این پول بک‌ها معمولا شامل حرکت به سمت میانگین متحرک ۵۰ روزه است که در آنجا قیمت حمایت شده و رشد کرده است. معامله گران باید با استفاده از اندیکاتورهای مختلف اطمینان حاصل کنند که این پولبک ها به روند نزولی بلند مدت تبدیل نمی‌شوند.
تفاوت بین برگشت روند و پولبک
برگشت روند (Reversal) و پولبک هر دو باعث کاهش قیمت سهام از اوج خود هستند اما پول‌بک‌ها موقتی و برگشت‌ها طولانی مدت هستند. اما معامله‌گران چگونه می‌توانند این دو را از یکدیگر تشخیص دهند؟ در بازگشت‌ها معمولا تغییراتی در بنیان سهم ایجاد می‌شود که بازار را مجبور به بازنگری در ارزش سهام می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است یک شرکت درآمد فاجعه باری را گزارش کند که این امر باعث می‌شود سرمایه گذاران در ارزیابی قیمت سهام تجدید نظر کنند. سایر عوامل بنیادی منفی مانند موفقیت یکی از رقبا در ارائه محصولی جدید و یا اتفاقات دیگر می‌تواند باعث ایجاد روند طولانی مدت در سهام شود.
این اتفاقات می‌تواند قیمت سهام را طی چند جلسه و به تدریج کاهش دهند به همین خاطر در ابتدا بسیار شبیه پولبک به نظر می‌رسد. معامله‌گران برای تشخیص روند نزولی در مقایسه با پولبک، باید از میانگین متحرک، خطوط روند، باندهای معاملاتی و… استفاده کنند تا زمانی که پول بک درحال ورود به منطقه بازگشتی شد، روند را تشخیص دهند.
محدودیت در استفاده از پولبک
بزرگترین محدودیت در استفاده از پولبک تشخیص پولبک و بازگشت روند است. با توجه به این که هم بازگشت و هم پولبک در تمام تایم‌فریم‌ها قابل مشاهده است، احتمال اینکه معامله‌گر این دو را با یکدیگر اشتباه بگیرد بسیار بالا است زیرا روندی که برای معامله‌گر بلندمدت پول بک محسوب می‌شود برای معامله‌گران روزانه که در تایم فریم های کوچک کار می‌کنند بازگشت روند است. اگر خط روند در تایم فریمی که در آن کار می‌کنید شکسته شد احتمالا با یک بازگشت روند طرف هستید نه پول بک.
در این حالت ممکن است معامله‌گر وارد معامله شود اما قیمت‌ها دوباره روند صعودی به خود نگیرند. بنابراین افزودن چند اندیکاتور تکنیکال در کنار داده‌های بنیادین در کنار یکدیگر می‌تواند اعتماد معامله‌گر را برای تشخیص یک پولبک واقعی افزایش دهد.
(برای روندهای نزولی نیز پولبک تعریف می‌شود و هر آنچه در مورد روند صعودی در این مقاله خواندید را اگر برعکس کنید برای پولبک در روند نزولی صدق می‌کند).
منبع: Investopedia
