اگر به نمودارهای ساده قیمتی علاقه‌مند باشید و به استفاده از اندیکاتورهای شلوغی که باعث گمراهی شما می‌شوند تمایلی نداشته باشید، این مقاله می‌تواند برای شما مفید باشد.
کندل استیک چیست؟
کندل استیک ژاپنی (Japanese candlestick) یکی از شیوه‌های نمایش نمودارهای قیمتی است که توسط معامله‌گری به نام مونه‌هیسه هما در قرن ۱۸ ابداع شد. این نوع نمودار، به‌دلیل نمایش اطلاعات بیشتر و خواندن راحت‌تر، متفاوت از انواع نمودارهای میله‌ای و خطی است.
تصویر زیر را مشاهده کنید:
این طرح ساده، تمام اطلاعات موجود در یک کندل استیک ژاپنی را نمایش می‌دهد. یکی از کندل‌های تصویر، کندل صعودی (سبز) و دیگری کندل نزولی (قرمز) است. هر کندل در تایم‌فریم مشخص خود، اطلاعاتی از قبیل قیمت‌های باز شدن، بسته شدن و بالاترین و پایین‌ترین قیمت طی شده را نمایش می‌دهد.
دقت کنید که کندل‌های نزولی (قرمز)، به سمت پایین حرکت می‌کنند؛ پس نسبت به کندل‌های صعودی، قیمت‌های باز شدن و بسته شدن جابجا می‌شود.
به خطوط بالا یا پایین کندل، سایه می‌گویند. به‌عنوان مثال، سایه‌ها در کندل استیک روزانه نشان‌دهنده بالاترین و پایین‌ترین قیمت در آن روز است. شکل یک کندل بر اساس رابطه میان قیمت‌های بالا، پایین، باز شدن و بسته شدن متفاوت است.
در تصویر زیر یک نمودار قیمتی را به‌صورت کندل استیک ژاپنی مشاهده می‌کنید که بسیار واضح‌تر از نمودار میله‌ای یا خطی است:
در واقع کندل‌استیک‌ها تأثیر احساسات سرمایه‌گذاران را بر قیمت سهام و بقیه دارایی‌های مالی را نشان می‌دهند. معامله‌گران تکنیکال با استفاده از الگوهای کندل استیک، زمان ورود به معامله و خروج از آن را تعیین می‌کنند.
چگونه از کندل استیک ژاپنی استفاده کنیم؟
یک نمودار کندل استیک در هر بازه زمانی، اطلاعات مهمی را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد. معمولا معامله‌گران، سیگنال‌های خود را با الگوهای کندل استیک تایید می‌کنند تا احتمال موفقیت معامله خود را افزایش دهند.
یکی از تکنیک‌های رایج معامله‌گری، استفاده تنها از تحلیل کندل استیک در پرایس اکشن است. با این وجود، معاملات کندل استیک زمانی که با استفاده از اندیکاتورهای دیگر تأیید شوند یا با مناطق پشتیبانی و مقاومت ترکیب شوند، یکی از قدرت‌مندترین استراتژی‌های معاملاتی به شمار خواهند رفت.
الگوهای کندل استیک در فارکس، اشکال منحصر به‌فردی بر روی نمودار قیمتی هستند که به رویدادهای مشخصی منجر می‌شوند. اگر این الگوها به‌موقع تشخیص داده شوند، می‌توانند در پیدا کردن ست‌آپ‌های معاملاتی با احتمال موفقیت بالا، مفید باشند.
الگوهای کندل استیک در فارکس به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- الگوهای کندلی ادامه دهنده
- الگوهای کندلی برگشتی
در ادامه مقاله، معامله پرایس اکشن با استفاده از تحلیل کندل استیک را مورد بررسی قرار می‌دهیم و رایج‌ترین الگوهای برگشتی و الگوهای ادامه دهنده را بررسی می‌کنیم.
الگوهای تک کندلی
الگوی دوجی (Doji)
تشخیص کندل دوجی بسیار راحت است. هر زمانکه کندل دقیقا در سطح باز شدن خود، بسته شود، یک دوجی شکل می‌گیرد. دقت کنید که گاهی اوقات قیمت پس از باز شدن هیچ حرکتی نمی‌کند؛ در این مواقع کندل دوجی فقط یک خط افقی بدون سایه است.
تصویر زیر را مشاهده کنید:
وقتی‌که کندل دوجی بعد از یک حرکت طولانی‌مدت شکل بگیرد، خاصیت برگشتی دارد، زیرا در یک بازار صعودی (یا نزولی)، شکل‌گیری دوجی نشانگر این است که خریداران توان خود را از دست داده‌اند و قدرت خرید و فروش در بازار برابر است. بنابراین کندل در قیمتی که باز شد، بسته می‌شود. به‌خاطر بسپارید که هرموقع بعد از یک حرکت طولانی، کندل دوجی در نمودار شکل بگیرد، احتمال برگشت قیمت وجود دارد.
الگوی فرفره (Spinning Top)
این کندل هم می‌تواند صعودی باشد و هم نزولی. یک بدنه بسیار کوتاه، به‌همراه سایه‌های بلند در بالا و پایین خود دارد که این سایه‌ها تقریبا هم‌اندازه هستند. تصویر زیر را مشاهده کنید:
الگوی فرفره خاصیت نامشخصی دارد چون بیان‌گر این موضوع است که خریداران و فروشندگان رقابت سختی با یکدیگر دارند و هنوز هیچ‌کدام از آن‌ها پیروز این میدان نیستند.
با‌این‌حال اگر این الگو در یک روند نزولی نمایان شود، به این معنی است که فروشندگان در حال از دست دادن قدرت خود هستند، حتی اگر خریداران نتوانند بر آن‌ها غلبه کنند.
الگوی ماروبوزو (Marubozu)
تشخیص این الگو نیز بسیار آسان است. الگوی ماروبوزو یک بدنه بدون سایه دارد که در تصویر زیر قابل مشاهده است:
کندل ماروبوزو یک الگوی ادامه دهنده است. از آنجاییکه هیچ سایه‌ای ندارد، بدین معناست که اگر کندل صعودی باشد، روند صعودی به قدری قدرتمند است که قیمت در این کندل همواره درحال صعود بوده و هرگز به زیر قیمت باز شدن کندل نرسیده است.
الگوهای چکش و مرد آویزان (Hammer and Hanging Man)
این الگوها، دارای بدنه‌هایی کوچک به همراه سایه بالایی کوتاه و سایه پایینی بلند هستند. این دو الگو را که کاملا شبیه به یکدیگرند، در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:
این دو کندل به عنوان الگوهای برگشتی شناخته می‌شوند. تفاوت بین آن‌ها این است که کندل چکش، یک برگشت در روند نزولی را نمایش می‌دهد درحالیکه کندل مرد آویزان ، نشانگر برگشت در یک روند صعودی است.
الگوهای چکش برعکس و ستاره دنباله‌دار (Inverted Hammer and Shooting star)
این دو الگو، دقیقا قرینه الگوهای چکش و مرد آویزان هستند. این کندل‌ها دارای بدنه‌هایی کوچک به همراه سایه پایینی کوتاه و سایه بالایی بلند هستند.
تصویر زیر را مشاهده کنید:
هردو الگوی چکش برعکس و ستاره دنباله‌دار، رفتار برگشتی دارند، به‌طوریکه چکش برعکس نشان‌دهنده برگشت در روند نزولی است درحالیکه ستاره دنباله‌دار نشانگر پایان یک روند صعودی است.
الگوهای دو کندلی
الگوی پوشاننده صعودی و نزولی (Bullish and Bearish Engulfing)
الگوی پوشاننده صعودی یک ساختار دو کندلی است که بعد از یک کندل نزولی، یک کندل صعودی بزرگتر تشکیل می‌شود. متقابلا، الگوی پوشاننده نزولی شامل یک کندل صعودی است که توسط یک کندل نزولی بزرگتر پوشیده می‌شود.
تصویر زیر را مشاهده کنید:
دو الگوی کندل پوشاننده، نمایان‌گر برگشت روند هستند. در هر دو الگوی پوشاننده صعودی و نزولی، دومین کندل، بدنه کندل اول را می‌پوشاند. کندل پوشاننده صعودی، نشانگر برگشت روند نزولی است و کندل پوشاننده نزولی، برگشت روند صعودی را نشان می‌دهد.
الگوی قیچی بالایی و پایینی (Tweezer Tops and Bottoms)
الگوی قیچی بالایی شامل یک کندل صعودی به‌همراه یک کندل نزولی است که هردو کندل بدنه‌هایی کوچک، بدون سایه پایینی دارند. هر دو کندل تقریبا حدود یکسانی دارند. به همین شکل، الگوی قیچی پایینی شامل یک کندل نزولی به‌همراه یک کندل صعودی است که هر دو کندل بدنه‌های کوچک بدون سایه بالایی دارند که در تصویر زیر مشاهده می‌شوند:
همانطور که ذکر شد، دو کندل الگوی قیچی، تقریبا هم‌اندازه هستند و هر دو الگو خاصیت برگشتی دارند. تفاوت این دو الگو، در این است که قیچی بالایی نشانگر برگشت یک روند صعودی به روندی نزولی است. درحالیکه قیچی پایینی برعکس مثال قبل، در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد و نشانگر برگشت صعودی است.
الگوهای سه کندلی
ستاره صبح‌گاهی و ستاره شامگاهی (Morning Star and Evening Star)
الگوی ستاره صبح‌گاهی شامل یک شمع نزولی است که پس از آن یک شمع کوچک نزولی یا صعودی می‌آید و به دنبال آن یک شمع صعودی که بزرگتر از نصف شمع اول است، شکل می‌گیرد.
الگوی ستاره شامگاهی برعکس الگوی ستاره صبح‌گاهی است. این الگو با یک شمع صعودی شروع می‌شود، پس از آن یک شمع کوچک نزولی یا صعودی می‌آید و به دنبال آن یک شمع نزولی که بزرگتر از نصف شمع اول است، شکل می‌گیرد.
تصویر زیر را مشاهده کنید:
هر دوی این الگوها خاصیت برگشتی دارند؛ به‌طوریکه الگوی ستاره شامگاهی پایان یک روند صعودی را نشان می‌دهد، درحالیکه ستاره صبح‌گاهی نشانگر اتمام روند نزولی است.
الگوی سه سرباز (Three Soldiers)
الگوی سه سرباز می‌تواند صعودی یا نزولی باشد. سه سرباز صعودی شامل سه کندل صعودی به ترتیب زیر است:
- یک کندل صعودی کوچک.
- یک کندل صعودی بزرگ که نزدیک سقف خود بسته می‌شود.
- یک کندل صعودی بزرگتر که تقریبا هیچ سایه‌ای ندارد.
به همین شکل، الگوی سه سرباز نزولی شامل ترتیب زیر است:
- یک کندل نزولی کوچک.
- یک کندل نزولی بزرگ که در نزدیکی کف خود بسته می‌شود.
- یک کندل نزولی بزرگتر که تقریبا هیچ سایه‌ای ندارد.
تصویر زیر شکل‌گیری صحیح الگوهای سه سرباز صعودی و نزولی را نمایش می‌دهد:
الگوی کندلی سه سرباز، خاصیت برگشتی دارد. الگوی سه سرباز صعودی، می‌تواند نشان‌دهنده اتمام یک روند نزولی و شروع یک حرکت صعودی جدید باشد. به همین شکل، سه سرباز نزولی در پایان روند صعودی تشکیل می‌شود و نشانگر یک حرکت نزولی است.
تحلیل نمودار کندل استیک
حالا که با بعضی از الگوهای کندل استیک رایج در فارکس آشنا شدید، می‌توانید شکل‌گیری این الگوها را بر روی نمودار قیمتی مشاهده کنید و کاربرد آن‌ها را به‌عنوان بخشی از استراتژی معاملاتی پرایس اکشن یاد بگیرید.
نمودار زیر را در نظر بگیرید:
در بالا، نمودار روزانه جفت‌ارز EUR/USD را از تاریخ ۲۱ ژوئیه تا ۸ اکتبر سال ۲۰۱۵ مشاهده می‌کنید. این تحلیل نمودار کندل استیک، سه الگوی نزولی موفق را نمایش می‌دهد. همانطور که ذکر شد، الگوی کندلی ستاره شامگاهی، یک خاصیت نزولی دارد که دقیقا در نمودار قابل مشاهده است. پس از آن، چهار کندل نزولی شکل گرفته، که به یک ریزش ۱۲۶ پیپی منجر شده است.
دومین الگوی قابل مشاهده، مرد آویزان است که در پایان روند صعودی شکل گرفته است. بعد از تشکیل الگوی مرد آویزان، قیمت یورو در مقابل دلار طی ۳ روز، ۳۸۷ پیپ ریزش داشت.
سومین الگوی کندل استیک بر روی نمودار، مجددا یک ستاره شامگاهی است که در انتهای یک روند نزولی شکل گرفته و یک ریزش ۴۰ پیپی را طی یک کندل روزانه، به‌همراه داشته است.
در ادامه، یک نمودار دیگر را می‌بینید که سایر الگوهای کندلی را نمایش می‌دهد:
در بالا، نمودار ۴ ساعته جفت‌ارز USD/JPY را از تاریخ ۲۸ اوت تا ۲۸ سپتامبر سال ۲۰۱۵ مشاهده می‌کنید. همانطور که مشخص است، الگوهای کندل استیک زیادی در این نمودار شکل گرفته است. اولین الگو، یک کندل دوجی است که پس از یک ریزش سنگین تشکیل شده است. پس از کندل برگشتی دوجی، یک رشد ۹۷ پیپی در قیمت مشاهده می‌شود.
الگوی کندل استیک بعدی، سه سرباز صعودی است که بعد از یک اصلاح کوچک تشکیل شده است. پس از شکل‌گیری این الگو، قیمت دلار مقابل ین، شاهد افزایش ۸۶ پیپ بوده است.
سومین الگو در این نمودار، یک فرفره است که یک خاصیت نامشخص دارد. بدین معنی که پس از شکل‌گیری الگوی فرفره، قیمت وابسته به شرایط پرایس اکشن در آن زمان، ممکن است صعود یا نزول را تجربه کند. در این مثال، قیمت با کندل بعدی تغییر جهت داده و یک الگوی ستاره صبح‌گاهی تشکیل داده است. در ادامه، قیمت ۱۳۸ پیپ افزایش داشته است.
پس از این صعود، قیمت شاهد یک الگوی برگشتی دوجی است که در نتیجه آن یک ریزش شدید ۱۸۲ پیپی شکل گرفته است.
آخرین الگوی کندل استتیک بر روی این نمودار، یک الگوی تک کندلی چکش است که بعد از یک روند نزولی تشکیل شده است و در ادامه، قیمت دلار ۱۶۳ پیپ رشد کرده است.
به نمودار جفت‌ارز USD/CHF دقت کنید که عمدتا از الگوهای پوشاننده صعودی و نزولی تشکیل شده است:
در بالا، نمودار ۴ ساعته جفت‌ارز USD/CHF را از تاریخ ۲۲ ژوئیه تا ۲۱ اوت سال ۲۰۱۴ مشاهده می‌کنید. ابتدا یک کندل دوجی کوچک پس از یک اصلاح روند شکل گرفته است، در نتیجه پس از تشکیل کندل دوجی، یک رشد شدید ۶۲ پیپی در قیمت دیده می‌شود.
بعد از یک بازه رنج قیمتی، الگوی پوشاننده نزولی شکل می‌گیرد و پس از آن، به همراه یک کندل نزولی، قیمت ۳۹ پیپ ریزش می‌کند. مدتی بعد، یک الگوی پوشاننده نزولی دیگر، پس از یک اصلاح در روند نزولی تشکیل می‌شود. در ادامه این الگو، قیمت دلار طی ۱۲ ساعت ۵۰ پیپ ریزش را تجربه کرده است.
پس از ۱۰ روز، یک الگوی پوشاننده صعودی روی نمودار تشکیل می‌شود. این سودآورترین حرکت روی نمودار است که طی ۳ روز، منجر به افزایش ۱۰۰ پیپ در قیمت می‌شود. این روند صعودی با تشکیل سومین الگوی پوشاننده نزولی به اتمام می‌رسد. درنتیجه این الگو، قیمت شاهد یک حرکت نزولی است. نتیجه نهایی این ۵ حرکت قیمت، برابر با ۲۶۴ پیپ است.
در ادامه، یک نمودار دیگر با الگوهای کندل استیک بررسی می‌شود:
در بالا، نمودار ۴ ساعته جفت‌ارز AUD/USD را از تاریخ ۱۷ سپتامبر تا ۱۹ اکتبر سال ۲۰۱۵ مشاهده می‌کنید. پس از یک رشد قیمتی، یک الگوی پوشاننده نزولی دیده می‌شود که طی ۶ روز، ریزش ۲۸۴ پیپی را به‌همراه دارد.
این روند نزولی با یک الگوی ستاره صبح‌گاهی به پایان می‌رسد و به یک برگشت منجر می‌شود، که یک فاز تثبیت را به‌همراه خود دارد. پس از شکل‌گیری ستاره صبح‌گاهی، قیمت یک رشد ۴۶ پیپی را تجربه می‌کند. سپس قیمت به سطح قبلی خود نزول می‌کند و یک الگوی برگشتی پوشاننده صعودی شکل می‌گیرد و درنتیجه شاهد یک روند صعودی قدرتمند هستیم که اولین صعود ۱۱۰ پیپی این حرکت، قابل معامله بود؛ تا زمانیکه یک کندل برگشتی دوجی شکل گرفته و به یک اصلاح ۶۶ پیپی منجر شده است.
کمی پس از آن، یک الگوی پوشاننده صعودی دیگر مشاهده می‌شود و قیمت با سرعت زیادی، یک صعود شدید را ثبت می‌کند. علاوه بر این، پس از یک اصلاح کوتاه، روند صعودی توسط الگوی سه سرباز صعودی تایید می‌شود که نشانگر غلبه خریداران است. این روند صعودی تا زمان شکل‌گیری یک الگوی پوشاننده نزولی ادامه دارد و پس از آن، به پایان می‌رسد. نتیجه نهایی این حرکت صعودی برابر با ۳۸۴ پیپ است.
پس از تشکیل الگوی پوشاننده نزولی، یک ریزش ۱۶۰ پیپی مشاهده می‌شود. سپس بعد از یک رشد جدید، الگوی کندلی مرد آویزان شکل می‌گیرد که منجر به یک ریزش ۸۰ پیپی در قیمت می‌شود. نتیجه تمام این حرکات قیمت، برابر با ۱۰۰۰ پیپ طی یک ماه است که با استفاده از الگوهای کندلی، فرصت‌های بسیار مناسبی برای یافتن ست‌آپ‌های معاملاتی با احتمال موفقیت بالا، ساخته است.
همانطور که مشاهده می‌کنید، معامله فارکس با استفاده از الگوهای کندلی، می‌تواند بسیار سودآور باشد. کندل استیک ژاپنی، به‌دلیل اطلاعات عمیقی که ارائه می‌کند، روشی محبوب در مشاهده نمودارهای فارکس محسوب می‌شود.
اگرچه در این مقاله ۱۳ الگوی کندل استیک موفق مورد بررسی قرار گرفت، ممکن است در نمودار کندلی، سیگنال‌های جعلی زیادی نیز تشکیل شود. بنابراین تایید و ترکیب سیگنال‌های الگوهای کندلی، با سایر ابزارهای معامله‌گری، ایده مناسبی است. این ابزارها می‌توانند یک میانگین متحرک، یک اندیکاتور حجمی، یک اوسیلاتور یا سطوح حمایت و مقاومت براساس سویینگ‌های قبلی باشند. سطوح فیبوناچی اصلاحی نیز، یکی از ابزارهای خوب برای تایید الگوهای کندلی است. برای غربال کردن سیگنال‌های جعلی، استفاده از یک همپوشانی غیرهمگرا می‌تواند مناسب باشد.
وقتی یک تاییدیه دیگر به استراتژی کندلی اضافه می‌شود، احتمال موفقیت الگو به ۶۰ تا ۶۵ درصد می‌رسد.
در خاتمه
- کندل استیک ژاپنی یک روش محبوب برای مشاهده نمودار قیمتی است.
- یک کندل ژاپنی، اطلاعات زیر را همراه خود دارد:
- قیمت باز شدن (بدنه)
- بالاترین قیمت (سایه بالایی)
- پایین‌ترین قیمت (سایه پایینی)
- قیمت بسته شدن (بدنه)
- الگوهای کندلی، از ابزارهای حیاتی یک معامله‌گر پرایس اکشن هستند.
- انواع الگوهای کندلی به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- الگوهای کندلی ادامه دهنده روند
- الگوهای کندلی برگشت روند (رایج‌ترین الگوها)
- محبوب‌ترین و مطمئن‌ترین الگوهای کندل استیک شامل الگوهای زیر است:
- الگوهای تک کندلی:
دوجی، ماربوزو، فرفره، چکش، مرد آویزان، ستاره دنباله‌دار و چکش برعکس - الگوهای دو کندلی:
الگوی پوشاننده صعودی و نزولی، قیچی بالایی و پایینی - الگوهای سه کندلی:
ستاره صبح‌گاهی، ستاره شامگاهی، سه سرباز صعودی، سه سرباز نزولی
- الگوهای تک کندلی:
- سیگنال‌های الگوهای کندل استیک باید توسط سایر بررسی‌های تحلیل تکنیکال تایید شوند تا به ست‌آپ‌هایی با احتمال موفقیت بالا منجر شوند. بعضی از این ابزارها عبارتند از:
- خطوط حمایت و مقاومت
- اوسیلاتورها
- میانگین‌های متحرک
- اندیکاتورهای حجمی
- سطوح فیبوناچی
