روند یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی است که معامله‌گران برای درک بهتر بازار و ورود دقیق‌تر به معامله از آن استفاده می‌کنند. قدرت روند به میزان تسلط خریداران یا فروشندگان بر بازار در یک زمان خاص اشاره دارد.
در یک روند نزولی ضعیف قیمت‌ها کاهش می‌یابند اما گاهی شاهد فشار خرید نیز هستیم، ولی در یک روند نزولی قوی، خریداری را مشاهده نمی‌کنیم. در این مقاله به معرفی اندیکاتور شاخص میانگین جهت‌دار (Average Directional Index) و نحوه استفاده از آن خواهیم پرداخت. این اندیکاتور یکی از شاخص‌های مهم برای تشخیص روند و قدرت آن است. ما در مورد کاربرد، نحوه محاسبه و نحوه استفاده از آن توسط معامله‌گران صحبت خواهیم کرد.
اندیکاتور ADX چیست؟
اندیکاتور شاخص میانگین جهت‌دار یا ADX برای اندازه‌گیری قدرت یک روند استفاده می‌شود. این اندیکاتور توسط یک مهندس آمریکایی به نام ولز وایلدر توسعه یافت و در کتاب «New Concepts in Technical Trading Systems» در سال ۱۹۷۸ انتشار یافت. اگرچه وایلدر اندیکاتور ADX و سایر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال را قبل از عصر دیجیتال توسعه داد، اما تا به امروز محبوبیت آن‌ها حفظ شده است.
اندیکاتور شاخص میانگین جهت دار (ADX)
این اندیکاتور چگونه کار می‌کند؟
اندیکاتور ADX یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تشخیص روندی که قدرت روندها را اندازه می‌گیرد. این اندیکاتور از سه خط تشکیل‌شده است:
- نشانگر جهت مثبت یا DI+
- نشانگر جهت منفی یا DI-
- خط ADX
اگر خط DI+ بالای DI- باشد، روند صعودی بوده و خط ADX قدرت روند صعودی را نشان می‌دهد. اگر خط DI+ زیر DI- باشد، روند نزولی بوده و خط ADX قدرت روند نزولی را نشان می‌دهد.
اگر خط ADX بالای ۲۵ باشد روند قوی و اگر زیر ۲۰ باشد به معنای عدم وجود روند است. اگر ADX از اعداد بالا شروع به کاهش کند یعنی روند قدرتمند نزولی یا صعودی فعلی به اتمام رسیده است. اگر هم خط ADX شروع به صعود کند یعنی روند فعلی در حال تقویت است.
توضیحات فوق را می‌توان برای خط ADX به‌صورت زیر خلاصه کرد:
- پایین ۲۵: روند ضعیف یا محدوده رنج معاملاتی
- بین ۲۵ و ۵۰: روند قوی
- بین ۵۰ و ۷۵: روند بسیار قوی
- بین ۷۵ و ۱۰۰: روند به‌شدت قوی
نحوه محاسبه
فرمول اندیکاتور ADX شاید در نگاه اول بسیار پیچیده به نظر برسد اما نحوه محاسبه آن بسیار ساده است. خط ADX یک میانگین متحرک از مقادیر DI+ و DI- بوده که بین ۰ تا ۱۰۰ تغییر می‌کند.
برای محاسبه ADX ابتدا باید DI+ و DI- و طول دوره محاسبه را تعیین کنید. در اغلب موارد از دوره زمانی ۱۴ روزه برای محاسبات استفاده می‌شود اما می‌توانید از اعداد دیگری نیز استفاده کنید. برای محاسبه بهتر است که از نرم‌افزارهای معاملاتی استفاده کرده و نتیجه را به گرافی با سه خط ساده منتقل کنید.
نحوه معامله با ADX
از این اندیکاتور که تقریبا در تمامی نرم‌افزارها موجود است می‌توان برای تعیین نقطه خروج از معامله استفاده کرد. زمانی که خط ADX به بالای ۴۰ رسیده و سپس نزولی شود، روند فعلی به‌احتمال‌قوی در شرف اتمام است. با استفاده از همین قانون ساده معامله‌گر می‌تواند سود خود را از بازار گرفته و از معامله خارج شود. روند صعودی یا نزولی هم فرقی ندارند، رو به پایین شدن خط ADX می‌تواند نشانه خروج باشد.
خط ADX قدرت روند را نشان می‌دهد، معکوس شدن روند این خط لزوما به معنی تغییر روند قیمت نیست، شاید قیمت وارد فاز تثبیت شده و برای مدتی در همان سطح باقی بماند. بنابراین این اندیکاتور برای حالت رنج چندان کاربردی نیست. در فاز تثبیت خط ADX ممکن است به ۲۰ یا حتی ۱۰ هم برسد. رسیدن این اندیکاتور به عدد ۱۰ معمولا نشان از قریب‌الوقوع بودن یک حرکت مهم دارد.
متاسفانه اندیکاتور ADX یک اندیکاتور غیر جهت‌دار است، یعنی فقط قدرت یا ضعف روند فعلی را می‌تواند نشان دهد نه جهت حرکت احتمالی را. بنابراین برای تعیین جهت حرکت باید از سایر ابزارهای تکنیکالی کمک بگیرید.
کاربرد دیگر اندیکاتور ADX حذف سیگنال‌های اشتباه است. نمودارها می‌توانند برای مدتی طولانی موقعیت‌های اشباع خرید یا اشباع فروش را نشان دهند، مخصوصا زمانی که با روندهای بسیار قوی سروکار داشته باشیم. بنابراین برای ورود یا خروج زودهنگام می‌توان از اندیکاتور ADX کمک گرفت. تا زمانی که این اندیکاتور در حال افزایش باشد معامله‌گران در معامله خواهند ماند. درنتیجه می‌توان سیگنال‌های کاذب خلاف جهت را حذف کرد. اما به یاد داشته باشید که این اندیکاتور نمی‌تواند به شما بگوید که تغییر روند چه زمانی رخ خواهد داد یا روند فعلی در کجا از سر گرفته خواهد شد، برای این مقاصد باید از ابزارهای دیگری استفاده کنید.
محدودیت‌های اندیکاتور ADX
علی‌رغم محبوبیت این اندیکاتور نزد معامله‌گران و تحلیل گران تکنیکال، نواقصی هم در آن وجود دارد. در اینجا به دو محدودیتی که هنگام استفاده شاید با آن مواجه شوید اشاره می‌کنیم:
– این اندیکاتور گذشته‌نگر است و معامله‌گران برای پیش‌بینی حرکت احتمالی قیمت در آینده باید به داده‌های گذشته تکیه کنند.
– این اندیکاتور در مورد سیگنال‌های خروج از معامله راهنمایی روشنی ارائه نمی‌دهد.
سخن پایانی
روند دوست شما است. روندها برای تمامی استراتژی‌های معاملاتی حیاتی بوده و اندیکاتور ADX می‌تواند در شناسایی قدرت روند به شما کمک کند. این اندیکاتور برای تعیین نقاط ورود و خروج به معامله و افزایش درک تحلیلی بسیار کاربردی است. به علت استفاده آسان و ترکیب با سایر اندیکاتورهای تکنیکالی در ساخت استراتژی‌های مختلف، این اندیکاتور یکی از محبوب‌ترین اندیکاتورهای موجود است.
