الگوهای قیمتی به شکل توالی‌های قابل تشخیص در نمودار قیمتی ظاهر می‌شوند. از این الگوها می‌توان برای بررسی حرکات قیمت گذشته و پیش‌بینی تغییرات آینده یک ابزار معاملاتی خاص استفاده کرد. قبل از خواندن الگوی کف و سقف سه‌قلو، بهتر است مقاله‌های خط روند، الگوهای ادامه‌دهنده و الگوهای بازگشتی قیمت را مطالعه کنید و با این موضوعات آشنا بشوید.
زمانیکه قصد داریم الگوی قیمتی را تجزیه و تحلیل کنیم، بررسی تایم‌فریمی که الگو در آن تشکیل می‌شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. به‌طور کلی الگوهایی که در تایم‌فریم بالاتر تشکیل می‌شوند، قابل اعتمادتر هستند، چون قیمت بعد از شکست این الگوها معمولا حرکات بزرگ و نوسانات بیشتری دارد. بنابراین، زمانی که الگویی در تایم‌فریم روزانه تشکیل می‌شود، انتظار می‌رود قیمت بعد از شکست، حرکت بیشتری نسبت به الگویی که در تایم‌فریم‌های پایین‌تر از روزانه، مثلا ۱ دقیقه شکل می‌گیرد، داشته باشد.
کف و سقف سه قلو
الگوهای کف و سقف سه‌قلو (Triple tops and bottoms)، الگوهای تعمیم یافته کف و سقف دوقلو (Double tops and bottoms) هستند. اگر سقف دوقلو و کف دوقلو به ترتیب شبیه به حروف M و W باشند، سقف و کف سه‌قلو شبیه به حروف شکسته M و W هستند. در سقف سه‌قلو سه حرکت رو به بالا و در کف سه‌قلو سه حرکت رو به پایین، بدین معنی هستند که قیمت سه‌بار سعی داشته سطح مقاومت (resistance) یا حمایت (support) را بشکند، اما موفق نشده است. در سقف سه‌قلو، قیمت سه بار تلاش می‌کند که مقاومت را بشکند اما شکست می‌خورد و عقب‌نشینی می‌کند و برعکس الگوی کف سه‌قلو زمانی شکل می‌گیرد که قیمت ۳ بار سعی می‌کند حمایت را بشکند، اما موفق نشده و به سمت بالا برمی‌گردد.
الگوی سقف سه‌قلو، یک الگوی برگشتی نزولی به شمار می‌آید، چرا که باعث وقفه در روند صعودی می‌شود و در نتیجه بازگشت روند به سمت پایین را در پی خواهد داشت. شکل‌گیری این الگو به شرح زیر است:
- قیمت دارای روند صعودی است تا به سطح مقاومتی می‌رسد و سپس بازگشت به محدوده حمایتی دارد.
- قیمت دوباره سعی می‌کند که محدوده مقاومتی را بشکند، اما موفق نمی‌شود و مجددا به محدوده حمایتی برمی‌گردد.
- قیمت برای بار سوم تلاش می‌کند که مقاومت را بشکند، اما باز هم موفق نمی‌شود و در نهایت روند بازگشت می‌کند و سطح حمایتی را می‌شکند.
حرکات قیمتی این الگو نشان‌دهنده مبارزه بین خریداران و فروشندگان است، زیرا خریداران سعی می کنند قیمت ها را بالاتر ببرند، در حالیکه در سوی مقابل فروشندگان تلاش دارند قیمت را به سمت پایین سوق دهند. هربار که قیمت به مقاومت برخورد می‌کند، حجم معاملات خرید کاهش می‌یابد تا زمانیکه قیمت با افزایش تعداد فروشندگان و حجم معاملات فروش می‌تواند محدوده حمایتی را بشکند. هنگامیکه سه تلاش خریداران برای عبور از مقاومت با شکست مواجه می‌شود، قدرت خریداران کاهش می‌یابد (خریداران خسته می‌شوند) و فروشندگان کنترل را به‌دست گرفته و باعث افت قیمت می‌شوند که در نهایت بازگشت روند را به همراه دارد.
در طرف دیگر الگوی کف سه‌قلو، یک الگوی برگشتی صعودی محسوب می‌شود، چون این الگو باعث توقف روند نزولی شده و در نتیجه بازگشت روند به سمت بالا را در پی خواهد داشت. الگوی کف سه‌قلو، با سه تلاش ناموفق قیمت برای شکستن حمایت شناخته می‌شود که در هر تلاش، حجم معاملات نیز کاهش می‌یابد تا در نهایت قیمت آخرین سعی خود برای کاهش قیمت را انجام می‌دهد، اما موفق نمی‌شود و قیمت سطح مقاومتی را شکسته و به سمت بالا حرکت می‌کند. درست مانند الگوی سقف سه‌قلو، این الگو کوشش خریداران و فروشندگان برای تغییر دادن مسیر قیمت به سمت خودشان را نشان می‌دهد. در الگوی کف سه‌قلو، این فروشندگان هستند که در انتها خسته می‌شوند و قدرتشان کاهش می‌یابد و به خریداران اجازه می‌دهند که روند را به روند صعودی تغییر دهند. تصویر زیر الگوی کف سه‌قلو را در نمودار روزانه سهام شرکت McGraw Hill نشان می‌دهد.
الگوهای کف و سقف سه‌قلو بیان می‌کنند که روند فعلی بازار در حال ضعیف شدن است و طرف مقابل در حال قوی‌تر شدن است. هر دو الگو حاکی از تغییر روند در بازار هستند. الگوی سقف سه‌قلو، غلبه فروشندگان بر خریداران و کف سه‌قلو غلبه خریداران بر فروشندگان را نشان می‌دهد. این الگوها جلوه بصری از انتقال قدرت هستند.
سخن پایانی
الگوهای قیمتی در هر بازه زمانی می‌توانند شکل بگیرند، یعنی هم در تایم‌فریم بالا و هم در تایم‌فریم پایین. در بررسی الگوها باید به این نکته توجه داشت که هر کدام از آنها مبارزه بین خریداران و فروشندگان را نشان می‌دهند که بسته به اینکه کدام سمت پیروز شود، قیمت یا روند قبلی را ادامه خواهد داد و یا بازگشت خواهد داشت. تحلیل‌گران تکنیکال می‌توانند از الگوهای تکنیکال برای ارزیابی داده‌های گذشته و تحلیل حرکات فعلی قیمت استفاده کنند تا بتوانند آینده قیمت را پیش‌بینی کنند و تصمیمات معامله‌گری و سرمایه‌گذاری خود را از بر این اساس بگیرند.
